ဖက္ဒရယ္ပညာေရး (အပိုင္း ၇)

ဖက္ဒရယ္ပညာေရး (အပိုင္း ၇)

• 
• 

Details

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Published on Monday, 30 March 2015 03:54

Written by သိန္းႏုိင္

ယခုအပတ္မွ စတင္ၿပီး ဖက္ဒရယ္စနစ္ က်င့္သံုးေသာ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လူထုပညာေရးကို အစိုးရအဆင့္အဆင့္တို႔က တာ၀န္ခြဲေ၀ယူၿပီး စီမံခန္႔ခြဲပံုကို ေလ့လာတင္ျပသြားပါမည္။ အထူးသျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ တုိင္းျပည္မ်ားျဖစ္ေသာ  အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ယူေက၊ ၾသစေၾတးလ်ား၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတို႔တြင္ အစိုးရအဆင့္ဆင့္၏ ပညာေရး တာ၀န္၀တၱရားမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႔ရေသာ ပညာေရးဥပေဒ အက်ပ္အတည္းမ်ား၊ ပညာေရးအာဏာခြဲေ၀ပံုမ်ား၊ မူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ ေျဖရွင္းပံုတို႔ကို ေဆြးေႏြးပါမည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပညာေရးကို အစိုးရ ၄ ဆင့္တို႔ျဖင့္ တာ၀န္ယူ အုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္။ ေဒသႏၱရအစိုးရ၊ ခရိုင္ပညာေရးဌာန၊ ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ အစိုးရတို႔ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ မိဘမ်ားအေနျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးကို တရား၀င္ စီမံခန္႔ခြဲပံုကို သိရွိနားလည္ထားျခင္းျဖင့္ မွန္ကန္ေသာ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ား၊ လက္ေတြ႔ က်ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ လုိအပ္ပါက နည္းမွန္လမ္းမွန္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေရးယူမႈတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္ခ်ယ္လွယ္ေသာ ပညာေရးစနစ္မရွိပါ။ ဤသည္မွာ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ မတူကြဲျပားခ်က္ျဖစ္သည္။ မတူေသာ ျပည္နယ္ငါးဆယ္တြင္ ပညာေရးစနစ္ ၅၀ ရွိသည္ဟု ဆိုႏုိင္ပါသည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုတည္းမွာပင္ ေဒသႏၱရေက်ာင္း ပညာေရးစနစ္မ်ားမွာ မတူကြဲျပားမႈ ရွိေလသည္။
            အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ လူထုပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရည္ညႊန္းခ်က္ တိတိပပ မပါရွိပါ။ သို႔ေသာ္ ၁၀ ႀကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့စဥ္က ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ဖက္ဒရယ္အစိုးရက တုိက္ရိုက္ တာ၀န္မယူေသာ အခြင့္အာဏာ အားလံုးကို ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားက က်င့္သံုး ပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ အခ်က္ကို ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ ဤဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ခ်က္မွာ လူထုပညာေရးကို ျပည္နယ္မ်ားက အဓိကအားျဖင့္ တရား၀င္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျပည္နယ္မ်ားကလည္း နိစၥဒူ၀ ပညာေရးစနစ္ လည္ပတ္မႈကို ေဒသႏၱရ အစိုးရမ်ားထံ တာ၀န္လႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ထားသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ပထမဦးစြာ ေဒသႏၱရ အစိုးရမ်ား၏ ပညာေရးတာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရႈၾကပါမည္။

ေဒသႏၱရအစိုးရ၏ ပညာေရးလုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ တာ၀န္မ်ား Local Government
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္းရွိ ေက်ာင္းတုိင္းသည္ ေဒသႏၱရအစိုးရ၊ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေအာက္တြင္ ရွိပါသည္။ ခရိုင္မ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားက သတ္မွတ္ေပး ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္ဥပေဒ ျပဳစုေရးဆြဲေရး မ႑ိဳင္က ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ နယ္နိမိတ္ အေျပာင္းအလဲကို သတ္မွတ္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာတုိ႔ကို ျပဌာန္း သတ္မွတ္ေပးသည္။ လုိအပ္ပါက ရုပ္သိမ္းပိုင္ခြင့္လည္း ရွိပါသည္။ ေဒသႏၱရအစိုးရက တာ၀န္ယူထားသည္မွာ ဆက္စပ္ေနသည့္ က်ဥ္းေျမာင္းလွေသာ နယ္ေျမေဒသမ်ားသာျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းပညာေရးကိုလည္း တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္သည္။ ျပည္နယ္အတြက္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရသည္ျဖစ္ရာ ေဒသႏၱရ မူ၀ါဒမ်ားမွာ ျပည္နယ္၏ ပညာေရးစနစ္ႏွင့္ ကုိက္ညီေသာ မူ၀ါဒမ်ားကို ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
            ျပည္နယ္အစိုးရက ေဒသႏၱရအစိုးရ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို ကန္႔သတ္ထားရွိေသာ္ျငားလည္း ေဒသႏၱရ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ား School boards မွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ပိုင္ခြင့္မ်ားစြာ ရွိေနသည္။ အေကာက္အခြန္မ်ားကေန၍ ဘ႑ာေငြေၾကး ရယူပိုင္ခြင့္မွာ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ားတြင္ ရွိေန၏။ ေက်ာင္း၀န္ထမ္း ခန္႔အပ္ျခင္းႏွင့္ ေက်ာင္းပိုင္ဆုိင္မႈအေပၚ ၾသဇာသက္ေရာက္၏။  အခ်ဳိ႕ေသာ ျပည္နယ္မ်ားက ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားေရးရာ မူ၀ါဒမ်ားကို ေဒသႏၱရ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔ကပင္ ခ်မွတ္ခြင့္ျပဳထားေသးသည္။ အခ်ဳိ႕ျပည္နယ္မ်ားကမူ တျပည္နယ္လံုး အတုိင္းအတာျဖင့္ လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရန္ ညႊန္ၾကားတတ္သည္။ သို႔မဟုတ္ ကန္႔သတ္ထားၾကသည္။
            ေဒသႏၱရ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားကို စိစစ္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ျခင္းကို ျပည္နယ္ဥပေဒျဖင့္ ျပဌာန္းထားသည္။ နည္းလမ္း ၂ သြယ္မွာ တုိက္ရိုက္ခန္႔အပ္ျခင္း appointment ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္း election တို႔ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းမွာ လူထုအတြင္း ပိုမို ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္အခ်က္ႏွင့္ တာ၀န္ခံမႈတို႔ ရွိေသာ္ျငားလည္း တိုက္ရိုက္ ခန္႔အပ္ျခင္းမွာမူ အရည္အေသြးရွိေသာ လုပ္တတ္ကိုင္တတ္သူမ်ားကို ရရွိေစႏုိင္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအရလည္း ရႈပ္ေထြးမႈ နည္းပါေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္။ တႏုိင္ငံလံုးတြင္မူ ေက်ာင္း ၉၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ေဒသႏၱရေက်ာင္း ဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္း  election နည္းလမ္းျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ၾကပါသည္။
ေဒသႏၱရ ပညာေရးအာဏာပုိင္ျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔၀င္ဦးေရကို ၇ ဦးမွ ၉ ဦးအထိထားရွိၿပီး အႀကီးဆံုးေသာ ဘုတ္အဖြဲ႔တြင္မူ ၁၉ ဦးအထိ ရွိတတ္သည္။ ၅၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ ဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွာ မိဘမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ေက်ာင္းတတ္ေနဆဲ သားသမီးရွိေသာ ေက်ာင္းသားမိဘျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မည္။ ဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ အသက္ အရြယ္ႏွင့္ လူမႈစီးပြားေနာက္ခံ အခ်က္အလက္မ်ားကလည္း သူတို႔၏ ႏုိင္ငံေရးခံယူခ်က္ကို လႊမ္းမိုး ေနေလ့ရွိသည္။ ေက်ာင္းကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္မႈမ်ား တြင္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနတတ္သည္။ နယ္ေျမေဒသမ်ား အတြင္းရွိ လူထုလူတန္းစာ အလႊာအသီးသီးႏွင့္ မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚ ကိုယ္စားျပဳမႈအေပၚတြင္ ပညာေရးသမားမ်ားက ေမးခြန္းထုတ္တတ္ၾကပါသည္။
ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ အစည္းအေ၀း ၃ မ်ဳိးကို တက္ေရာက္ၾကရသည္။ ပံုမွန္၊ အထူးႏွင့္ အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းမ်ားျဖစ္သည္။ ပထမ ၂ မ်ဳိးတြင္ မိဘျပည္သူမ်ား တက္ေရာက္ခြင့္ ရွိၾကသည္။ အလုပ္အမႈေဆာင္အစည္းအေ၀းမ်ားကိုမူ တံခါးပိတ္က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ၀န္ထမ္းေရးရာမ်ား၊ ေက်ာင္းပိုင္ပစၥည္းကိစၥမ်ား၊ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးခ်င္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးေလ့ရွိသည္။ မိဘျပည္သူတို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ရွိေသာ အစည္းအေ၀းမ်ားမွာ ေက်ာင္းႏွင့္ ရပ္ရြာလူမႈအသိုက္အ၀န္း ဆက္ဆံေရးကို ပိုမို ပြင့္လင္းျမင္သာေစၿပီး မိဘျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ပညာေရး ျပႆနာမ်ားကို ပို၍ သိျမင္နားလည္ေစႏုိင္သည္။ မိမိတို႔၏ အျမင္မ်ားႏွင့္ စိုးရိ္မ္မႈမ်ားကိုလည္း တင္ျပေဆြးေႏြးခြင့္ ရရွိၾကသည္။ တံခါးပိတ္ အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းမ်ားအေပၚတြင္ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ရွိေနၿပီး ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕တြင္ ဖ်က္သိမ္းလိုက္ၾကၿပီျဖစ္သည္။ ေဒသႏၱရ ပညာေရးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ ပိုမို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစရန္ အားထုတ္မႈဟု ဆိုရမည္။
ရပ္ရြာလူမႈ၀န္းက်င္၏ ဂုဏ္သိကၡာမွာ ေက်ာင္း၏ အရည္အေသြးႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနတတ္သည္။ ေက်ာင္းအဂၤါစဥ္ျပည့္မီမႈ၊ ေက်ာင္းတန္ဖိုးႏွင္ နယ္ေျမအတြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေျခခ်မႈ စသည့္ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ပါသည္။
တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာျဖင့္ ေဒသႏၱရေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွာ ၀န္ထမ္း ဦးေရ လြန္စြာ က်ယ္ျပန္႔ မ်ားျပားလွသည္။ ယင္းတို႔၏ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားအရ အနည္းဆံုး တစ္ပတ္လွ်င္ နာရီ ၂၀ ခန္႔မွ် ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔  လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္သူမ်ား ျဖစ္သင့္ၿပီးလွ်င္ မွ်မွ်တတလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူမ်ားလည္း ျဖစ္ရန္ လိုအပ္လွသည္။ ေက်ာင္းဥပေဒ၊ ေက်ာင္းသားဥပေဒ၊ ဆရာဆရာမမ်ား ဥပေဒတို႔အပါအ၀င္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊ မိဘမ်ားႏွင့္ ရပ္ရြာေနလူထုတို႔ႏွင့္ သက္ဆို္င္ေသာ ဥပေဒတို႔ကို သိရွိနားလည္ထားရန္ လိုအပ္သည္။
ေဒသႏၱရေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔ တာ၀န္မ်ား
မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ ၀န္ထမ္းခန္႔အပ္ျခင္း၊ သမဂၢမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံျခင္း၊ ပညာေရးဌာနမွဴး ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းစစ္ေဆးေရးမ်ား ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ အေကာက္အခြန္ ေငြေၾကး ရွာေဖြျခင္း၊ သံုးစြဲျခင္း၊ ဘ႑ာေငြေၾကးကိစၥမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးျခင္းတို႔ကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ ေဒသႏၱရ အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္း ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ားမွာ ဘတ္ဂ်က္ အမ်ားဆံုးကိုိင္တြယ္ရသည့္ အဖြဲ႔ပင္ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားေရးရာ၊ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ား၊ သင္တန္း ေအာင္လက္မွတ္ ေပးအပ္ျခင္းမ်ား၊ သင္ရိုးျပင္ပ ေလ့လာမႈမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းေခၚႀကိမ္တို႔အတြက္လည္း တာ၀န္ရွိသည္။
သင္ရိုးညႊန္းတမ္းႏွင့္ ပညာရည္တိုးတက္မႈကို စစ္ေဆးျခင္းဆိုင္ရာ ျပဌာန္းသတ္မွတ္ေပးရသည္။ သင္ရိုးကို ေရးဆြဲသည္။ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၏ ပညာေရးဥပေဒႏွင့္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားအရ ေဒသႏၱရအစိုရက သင္ရိုးဖြ႔ြံၿဖိဳးေရးကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဖတ္စာအုပ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းကို အတည္ျပဳေပးသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ျပည္နယ္အလုိက္ ပညာရည္တိုးတက္မႈကို စစ္ေဆးအကဲျဖတ္ျခင္းမူအရလည္း တာ၀န္ရွိသည္။ မ်ားမၾကာမီက  အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖက္ဒရယ္ အစိုးရ၏ “ကေလးတစ္ဦးမွ် ေနာက္က်န္ မရွိေစရ” No Child Left Behind Law ဥပေဒတို႔ကဲ့သုိ႔ေသာ ျပဌာန္းမႈကိုလည္း အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
ရပ္ရြာအသိုင္းအ၀န္းႏွင့္ မိဘျပည္သူတို႔ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔က ထားရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ေက်ာင္းမ်ားအတြက္ လုိက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ ျပဌာန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ားက တာ၀န္ခံၾကရသည္။
ေဒသႏၱရ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔သည္ ေက်ာင္းပညာေရးုမွဴးခ်ဳပ္၏ အခြင့္အာဏာကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ေက်ာင္းစနစ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရန္လည္း တာ၀န္ရွိသည္။ ေက်ာင္းစနစ္ လည္ပတ္မႈတြင္ တာ၀န္အရွိဆံုးမွာ ေက်ာင္းပညာေရးမွဴး superintendent of schools ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းပညာေရးဆုိင္ရာ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ CEO လည္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္ ခန္႔အပ္ထားသူျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔ကို ေဒသႏၱရ ပညာေရး ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႔အစည္းဟု ရႈျမင္ႏုိင္သည္။ ဘုတ္အဖြဲ႔အေနျဖင့္ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ လုိအပ္ေသာ ပညာေရးႏွင့္ ေက်ာင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ပညာေရးမွဴးက တင္ျပရသည္။ ပညာေရးမွဴး၏ သက္တမ္းမွာ သံုးႏွစ္မွ ေလးႏွစ္အထိျဖစ္သည္။ အဓိက တာ၀န္မ်ားအေနျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္ အျခား၀န္ထမ္းမ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းႏွင့္ သင္ၾကားမႈကို ဦးေဆာင္ျခင္း၊ ေက်ာင္းပညာေရး အုပ္ခ်ဳပ္မႈတို႔ ပါ၀င္သည္။ ေက်ာင္းပညာေရး၏ နိစၥဒူ၀ တာ၀န္မ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္းအျပင္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူလည္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းပညာေရးမွဴးခ်ဳပ္ လက္ေအာက္တြင္ လက္ေထာက္ပညာေရးမွဴးမ်ား၊ ဒါရိုက္တာမ်ား၊ ဌာနမွဴးမ်ား၊ တာ၀န္ခံမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားကို ခန္႔အပ္ထားၿပီး ဌာနအလိုက္ ၀န္ထမ္းမ်ားစြာ ထားရွိသည္။
ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး
            ေက်ာင္းအဆင့္တြင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရန္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး principal ရွိသည္။ ေက်ာင္းငယ္မ်ားတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း အခ်ိန္ပိုင္း စာသင္ၾကားေလ့ရွိသည္။ ေက်ာင္းႀကီးမ်ားတြင္မူ ဒု-ေက်ာင္းအုပ္မ်ား ထားရွိသည္။ ၈၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ ေက်ာင္းအုပ္မ်ားမွာ အမ်ဳိးသားမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ ေက်ာင္းတြင္းဌာနအလိုက္ ဌာနမွဴးမ်ား ထားရွိသည္။ စည္းကမ္း ထိန္းသိမ္းေရးမွဴးမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ပညာေရးႏွင့္ လူမႈေရးအႀကံေပးမ်ား ထားရွိသည္။ ရပ္ရြာႏွင့္ အနီးကပ္ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ မိဘ-ဆရာအသင္းအဖြဲ႔မ်ား၊ ေက်ာင္းစီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ ရပ္ရြာက ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ၾကသည္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးမွာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကိုလည္း ဦးေဆာင္စီမံရသည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဘာသာရပ္နယ္ပယ္အလိုက္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား သီးသန္႔ထားရွိသည္။
            အစဥ္အလာရ ေက်ာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခြင့္အာဏာမွာ အထက္မွ ေအာက္သို႔ပံုစံ စီးဆင္းသည္။ ေဒသႏၱရ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔၊ ေက်ာင္းပညာေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ ဗဟိုပညာေရးဌာနႏွင့္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အဆင့္ဆင့္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ မ်ားမႀကာမီက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာကို ေက်ာင္းအဆင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈတြင္ ပိုမို ရရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးႏွင့္ ဆရာဆရာမမ်ားမွာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း၊ ၀န္ထမ္းေရးရာ၊ သင္ၾကားမႈႏွင့္ ေက်ာင္းဘတ္ဂ်တ္မ်ားတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပိုမိုရရွိၾကသည္။ ေက်ာင္းမူ၀ါဒမ်ား ေရးဆြဲ ခ်မွတ္ရာတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးႏွင့္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ား အတူတကြ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ၾကျခင္းျဖင့္ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ေသာစနစ္ participatory governance ကို က်င့္သံုးလာၾကသည္။
ခရိုင္ပညာေရးဌာန Intermediate units
            ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ေဒသႏၱရ အစိုးရတို႔အၾကားတြင္ ခရိုင္ပညာေရးဌာန  intermediate units (regional educational service agency RESA) ကို ထားရွိသည္။ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ေဒသႏၱရအစိုးရ၏ ပညာေရးဌာန တို႔ကို ကူညီပံ့ပိုးေပးရန္ျဖစ္ၿပီး ေဒသႏၱအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ ပညာေရးဌာနတို႔ကို ေပါင္းကူး ဆက္သြယ္ေပးထားသည္။ ျပည္နယ္အစိုးရ၏  ပညာေရးလက္တံခြဲတစ္ခုဟူ၍ ရႈျမင္ႏုိင္သည္။ ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ခရိုင္ပညာေရးဌာန တစ္ခုသည္ ေဒသႏၱရ ပညာေရးဌာနမ်ား ၂၀ မွ ၃၀ အထိခန္႔ကို တာ၀န္ယူထားသည္။  အတုိင္ပင္ခံ ပံုစံမ်ဳိးျဖင့္ ပညာရွင္မ်ားကို ပံ့ပိုးေပးေလ့ရွိသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း၊ သင္ၾကားနည္း၊ စစ္ေဆးအကဲျဖတ္နည္း၊ လုပ္ငန္းခြင္ ဆရာအတတ္ပညာ သင္တန္းတို႔အတြက္ အဓိကထားသည္။ ဘာသာစကား ၂ မ်ဳိးသင္ၾကားျခင္း၊ မူႀကိဳပညာေရး၊ သက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ပညာေရး၊ ထူးခၽြန္ထက္ျမက္ ေက်ာင္းသား (ပါရမီရွင္) ပညာေရး၊ မသန္စြမ္းပညာေရး၊ ေဒတာစီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ နည္းပညာ ပညာေရးက႑တို႔ အတြက္လည္း ၀န္ေဆာင္မႈေပးသည္။ ခရိုင္အဆင့္ တာ၀န္ယူျခင္းမွာ စရိတ္နည္း ၀န္ပါပံုစံမ်ဳိးျဖင့္ ေဒသႏၱရ ပညာေရးဌာနမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေၾကာင္း ပညာေရးသမားမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။
ျပည္နယ္အစိုးရ ပညာေရးဌာန State Government
            ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ပညာေရးဌာနမ်ား အေနျဖင့္ လူထုပညာေရးအတြက္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည္။ ဥပေဒျပဳျခင္း၊ ေက်ာင္းပညာေရး အခြန္ေကာက္ခံျခင္း၊ ေဒသႏၱေက်ာင္းမ်ားသို႔ ဘ႑ာေရး ပံ့ပိုးေပးျခင္း၊ သင္တန္းႏွင့္ ၀န္ထမ္းစံႏႈန္းမ်ား သတ္မွတ္ေပးျခင္း၊ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ (အခ်ဳိ႕ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ဖတ္စာအုပ္မ်ားကို စိစစ္ေပးျခင္း)၊ ျပည္နယ္အသိအမွတ္ျပဳ ေက်ာင္းမ်ားတြက္ ပံ့ပိုးကူညီျခင္း၊ ေက်ာင္းႀကိဳပို႔ႏွင့္ အခမဲ့ ဖတ္စာအုပ္မ်ား ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္း စသည့္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္သည္။
            ျပည္နယ္ေက်ာင္းမူကို ျပဌာန္းထားၿပီး ေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ရမည့္ ပံုစံမ်ား၊ ျပည္နယ္တြင္ ပညာေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ေရးဆြဲထားသည္။ သို႔ရာတြင္ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္ႏုိင္ေသာ ဥပေဒမ်ားကိုမူ ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္ မရွိပါ။ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားေရးႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ေအာက္တြင္ ျပည္နယ္ပညာေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ကို ထားရွိသည္။ ျပည္နယ္ပညာေရးမွဴး (ျပည္နယ္ပညာမင္းႀကီး) ကို ခန္႔အပ္သည္။ ထုိသူမွာ အေတြ႔အႀကံဳ မ်ားလွေသာ ပညာေရးသမား စစ္စစ္ျဖစ္၏။ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကျဖစ္ေစ၊ ျပည္နယ္ပညာေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ကျဖစ္ေစ ေရြးခ်ယ္ ခန္႔အပ္သည္။ ယင္းတို႔က ျပည္နယ္ ပညာေရးဌာန state department of education ကို ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ခရိုင္ႏွင့္ ေဒသႏၱပညာေရး ဘုတ္အဖြဲ႔အဆင့္ဆင့္ ပံုစံမ်ဳိးျဖင့္ ျပည္နယ္ ပညာေရးကို ဖြဲ႔စည္းသည္။ ေက်ာင္းဆရာ တစ္ဦးအေနျဖင့္ အမ်ားဆံုး ဆက္သြယ္ရေလ့ရွိသည္မွာ ျပည္နယ္ပညာေရးဌာနပင္ျဖစ္သည္။
ဖက္ဒရယ္အစိုးရႏွင့္ ပညာေရးတာ၀န္ Federal Government
            အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဖက္ဒရယ္အစိုးရသည္ ပညာေရးဆုိင္ရာ အခန္းက႑ ၄ ရပ္ကို တာ၀န္ယူပါသည္။ (၁) ပညာေရးမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေရးဆြဲေသာ ဖက္ဒရယ္ ေအဂ်င္စီမ်ား federal education agencies၊ (၂) ဖက္ဒရယ္အစိုးရမွတဆင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားထံသို႔ ပညာေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္သည့္က႑၊ (၃) ဖက္ဒရယ္အစိုးရ၏ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ (၄) ပညာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တရားရံုးခ်ဳပ္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။
ဖက္ဒရယ္ပညာေရး ေအဂ်င္စီမ်ား
သကၠရာဇ္ ၁၇၈၇ ခုနွစ္မွ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္အထိ အႏွစ္ ၁၅၀ အေမရိကန္ပညာေရးသမိုင္းစဥ္တြင္ ပညာေရးဥပေဒ ၁၄ ခုကိုသာ ကြန္ဂရက္က ျပဌာန္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ၇ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္မူ ပညာေရးမူသစ္ ၁၇၀ ကို ထပ္မံထည့္သြင္းခဲ့၏။ ပညာေရး အဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ဆရာမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ American Federation of Teachers, အမ်ဳိးသား ပညာေရးအစည္းအရံုး National Education Association, အမ်ဳိးသားေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ားအစည္းအရံုး National School Boards Association တို႔က ဖက္ဒရယ္အစိုးရအေနျဖင့္ ဘ႑ာေငြေၾကး ကူညီပံ့ပိုးေပးႏွင့္ ပညာေရး အထူး အကူအညီမ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးရန္တို႔ကို လိုလားၾကေသာ္ျငားလည္း ပညာေရးမူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္တြင္မူ ကင္းကင္းရွင္းရွင္း ေနေစခ်င္ၾကသည္။ ဤသည္မွာ အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း လည္းျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ယခုအခါတြင္မူ ပညာေရးသမား အမ်ားစုႀကီးက ဖက္ဒရယ္အစိုးရအေနျဖင့္ တိက် ရွင္းလင္းေသာ ပညာေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ႏွင့္ လမ္းညႊန္ခ်က္တို႔ကို ထားရွိေစလိုသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဘ႑ာေငြေၾကး ကိစၥရပ္မ်ားလည္း ပါ၀င္ပါသည္။ အဓိကအားျဖင့္ ႀကိဳးစားရုန္းကန္ေနၾကရေသာ ျပည္နယ္အဆင့္ႏွင့္ ေဒသႏၱရအဆင့္ ပညာေရး ဌာနမ်ားအေနျဖင့္ ေက်ာင္းမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္လာေစေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ၾကသည္။
ဖက္ဒရယ္အစိုးရ (အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန) The U.S. Department of Education
ပညာေရး အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရအဆင့္ ေအဂ်င္စီမ်ားစြာ ရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ပညာေရးဗဟိုဌာန The US Department of Education မွာ အဓိက အက်ဆံုးေသာ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး ေအဂ်င္စီျဖစ္သည္။ ၁၈၆၇ ခုႏွစ္ စတင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့စဥ္ကမူ Office of Education ပညာေရးရံုးခ်ဳပ္ဟူ၍ ေခၚေ၀ၚခဲ့ၿပီး ပညာမင္းႀကီးတစ္ဦးႏွင့္ ၀န္ထမ္း ၃ ဦး၊ ဘ႑ာေငြေၾကး ေဒၚလာ ၁၈,၀၀၀ သာ ရွိခဲ့ေသာ္ျငားလည္း ယခုအခါတြင္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးဌာနတြင္ ၀န္ထမ္းအင္အား ၄၇၀၀ ဦးႏွင့္ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ ေဒၚလာ သန္း ေထာင္ေပါင္း ၁၅၀ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး ဌာနအေနျဖင့္ ပညာေရးအစီအစဥ္ ၁၂၀ ေက်ာ္ကို ဦးစီး ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
            အစဥ္အလာအရ ပညာေရးရံုးခ်ဳပ္ Office of Educationအေနျဖင့္ တာ၀န္ႀကီး ၃ ရပ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚခဲ့သည္။ (၁) ျပည္နယ္ပညာေရးဌာန၊ ေက်ာင္းနယ္ေျမမ်ား၊ ေကာလိပ္ႏွင့္ တကၠသိုလ္မ်ားသို႔ ေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကို ျဖည့့္ဆည္းေပးျခင္း၊ (၂) ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ သုေတသန လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ (၃) ပညာေရး ဦးေဆာင္မႈေပးျခင္း၊ အတုိင္ပင္ခံအေနျဖင့္ တာ၀န္ယူျခင္းႏွင့္ ပညာေရးဆုိင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္က ကြန္ကရက္တြင္ အေခ်အတင္ ျငင္းခုံ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး ဗဟိုဌာနအေနျဖင့္ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။ ပညာေရး အတြင္း၀န္တစ္ဦးကို ၀န္ႀကီးအဆင့္ အေဆာင္အေယာင္မ်ားႏွင့္ ခန္႔အပ္ထားရွိၿပီး ၁၉၈၀ ခုနွစ္ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္လည္ပတ္ခဲ့သည္။
            ဖက္ဒရယ္ပညာေရး၀န္ႀကီးအေနျဖင့္ မီဒီယာ မ်က္ႏွာစြာ ရွိေနၿပီး ၾသဇာသက္ေရာက္မႈလည္း ရွိသည္။ ပညာေရး မူ၀ါဒမ်ားကို စီမံခန္႔ခဲြျခင္း၊ လုပ္ငန္း ပရိုဂရမ္မ်ားကို ျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ မူ၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖၚျခင္းတို႔အျပင္ ၀န္ႀကီးသည္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ပညာေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ ၾသဇာရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
သမၼတ ေဂ်ာ့ဘုရွ္လက္ထက္က ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ “မည္သည့္ကေလးတစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ် ေနာက္ခ်န္ မရွိေစရ” No Child Left Behind အက္ဥပေဒကို ကြန္ကရက္က အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။ အဆင့္မမီေသာ ေက်ာင္းမ်ား တိုးတက္လာေစျခင္း၊ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ စစ္ေဆး တုိင္းတာေသာ  စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္ႏွင့္ သခ်ၤာတတ္ေျမာက္မႈတို႔တြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ေဒသႏၱရ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား အဆင့္မီ တိုးတက္ေစရန္ အဓိက တာ၀န္ယူေစျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သည္။ လုပ္ငန္းခြင္ ၀င္ခါစ ဆရာအသစ္မ်ား အတြက္လည္း စိတ္အား ထက္သန္ေစရန္ႏွင့္ စြမ္းေဆာင္ရန္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေစရန္ အထူးအစီအစဥ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးသည္။ အရည္အေသြး နိမ့္က်ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာရည္တိုးတက္မႈကို သတ္မွတ္ထားရွိေသာ အဆင့္မီေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိ္င္ေသာ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ေဒသႏၱရဌာနမ်ားအတြက္ ဘ႑ာေငြေၾကး ပံ့ပိုးမႈကို ေလ်ာ့ခ်ပစ္သည္။ ၁၉၈၀  ႏွင့္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္  ကာလမ်ားတြင္ ဘ႑ာေငြေၾကး ပံ့ပိုးမႈတို႔ကို ေလ်ာ့ခ်ပစ္လိုက္ၿပီး ေဒသႏၱရ အစိုးရမ်ားကို တာ၀န္ ပိုယူေစခဲ့သည္။ သမၼတဘုရွ္ လက္ထက္တြင္မူ ဖက္ဒရယ္အစိုးရက တာ၀န္ပိုမို ယူလာခဲ့ျပန္သည္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ေဒသႏၱရအဆင့္မ်ား၊ ပညာေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ား၊ ေက်ာင္းအုပ္မ်ားကိုလည္း ပညာဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ (အထူးသျဖင့္ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္ႏွင့္ သခ်ၤာအဆင့္မီမႈအတြက္) ဖိအားေပး ေစခို္င္းခဲ့သည္။ ဆရာသစ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘာသာရပ္ စပါယ္ရွယ္လစ္မ်ား၊ ဌာနမွဴးမ်ားႏွင့္ အနီးကပ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းျဖင့္ ကေလး တစ္ဦးခ်င္းစီအတြက္ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေစရန္ သင္ၾကားနည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ေလ့လာေစသည္။
 (အစိုးရေက်ာင္း မဟုတ္ေသာ) အျခားေက်ာင္းမ်ား Nonpublic schools
            တစ္ႏုိင္ငံရွိ ေက်ာင္းသား ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမ်ား အစိုးရေက်ာင္းမဟုတ္ေသာ အျခားေက်ာင္းမ်ားတြင္ တက္ေရာက္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းတို႔ထဲမွ ထက္၀က္ခန္႔ ျဖစ္ေသာ ၄၆ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ Catholic schools ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ ကက္သလစ္ေက်ာင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၆ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ဘာသာေရးကို အေျခမခံေသာ သီးသန္႔ေက်ာင္းမ်ား independent schools ျဖစ္ၾကသည္။ ျပည္နယ္ပညာေရး ဥပေဒမ်ားက ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးေက်ာင္းမ်ား အေပၚတြင္လည္း သက္ေရာက္မႈရွိသည္။ ေက်ာင္းအဂၤါစဥ္၊ ေက်ာင္းက်န္းမာသန္႔ရွင္းမႈ၊ အေဆာက္အဦစံႏႈန္းမ်ား၊ ကေလးဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ ေက်ာင္းသားစည္းကမ္း အစရွိသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ေငြေၾကး ကူညီပံ့ပိုးမႈလည္း ရွိတတ္သည္။ ပုဂၢလိေက်ာင္းမ်ားမွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာ္မီတီရွိသည္။ ေက်ာင္းသား ရရွိမႈ၊ ဘ႑ာေငြေၾကး ပံ့ပိုးမႈႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားအတြက္ ပုဂၢလိကေက်ာင္းႏွင့္ အစိုးရ ေက်ာင္းမ်ားအၾကားတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေလ့ရွိသည္။
အိုဘားမားအစိုးရအတြက္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးမူ၀ါဒ စိန္ေခၚခ်က္မ်ား ၂၀၁၅
            ၁၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ကရက္မွ အိုဘားမားအစိုးရအတြက္ ပညာေရးစိန္ေခၚခ်က္ႀကီး ၅ ခုကို တင္သြင္းခဲ့သည္။ သုေတသနအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ စဥ္းစားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔မွာ (၁) No Child Left Behind NCLB ကေလးတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ေနာက္ခ်န္ မရွိေစရ ပညာေရး မူ၀ါဒ၏ အသီးအပြင့္ႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္ျငားလည္း လူထုပညာေရးမွာ ေရရွည္ေအာင္ျမင္ရန္ စိန္ေခၚခ်က္ ရွိေနသည္။ ေက်ာင္းသား အားလံုးအတြက္ စမ္းရည္မ်ား စံႏႈန္းမီတတ္ေျမာက္ရန္မွာ အဓိကျဖစ္သည္။ (၂) NCBL မူ၀ါဒကို ဆင္းရဲၿပီး ပညာေရးအခက္အခဲရွိေသာသူမ်ားအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရန္ ႀကိဳးစားရဦးမည္။ (၃) ဆရာဆရာမမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္အလိုက္ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းမွာ တန္ဖိုးရွိေသာ္ျငားလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ စိန္ေခၚခ်က္မ်ား ရွိေနသည္။ ဤမူ၀ါဒအတြက္ ပညာေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ထားရွိရေပလိမ့္မည္။ (၄) မူႀကိဳပညာေရး အဆင့္မီသည္ႏွင့္အမွ် ေရွ႕ဆက္ ေက်ာင္းပညာေရးခရီးတြင္ သာသာယာယာျဖင့္ ထိေရာက္စြာ ပညာရွာမီွးႏုိင္ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္အစိုးရ ဥပေဒျပဳသူမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္နယ္မ်ားမွ အရည္အေသြး ျပည့္မီေသာ မူႀကိဳပညာေရးအတြက္ ျဖည့္ဆည္းေပးစရာ မ်ားစြာ ရွိေနေသးသည္။ (၅) အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ားစြာ ရွိေနေသာ္လည္း 1997 ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ခ်ာတာေက်ာင္းမ်ား Charter schools အေရအတြက္မွာ တိုးပြား လာေနဆဲျဖစ္၏။ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ပညာေရးစနစ္ပင္ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းလခ မေပးရ။ တူညီ၀တ္စံု ၀တ္ၾကရသည္။ မိဘမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ လိုအပ္သည္။ ပံုမွန္သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို သင္ၾကားသည္။ သင္ျပမႈ အရည္အေသြးအရ ေက်ာင္းဆရာကို လစာေပးသည္။ ဆိုးက်ဳိးကား မ်ားမ်ားစားစား မရွိပါ။ ခ်ာတာေက်ာင္းမူ၀ါဒကို တိတိက်က် ခ်မွတ္ေပးရန္ လိုအပ္ေနသည္။
ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္အေနျဖင့္ မ်ားမၾကာမီက သမၼတဘားရက္အိုဘားမား၏ တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိသူမ်ားအတြက္ အခမဲ့ ေကာလိပ္ေက်ာင္းတက္ေရာက္ခြင့္ ဥပေဒကို ႀကိဳဆိုၾကေသာ္ျငားလည္း ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရန္ အခက္အခဲ ရွိေနေသးသည္။
နိဂံုး
ခ်ဳပ္၍ဆိုရေသာ္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရ၏ ပညာေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား က်ယ္ျပန္႔မႈရွိေသာ္ျငားလည္း ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ေဒသႏၱအစိုးရမ်ား အေနျဖင့္ တာ၀န္ ပိုမိုယူေစပါသည္။ ဖက္ဒရယ္အစိုးရ၏ ဗဟိုဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို အလြန္ပင္ ေလ်ာ့ခ်ထားၿပီး ျပည္နယ္ႏွင့္ ေဒသႏၱရအစိုးရမ်ား၊ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားအေနျဖင့္ ပိုမိုလြတ္လပ္ေသာ ပညာေရးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ ျပဳထားေသာ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္ဟုဆိုႏုိင္သည္။
သိန္းႏုိင္ (ေမာကၡပညာေရး)
(ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမည္။)
သံလြင္တိုမ္းဂ်ာနယ္ (မတ္လ၊ ၂၀၁၅၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕)