ဓမၼပဒပါဠိေတာ္
ျမန္မာ အဂၤလိပ္
Chapter 01
၁။ မေနာပုဗၺဂၤမာ ဓမၼာ၊ မေနာေသေ႒ာ မေနာမယာ။
မနသာ ေစ ပဒုေ႒န၊ ဘာသတိ ၀ါ ကေရာတိ ၀ါ။
တေတာ နံ ဒုကၡမေႏြတိ၊ စကၠံ၀ ၀ဟေတာ ပဒံ။
၁။ နာမ္ခႏၶာ(ေလးပါး)တုိ႕သည္ စိတ္လွ်င္ ေရ့ွသြားရွိကုန္၏၊ စိတ္လွ်င္
အႀကီးအမွဴးရွိကုန္၏၊ စိတ္ျဖင့္ၿပီးကုန္၏၊ ျပစ္မွားလိိုေသာစိတ္ျဖင့္ အကယ္၍
ေျပာဆိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၾကံစည္ေသာ္လည္းေကာင္း ထိုေျပာဆို
ျပဳလုပ္ ၾကံစည္မႈေၾကာင့္ လွည္းဘီးသည္ ၀န္ေဆာင္ႏြား၏ေျခရာသို႔ အစဥ္လုိက္ဘိသက့ဲသို႔
ထိုသူသို႔ ဆင္းရဲသည္ အစဥ္လိုက္ေလ၏။
1. Mental perception is the lead in mind that causes everything to happen. It
is founded on our thoughts. Our life is the creation of our mind which is
supreme. If one speaks or acts or plans with wicked mind, suffering and pain
will follow as the wheel of a cart that follows the hoof of the ox.
၂။ မေနာပုဗၺဂၤမာ ဓမၼာ၊ မေနာေသေ႒ာ မေနာမယာ။
မနသာ ေစ ပသေႏၷန၊ ဘာသတိ ၀ါ ကေရာတိ ၀ါ။
တေတာ နံ သုခမေႏြတိ၊ ဆာယာ၀ အနပါယိနီ။
၂။ နာမ္ခႏၡာ(ေလးပါး)တို႕သည္ စိတ္လွ်င္ ေရ့ွသြားရွိကုန္၏၊ စိတ္လွ်င္
အၾကီးအမွဴးရွိကုန္၏၊ စိတ္ျဖင့္ ၿပီးကုန္၏၊ သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ေသာစိတ္ျဖင့္ အကယ္၍
ေျပာဆိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၾကံစည္ေသာ္လည္းေကာင္း ထို(ေျပာဆို
ျပဳလုပ္ ၾကံစည္)ေသာေၾကာင့္ အရိပ္သည္ (လူကို)မစြန္႔မူ၍ အစဥ္ လိုက္သကဲ့သို႔
ထိုသူသို႔ ခ်မ္းသာသည္ အစဥ္လိုက္ေလ၏။
2. Mental perception is the lead in mind that causes everything to happen. It
is founded on our thoughts. Our life is the creation of our mind which is
supreme. If one speaks or acts or plans with pure mind, joy and peace will
follow like a shadow that never leaves the body.
၃။ အေကၠာစိၧ မံ အ၀ဓိ မံ၊ အဇိနိ မံ အဟာသိ ေမ။
ေယ စ တံ ဥပနယွႏၲိ၊ ေ၀ရံ ေတသံ န သမၼတိ။
၄။ အေကၠာစိၧ မံ အ၀ဓိ မံ၊ အဇိနိ မံ အဟာသိ ေမ။
ေယ စ တံ ႏုပနယွႏၲိ၊ ေ၀ရံ ေတသူပသမၼတိ။
၃။ ဤသူသည္ ငါ့ကို ဆဲေရးဖူးျပီ၊ ငါ့ကို ညႇဥ္းဆဲဖူးျပီ၊ ငါ့ကိုေအာင္ႏုိင္ဖူးျပီ၊
ငါ့ဥစၥာကို ေဆာင္ယူဖူးျပီဟု ထိုသူ႔အေပၚ၌ ရန္ျငိဳးဖြ႔ဲကုန္၏၊ ထိုသူတို႔အား
ျဖစ္ေပၚလာသည့္ရန္သည္ မျငိမ္းေအးႏိုင္။
၄။ ဤသူသည္ ငါ့ကို ဆဲေရးဖူးျပီ၊ ငါ့ကို ညႇဥ္းဆဲဖူးျပီ၊ ငါ့ကိုေအာင္ႏုိင္ဖူးျပီ၊
ငါ့ဥစၥာကို ေဆာင္ယူဖူးျပီဟု ထိုသူ႔အေပၚ၌ ရန္ျငိဳးမဖြဲ႔ကုန္၊ ထိုသူတို႔အား
(ျဖစ္ေပၚလာသည့္) ရန္သည္ ေျပၿငိမ္းႏုိင္၏။
3. "He abused me, he injured me, and he robbed me"- those who have
such thoughts in mind will not be free from hatred.
4. "He abused me, he injured me, and he robbed me"- those who do not
have such thoughts in mind will be free from hatred.
၅။ န ဟိ ေ၀ေရန ေ၀ရာနိ၊ သမၼႏၲီဓ ကုဒါစနံ။
အေ၀ေရန စ သမၼႏၲိ၊ ဧသ ဓေမၼာ သနႏၲေနာ။
၅။ ဤေလာက၌ ရန္တုံ႔မူျခင္းျဖင့္ ရန္တို႔သည္ အဘယ္အခါမွ် မေျပၿငိမ္းႏုိင္ကုန္၊
ရန္တုံ႔မမူျခင္းျဖင့္သာလွ်င္ ရန္ေျပၿငိမ္းႏုိင္ကုန္၏၊ ဤသေဘာကား အစဥ္အလာ ဓမၼတာ
သေဘာပင္တည္း။
5. As a universal truth, hatred will never end by hatred: hatred will cease by
loving kindness.
၆။ ပေရ စ န ၀ိဇာနႏၲိ၊ မယေမတၱ ယမာမေသ။
ေယ စ တတၳ ၀ိဇာနႏၲိ၊ တေတာ သမၼႏၲိ ေမဓဂါ။
၆။ ဤေလာက၌ လူမိုက္တို႔သည္ ငါတိို႔ ေသၾကလိမ့္မည္ဟု မသိၾကကုန္၊ ထိုမသိမႈေၾကာင့္
ခိုက္ရန္ျငင္းခံုမႈတို႔သည္ မေျပျငိမ္းႏုိင္ကုန္၊ ဤေလာက၌ ပညာရွိသူတို႔သည္
ငါတို႔ေသၾကလိမ့္မည္ဟု သိၾကကုန္၏၊ ထိုသိမႈေၾကာင့္ ခိုက္ရန္ျငင္းခံုမႈတို႔သည္
ေျပျငိမ္းႏုိင္ကုန္၏။
6. The silly do not know that they must one day come to an end; but those who
know this do not fight each other and their quarrels cease.
၇။ သုဘာႏုပႆႎ ၀ိဟရႏၲံ၊ ဣႁႏိၵေယသု အသံ၀ုတံ။
ေဘာဇနမွိ စာမတၱညံဳ၊ ကုသီတံ ဟီန၀ီရိယံ။
တံ ေ၀ ပသဟတိ မာေရာ၊ ၀ါေတာ ႐ုကၡံ၀ ဒုဗၺလံ။
၈။ အသုဘာႏုပႆႎ ၀ိဟရႏၲံ၊ ဣႁႏိၵေယသု သုသံ၀ုတံ။
ေဘာဇနမွိ စ မတၱညံဳ၊ သဒၶံ အာရဒၶ၀ီရိယံ။
တံ ေ၀ နပၸသဟတိ မာေရာ၊ ၀ါေတာ ေသလံ၀ ပဗၺတံ။
၇။ တင့္တယ္၏ဟူ၍ အဖန္ဖန္ ႐ႈ၍ေနေသာ ဣေႁႏၵတို႔၌ မေစာင့္စည္းဘဲ ေဘာဇဥ္၌
အတိုင္းအရွည္ကို မသိမူ၍ ၀ီ ရိယယုတ္ေလ်ာ့ ပ်င္းရိသူကို ေလမုန္တိုင္းသည္
အားနည္းေသာသစ္ပင္ကို ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းဆဲဘိသက့ဲသို႔ (ကိေလသာ)မာရ္သည္ စင္စစ္
ႏွိပ္စက္ႏိုင္၏။
၈။ မတင့္တယ္ဟု အဖန္ဖန္႐ႈ၍ေနေသာ ဣေႁႏၵတို႔၌ ေကာင္းစြာ ေစာင့္စည္းလ်က္ ေဘာဇဥ္၌
အတိုင္းအရွည္ကိုသိ၍ သဒၶါတရားရွိသျဖင့္ ထက္သန္ေသာ လုံ႔လရွိသူကို ေလမုန္တိုင္းသည္
ေက်ာက္ေတာင္ၾကီးကို မႏွိပ္စက္ မညႇဥ္းဆဲႏုိင္ဘိသကဲ့သို႔ (ကိေလသာ)မာရ္သည္ စင္စစ္
မႏွိပ္စက္ႏုိင္။
7. The person who lives as though the things of the world were pleasurable,
with senses uncontrolled and food immoderate, lazy and weak will be overpowered
by Mara (craving), like the wind throws down a weak tree.
8. The person who lives as though the things of the world were not pleasurable,
with senses well controlled and food moderate, faithful and strong , will not
be overpowered by Mara (craving), like a mountain unshaken by the wind.
၉။ အနိကၠသာေ၀ါ ကာသာ၀ံ၊ ေယာ ၀တၳံ ပရိဒဟိႆတိ။
အေပေတာ ဒမသေစၥန၊ န ေသာ ကာသာ၀မရဟတိ။
၁၀။ ေယာ စ ၀ႏၲကသာ၀ႆ၊ သီေလသု သုသမာဟိေတာ။
ဥေပေတာ ဒမသေစၥန၊ သ ေ၀ ကာသာ၀မရဟတိ။
၉။ (ဣေႁႏၵကို)ဆံုးမျခင္းကင္း၍ မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္းမရွိေသာ ကိေလသာဖန္ေရ
မကင္းဘဲလ်က္ ဖန္ရည္စြန္း ေသာ အ၀တ္(သကၤန္း)ကို ၀တ္ေသာသူသည္၊ ဖန္ရည္ စြန္းေသာ အ၀တ္(သကၤန္း)ႏွင့္
မထိုက္တန္။
၁၀။ ဣေႁႏၵတို႔ကိုဆံုးမလ်က္ မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္းရွိေသာ ကိေလသာဖန္ေရကို
ေထြးအန္ျပီး၍ သီလတို႔၌ ေကာင္းစြာ ေစာင့္ထိန္းသူသည္သာလွ်င္ ဖန္ရည္စြန္းေသာအ၀တ္ႏွင့္
ထိုက္တန္၏။
9. One, who puts yellow robe with a soul which is impure, lacks in self-control
(composure) and disregardful of truth is unworthy of the yellow robe.
10. One who is pure from sin and whose soul is strong in virtue, who has
self-control and regards truth is indeed worthy of the yellow robe.
၁၁။ အသာေရ သာရမတိေနာ၊ သာေရ စာသာရဒႆိေနာ။
ေတ သာရံ နာဓိဂစၧႏၲိ၊ မိစၧာသကၤပၸေဂါစရာ။
၁၂။ သာရဥၥ သာရေတာ ဉတြာ၊ အသာရဥၥ အသာရေတာ။
ေတ သာရံ အဓိဂစၧႏၲိ၊ သမၼာသကၤပၸေဂါစရာ။
၁၁။ အႏွစ္မရွိေသာတရား၌ အႏွစ္ရွိ၏ဟု အယူရိွၾကကုန္၏၊ အႏွစ္ရွိေသာ တရား၌မူကား
အႏွစ္မရွိဟု အယူရွိၾကကုန္၏၊ ထိုသူတို႔သည္ မွားေသာ ၾကံစည္မႈလွ်င္ (က်က္စားရာ)အာ႐ုံ
ရွိၾကကုန္ရကား အႏွစ္ ရွိေသာတရားကို မရႏုိင္ၾကကုန္။
၁၂။ အႏွစ္ရွိေသာတရားကိုလည္း အႏွစ္ရွိေသာတရားဟူ၍ အႏွစ္မရွိေသာတရားကိုလည္း အႏွစ္
မရွိေသာတရားဟူ၍ သိၾကကုန္ေသာေၾကာင့္ ထိုသူတို႔သည္ မွန္ကန္ေသာၾကံစည္မႈလွ်င္
(က်က္စားရာ)အာ႐ုံ ရွိ ကုန္ရကား အႏွစ္ရွိေသာ တရားကို ရႏုိင္ၾကကုန္၏။
11.Those who consider truth in untruth, and see untruth in truth, do not reach
the truth, lost in the path of wrong views.
12. Those who consider truth in truth and untruth in untruth arrive at truth
and follow true desires as they hold right views.
၁၃။ ယထာ အဂါရံ ဒုစၧႏၷံ၊ ၀ု႒ီ သမတိ၀ိဇၥၽတိ။
ဧ၀ံ အဘာ၀ိတံ စိတၱံ၊ ရာေဂါ သမတိ၀ိဇၥၽတိ။
၁၄။ ယထာ အဂါရံ သုဆႏၷံ၊ ၀ု႒ီ န သမတိ၀ိဇၥၽတိ။
ဧ၀ံ သုဘာ၀ိတံ စိတၱံ၊ ရာေဂါ န သမတိ၀ိဇၥၽတိ။
၁၃။ အိမ္ကို မေကာင္းသျဖင့္ မိုးအပ္သည္ရွိေသာ္ မိုးေရသည္ ေဖာက္၀င္ႏုိင္သကဲ့သို႔
စိတ္ကို (သမထ၊ ၀ိပ ႆနာတို႔ျဖင့္) ေကာင္းစြာ မပြားထံုအပ္သည္ရွိေသာ္ ရာဂသည္
ေဖာက္၀င္ႏုိင္၏။
၁၄။ အိမ္ကို ေကာင္းစြာမိုးအပ္သည္ရွိေသာ္ မိုးေရသည္ မေဖာက္၀င္ႏုိင္သကဲ့သို႔ စိတ္ကို
(သမထ၊ ၀ိပ ႆနာတို႔ျဖင့္) ေကာင္းစြာ ပြားထံုအပ္သည္ရွိေသာ္ ရာဂသည္ မေဖာက္၀င္ႏုိင္။
13. As rain penetrates the poorly thatched house that is poorly roofed, passion
(raga) penetrates the unguarded mind.
14. As rain does not penetrate the well-guarded house, so passion (raga) does
not penetrate the well-guarded mind.
၁၅။ ဣဓ ေသာစတိ ေပစၥ ေသာစတိ၊ ပါပကာရီ ဥဘယတၳ ေသာစတိ။
ေသာ ေသာစတိ ေသာ ၀ိဟညတိ၊ ဒိသြာ ကမၼကိလိ႒မတၱေနာ။
၁၅။ မေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ဤဘ၀၌လည္း စိုးရိမ္ရ၏၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္း စိုးရိမ္ရ၏၊ ပစၥဳပၸန္
တမလြန္ ဘ၀ႏွစ္တန္တို႔၌လည္း စိုးရိမ္ရ၏၊ ထိုမေကာင္းမႈျပဳသူသည္ မိမိ၏ညစ္ႏြမ္းေသာ
ကံကို သိျမင္၍ စိုးရိမ္ရ ပင္ပန္းရ၏။
15. The evil-doer suffers in this world and he suffers in the next, the man who
does evil suffers in both worlds. He suffers and mourns when he sees the wrong
he has done.
၁၆။ ဣဓ ေမာဒတိ ေပစၥ ေမာဒတိ၊ ကတပုေညာ ဥဘယတၳ ေမာဒတိ။
ေသာ ေမာဒတိ ေသာ ပေမာဒတိ၊ ဒိသြာ ကမၼ၀ိသုဒၶိမတၱေနာ။
၁၆။ ေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ဤဘ၀၌လည္း ၀မ္းေျမာက္ရ၏၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္း ၀မ္းေျမာက္ရ၏၊
ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ ဘ၀ႏွစ္တန္တို႔၌လည္း ၀မ္းေျမာက္ရ၏၊ ထိုေကာင္းမႈျပဳသူသည္ မိမိ၏
စင္ၾကယ္ေသာကံကုိ သိျမင္ရ၍ ၀မ္း ေျမာက္ရ အလြန္၀မ္းေျမာက္ရ၏။
16. The virtuous person is happy in this world and after death, happy in both.
Seeing the purity of his own action, he feels glad when he sees the good he has
done.
၁၇။ ဣဓ တပၸတိ ေပစၥ တပၸတိ၊ ပါပကာရီ ဥဘယတၳ တပၸတိ။
ပါပံ ေမ ကတႏၲိ တပၸတိ၊ ဘိေယ်ာ တပၸတိ ဒုဂၢတႎ ဂေတာ။
၁၇။ မေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ဤဘ၀၌လည္း ပူပန္ရ၏၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္း ပူပန္ရ၏၊ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္
ဘ၀ႏွစ္တန္တို႔၌လည္း ပူပန္ရ၏၊ ငါသည္ မေကာင္းမႈကို ျပဳမိၿပီဟု ပူပန္ရ၏၊
ဒုဂၢတိဘံုဘ၀သို႔ ေရာက္ပါမူကား အလြန္ ပူပန္ရ၏။
17. The evil-doer suffers in this world and, he suffers in the next, he suffers
in both. He suffers when he thinks of the evil he has done: he suffers even
more when he has gone in the evil path to hell.
၁၈။ ဣဓ နႏၵတိ ေပစၥ နႏၵတိ၊ ကတပုေညာ ဥဘယတၳ နႏၵတိ။
ပုညံ ေမ ကတႏၲိ နႏၵတိ၊ ဘိေယ်ာ နႏၵတိ သုဂၢတႎ ဂေတာ။
၁၈။ ေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ဤဘ၀၌လည္း ႏွစ္သက္ရ၏၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္း ႏွစ္သက္ရ၏၊ ပစၥဳပၸန္
တမလြန္ ဘ၀ႏွစ္တန္တို႔၌လည္း ႏွစ္သက္ရ၏၊ ငါသည္ ေကာင္းမႈကို ျပဳအပ္ၿပီဟု ႏွစ္သက္ရ၏၊
သုဂတိဘံုဘ၀သို႔ ေရာက္ပါမူကား အလြန္ႏွစ္သက္ရ၏။
18. The virtuous man rejoices in this world, and he rejoices in the next world:
the man who does well rejoices in both worlds. "I have done good
deed", thus he rejoices and even happier when he has gone on the good path
to heaven.
၁၉။ ဗဟုမၸိ ေစ သံဟိတ ဘာသမာေနာ၊ န တကၠေရာ ေဟာတိ နေရာ ပမေတၱာ။
ေဂါေပါ၀ ဂါေ၀ါ ဂဏယံ ပေရသံ၊ န ဘာဂ၀ါ သာမညႆ ေဟာတိ။
၂၀။ အပၸမၸိ ေစ သံဟိတ ဘာသမာေနာ၊ ဓမၼႆ ေဟာတိ အႏုဓမၼစာရီ။
ရာဂဥၥ ေဒါသဥၥ ပဟာယ ေမာဟံ၊ သမၼပၸဇာေနာ သု၀ိမုတၱစိေတၱာ။
အႏုပါဒိယာေနာ ဣဓ ၀ါ ဟုရံ ၀ါ၊ သ ဘာဂ၀ါ သာမညႆ ေဟာတိ။
၁၉။ ႏြား႐ွင္တို႔အား ႏြားတို႔ကို ေရတြက္အပ္ႏွင္းလိုက္ရေသာ ႏြားေက်ာင္းသားသည္
ႏြားႏုိ႔ အရသာကို မခံစားရသကဲ့သို႔၊ နိဗၺာန္ေရာက္သည္အထိ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာ
ပိဋကတ္ သံုးပံုဟူေသာ ဘုရားစကားေတာ္ကို မ်ားစြာေျပာေဟာေနေသာ္လည္း မက်င့္မၾကံ
ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ တန္ေနေသာသူသည္ ျပဳထိုက္သည္ကိုျပဳသည္ မမည္၊ မဂ္ဖိုလ္အရသာကို မခံစားရ။
19. If a man speaks many religious
words of the Buddha (Tipita-ka) but does not put it into practice, this
thoughtless man cannot enjoy the life of religion, like a cowherd counting
others' cows, without knowing the taste of the milk.
၂၀။ နိဗၺာန္ေရာက္သည္အထိ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာ ပိဋကတ္သံုးပံုဟူေသာ
ဘုရားစကားေတာ္ကို အနည္းငယ္မွ်ပင္ ေျပာေဟာေနပါေသာ္လည္း တရားအားေလ်ာ္ေသာ အက်င့္ကို
က်င့္ေလ့႐ွိသူျဖစ္ခဲ့မူ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟကို ပယ္ျပီးလွ်င္ ေကာင္းစြာ အျပားအားျဖင့္
သိသည္ ျဖစ္၍ (ကိေလသာတို႔မွ)လြတ္ေသာ စိတ္႐ွိသည္ျဖစ္လ်က္ ဤေလာက၌ လည္းေကာင္း၊ တမလြန္
ေလာက၌ လည္းေကာင္း စြဲလမ္းမႈမ႐ွိေတာ့ၿပီ၊ ထိုသူသည္သာ မဂ္ဖိုလ္အရသာကို ခံစားရ၏။
20. If a man speaks a few religious words and yet he lives the life of those
words (Dhamma), free from passion, hatred and illusion – with right vision and a free mind,
craving for nothing both now and hereafter – the life of this man is a life of faithfulness in religion
Chapter 02
၂၁။ အပၸမာေဒါ အမတပဒံ၊ ပမာေဒါ မစၥဳေနာ ပဒံ။
အပၸမတၱာ န မီယႏၲိ၊ ေယ ပမတၱာ ယထာ မတာ။
၂၂။ ဧ၀ံ ၀ိေသသေတာ ဉတြာ၊ အပၸမာဒမွိ ပ႑ိတာ။
အပၸမာေဒ ပေမာဒႏၲိ၊ အရိယာနံ ေဂါစေရ ရတာ။
၂၃။ ေတ စ်ာယိေနာ သာတတိကာ၊ နိစၥံ ဒဠွပရကၠမာ။
ဖုသႏၲိ ဓီရာ နိဗၺာနံ၊ ေယာဂေကၡမံ အႏုတၱရံ။
၂၁။ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္းသည္ နိဗၺာန္၏အေၾကာင္းတည္း၊ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းသည္
ေသျခင္း၏အေၾကာင္းတည္း၊ မေမ့မေလ်ာ့ေသာသူတို႔သည္ ေသသည္မမည္ကုန္၊ ေမ့ေလ်ာ့ေသာသူတို႔သည္
ေသသည္ မည္ကုန္၏။
၂၂။ မေမ့ေလ်ာ့ေသာ ပညာ႐ွိတို႔သည္ ဤသို႔ ထူးျခားေၾကာင္းကိုသိ၍ မေမ့ေလ်ာ့ေသာ သတိတရား၌
႐ႊင္လန္း၀မ္း ေျမာက္ကုန္လ်က္ အရိယာတို႔၏ က်က္စားရာ ေလာကုတၱရာတရား ကိုးပါး၌
ေမြ႔ေလ်ာ္ၾကကုန္၏။
၂၃။ ထိုပညာ႐ွိတို႔သည္ (သမထ ၀ိပႆနာ စ်ာန္ႏွစ္ပါးျဖင့္ ကိေလသာကို)
႐ႈိ႔ၿမႇိဳက္ကုန္ၿပီးလွ်င္ အျမဲမျပတ္ လံု႔လ ျပဳကုန္၍ မတြန္႔မဆုတ္ လံု႔လထုတ္ကုန္လ်က္
ေယာဂေလးပါး၏ကုန္ရာ အတုမ႐ွိျမတ္ေသာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ၾက ကုန္၏။
21. Awareness is the path to the deathless (Nibbana), unawareness, the path of
death. Those who are aware do not die; those who are unaware are as if dead
already.
22. Those who, with a clean mind have seen this truth, those who are wise and
ever-watchful, they feel the joy of watchfulness, the joy of the path of the
Noble Ones (Ariyas).
23. And the wise who devote themselves to meditation and in deep contemplation
with ever-living power advance on the path, they in the end reach Nibbana,
incomparable release from bonds.
၂၄။ ဥ႒ာန၀ေတာ သတီမေတာ၊ သုစိကမၼႆ နိသမၼကာရိေနာ။
သညတႆ ဓမၼဇီ၀ိေနာ၊ အပၸမတၱႆ ယေသာဘိ၀ၯုတိ။
၂၄။ ထႂကြလံု႔လရွိသူ၊ သတိရွိသူ၊ စင္ၾကယ္ေသာကံ သံုးပါး႐ွိသူ၊ စူးစမ္း၍ျပဳေလ့႐ွိသူ
(ဣေႁႏၵကို) ေစာင့္စည္းသူ၊ တရားသျဖင့္ အသက္ေမြးသူ၊ မေမ့ေလ်ာ့သူအား အေႁခြအရံ
အေက်ာ္အေစာသည္ တိုးပြား၏။
24. Energetic, alert, ever mindful, pure in deed, careful in action,
self-controlled, living in accordance with truth (right livelihood), that
person will arise in glory.
၂၅။ ဥ႒ာေနနပၸမာေဒန၊ သံယေမန ဒေမန စ။
ဒီပံ ကယိရာထ ေမဓာ၀ီ၊ ယံ ၾသေဃာ နာဘိကီရတိ။
၂၅။ ထႂကြလံု႔လႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ (သီလ)
ေစာင့္စည္းျခင္း ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ (ဣေႁႏၵကို) ဆံုးမျခင္းႏွင့္ လည္းေကာင္း
ျပည့္စံုေသာ ပညာ႐ွိသည္ သံသရာတည္းဟူေသာ သမုဒၵရာ၌ အရဟတၱဖိုလ္တည္းဟူေသာ
မီွခိုရာကြၽန္းကို ျပဳလုပ္ရာ၏၊ ယင္းသည့္ ကြၽန္းကို ကိေလသာေရလ်ဥ္သည္
မဖ်က္ဆီးႏုိင္ေတာ့ျပီ။
25. By earnestness, by mindfulness, by restraint and self-control (with regard
to moral precepts), the wise man could make an island (in the sea of mental
defilements) that a flood of passion cannot sweep away.
၂၆။ ပမာဒမႏုယုဥၨႏၲိ၊ ဗာလာ ဒုေမၼဓိေနာ ဇနာ။
အပၸမာဒဥၥ ေမဓာ၀ီ၊ ဓနံ ေသ႒ံ၀ ရကၡတိ။
၂၇။ မာ ပမာဒမႏုယုေဥၨထ၊ မာ ကာမရတိသႏၴ၀ံ။
အပၸမေတၱာ ဟိ စ်ာယေႏၲာ၊ ပေပၸါတိ ၀ိပုလံ သုခံ။
၂၆။ ပညာမဲ့၍ မိုက္ေသာသူတို႔သည္ ေမ့ေလ်ာ့မႈကို အားထုတ္ၾကကုန္၏၊ ပညာ႐ိွသည္ကား
မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းကို အျမတ္ဆံုး ဥစၥာကဲ့သို႕ ေစာင့္ေ႐ွာက္၏။
၂၇။ ထို႔ေၾကာင့္ သင္တို႔သည္ ေမ့ေလ်ာ့မႈကို အားမထုတ္ၾကကုန္လင့္၊ ကာမတို႔၌ ေမြ႔ေလ်ာ္မႈဟုဆိုေသာ
တဏွာႏွင့္ အကြၽမ္း၀င္မႈကို အားမထုတ္ၾကကုန္လင့္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မေမ့မေလ်ာ့
(သမထ ၀ိပႆနာ စ်ာန္ႏွစ္ပါးျဖင့္ ကိေလသာကို) ႐ႈိ႔ျမိႇဳက္တတ္ေသာသူသည္ ျမတ္ေသာ
(နိဗၺာန္)ခ်မ္းသာသို႔ ေရာက္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္တည္း။
26. Foolish and unintelligent people engage in unawareness. But the wise one
guards awareness like the greatest treasure.
27. Do not indulge in negligence, do not be intimate with attachment to lust
and desires. The vigilant one who is established in mindfulness and aware can
gain Nibbana, the joy supreme.
၂၈။ ပမာဒံ အပၸမာေဒန၊ ယဒါ ႏုဒတိ ပ႑ိေတာ။
ပညာပါသာဒမာ႐ုယွ၊ အေသာေကာ ေသာကိနႎ ပဇံ။
ပဗၺတေ႒ာ၀ ဘူမေ႒၊ ဓီေရာ ဗာေလ အေ၀ကၡတိ။
၂၈။ ပညာ႐ွိသည္ ေမ့ေလ်ာ့မႈကို မေမ့ေလ်ာ့မႈျဖင့္ ပယ္ေဖ်ာက္၏၊ စိုးရိမ္မႈကင္းေသာ
ရဟႏၲာ သည္ ဒိဗၺစကၡဳဟုဆိုအပ္ေသာ ပညာျပာသာဒ္ထက္သို႔တက္၍ စိုးရိမ္မႈ႐ွိေသာ
သတၱ၀ါအေပါင္းကို ႐ႈၾကည့္၏၊ ေတာင္ထိပ္၌တည္ေသာသူသည္ ေျမျပင္၌တည္ေသာသူတို႔ကို
႐ႈၾကည့္သကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိ ရဟႏၲာသည္ (ပုထုဇဥ္)သူမိုက္တို႔ကို ႐ႈၾကည့္၏။
28. The wise expels unawareness by awareness, negligence by vigilance, climbing
the tower of wisdom, sorrow less, the wise one (the Arahant) looks down upon
the sorrowing crowd as one standing on the mountain looks down those standing
on the ground below.
၂၉။ အပၸမေတၱာ ပမေတၱသု၊ သေတၱသု ဗဟုဇာဂေရာ။
အဗလႆံ၀ သီဃေႆာ၊ ဟိတြာ ယာတိ သုေမဓေသာ။
၂၉။ လ်င္ျမန္ေသာျမင္းသည္ ခြန္အားနည္းေသာျမင္းကို ခ်န္၍ သြားသကဲ့သို႔၊ ေမ့ေလ်ာ့သူ
အေပါင္းတို႔တြင္ မေမ့ေလ်ာ့ေသာပညာ႐ွိသည္ ေမ့ေလ်ာ့သူကိုခ်န္ထား၍ သြား၏၊ သတိလြတ္ကင္း
ႏိိုးၾကားျခင္း မ႐ွိသူ အေပါင္းတို႔တြင္ သတိပြားမ်ား ႏုိးၾကားသူသည္ (သတိလြတ္ကင္း
ႏိုးၾကားျခင္း မ႐ွိသူမ်ားကို) စြန္႔ထား၍သြား၏။
29. Watchful among the unwatchful, vigilant among the heedless, the wise man
like a swift horse runs his race, outrunning those leaving behind who are slow.
၃၀။ အပၸမာေဒန မဃ၀ါ၊ ေဒ၀ါနံ ေသ႒တံ ဂေတာ။
အပၸမာဒံ ပသံသႏၲိ၊ ပမာေဒါ ဂရဟိေတာ သဒါ။
၃၀။ မာဃလုလင္သည္ (ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၌) မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းေၾကာင့္ နတ္တို႔၏
အထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္၏၊ (ပညာ႐ွိတို႔သည္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ၌) မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းကို
ခ်ီးမြမ္းကုန္၏၊ (ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈ၌) ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းကို အခါခပ္သိမ္း ကဲ့ရဲ႕အပ္၏။
30. Magha young man rose to the lordship of the gods by mindfulness (in doing
meritorious deeds). The wise praise earnestness; negligence in doing virtuous
deeds is always blamed.
၃၁။ အပၸမာဒရေတာ ဘိကၡဳ၊ ပမာေဒ ဘယဒႆိ ၀ါ။
သံေယာဇနံ အဏံု ထူလံ၊ ဍဟံ အဂၢီ၀ ဂစၦတိ။
၃၁။ မီးသည္ ၾကီးငယ္မေ႐ွာင္ ေလာင္စာဟူသမွ်ကို ေလာင္ကြၽမ္းသကဲ့သို႔ မေမ့ေလ်ာ့မႈ၌
ေမြ႔ေလ်ာ္၍ ေမ့ေလ်ာ့မႈ၌ ေဘးဟု ႐ႈေလ့႐ွိေသာ ရဟန္းသည္ ၾကီးငယ္မဟူ သံေယာဇဥ္အားလံုးကို
ေလာင္ကြၽမ္းေစလ်က္ (နိဗၺာန္သို႔)သြား၏။
31. The monk who delights in awareness and fears negligence goes to Nibbana
destroying all fetters like a fire burning all obstacles both great and small.
၃၂။ အပၸမာဒရေတာ ဘိကၡဳ၊ ပမာေဒ ဘယဒႆိ ၀ါ။
အဘေဗၺာ ပရိဟာနာယ၊ နိဗၺာနေႆ၀ သႏၲိေက။
၃၂။ မေမ့ေလ်ာ့မႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္၍ ေမ့ေလ်ာ့မႈ၌ ေဘးဟု ႐ႈေလ့႐ွိေသာ ရဟန္းသည္
(မဂ္ဖိုလ္တို႔မွ) ဆုတ္ယုတ္ျခင္းငွါ မထိုက္၊ နိဗၺာန္၏ အနီး၌သာလွ်င္ ျဖစ္၏။
32. The monk who delights in awareness and fears in negligence cannot fall away
(from his perfect state) –
he is very close upon Nibbana.
Chapter 03
၃၃။ ဖႏၵနံ စပလံ စိတၱံ၊ ဒူရကၡံ ဒုႏၷိ၀ါရယံ။
ဥဇံု ကေရာတိ ေမဓာ၀ီ၊ ဥသုကာေရာ၀ ေတဇနံ။
၃၄။ ၀ါရိေဇာ၀ ထေလ ခိေတၱာ၊ ၾသကေမာကတဥဗၻေတာ။
ပရိဖႏၵတိဒံ စိတၱံ၊ မာရေဓယ်ံ ပဟာတေ၀။
၃၃။ ေလးသမားသည္ ျမားကို ေျဖာင့္ေအာင္ျပဳသကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိသည္ (အာ႐ံုတို႔၌)တုန္လႈပ္၍
လွ်ပ္ေပၚေလာ္ လည္ျခင္း သေဘာ႐ွိေသာ ေစာင့္ထိန္းရန္ တားျမစ္ရန္ ခက္ခဲေသာစိတ္ကို
ေျဖာင့္ေအာင္ျပဳ၏။
၃၄။ ေရတည္းဟူေသာ မွီရာတည္ရာမွ ထုတ္ေဆာင္၍ ကုန္း၌ပစ္ခ်ထားအပ္ေသာငါးသည္ တဖ်ပ္ဖ်ပ္
တုန္လႈပ္သကဲ့သို႔ ကိေလသာမာရ္ ကိုယ္တြင္းရန္ကိုပယ္ရန္ ကာမနယ္ပယ္မွ ထုတ္ေဆာင္၍
ထားအပ္ေသာ ဤစိတ္သည္ တဖ်ပ္ဖ်ပ္ တုန္လႈပ္၏။
33. The mind is restless, unsteady, hard to guard, hard to control. The wise
man makes it straight, like a Fletcher straightens his arrows.
34. Like a fish quivers when taken out from his watery home and thrown on land,
our mind struggles to get free from the power of Mara's sway (kilesas, moral
defilements).
၃၅။ ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာ၊ ယတၳကာမနိပါတိေနာ။
စိတၱႆ ဒမေထာ သာဓု၊ စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါ၀ဟံ။
၃၅။ ႏွိမ္နင္းရန္ခဲယဥ္း၍ လ်င္ျမန္ေသာသေဘာ႐ွိေသာ အလို႐ွိရာအာ႐ုံ၌
က်ေလ့႐ွိေသာစိတ္ကို ဆံုးမျခင္း သည္ေကာင္း၏၊ (ဆံုးမျပီး၍)ယဥ္ေက်းေသာစိတ္သည္ ခ်မ္းသာကို
႐ြက္ေဆာင္တတ္၏။
35. It is good to tame the mind, which is difficult to restrain. It flies after
fancies wherever it likes. A disciplined mind brings happiness.
၃၆။ သုဒုဒၵသံ သုနိပုဏံ၊ ယတၳကာမနိပါတိနံ။
စိတၱံ ရေကၡထ ေမဓာ၀ီ၊ စိတၱံ ဂုတၱံ သုခါ၀ဟံ။
၃၆။ အလြန္႔အလြန္ျမင္ႏုိင္ခဲေသာ အလြန္႔အလြန္သိမ္ေမြ႔ေသာ အလို႐ွိရာအာ႐ုံ၌
က်ေလ့႐ွိေသာ စိတ္ကို ပညာ ႐ွိသည္ ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏၊ ေစာင့္ေ႐ွာက္ထားအပ္ေသာစိတ္သည္
ခ်မ္းသာကို ႐ြက္ေဆာင္တတ္၏။
36. Invisible and subtle is the mind, and it flies after fancies wherever it
likes, but let the wise man guard well his mind, for a mind well-guarded is a
source of great joy.
၃၇။ ဒူရဂၤမံ ဧကစရံ၊ အသရီရံ ဂုဟာသယံ။ (ဧကစာရံ)
ေယ စိတၱံ သံယမိႆႏၲိ၊ ေမာကၡႏၲိ မာရဗႏၶနာ။
၃၇။ အေ၀းသို႔သြားတတ္ေသာ တစ္ဦးတည္းက်က္စားေသာ ကိုယ္ေကာင္အထည္မ႐ွိေသာ (ဟဒယ
၀တၳဳ)လိုဏ္ဂူ၌မီွေသာစိတ္ကို အၾကင္သူတို႔သည္ ေစာင့္စည္း(ခ်ဳပ္တည္း)ၾကကုန္၏၊
(ထိုသူတို႔သည္) မာရ္အေႏွာင္အဖြဲ႔မွ လြတ္ၾကကုန္လတၱံ႔။
37. Those who control their mind which travels far, moves about alone, hides in
the chamber of the heart, are free from the bonds of Mara ( the tempter).
၃၈။ အန၀႒ိတစိတၱႆ၊ သဒၶမၼံ အ၀ိဇာနေတာ။
ပရိ ပႅ၀ပသာဒႆ၊ ပညာ န ပရိပူရတိ။
၃၉။ အန၀ႆုတစိတၱႆ၊ အနႏြာဟတေစတေသာ။
ပုညပါပပဟီနႆ၊ နတၳိ ဇာဂရေတာ ဘယံ။
၃၈။ မတည္တံ့ေသာစိတ္႐ွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိေသာ ေပါေလာေပၚေသာ
ယံုၾကည္မႈ႐ွိသူအား ပညာသည္ မျပည့္စံု။
၃၉။ (ရာဂ)မစိုစြတ္ေသာစိတ္႐ွိေသာ၊ (ေဒါသ)ထိခိုက္ေသာစိတ္မ႐ွိေသာ
ေကာင္းမႈမေကာင္းမႈကို ပယ္ၿပီးေသာ ႏုိးၾကားေသာပုဂၢဳိလ္အား ေဘးသည္မ႐ွိ။
38. He whose mind is unsteady, who knows not the path of truth (Dhamma), whose
faith in peace is wavering, he shall never reach fullness of wisdom.
39. For the wakeful one whose mind is free from passion, whose thoughts are
undisturbed, who has given up both good and evil, there is no fear.
၄၀။ ကုမၻဴပမံ ကာယမိမံ ၀ိဒိတြာ၊ နဂ႐ူပမံ စိတၱမိဒံ ဌေပတြာ။
ေယာေဓထ မာရံ ပညာ၀ုေဓန၊ ဇိတဥၥ ရေကၡ အနိေ၀သေနာ သိယာ။
၄၀။ ဤ(သံုးဆယ့္ႏွစ္ေကာ႒ာသ) ခႏၶာကိုယ္ကို အိုးႏွင့္တူ၏ဟုသိ၍ ဤစိတ္ကို
ျမိဳ႔ႏွင့္တူ၏ဟု ဉာဏ္၌သက္၀င္ ေစလ်က္ ပညာလက္နက္ျဖင့္ ကိေလသာမာရ္ကို တိုက္ခိုက္ရာ၏၊
(တိုက္ခိုက္၍) ေအာင္ေသာ တရားကိုလည္း ကပ္ျငိတြယ္တာျခင္းမရွိဘဲ ေစာင့္ေရွာက္ထားရာ၏။
40. Knowing this body to be like an earthen jar, making the mind like a
fortified city, one should fight Mara (all temptations) with the weapon of
knowledge and continue to guard the mind on what has been gained – without attachment to it.
၄၁။ အစိရံ ၀တယံ ကာေယာ၊ ပထ၀ႎ အဓိေသႆတိ။
ဆုေဒၶါ အေပတ၀ိညာေဏာ၊ နိရတၳံ၀ ကလိဂၤရံ။
၄၁။ ဤခႏၶာကိုယ္သည္ ၀ိညာဥ္ကင္းခဲ့ေသာ္ အသံုးမက်ေသာ ထင္းတံုးကဲ့သို႔ စြန္႔ပစ္အပ္သည္
ျဖစ္၍ မၾကာမွီသာလွ်င္ ေျမေပၚ၌ အိပ္ရလိမ့္တကား။
41. For before long, this body will lifeless lie on the ground, without
consciousness, abandoned like a useless log.
၄၂။ ဒိေသာ ဒိသံ ယံ တံ ကယိရာ၊ ေ၀ရီ ၀ါ ပန ေ၀ရိနံ။
မိစၧာပဏိဟိတံ စိတၱံ၊ ပါပိေယာ နံ တေတာ ကေရ။
၄၂။ ခိုးသူတစ္ေယာက္သည္ ခိုးသူတစ္ေယာက္ကုိ(ျမင္ေသာ္) ပ်က္စီးေအာင္ ျပဳရာ၏၊
ရန္သူတစ္ေယာက္သည္ ရန္သူတစ္ေယာက္ကို(ျမင္ေသာ္) ပ်က္စီးေအာင္ ျပဳရာ၏၊ မေကာင္းသျဖင့္
ထားအပ္ေသာစိတ္သည္ကား ထို စိတ္ရွိသူကို ထုိ႔ထက္ပင္ ယုတ္ညံ့ေအာင္ ျပဳႏုိင္၏။
42. What an enemy may do to an enemy, or a hater to a hater, but a man's own
mind, if wrongly directed, can do him a far greater harm.
၄၃။ န တံ မာတာ ပိတာ ကယိရာ၊ အေည ၀ါပိ စ ဉာတကာ။
သမၼာပဏိဟိတံ စိတၱံ၊ ေသယ်ေသာ နံ တေတာ ကေရ။
၄၃။ ထို လူ နတ္ နိဗၺာန္ သံုးတန္ေသာ ခ်မ္းသာမ်ဳိးကို အမိအဖသည္ မျပဳႏုိင္၊ တစ္ပါးေသာ
ေဆြမ်ဳိးတို႔သည္လည္း မျပဳစြမ္းႏုိင္ကုန္၊ ထို လူ နတ္ နိဗၺာန္ သံုးတန္ေသာ
ခ်မ္းသာမ်ဳိးကို ေကာင္းစြာထားအပ္ေသာ စိတ္သည္သာလွ်င္ ထိုမိဖေဆြမ်ဳိးတို႔ထက္
တစ္ဆင့္ထက္တစ္ဆင့္ ျမင့္ျမတ္ေအာင္ ျပဳစြမ္းႏုုိင္၏။
43. Not mother, neither father, nor any other relatives will do well to a man,
but his own right directed mind can do it to him for his well-being
Chapter 04
၄၄။ ေကာ ဣမံ ပထ၀ႎ ၀ိေစႆတိ၊ ယမေလာကဥၥ ဣမံ သေဒ၀ကံ။
ေကာ ဓမၼပဒံ သုေဒသိတံ၊ ကုသေလာ ပုပၹမိ၀ ပေစႆတိ။
၄၅။ ေသေခါ ပထ၀ႎ ၀ိေစႆတိ၊ ယမေလာကဥၥ ဣမံ သေဒ၀ကံ။
ေသေခါ ဓမၼပဒံ သုေဒသိတံ၊ ကုသေလာ ပုပၹမိ၀ ပေစႆတိ။
၄၄။ ဤအတၱေဘာတည္းဟူေသာ ေျမႀကီးကို လည္းေကာင္း၊ (အပါယ္ေလး၀) ယမမင္းေလာကကို
လည္းေကာင္း၊ နတ္ေလာကႏွင့္တကြ ဤလူ႔ေလာကကို လည္းေကာင္း အဘယ္သူသည္ ဉာဏ္ျဖင့္
ေရြးခ်ယ္စိစစ္ႏိုင္အံ့နည္း၊ လိမၼာကြၽမ္းက်င္ေသာ ပန္းသည္သည္ ပန္းကိုေ႐ြးခ်ယ္
စိစစ္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာအပ္ေသာ တရားအစုကို အဘယ္သူသည္ ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ႏုိင္အံ့နည္း။
၄၅။ ဤအတၱေဘာတည္းဟူေသာ ေျမႀကီးကို လည္းေကာင္း၊ (အပါယ္ေလး၀) ယမမင္းေလာကကို
လည္းေကာင္း၊ နတ္ေလာကႏွင့္တကြ ဤလူ႔ေလာကကို လည္းေကာင္း ေသကၡပုဂိၢဳလ္သည္ ဉာဏ္ျဖင့္
ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ႏိုင္လတၱံ႔၊ လိမၼာကြၽမ္းက်င္ေသာ ပန္းသည္သည္ ပန္းကို
ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာအပ္ေသာ တရားအစုကို ေသကၡပုဂိၢဳလ္သည္
ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ႏိုင္လတံၱ႔။
44. Who will conquer this world, and the world of the gods, and the world of
Yama (hell, the four apayas)? Who will find the clear path of perfection, even
as an expert florist who picks flowers finds the most beautiful flower?
45. The disciple (the ariya) can examine the earth, the world of Yama and the
world of the gods. The disciple can find out the well-taught path of virtue,
even as an expert picks out the right flower.
၄၆။ ေဖဏူပမံ ကာယမိမံ ၀ိဒိတြာ၊ မရီစိဓမၼံ အဘိသမၺဳဓာေနာ။
ေဆတြာန မာရႆ ပပုပၹကာနိ၊ အဒႆနံ မစၥဳရာဇႆ ဂေစၧ။
၄၆။ ဤခႏၶာကိုယ္ကို ေရျမႇဳပ္ႏွင့္တူသည္ဟု သိ၍ တံလွ်ပ္သေဘာ႐ွိသည္ဟု (ဉာဏ္ျဖင့္)
ထိုးထြင္း၍သိလ်က္ မာရ္နတ္၏ ပန္းခိုင္သဖြယ္ျဖစ္ကုန္ေသာ ၀ဋ္သံုးပါးတို႔ကို
ျဖတ္ျပီးလွ်င္ ေသမင္းမျမင္ရာ (နိဗၺာန္)သို႔ သြားရာ၏။
46. Knowing this body to be like foam, realizing its mirage-nature, cutting out
Mara's flowers of sensuous passions, one may go beyond the sight of the King of
Death.
၄၇။ ပုပၹါနိ ေဟ၀ ပစိနႏၲံ၊ ဗ်ာသတၱမနသံ နရံ။
သုတၱံ ဂါမံ မေဟာေဃာ၀၊ မစၥဳ အာဒါယ ဂစၧတိ။
၄၇။ ပန္းတို႔ကို ေကာင္းႏုိးရာရာ ဆြတ္ခူးေသာသူကဲ့သို႔ ကာမဂုဏ္တို႔ကို မရေသးသည္ကို
ေတာင့္တ၊ ရျပီးသည္ကို တြယ္တာ၊ လြန္စြာကပ္ျငိသည့္စိတ္ရွိေသာသူကို ၾကီးစြာေသာ
ေရအလ်ဥ္သည္ အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာရြာကို လႊမ္းမိုးတိုက္ယူသြားသကဲ့သို႔ ေသမင္းသည္
သိမ္းယူ၍သြား၏။
47. Death carries away the person who gathers the flowers of sensuous passions,
when as a torrent of rushing waters carries away a sleeping village.
၄၈။ ပုပၹါနိ ေဟ၀ ပစိနႏၲံ၊ ဗ်ာသတၱမနသံ နရံ။
အတိတၱေည၀ ကာေမသု၊ အႏၲေကာ ကု႐ုေတ ၀သံ။
၄၈။ ပန္းတို႔ကို ေကာင္းႏုိးရာရာ ဆြတ္ခူးေသာသူကဲ့သို႔ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ဆြတ္ခူးလ်က္
မရေသးသည္ကို ေတာင့္တ၊ ရျပီးသည္ကို တြယ္တာ၊ လြန္စြာကပ္ျငိသည့္စိတ္ရွိေသာ
ကာမဂုဏ္တို႔၌ မေရာင့္ရဲႏုိင္ေသာသူကို ေသမင္းယုတ္သည္ မိမိအလိုအတိုင္း ျပဳႏုိင္၏။
48. Death, the end of all, makes an end of the person with an attached mind,
who ever thirsty for desires, gathers the flowers of sensuous passions.
၄၉။ ယထာပိ ဘမေရာ ပုပၹံ၊ ၀ဏၰဂႏၶမေဟဌယံ။
ပေလတိ ရသမာဒါယ၊ ဧ၀ံ ဂါေမ မုနီ စေရ။
၄၉။ ပ်ားပိတုန္းသည္ ပန္းပြင့္ကိုလည္းေကာင္း၊ အဆင္းအနံ႔ကိုလည္းေကာင္း မပ်က္စီးေစဘဲ
ပန္း၀တ္ရည္ကိုသာ စုပ္ယူပ်ံသြားသကဲ့သို႔ ႐ြာ၌ ရဟန္းသည္ ပန္းတည္းဟူေသာ သဒၶါတရားႏွင့္
အဆင္းအနံ႔ဟူေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာကို မပ်က္စီးေစဘဲ က်င့္ရာ၏။
49. Just as the bee takes the nectar and leaves without damaging the color or
scent of the flowers, so should a sage (the monk) wander through a village
(without affecting faith and generosity of the villagers).
၅၀။ န ပေရသံ ၀ိေလာမာနိ၊ န ပေရသံ ကတာကတံ။
အတၱေနာ၀ အေ၀ကၡယ်၊ ကတာနိ အကတာနိ စ။
၅၀။ သူတစ္ပါးတို႔၏ မေလ်ာ္ေသာ အျပစ္အနာအဆာတို႔ကို မၾကည့္႐ႈရာ၊ သူတစ္ပါးတို႔၏
ေကာင္းမႈမေကာင္းမႈ ျပဳမျပဳကို မၾကည့္႐ႈရာ၊ မိမိ၏ ေကာင္းမႈမေကာင္းမႈ
ျပဳမျပဳကိုသာလွ်င္ ၾကည့္႐ႈရာ၏။
50. Do not look at the faults of others, or what others have done or not done.
One should rather think what by oneself has done or not done.
၅၁။ ယထာပိ ႐ုစိရံ ပုပၹံ၊ ၀ဏၰ၀ႏၲံ အဂႏၶကံ။
ဧ၀ံ သုဘာသိတာ ၀ါစာ၊ အဖလာ ေဟာတိ အကုဗၺေတာ။
၅၂။ ယထာပိ ႐ုစိရံ ပုပၹံ၊ ၀ဏၰ၀ႏၲံ သဂႏၶကံ။
ဧ၀ံ သုဘာသိတာ ၀ါစာ၊ သဖလာ ေဟာတိ ကုဗၺေတာ။
၅၁။ အဆင္းသာ႐ွိ၍ အနံ႔မ႐ွိေသာ တင့္တယ္လွပေသာ (ေပါက္ပြင့္စေသာ)ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူအား
အနံ႔တည္းဟူေသာအက်ဳိးကို မေဆာင္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ (အဆံုးအမ)စကားေတာ္သည္
မလိုက္နာ မက်င့္ၾကံသူအား အက်ဳိးကို မေဆာင္ႏုိင္။
၅၂။ အဆင္းအနံ႔ျပည့္စံု၍ တင့္တယ္လွပေသာ စံပယ္စကားစေသာ ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူအား အနံ႔
တည္းဟူေသာအက်ဳိးကို ေဆာင္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ (ပိဋကတ္)
စကားေတာ္သည္ လိုက္နာက်င့္ၾကံသူအား အက်ဳိးကို ေဆာင္ႏုိင္၏။
51. Just as a beautiful flower, that is colorful but scentless, so is a
well-preached words of the Buddha fruitless for the person who does not put
them into practice.
52. Just as a beautiful flower that is colorful and fragrant, so is a well-preached
words of the Buddha fruitful for the person who puts them into practice.
၅၃။ ယထာပိ ပုပၹရာသိမွာ၊ ကယိရာ မာလာဂုေဏ ဗဟူ။
ဧ၀ံ ဇာေတန မေစၥန၊ ကတၱဗၺံ ကုသလံ ဗဟံု။
၅၃။ ပန္းစုပန္းပံုအတြင္းမွ မ်ားစြာေသာပန္းကံုးတို႔ကို သီကံုးျပဳလုပ္သကဲ့သို႔
ျဖစ္ေပၚလာေသာ သတၱ၀ါသည္ ဥစၥာသဒၶါတည္းဟူေသာ အစုအပံုအတြင္းမွ ေျမာက္ျမားစြာေသာ
ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို ျပဳရာ၏။
53. Even as one may make many kinds of wreaths from a heap of flowers, so by a
mortal in this life there is much good work to be done ( with wealth, faith and
generosity).
၅၄။ န ပုပၹဂေႏၶာ ပဋိ၀ါတေမတိ၊ န စႏၵနံ တဂရမလ’ိကာ ၀ါ။
သတဥၥ ဂေႏၶာ ပဋိ၀ါတေမတိ၊ သဗၺာ ဒိသာ သပၸဳရိေသာ ပ၀ါယတိ။
၅၅။ စႏၵနံ တဂရံ ၀ါပိ၊ ဥပၸလံ အထ ၀ႆိကီ။
ဧေတသံ ဂႏၶဇာတာနံ၊ သီလဂေႏၶာ အႏုတၱေရာ။
၅၄။ ပန္းအနံ႔သည္ ေလညာသို႔မသြား၊ စႏၵကူးအနံ႔ ေတာင္ဇလပ္ပန္းအနံ႔ စံပယ္ၾကက္႐ံုးပန္း
အန႔ံသည္လည္း ေလညာသို႔မသြား၊ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏အနံ႔သည္သာ ေလညာသို႔သြား၏၊
သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ ဂုဏ္သတင္းသည္ အရပ္မ်က္ႏွာ အားလံုးတို႔သို႔ ပ်ံ႔ႏွံ႔လႈိင္ၾကဴ၏။
၅၅။ စႏၵကူးအနံ႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေတာင္ဇလပ္ပန္းအနံ႔သည္လည္းေကာင္း၊ ၾကာညိဳပန္းအနံ႔သည္
လည္းေကာင္း၊ ျမေလးပန္းအန႔ံသည္လည္းေကာင္း႐ွိ၏၊ ထိုပန္းရန႔ံ အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ထက္
သီလသည္သာ အတုမ႐ွိ ျမတ္၏။
54. The scent of flowers does not go against the wind, not sandalwood, tagara,
nor jasmine; but the reputation of virtuous persons spread against the wind
even to all directions.
55. Sandalwood, Tagara, a lotus-flower or a vassiki, even among such fragrant
things, the fragrance of virtuous conduct is best of all.
၅၆။ အပၸမေတၱာ အယံ ဂေႏၶာ၊ ယာယံ တဂရစႏၵနီ။
ေယာ စ သီလ၀တံ ဂေႏၶာ၊ ၀ါတိ ေဒေ၀သု ဥတၱေမာ။
၅၆။ ေတာင္ဇလပ္ စႏၵကူးပန္းတို႔၏ အနံ႔သည္ မေျပာပေလာက္ အနည္းငယ္မွ်သာျဖစ္၏၊ ဤ
သီလ႐ွိေသာသူတို႔၏ သီလအနံ႔သည္သာ ထူးကဲလြန္ျမတ္သည္ျဖစ္၍ နတ္ျပည္တုိ႔၌လႈိင္၏။
56. Not very far goes the fragrance of flowers, even that of rose-bay or of
sandalwood; but the fragrance of virtuous people is supreme, reaching even to
the abodes of the devas (gods).
၅၇။ ေတသံ သမၸႏၷသီလာနံ၊ အပၸမာဒ၀ိဟာရိနံ။
သမၼဒညာ ၀ိမုတၱာနံ၊ မာေရာ မဂၢံ န ၀ိႏၵတိ။
၅၇။ ျပည့္စုံေသာ သီလ႐ွိကုန္ေသာ မေမ့မေလ်ာ့ေနေလ့႐ွိကုန္ေသာ ေကာင္းစြာ ဉာဏ္ျဖင့္သိ၍
ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ေသာ ထိုသူတို႔၏ သြားရာလမ္းေၾကာင္းကို မာရ္နတ္သည္ မသိ
မေတြ႔မျမင္ႏုိင္ေပ။
57. Mara cannot find the path of those who have perfected virtuous conduct, who
are living with awareness and liberated by true knowledge.
၅၈။ ယထာ သကၤာရဓာနသၼႎ၊ ဥဇၥၽိတသၼႎ မဟာပေထ။
ပဒုမံ တတၳ ဇာေယထ၊ သုစိဂႏၶံ မေနာရမံ။
၅၉။ ဧ၀ံ သကၤာရဘူေတသု၊ အႏၶဘူေတ ပုထုဇၨေန။
အတိေရာစတိ ပညာယ၊ သမၼာသမၺဳဒၶသာ၀ေကာ။
၅၈။ လမ္းမၾကီး၀ယ္ စြန္႔ပစ္ထားေသာ အမႈိက္ပံု၌ ေမႊးႀကိဳင္လႈိင္ထံု၍
ႏွစ္သက္ဖြယ္႐ွိေသာ ပဒုမၼာၾကာပန္းသည္ ေပါက္ေရာက္သကဲ့သို႔။
၅၉။ အမႈိက္ပံုသဖြယ္ျဖစ္ေသာ သတၱ၀ါတို႔၏အလယ္၌ေနသည့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္သည္ အကန္း သဖြယ္ျဖစ္ေသာ
ပုထုဇဥ္တို႔ကို ပညာျဖင့္လြန္၍ တင့္တယ္၏။
58. Even as on a heap of rubbish thrown away by the side -
59. of the road a lotus flower may grow and blossom with its pure fragrance
giving joy to the soul, in the same way among the people like rubbish shines
the light of wisdom of the disciple who follows the Buddha, the one who is
truly enlightened.
Chapter 05
၆၀။ ဒီဃာ ဇာဂရေတာ ရတၱိ၊ ဒီဃံ သႏၲႆ ေယာဇနံ။
ဒီေဃာ ဗာလာန သံသာေရာ၊ သဒၶမၼံ အ၀ိဇာနတံ။
၆၀။ အိပ္မေပ်ာ္ ႏုိးေနေသာသူအား ညဥ့္တာ႐ွည္လ်ား၏၊ ခရီးပန္းေသာသူအား ယူဇနာခရီးသည္
႐ွည္လ်ား၏။ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိေသာ လူမိုက္တို႔အား သံသရာသည္ ႐ွည္လ်ား၏။
60. Long is the night for one awake, long is a league to one tired, and long is
Samsara of rebirths and deaths to the foolish who do not know the true Dhamma.
၆၁။ စရေဥၥ နာဓိဂေစၦယ်၊ ေသယ်ံ သဒိသမတၱေနာ။
ဧကစရိယံ ဒဠွံ ကယိရာ၊ နတၳိ ဗာေလ သဟာယတာ။
၆၁။ လူမိုက္၌ တရားက်င့္ရန္ အေဆြခင္ပြန္းအျဖစ္ မရွိရကား တရားက်င့္သူသည္ မိမိထက္
သာလြန္သူ မိမိႏွင့္ တူမွ်သူကို မရႏုိင္ပါမူ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ျခင္းကိုသာလွ်င္
ျမဲျမံစြာ ျပဳက်င့္ရာ၏။
61. If while moving through life, one was not to meet someone better or equal
to him, then one should move firmly by oneself, there can be no companionship
with a fool.
၆၂။ ပုတၱာ မတၳိ ဓနံ မတၳိ၊ ဣတိ ဗာေလာ ၀ိဟညတိ။
အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နတၳိ၊ ကုေတာ ပုတၱာ ကုေတာ ဓနံ။
၆၂။ လူမိုက္သည္ ငါ့အား သားသမီးတို႕ ႐ွိကုန္၏၊ ဥစၥာတို႔သည္လည္း ႐ွိကုန္၏ဟု
စြဲလမ္းမႈ တဏွာျဖင့္ ဆင္းရဲ ပင္ပန္းရ၏။ အမွန္ေသာ္ကား မိမိအား အတၱသည္လည္း
မ႐ွိပါဘဲလ်က္ အဘယ္မွာ သားသမီး႐ွိအံ့နည္း၊ အဘယ္မွာလွ်င္ ဥစၥာ႐ွိအံ့နည္း။
62. "Sons are mine, and wealth is mine", with such thoughts a fool is
tormented. He is not even the owner of himself, how can sons, how can wealth be
his?
၆၃။ ေယာ ဗာေလာ မညတိ ဗာလ်ံ၊ ပ႑ိေတာ ၀ါပိ ေတန ေသာ။
ဗာေလာ စ ပ႑ိတမာနီ၊ သ ေ၀ ဗာေလာတိ ၀ုစၥတိ။
၆၃။ မိုက္ေသာသူသည္ မိမိမိုက္သည့္ အျဖစ္ကိုသိ၏၊ ထိုသိမႈေၾကာင့္
ပညာ႐ွိျဖစ္ႏုိင္ေသး၏၊ မိုက္ေသာသူသည္ ငါပညာ႐ွိဟု မိမိကိုယ္ကို ထင္မွတ္ေနပါမူကား
ထိုသူကို စင္စစ္ လူမိုက္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
63. If a fool can see his own folly, he is this at least is wise; but the fool
who thinks he is wise, he indeed is the real fool.
၆၄။ ယာ၀ဇီ၀မၸိ ေစ ဗာေလာ၊ ပ႑ိတံ ပယိ႐ုပါသတိ။
န ေသာ ဓမၼံ ၀ိဇာနာတိ၊ ဒဗၺီ သူပရသံ ယထာ။
၆၄။ ေယာက္မသည္ ဟင္း၏အရသာကို မသိသကဲ့သို႔ မိုက္သူသည္ အသက္႐ွည္သမွ် ကာလပတ္လံုး
ပညာ႐ွိကို ဆည္းကပ္ေစကာမူ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိႏုိင္။
64. Even if a fool associates with someone wise throughout his life, he never
knows the path of wisdom (Dhamma) as the spoon never knows the taste of the
soup.
၆၅။ မုဟုတၱမပိ ေစ ၀ိညဴ၊ ပ႑ိတံ ပယိ႐ုပါသတိ။
ခိပၸံ ဓမၼံ ၀ိဇာနာတိ၊ ဇိ၀ွါ သူပရသံ ယထာ။
၆၅။ လွ်ာသည္ ဟင္း၏အရသာကို သိသကဲ့သို႔ သိၾကား လိမၼာသူသည္ တစ္ခဏမွ် ပညာ႐ွိကို
ဆည္းကပ္ရေစကာမူ (သူေတာ္ေကာင္း)တရားကို လ်င္ျမန္စြာ သိႏုိင္၏။
65. Even though, for a brief moment, an intelligent one attends on a wise
person, he soon knows the path of wisdom (Dhamma), as the tongue knows the
taste of the soup.
၆၆။ စရႏၲိ ဗာေလာ ဒုေမၼဓာ၊ အမိေတၱေန၀ အတၱနာ။
ကေရာႏၲာ ပါပကံ ကမၼံ၊ ယံ ေဟာတိ ကဋဳကပၹလံ။
၆၆။ စပ္႐ွားခံခက္ေသာ အက်ဳိး႐ွိသည့္ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကံကို ျပဳၾကကုန္ေသာ
ပညာမဲ့ကုန္ေသာ သူမိုက္တို႔သည္ မိမိသည္ပင္ ရန္သူကဲ့သို႔ျဖစ္၍ လွည့္လည္ၾကရကုန္၏။
66. Fools lacking in intelligence go about with a self that is truly an enemy;
performing evil deeds which in the end bears bitter fruit.
၆၇။ န တံ ကမၼံ ကတံ သာဓု၊ ယံ ကတြာ အႏုတပၸတိ။
ယႆ အႆုမုေခါ ေရာဒံ၊ ၀ိပါကံ ပဋိေသ၀တိ။
၆၇။ အၾကင္ကံကို ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တတစ္ဖန္ ပူပန္ရ၏၊ ထိုကံမ်ဳိးကို
ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ မေကာင္း၊ မ်က္ရည္စက္လက္ ငိုေႂကြးလ်က္ အၾကင္ကံ၏အက်ဳိးကို ခံစားရ၏၊
ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ မေကာင္း။
67. That deed is not well done an evil deed of which a man must regret, and the
reward of which he receives crying and with a tearful face.
၆၈။ တဥၥ ကမၼံ ကတံ သာဓု၊ ယံ ကတြာ နာႏုတပၸတိ။
ယႆ ပတီေတာ သုမေနာ၊ ၀ိပါကံ ပဋိေသ၀တိ။
၆၈။ အၾကင္ကံကို ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တတစ္ဖန္ မပူပန္ရ၊ ထိုကံမ်ဳိးကို
ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ေကာင္း၏၊ ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္လ်က္ အၾကင္ကံ၏အက်ိဳးကို ခံစားရ၏၊
ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ေကာင္း၏။
68. But the deed is indeed well done a good deed of which a man does not regret
and the reward of which he receives gladly and cheerfully.
၆၉။ မဓံု၀ါ မညတိ ဗာေလာ၊ ယာ၀ ပါပံ န ပစၥတိ။
ယဒါ စ ပစၥတိ ပါပံ၊ အထ ဒုကၡံ နိဂစၧတိ။
၆၉။ မိုက္ေသာသူသည္ အၾကင္မွ်ေလာက္ မေကာင္းမႈသည္ အက်ဳိးမေပးေသး၊ ထိုမွ်ေလာက္
မေကာင္းမႈကို ပ်ားသကာကဲ့သို႔မွတ္ထင္၏၊ အၾကင္အခါ၌ကား မေကာင္းမႈသည္ အက်ဳိးေပး၏၊
ထိုအခါ၌ ဆင္းရဲသို႔ ေရာက္ရ၏။
69. The fool thinks it is sweet like honey, while the evil he has done is not
yet matured. But when the bad he has done is matured, then the fool suffers
misery.
၇၀။ မာေသ မာေသ ကုသေဂၢန၊ ဗာေလာ ဘုေဥၨယ် ေဘာဇနံ။
န ေသာ သခၤါတဓမၼာနံ၊ ကလံ အဂၣတိ ေသာဠသႎ။
၇၀။ မိုက္ေသာသူသည္ လစဥ္လတိုင္း သမန္းျမက္ဖ်ားျဖင့္ (အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး ၿခိဳးျခံေသာ
အက်င့္ကိုက်င့္အံ့ဟု) ေဘာဇဥ္ကို စားေစကာမူ ထိုမိုက္သူ၏ အက်င့္သည္ တရားသိျပီးေသာ
အရိယာပုဂၢဳိလ္တို႔၏ ၿခိဳးျခံေသာအက်င့္ကို တစ္ဆယ့္ေျခာက္စိတ္ စိတ္၍ တစ္စိတ္ေလာက္မွ်
အဖိုးမထိုက္။
70. Let a fool, month after month, eat his food with a sharp point of a blade
of kusa grass, yet is his conduct not worth the sixteenth part of those who
have understood Dhamma.
၇၁။ န ဟိ ပါပံ ကတံ ကမၼံ၊ သဇၨဳခီရံ၀ မုစၥတိ။
ဍဟႏၲံ ဗာလမေႏြတိ၊ ဘသၼစၧေႏၷာ၀ ပါ၀ေကာ။
၇၁။ ညႇစ္ျပီးစႏုိ႔ရည္သည္ ျပကေတ့သေဘာမွ ႐ုတ္တရက္ မေျပာင္းလဲသကဲ့သို႔ ျပဳသစ္စျဖစ္ေသာ
မေကာင္းမႈသည္ (႐ုတ္တရက္) အက်ဳိးမေပးေသး၊ (အက်ဳိးေပးေသာအခါ) ျပာဖံုးေသာ
မီးခဲကဲ့သို႔ သူမိုက္ကို ေလာင္ကြၽမ္းေစလ်က္ အစဥ္လိုက္၏။
71. The effect of an evil deed, like newly drawn milk does not turn at once, it
follows the foolish one like smoldering fire covered with ashes.
၇၂။ ယာ၀ေဒ၀ အနတၳာယ၊ ဉတၱံ ဗာလႆ ဇာယတိ။
ဟႏၲိ ဗာလႆ သုကၠံသံ၊ မုဒၶမႆ ၀ိပါတယံ။
၇၂။ သူမိုက္၏အတတ္ပညာသည္ သူမိုက္အား အက်ဳိးမဲ့ရန္အတြက္သာ ျဖစ္၏၊ ကုသိုလ္အဖို႔အစုကို
ဖ်က္ဆီး၏၊ ပညာဦးထိပ္ကို ျပတ္၍ က်ေစတတ္၏။
72. The knowledge that a fool acquires tends to be harmful, it destroys the
fool's virtue causing his head of knowledge to fall.
၇၃။ အသႏၲံ ဘာ၀နမိေစၦယ်၊ ပုေရကၡာရဥၥ ဘိကၡဳသု။
အာ၀ါေသသု စ ဣႆရိယံ၊ ပူဇံ ပရကုေလသု စ။
၇၄။ မေမ၀ ကတ မညႏၲဳ၊ ဂိဟီ ပဗၺဇိတာ ဥေဘာ။
မေမ၀ါတိ၀သာ အႆု၊ ကိစၥာကိေစၥသု ကိသၼိစိ။
ဣတိ ဗာလႆ သကၤေပၸါ၊ ဣစၦာ မာေနာ စ ၀ၯုတိ။
၇၃။ မလိမၼာေသာရဟန္းသည္ ရဟန္းတို႔၏အလယ္၌ မိမိတြင္ထင္႐ွားမ႐ွိေသာဂုဏ္ျဖင့္
ခ်ီးမြမ္းျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ျခံရံလ်က္ မိမိအားေ႐့ွေဆာင္ျပဳျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊
ေက်ာင္း အိပ္ရာ ေနရာတို႔၌ အစိုးရျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ေဆြမ်ဳိးမဟုတ္ေသာ ဒါယကာတို႔၏(ပစၥည္းေလးပါးတို႔ျဖင့္)
ပူေဇာ္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း အလို႐ွိ၏။
၇၄။ ငါ့ေၾကာင့္သာ အမႈႀကီးငယ္တို႔ ျပီးစီးကုန္၏ဟု လူ႐ွင္ရဟန္း ႏွစ္ဦးတို႔
မွတ္ထင္ေစကုန္သတည္း၊ တစ္စံုတစ္ခု အမႈႀကီးငယ္တို႕၌ ငါ့အလိုသို႔
လိုက္ေစၾကကုန္သတည္းဟု မိုက္ေသာရဟန္းအား အၾကံအစည္ အလိုရမၼက္ မာန္မာနသည္
တိုးပြားေလ၏။
73. The foolish bhikkhu may wish for undeserved reputation, for precedence
among the monks, for authority in the monasteries and for honor among other
people unrelated to him.
74. "This I have done", let the laymen and hermits, both think it was
I who did that work, and let them ever ask me what they should do or not do.
These are the thoughts of the fool; thus his desire and pride increase.
၇၅။ အညာ ဟိ လာဘူပနိသာ၊ အညာ နိဗၺာနဂါမိနီ။
ဧ၀ေမတံ အဘိညာယ၊ ဘိကၡဳ ဗုဒၶႆ သာ၀ေကာ။
သကၠာရံ နာဘိနေႏၵယ်၊ ၀ိေ၀ကမႏုျဗဴဟေယ။
၇၅။ လာဘ္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္ တစ္မ်ဳိးတျခားတည္း၊ နိဗၺာန္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္
တစ္မ်ဳိးတည္း၊ ဤသို႔ ဤအက်င့္ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားကို ခြဲျခားသိ၍ ျမတ္စြာဘုရား၏
တပည့္သား ရဟန္းသည္ လာဘ္ပူေဇာ္သကာကို မႏွစ္သက္ရာ။ ၀ိေ၀ကသံုးပါးကိုသာ တိုးပြားေစရာ၏။
75. One is the road that leads to wealth, another the way leading to Nibbana;
if the monk, the disciple of Buddha, has learnt this he will not delight in the
praise of men, he should devote himself to solitude and practice detachment.
Chapter 06
၇၆။ နိဓိီနံ၀ ပ၀တၱာရံ၊ ယံ ပေႆ ၀ဇၨဒႆိနံ။
နိဂၢယွ၀ါဒႎ ေမဓာ၀ႎ၊ တာဒိသံ ပ႑ိတံ ဘေဇ။
တာဒိသံ ဘဇမာနႆ၊ ေသေယ်ာ ေဟာတိ န ပါပိေယာ။
၇၆။ အျပစ္ေဖာ္ျပ ႏွိမ္ခ်ဆံုးမေလ့႐ွိေသာ ထိုသို႔သေဘာ႐ွိေသာ ပညာ႐ွိကို
ျမႇဳပ္ထားေသာေ႐ႊအိုးကို ေျပာၾကားလာသူကဲ့သို႔ ထင္မွတ္႐ႈၾကည့္၍ ဆည္းကပ္ရာ၏၊ ထိုသို႔
သေဘာ႐ွိေသာ ပညာ႐ွိကို ဆည္းကပ္ ေသာသူအားျမတ္၏၊ မယုတ္ညံ့ေပ။
76. Whoever sees one who detects faults as a revealer of hidden treasures
should follow such a wise one who is blameworthy. Follow this person; good, not
evil, happens to one who associates with such a person.
၇၇။ ၾသ၀ေဒယ်ာႏုသာေသယ်၊ အသဗၻာ စ နိ၀ါရေယ။
သတံ ဟိ ေသာ ပိေယာ ေဟာတိ၊ အသတံ ေဟာတိ အပၸိေယာ။
၇၇။ ဆံုးမရာ၏၊ ႀကိဳတင္ဆံုးမရာ၏၊ မေကာင္းေသာ အျပဳအမူတို႔မွလည္း တားျမစ္ရာ၏၊
ထိုသူကို သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္အပ္၏၊ မသူေတာ္တို႔ကား မခ်စ္မႏွစ္သက္ေပ။
77. Let one admonish and educate and lead away from what is wrong. He will be
loved by those who are good and hated by those who are not.
၇၈။ န ဘေဇ ပါပေက မိေတၱ၊ န ဘေဇ ပုရိသာဓေမ။
ဘေဇထ မိေတၱ ကလ်ာေဏ၊ ဘေဇထ ပုရိသုတၱေမ။
၇၈။ ယုတ္မာေသာ မိတ္ေဆြတို႔ကို မဆည္းကပ္ရာ၊ ယုတ္မာေသာ ပုဂၢဳိလ္တို႔ကို မဆည္းကပ္ရာ၊
မိတ္ေဆြ ေကာင္းတို႔ကို ဆည္းကပ္ရာ၏၊ ပုဂၢဳိလ္ျမတ္တို႔ကို ဆည္းကပ္ရာ၏။
78. Let one not associate with low persons, bad friends. But let one associate
with good companions, associate with noble men.
၇၉။ ဓမၼပီတိ သုခံ ေသတိ၊ ၀ိပၸသေႏၷန ေစတသာ။
အရိယပၸေ၀ဒိေတ ဓေမၼ၊ သဒါ ရမတိ ပ႑ိေတာ။
၇၉။ တရားတည္းဟူေသာ အၿမိဳက္ေရကို ေသာက္ရသူသည္ အထူးသန္႔႐ွင္း ၾကည္လင္ေသာစိတ္ျဖင့္
ခ်မ္းသာစြာေနရ၏၊ ပညာ႐ွိသည္ အခါခပ္သိမ္း အရိယာသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ေဟာအပ္ေသာ
(ေဗာဓိပကၡိယ)တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္၏။
79. One who drinks of the waters of Dhamma rests in joy with serene mind. The
wise find their delight in the Dhamma, in the truth as taught by noble ones
(Ariyas).
၈၀။ ဥဒကံ ဟိ နယႏၲိ ေနတၱိကာ၊ ဥသုကာရာ နမယႏၲိ ေတဇနံ။
ဒါ႐ံု နမယႏၲိ တစၧကာ၊ အတၱာနံ ဒမယႏၲိ ပ႑ိတာ။
၈၀။ ေျမာင္းတူး ေရယူသမားတို႔သည္ (အလို႐ွိရာသို႔) ေရကိုေဆာင္ယူကုန္၏၊
ေလးသမားတို႔သည္ ျမားကို ေျဖာင့္ကုန္၏၊ သစ္ေ႐ြသမားတို႔သည္ (လိုတိုင္းရေအာင္)သစ္ကို
ေ႐ြကုန္၏၊ ပညာ႐ွိတို႔သည္ မိမိကုိယ္ကို (ယဥ္ေက်းေအာင္) ဆံုးမကုန္၏။
80. Irrigators guide the water wherever they like, fletchers bend the arrow
shaft, carpenters carve their timber, and the wise themselves tame their minds.
၈၁။ ေသေလာ ယထာ ဧကဃေနာ၊ ၀ါေတန န သမီရတိ။
ဧ၀ံ နိႏၵာပသံသာသု၊ န သမိဥၨႏၲိ ပ႑ိတာ။
၈၁။ တစ္ခဲနက္ျဖစ္ေသာ ေက်ာက္ေတာင္သည္ (အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ) လာေသာေလေၾကာင့္
မတုန္လႈပ္သကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိတို႔သည္ ခ်ီးမြမ္းျခင္း ကဲ့႐ဲ႔ျခင္းတို႔ေၾကာင့္
မတုန္လႈပ္ကုန္။
81. As a solid rock is not shaken by the wind, so are the wise not shaken in
the face of blame and praise.
၈၂။ ယထာပိ ရဟေဒါ ဂမၻီေရာ၊ ၀ိပၸသေႏၷာ အနာ၀ိေလာ။
ဧ၀ံ ဓမၼာနိ သုတြာန၊ ၀ိပၸသီဒႏၲိ ပ႑ိတာ။
၈၂။ နက္လွစြာေသာ သမုဒၵရာသည္ ေနာက္က်ဳျခင္းမရွိ အထူးၾကည္လင္ဘိသကဲ့သို႔
ပညာ႐ွိတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားအပ္ေသာ တရားတုိ႔ကို ၾကားနာရ၍ အထူးၾကည္လင္ကုန္၏။
82. Even as Deep Ocean clear and clean, the wise become calm and clear after
hearing the words of Dhamma.
၈၃။ သဗၺတၳ ေ၀ သပၸဳရိသာ စဇႏၲိ၊ န ကာမကာမာ လပယႏၲိ သေႏၲာ။
သုေခန ဖု႒ာ အထ ၀ါ ဒုေခန၊ န ဥစၥာ၀စံ ပ႑ိတာ ဒႆယႏၲိ။
၈၃။ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္ (ခႏၶာငါးပါးစေသာ) သေဘာတရား အားလံုးတုိ႔၌ (တက္မက္ေမာမႈကို)
စင္စစ္ စြန္႔လြတ္ကုန္၏၊ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္ ကာမတုိ႔ကို အလို႐ွိကုန္သည္ ျဖစ္၍
မေျပာဆိုကုန္၊ ပညာ႐ွိတုိ႔သည္ ခ်မ္းသာဆင္းရဲႏွင့္ ေတြ႔ေစကာမူ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း
ႏွလံုးမသာျခင္း သေဘာကို မေဖာ္ျပၾကကုန္။
83. The virtuous persons are unattached wherever they are; those at peace do
not speak out of desire for pleasure. Whether they encounter comfort or pain,
happiness or sorrow, the wise show neither elation nor depression.
၈၄။ န အတၱေဟတု န ပရႆ ေဟတု၊ န ပုတၱမိေစၧ န ဓနံ န ရ႒ံ။
န ဣေစၧယ် အဓေမၼန သမိဒၶိမတၱေနာ၊ သ သီလ၀ါ ပည၀ါ ဓမၼိေကာ သိယာ။
၈၄။ ပညာ႐ွိမည္သည္ မိမိအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ သူတစ္ပါးအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ
(မေကာင္းမႈကိုမျပဳ)မေကာင္းမႈျဖင့္ သားသမီး ဥစၥာတိုင္းျပည္ကို အလိုမ႐ွိရာ၊
မတရားမႈျဖင့္ မိမိ၏ ျပည့္စံုမႈကို အလိုမ႐ွိရာ၊ ထိုသို႔သေဘာ႐ွိေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္
သီလ႐ွိသူ ပညာ႐ွိသူ တရား႐ွိသူ ျဖစ္၏။
84. If, whether for his own sake or for the sake of others, a man wishes
neither for sons nor for wealth nor for power, and if he does not wish for his
own success by unfair means, then he is virtuous, wise and righteous.
၈၅။ အပၸကာ ေတ မႏုေႆသု၊ ေယ ဇနာ ပါရဂါမိေနာ။
အထာယံ ဣတရာ ပဇာ၊ တီရေမ၀ါႏုဓာ၀တိ။
၈၆။ ေယ စ ေခါ သမၼဒကၡာေတ၊ ဓေမၼ ဓမၼာႏု၀တၱိနာ။
ေတ ဇနာ ပါရေမႆႏၲိ၊ မစၥဳေဓယ်ံ သုဒုတၱရံ။
၈၅။ လူအေပါင္းတို႔တြင္ ထိုမွာဖက္စြန္း နိဗၺာန္ကြၽန္းသို႔ ကူးေျမာက္ေသာ လူတို႔သည္
နည္းပါးကုန္၏၊ နိဗၺာန္ ကူးေျမာက္သူမွတစ္ပါး ႂကြင္းလူမ်ားသည္
(သကၠာယဒိ႒ိတည္းဟူေသာ)ဤမွာဖက္ကမ္း၌သာလွ်င္ ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ေျပးသြားေန၏။
၈၆။ ေကာင္းစြာေဟာအပ္ေသာတရားတို႔ကို တရားအားေလ်ာ္စြာ က်င့္ၾကံကုန္ေသာသူတို႔သည္ ကူး
ေျမာက္ႏုိင္ခဲေသာ ေသမင္းေနရာ သံသရာကို(ကူးေျမာက္၍) နိဗၺာန္တည္းဟူေသာကမ္းတစ္ဖက္သို႔
ေရာက္ကုန္ လတၱံ႔။
85. Only few are there among people who arrive at the other shore of Nibbana
(Immortality); but the others end up here running up and down on this shore
(samsara) with the false view of individuality.
86. When truth is correctly explained, those who practice according to Dhamma
will go beyond the domain of death (samsara), which is so hard to cross over.
၈၇။ ကဏွံ ဓမၼံ ၀ိပၸဟာယ၊ သုကၠံ ဘာေ၀ထ ပ႑ိေတာ။
ၾသကာ အေနာကမာဂမၼ၊ ၀ိေ၀ေက ယတၳ ဒူရမံ။
၈၈။ တၾတာဘိရတိမိေစၧယ်၊ ဟိတြာ ကာေမ အကိဥၥေနာ။
ပရိေယာဒေပယ် အတၱာနံ၊ စိတၱေကႅေသဟိ ပ႑ိေတာ။
၈၉။ ေယသံ သေမၺာဓိယေဂၤသု၊ သမၼာ စိတၱံ သုဘာ၀ိတံ။
အာဒါနပဋိနိႆေဂၢ၊ အႏုပါဒါယ ေယ ရတာ။
ခီဏာသ၀ါ ဇုတိမေႏၲာ၊ ေတ ေလာေက ပရိနိဗၺဳတာ။
၈၇။ ပညာရွိသည္ မည္းညစ္ေသာ (အကုသိုလ္) တရားကို ပယ္စြန္႔၍ တဏွာတည္းဟူေသာ တည္ရာမွ
(ထြက္ကာ) တဏွာကင္းရာနိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳလ်က္ ျဖဴစင္ေသာကုသိုလ္ကို ပြားမ်ားရာ၏။
၈၈။ ပညာ႐ွိသည္ ကာမတို႔ကိုစြန္႔၍ စိုးရိမ္ျခင္းမ႐ွိဘဲ ေမြ႔ေလ်ာ္ႏိုင္ခဲေသာ
၀ိေ၀ကသံုးပါး၌ အလြန္ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းကို အလို႐ွိရာ၏၊ စိတ္ညစ္ညဴးေၾကာင္း နီ၀ရဏတု႔ိမွ
မိမိကိုယ္ကို ျဖဴစင္ေစရာ၏။
၈၉။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ ေဗာဇၥၽင္တရားတို႔၌စိတ္ကုိ ေကာင္းစြာပြားမ်ားအပ္၏၊
မစြဲလမ္းမူ၍ ဥပါဒါန္ကို စြန္႔လြတ္ရာ (နိဗၺာန္)၌ေမြ႔ေလ်ာ္ကုန္၏၊ ေလာက၌
အာသေ၀ါကုန္ျပီးေသာ တန္ခိုးၾကီးကုန္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ (နိဗၺာန္ဓာတ္ျဖင့္)
ျငိမ္းကုန္၏။
87. A wise man would leave the way full of darkness (evil deeds) and follow the
way of light (good deeds) clear from excessive cravings envisaging Nibbana with
virtuous deeds,
88. The wise would wish for delight, having discarded sensual desires, and
would want to purge him from the defilements of the mind.
89. Those whose mind is fully well cultivated in the seven factors of
Enlightenment, without clinging to existence, who have no attachments and enjoy
being free from grasping and who have stopped all compulsion, attain perfect
Nibbana in this world.
Chapter 07
၉၀။ ဂတဒၶိေနာ ၀ိေသာကႆ၊ ၀ိပၸမုတၱႆ သဗၺဓိ။
သဗၺဂႏၴပၸဟီနႆ၊ ပရိဠာေဟာ န ၀ိဇၨတိ။
၉၀။ စိုးရိမ္ကင္းေသာ အလံုးစံုေသာ (ခႏၶာစသည့္)တရားတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ အလံုးစံု
အထံုးအဖြဲ႔ကို ပယ္ျပီးေသာ သံသရာ ခရီးသြားျပီးေသာ (ရဟႏၲာ) ပုဂၢိဳလ္အား ပူပန္မႈ
မ႐ွိေတာ့ေခ်။
90. For the one who has completed the journey of rebirths, left sorrow behind,
is free in all circumstances, and liberated from all bondage, has no more
worries of life.
၉၁။ ဥယ်ဳဥၨႏၲိ သတီမေႏၲာ၊ န နိေကေတ ရမႏၲိ ေတ။
ဟံသာ၀ ပလ’လံ ဟိတြာ၊ ၾသကေမာကံ ဇဟႏၲိ ေတ။
၉၁။ သတိရွိေသာပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ (စ်ာန္၀ိပႆနာတို႔၌) လံု႔လျပဳၾကကုန္၏၊
ထိုပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ တည္ရာ ကာမဂုဏ္၌ မေမြ႔ေလ်ာ္ၾကကုန္၊ ဟသၤာငွက္တို႔သည္ (က်က္စားရာ)
ရႊ႔ံညြန္အိုင္ကို စြန္႔ခြာလ်က္ ပ်ံသြားသကဲ့သို႔ မွီရာ တဏွာ ဟူသမွ်ကို
စြန္႔၍သြားကုန္၏။
91. The mindful persons gird up themselves. They do not relish attachment. Like
swans that leave their lake, they abandon one attachment after another.
၉၂။ ေယသံ သႏၷိစေယာ နတၳိ၊ ေယ ပရိညာတေဘာဇနာ။
သုညေတာ အနိမိေတၱာ စ၊ ၀ိေမာေကၡာ ေယသံ ေဂါစေရာ။
အာကာေသ၀ သကုႏၲာနံ၊ ဂတိ ေတသံ ဒုရႏၷယာ။
၉၂။ အၾကင္ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔အား သိုမွီးသိမ္းဆည္းျခင္းသည္မ႐ွိ၊ အၾကင္ရဟႏၲာတို႔သည္
ပရိညာဥ္သံုးပါးျဖင့္ ပိုင္းျခားလ်က္ ခဲဖြယ္ေဘာဇဥ္ကို သံုးေဆာင္ကုန္၏၊ ရာဂစသည္
ကင္းစိတ္လ်က္ ရာဂစေသာ နိမိတ္မ႐ွိေသာ နိဗၺာန္သည္ အၾကင္ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္၏
က်က္စားရာအာ႐ုံ ျဖစ္၏၊ ေကာင္းကင္၌ ငွက္တို႔၏သြားရာလမ္းေၾကာင္းကို
သိႏုိင္ခဲသကဲ့သို႔ ထိုရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တုိ႔၏ သြားရာကို သိႏုိင္ခဲ၏။
92. The venerable Arahants who have laid up no storage, who live on recognized
food, with perfect knowledge, whose sphere is emptiness and liberation, are
hard to track, like birds in the sky where there is no track.
၉၃။ ယႆာသ၀ါ ပရိကၡီဏာ၊ အာဟာေရ စ အနိႆိေတာ။
သုညေတာ အနိမိေတၱာ စ၊ ၀ိေမာေကၡာ ယႆ ေဂါစေရာ။
အာကာေသ၀ သကုႏၲာနံ၊ ပဒံ တႆ ဒုရႏၷယံ။
၉၃။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္တို႔အား အာသေ၀ါကုန္ခန္း၏၊ အစာအဟာရ၌လည္း (တဏွာဒိ႒ိျဖင့္)
စြဲမွီျခင္း မ႐ွိ၊ ရာဂစသည္ ဆိတ္သုန္းေသာ ရာဂစေသာ နိမိတ္မ႐ွိေသာ နိဗၺာန္သည္
အၾကင္ရဟႏၲာ ပုဂၢဳိလ္၏ က်က္စားရာအာ႐ုံျဖစ္၏၊ ေကာင္းကင္၌ငွက္တို႔၏ ေျခရာကို
မသိႏုိင္သကဲ့သို႔ ထိုရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္၏ ေျခရာဟူေသာလမ္းေၾကာင္းကို မသိႏုိင္။
93. The venerable Arahants whose compulsions are gone, who have no passions on
food, whose sphere is emptiness, signlessness, and liberation, are hard to
track, like birds whose tracks are unknown in the sky.
၉၄။ ယႆိႁႏၵိယာနိ သမထဂၤတာနိ၊ အႆာ ယထာ သာရထိနာ သုဒႏၲာ။
ပဟီနမာနႆ အနာသ၀ႆ၊ ေဒ၀ါပိ တႆ ပိဟယႏၲိ တာဒိေနာ။
၉၄။ ရထားထိန္း ေကာင္းစြာဆံုးမျပီးေသာျမင္းတို႔သည္ ျငိမ္သက္တည္ၾကည္ကုန္သကဲ့သို႔
အၾကင္ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္၏ ဣေႁႏၵ(ေျခာက္ပါး)တုိ႔သည္ ျငိမ္သက္ တည္ၾကည္ျခင္းသို႔
ေရာက္ကုန္၏၊ မာနကိုပယ္ျပီးေသာ အာသေ၀ါမ႐ွိေသာ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ
ထိုရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္အား နတ္တို႔သည္လည္း ခ်စ္ျမတ္ႏုိုးကုန္၏။
94. The venerable Arahant who wisely controls his senses as horses well trained
by a good driver, and who is free from lower passions and pride, is admired
even by devas (gods).
၉၅။ ပထ၀ိသေမာ ေနာ ၀ိ႐ုဇၥၽတိ၊ ဣႏၵခိလုပေမာ တာဒိ သုဗၺေတာ။
ရဟေဒါ၀ အေပတကဒၵေမာ၊ သံသာရာ န ဘ၀ႏၲိ တာဒိေနာ။
၉၅။ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ေကာင္းေသာအက်င့္႐ွိေသာ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္သည္
ေျမႀကီးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ တံခါးတိုင္ကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း
(သည္းခံေသာစိတ္႐ွိသည္ျဖစ္၍) အမ်က္ေဒါသျဖင့္ ဆန္႔က်င္မႈမျပဳ၊ ႐ႊ႔ံညြန္ကင္း
ေသာေရအိုင္ကဲ့သို႔ တာဒိဂုဏ္႐ွင္ ရဟႏၲာသခင္အား
က်င္လည္ျခင္းတို႔သည္ မျဖစ္ကုန္။
95. The venerable Arahant is tolerant like the earth, he is steady like a firm
pillar, and he is like a lake free from mud. For such an arahant there will be no
more Samsara, the cycle of rebirths.
၉၆။ သႏၲံ တႆ မနံ ေဟာတိ၊ သႏၲာ ၀ါစာ စ ကမၼ စ။
သမၼဒညာ ၀ိမုတၱႆ၊ ဥပသႏၲႆ တာဒိေနာ။
၉၆။ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ တရားကိုသိ၍ ကိေလသာမလြတ္ေသာ ျငိမ္သက္ေသာ ေဖာက္ျပန္
ျခင္းသေဘာမရွိေသာ ထိုရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္၏ စိတ္သည္လည္းျငိမ္သက္၏၊ ႏႈတ္အမူအရာသည္
လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္အမူအရာသည္ လည္းေကာင္း ျငိမ္သက္၏။
96. The venerable Arahant who is liberated and gone to serenity by perfect
knowledge (the Truth) is calm and also the speech and the action are calm.
၉၇။ အႆေဒၶါ အကတညဴ စ၊ သႏၶိေစၧေဒါ စ ေယာ နေရာ။
ဟတာ၀ကာေသာ ၀ႏၲာေသာ၊ သ ေ၀ ဥတၱမေပါရိေသာ။
၉၇။ အၾကင္သူသည္ သူေျပာစကားျဖင့္သာ ယံုၾကည္သူမဟုတ္၊ နိဗၺာန္ကို
ကိုယ္တိုင္သိသူလည္းျဖစ္၏၊ ၀ဋ္သံုးပါး ၏အစပ္ကို ျဖတ္ေတာက္ျပီးသူလည္းျဖစ္၏၊
ကုသိုလ္အကုသိုလ္၏ အက်ဳိးေပးခြင့္ကို သတ္ျဖတ္ျပီးသူလည္း ျဖစ္၏၊ အလံုးစံုေသာတဏွာကို
ေထြးအန္ျပီးသူလည္း ျဖစ္၏၊ ထိုသူသည္သာ စင္စစ္ ေယာက်္ားျမတ္ျဖစ္၏။
97. He who is free from credulous beliefs since he has seen the eternal
Nibbana, who has thrown off the bondage of the lower life and, far beyond
temptations, has surrendered all his desires, he is indeed great among men.
၉၈။ ဂါေမ ၀ါ ယဒိ ၀ါရေည၊ နိေႏၷ ၀ါ ယဒိ ၀ါ ထေလ။
ယတၳ အရဟေႏၲာ ၀ိဟရႏၲိ၊ တံ ဘူမိရာမေဏယ်ကံ။
၉၈။ ႐ြာ၌ျဖစ္ေစ၊ ေတာ၌ျဖစ္ေစ၊ နိမ့္ရာ၌ျဖစ္ေစ၊ ကုန္းျမင့္၌ျဖစ္ေစ
ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ ေနကုန္၏၊ ထိုပုဂၢဳိလ္တို႔ေနရာ ေျမအရပ္သည္ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္ရွိ၏။
98. In a village or in a forest, or in a valley or on the hills, wherever
venerable Arahants dwell, that place is delightful.
၉၉။ ရမဏီယာနိ အရညာနိ၊ ယတၳ န ရမတီ ဇေနာ။
၀ီတရာဂါ ရမိႆႏၲိ၊ န ေတ ကာမဂေ၀သိေနာ။
၉၉။ ေတာတို႔သည္ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္ ႐ွိကုန္၏၊ ယင္းေတာတို႔၌ ကာမ႐ွာမွီးသူ လူအေပါင္းသည္ကား
မေမြ႔ေလ်ာ္ႏုိင္၊ ရာဂကင္းေသာပုဂၢဳိလ္တို႔သည္သာ ေမြ႔ေလ်ာ္ကုန္လတၱံ႔၊ ထိုရာဂကင္းေသာ
ပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ ကာမကို မ႐ွာမွီးၾကကုန္။
99. Forests are delightful; where the ordinary people find no delight, there
the passionless will find delight, for they do not seek sensual pleasures.
Chapter 08
၁၀၀။ သဟႆမပိ ေစ ၀ါစာ၊ အနတၳပဒသံဟိတာ။
ဧကံ အတၳပဒံ ေသေယ်ာ၊ ယံ သုတြာ ဥပသမၼတိ။
၁၀၀။ ေတာဖြဲ႔ေတာင္ဖဲြ႔ အက်ဳိးမဲ့ပုဒ္ႏွင့္သာဆိုင္ေသာ စကားသည္ အခြန္းတစ္ေထာင္ရွိေစကာမူ
မျမတ္၊ ၾကားနာရသျဖင့္ ရာဂစသည္ ျငိမ္းေအးေၾကာင္းျဖစ္၍ အက်ဳိး႐ွိေသာ တေၾကာင္း
တစ္ပုဒ္ တဂါထာသည္သာ ပိုလြန္၍ ျမတ္၏။
100. Though a statement composed of a thousand words without sense, one word of
sense is better, which one becomes pacified.
၁၀၁။ သဟႆမပိ ေစ ဂါထာ၊ အနတၳပဒသံဟိတာ။
ဧကံ ဂါထာပဒံ ေသေယ်ာ၊ ယံ သုတြာ ဥပသမၼတိ။
၁၀၁။ အက်ဳိးမဲ့ပုဒ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဂါထာသည္တစ္ေထာင္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ မျမတ္၊
ၾကားနာရသျဖင့္ ရာဂစသည္ ျငိမ္းေအးေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ဂါထာ တစ္ဂါထာသည္သာ ပိုလြန္၍ျမတ္၏။
101. Better than a thousand useless verses is one single verse that gives
peace.
၁၀၂။ ေယာ စ ဂါထာ သတံ ဘာေသ၊ အနတၳပဒသံဟိတာ။
ဧကံ ဓမၼပဒံ ေသေယ်ာ၊ ယံ သုတြာ ဥပသမၼတိ။
၁၀၃။ ေယာ သဟႆံ သဟေႆန၊ သဂၤါေမ မာႏုေသ ဇိေန။
ဧကဥၥ ေဇယ်မတၱာနံ၊ သ ေ၀ သဂၤါမဇုတၱေမာ။
၁၀၂။ အက်ဳိးမဲ့ပုဒ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဂါထာတစ္ရာကို ႐ြတ္ဆိုေစကာမူ မျမတ္၊ ၾကားနာရသျဖင့္
ရာဂစသည္ ျငိမ္းေအးေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားတစ္ပုဒ္ကို ႐ြတ္ဆိုျခင္းသည္သာ ပိုလြန္၍ျမတ္၏။
၁၀၃။ အၾကင္ စစ္သူရဲတစ္ေယာက္ စစ္ေျမျပင္၌ စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကို အႀကိမ္တစ္သန္း
ေအာင္ႏုိင္ရာ၏၊ အၾကင္သူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္သည္ကား ကိုယ္တြင္းကိေလသာကို တစ္ၾကိမ္
တစ္ခါမွ် ေအာင္ႏုိင္ရာ၏၊ ကိုယ္တြင္း ကိေလသာကို တစ္ၾကိမ္ေအာင္ႏုိင္ေသာ ထိုသူသည္သာ
စစ္ေအာင္သူတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏။
102. Better than one who recites a hundred verses of meaningless lines is one
verse on hearing which one becomes calm.
103. If a man conquers in battle a thousand times a thousand men, but if one
conquers(his passions) himself alone, he is the greatest of all conquerors.
၁၀၄။ အတၱာ ဟေ၀ ဇိတံ ေသေယ်ာ၊ ယာ စာယံ ဣတရာ ပဇာ။
အတၱဒႏၲႆ ေပါသႆ၊ နိစၥံ သညတစာရိေနာ။
၁၀၅။ ေန၀ ေဒေ၀ါ န ဂႏၶေဗၺာ၊ န မာေရာ သဟ ျဗဟၼဳနာ။
ဇိတံ အပဇိတံ ကယိရာ၊ တထာ႐ူပႆ ဇႏၲဳေနာ။
၁၀၄-၁၀၅။ ကိုယ္တြင္းကိေလသာတို႔ကိုႏုိင္ျခင္းျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို
ေအာင္ႏုိင္ျခင္းသည္ျမတ္၏၊ ေလာင္းတန္းကစားျခင္း စစ္တိုက္ျခင္းစသည္ျဖင့္ သူတစ္ပါးကို
ေအာင္ႏုိင္ျခင္းသည္မျမတ္၊ မိမိကိုယ္ကို ဆံုးမျပီးေသာ၊ ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလံုး သံုးပါးလံုးကို
အျမဲေစာင့္စည္းေလ့႐ွိေသာ၊ ထိုသို႔ သေဘာ႐ွိေသာ၊ သတၱ၀ါ တို႔၏ေအာင္ျခင္းကို
နတ္သည္လည္းေကာင္း၊ ဂႏၶဗၺနတ္သည္ လည္းေကာင္း၊ ျဗဟၼာႏွင့္ တကြေသာ
မာရ္နတ္သည္လည္းေကာင္း ႐ႈံးေအာင္မျပဳႏုိင္ရာ။
104.105. Better, indeed, oneself conquered over others, and has won himself,
who is constantly living in self-control. Neither a Deva, nor a Gandhabba, nor
Mara together with Brahma, could turn the victory into defeat of a person who
controls himself.
၁၀၆။ မာေသ မာေသ သဟေႆန၊ ေယာ ယေဇထ သတံ သမံ။
ဧကဥၥ ဘာ၀ိတတၱာနံ၊ မုဟုတၱမပိ ပူဇေယ။
သာေယ၀ ပူဇနာ ေသေယ်ာ၊ ယေဥၥ ၀ႆသတံ ဟုတံ။
၁၀၆။ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး လတိုင္းလတိုင္း(တကၠတြန္းတို႔အား)ေငြတစ္ေထာင္အကုန္ခံ၍
ပူေဇာ္ရာ၏၊ ၀ိပႆနာ ပြားေသာစိတ္ရွိေသာ ရဟန္းတို႔အား တစ္ၾကိမ္တစ္ခဏမွ် ပူေဇာ္ရာ၏၊
ထိုပူေဇာ္ျခင္းႏွစ္မ်ဳိးတို႔တြင္ ၀ိပႆနာ ပြားမ်ားေသာရဟန္းတို႔အား တစ္ခဏမွ်
ပူေဇာ္ျခင္းသည္သာ ျမတ္၏၊ တကၠတြန္းတို႔အား အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး ပူေဇာ္ျခင္းသည္ မျမတ္။
106. If month by month, with a thousand devotional money offerings for a
hundred years one should sacrifice; and another only for a moment paid
reverence to a Noble One who is virtuous and practicing vipassana meditation,
this moment would have greater value than a hundred years of offerings.
၁၀၇။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇႏၲဳ၊ အဂၢႎ ပရိစေရ ၀ေန။
ဧကဥၥ ဘာ၀ိတတၱာနံ၊ မုဟုတၱမပိ ပူဇေယ။
သာေယ၀ ပူဇနာ ေသေယ်ာ၊ ယေဥၥ ၀ႆသတံ ဟုတံ။
၁၀၇။ အၾကင္သူသည္ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး ေတာ၌မီးကို လုပ္ေကြၽးပူေဇာ္ရာ၏၊ အၾကင္သူသည္ကား
၀ိပႆ နာပြားမ်ားေသာစိတ္႐ွိေသာ ရဟန္းတို႔အား တစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ် ပူေဇာ္ရာ၏၊
ထိုသူတို႔၏ ပူေဇာ္ျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးတို႔တြင္ ထို၀ိ ပႆနာပြားမ်ားေသာ ရဟန္းတို႔အား
တစ္ခဏမွ် ပူေဇာ္ျခင္းသည္သာျမတ္၏၊ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး ပူေဇာ္ျခင္းသည္ မျမတ္။
107. If a man for a hundred years should worship the sacred fire in the forest,
and if another only for a moment paid reverence to a Noble One who is virtuous
and practicing vipassana meditation, this moment would have greater value than
a hundred years of making sacrifices.
၁၀၈။ ယံကိဥၥိ ယိ႒ံ ၀ ဟုတံ ၀ ေလာေက၊ သံ၀စၧရံ ယေဇထ ပုညေပေကၡာ။
သဗၺမၸိ တံ န စတုဘာဂေမတိ၊ အဘိ၀ါဒနာ ဥဇၨဳဂေတသု ေသေယ်ာ။
၁၀၈။ ေလာက၌ေကာင္းမႈကို လုိလားငဲ့ကြက္ေသာသူသည္ ယဇ္ၾကီးပူေဇာ္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊
ယဇ္ငယ္ပူေဇာ္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ပူေဇာ္ရာ၏၊ ထိုပူေဇာ္ျခင္း
အလံုးစံုသည္ ေျဖာင့္မတ္စြာက်င့္ေသာ အရိယာပုဂၢဳိလ္တို႔ကို ႐ွိခိုးျခင္းေစတနာ၏
ေလးဖို႔တစ္ဖို႔ကိုမွ် မမွီ၊ အရိယာ ပုဂၢဳိလ္တို႔၌ ႐ွိခိုးျခင္း ေစတနာသည္သာ ျမတ္၏။
108. Whatever sacrifice or offering in the world up for a year in order to gain
merit, all of that does not reach a quarter as good as paying respect to Noble
persons (Ariyas).
၁၀၉။ အဘိ၀ါဒနသီလိႆ၊ နိစၥံ ၀ုၯုာပစာယိေနာ။
စတၱာေရာ ဓမၼာ ၀ၯုႏၲိ၊ အာယု ၀ေဏၰာ သုခံ ဗလံ။
၁၀၉။ အျမဲ႐ွိခိုးေလ့႐ွိ၍ မိမိထက္ ဂုဏ္အသက္သိကၡာအားျဖင့္ ၾကီးေသာသူတို႔၌ အ႐ုိအေသ
ျပဳေလ့႐ွိသူအား အသက္႐ွည္ျခင္း အဆင္းလွျခင္း ခ်မ္းသာျခင္း ခြန္အားၾကီးျခင္းဟူေသာ ဤ
အက်ဳိးထူးတရား ေလးပါးတို႔သည္ တိုးပြားကုန္၏။
109. If a person has the habit of reverence and respects to the Aged who have
virtue and faith in Dhamma, four benefits will gain to him: long life, beauty,
happiness and strength.
၁၁၀။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ ဒုႆီေလာ အသမာဟိေတာ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ သီလ၀ႏၲႆ စ်ာယိေနာ။
၁၁၀။ သီလမ႐ွိ သမာဓိမ႐ွိဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္ေနရျခင္းထက္ သီလ႐ွိ၍
သမထ၀ိပႆနာကို ႐ႈေနေသာသူ၏ တစ္ရက္မွ် အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
110. Better than a hundred years lived in vice, without contemplation, is one
single day of life lived in virtue and a meditation.
၁၁၁။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ ဒုပၸေညာ အသမာဟိေတာ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ ပုည၀ႏၲႆ စ်ာယိေနာ။
၁၁၁။ ပညာမ႐ွိ သမာဓိမ႐ွိဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္ေနရျခင္းထက္ တရားပညာ႐ွိ၍ သမထ
၀ိပ ႆနာကို ႐ႈေသာပုဂၢဳိလ္၏ တစ္ရက္မွ်အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
111. Better than a hundred years lived in ignorance, without contemplation, is
one single day of life lived in wisdom and a deep contemplation.
၁၁၂။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ ကုသီေတာ ဟီန၀ီရိေယာ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ ၀ီရိယမာရဘေတာ ဒဠွံ။
၁၁၂။ ပ်င္းရိသည္ျဖစ္၍ ၀ီရိယမ႐ွိဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္ေနရျခင္းထက္ ၀ီရိယကို
ျမဲျမံစြာ အားထုတ္ေသာသူ၏ တစ္ရက္မွ် အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
112. It is better to live one day making strenuous effort than to live a
hundred years lazily and listlessly.
၁၁၃။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ အပႆံ ဥဒယဗၺယံ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ ပႆေတာ ဥဒယဗၺယံ။
၁၁၃။ ခႏၶာငါးပါးတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို မ႐ႈမျမင္ဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္
ေနရျခင္းထက္ ခႏၶာငါးပါးတို႔၏အျဖစ္အပ်က္ကို မျပတ္႐ႈျမင္ေသာပုဂၢဳိလ္၏ တစ္ရက္မွ်
အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
113. It is better to live one day seeing "the arising and dissolving (of
mind and body)" than to live a hundred years not seeing the arising and
dissolving.
၁၁၄။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ အပႆံ အမတံ ပဒံ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ ပႆေတာ အမတံ ပဒံ။
၁၁၄။ ေသျခင္းကင္းေသာနိဗၺာန္ကိုမျမင္ဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္ေနရျခင္းထက္
ေသျခင္း ကင္းေသာနိဗၺာန္ကို ျမင္ေသာပုဂၢဳိလ္၏ တစ္ရက္မွ် အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
114. It is better to live one day seeing the immortal place, Nibbana, than to
live a hundred years not seeing the immortal place.
၁၁၅။ ေယာ စ ၀ႆသတံ ဇီေ၀၊ အပႆံ ဓမၼမုတၱမံ။
ဧကာဟံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ၊ ပႆေတာ ဓမၼမုတၱမံ။
၁၁၅။ ျမတ္ေသာေလာကုတၱရာတရားကိုမျမင္ဘဲ အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး အသက္႐ွည္ေနရျခင္းထက္ျမတ္ေသာ
ေလာကုတၱရာတရားကို ျမင္ေသာပုဂၢဳိလ္၏ တစ္ရက္မွ်အသက္႐ွည္ရျခင္းသည္ျမတ္၏။
115. It is better to live one day seeing the Noble Dhamma, the ultimate truth,
than to live a hundred years not seeing the Noble Dhamma.
Chapter 09
၁၁၆။ အဘိတၳေရထ ကလ်ာေဏ၊ ပါပါ စိတၱံ နိ၀ါရေယ။
ဒႏၶံ ဟိ ကေရာေတာ ပုညံ၊ ပါပသၼႎ ရမတီ မေနာ။
၁၁၆။ မေကာင္းမႈ၌စိတ္သည္ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္၍ ေကာင္းမႈျပဳေသာအခါ ႏုံ႔ေႏွးတတ္ရကား
မေကာင္းမႈမွ စိတ္ကိုတားျမစ္၍ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈတုိ႔ကို လ်င္ျမန္ေဆာစြာ ျပဳလုပ္ရာ၏။
116. Quicken to do good, keep the mind away from evil. The mind of one who is
slow in doing well finds pleasure in evil.
၁၁၇။ ပါပေဥၥ ပုရိေသာ ကယိရာ၊ န နံ ကယိရာ ပုနပၸဳနံ။
န တမွိ ဆႏၵံ ကယိရာထ၊ ဒုေကၡာ ပါပႆ ဥစၥေယာ။
၁၁၇။ ပုဂိၢဳလ္သည္ မေကာင္းမႈ ျပဳမိေစကာမႉ ထိုမေကာင္းမႈကို ထပ္ကာထပ္ကာ မျပဳမိေစရာ၊
ထိုမေကာင္းမႈ၌ စိတ္အလုိဆႏၵကိုမျပဳရာ၊ မေကာင္းမႈကိုပြားေစျခင္းသည္ ဆင္းရဲ၏
အေၾကာင္းတည္း။
117. If a person does something wrong, let him not do it again and again. Let
him not find the pleasure in his sin. A suffering is the accumulation of
wrongdoings.
၁၁၈။ ပုညေဥၥ ပုရိေသာ ကယိရာ၊ ကယိရာ နံ ပုနပၸဳနံ။
တမွိ ဆႏၵံ ကယိရာထ၊ သုေခါ ပုညႆ ဥစၥေယာ။
၁၁၈။ ပုဂိၢဳလ္သည္ ေကာင္းမႈကိုျပဳျပီးေသာ္လည္း ထိုေကာင္းမႈကို ထပ္ကာထပ္ကာျပဳရာ၏၊
ထိုေကာင္းမႈ၌ စိတ္အလိုဆႏၵကို ျပဳရာ၏၊ ေကာင္းမႈကုိ ပြားေစျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏
အေၾကာင္းတည္း။
118. If a person does something good, let him do it again and again. Let him
rejoice therein; prosperity is the accumulation of good deeds.
၁၁၉။ ပါေပါပိ ပႆတိ ဘျဒံ၊ ယာ၀ ပါပံ န ပစၥတိ။
ယဒါ စ ပစၥတိ ပါပံ၊ အထ ပါေပါ ပါပါနိ ပႆတိ။
၁၂၀။ ဘေျဒာပိ ပႆတိ ပါပံ၊ ယာ၀ ဘျဒံ န ပစၥတိ။
ယဒါ စ ပစၥတိ ဘျဒံံ၊ အထ ဘေျဒာ ဘျဒာနိ ပႆတိ။
၁၁၉။ မေကာင္းမႈျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ အက်ဳိးမေပးေသးသေ႐ြ႔ ကာလပတ္လံုး
ေကာင္းျမတ္ေသာအာ႐ုံကို ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ေသး၏၊ မေကာင္းမႈအက်ဳိးေပးေသာ အခါ၌မူကား မေကာင္းမႈျပဳသူသည္
မေကာင္းက်ဳိးတို႔ကိုသာ ေတြ႔ျမင္ရေတာ့၏။
၁၂၀။ ေကာင္းမႈျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမႈအက်ဳိး မေပးေသးသေ႐ြ႔ ကာလပတ္လံုး
မေကာင္းေသာအာ႐ံုကို ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ေသး၏၊ ေကာင္းမႈအက်ဳိးေပးေသာ အခါ၌မူကား
ေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ေကာင္းက်ဳိးတို႔ကုိသာ ေတြ႔ျမင္ရေလေတာ့၏။
119. Even an evil-doer sees delight as long as his evil deed has not ripened;
but when his evil deed has ripened, then does the evil-doer see evil.
120. A man may find pain in doing good as long as his good deed has not given
fruit; but when the fruit of good comes then that man finds good indeed.
၁၂၁။ မာ၀မေညထ ပါပႆ၊ န မႏၵံ အာဂမိႆတိ။
ဥဒဗိႏၵဳနိပါေတန၊ ဥဒကုေမၻာပိ ပူရတိ။
ဗာေလာ ပူရတိ ပါပႆ၊ ေထာကံ ေထာကမၸိ အာစိနံ။
၁၂၁။ အနည္းငယ္ေသာ မေကာင္းမႈသည္ ငါ့အားအက်ဳိးေရာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု မေကာင္းမႈ ကို
မထီမဲ့ျမင္ မေအာင့္ေမ့ရာ၊ မိုးေရေပါက္သည္ က်ဖန္မ်ားလတ္ေသာ္ ေရအိုးသည္
ျပည့္သကဲ့သို႔ သူမိုက္သည္ အနည္းငယ္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ မေကာင္းမႈကို
ျပဳဆည္းပူးဖန္မ်ားေသာ္ မေကာင္းမႈျဖင့္ ျပည့္၏။
121. Though it is a sin of little worth, do not think it will not affect you.
Dripping water will in time fill a water pot drop by drop; a foolish man is
filled with evil, even if one accumulates it little by little.
၁၂၂။ မာ၀မေညထ ပုညႆ၊ န မႏၵံ အာဂမိႆတိ။
ဥဒဗိႏၵဳနိပါေတန၊ ဥဒကုေမၻာပိ ပူရတိ။
ဓီေရာ ပူရတိ ပုညႆ၊ ေထာကံ ေထာကမၸိ အာစိနံ။
၁၂၂။ အနည္းငယ္ေသာေကာင္းမႈသည္ ငါ့အားအက်ဳိးေရာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ေကာင္းမႈကို
မထီမဲ့ျမင္ မေအာင့္ေမ့ရာ၊ မိုးေရေပါက္သည္ က်ဖန္မ်ားလတ္ေသာ္ ေရအိုးသည္
ျပည့္သကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိသည္ အနည္းငယ္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ ေကာင္းမႈကို
ျပဳဆည္းပူးဖန္မ်ားလတ္ေသာ္ ေကာင္းမႈျဖင့္ ျပည့္၏။
122. Though it is a deed of little worth, do not think it will not affect you.
Dripping water will in time fill a water pot drop by drop; the one who is wise
is filled with good, even if one accumulates it little by little.
၁၂၃။ ၀ါဏိေဇာ၀ ဘယံ မဂၢံ၊ အပၸသေတၳာ မဟဒၶေနာ။
၀ိသံ ဇီ၀ိတုကာေမာ၀၊ ပါပါနိ ပရိ၀ဇၨေယ။
၁၂၃။ အေဖာ္နည္းေသာ မ်ားေသာဥစၥာ႐ွိေသာကုန္သည္ၾကီးသည္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားေသာ ခရီးကို
ေ႐ွာင္ၾကဥ္သကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ အသက္႐ွင္လိုေသာသူသည္ လတ္တေလာ ေသေစတတ္ေသာအဆိပ္ကို
ေ႐ွာင္ၾကဥ္သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ပညာ႐ွိသည္ မေကာင္းမႈကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရာ၏။
123. Just as a wealthy merchant with many goods but with few companions avoids
a dangerous road, and just as someone who loves his life avoids poison, a wise
man should avoid all evils.
၁၂၄။ ပါဏိမွိ ေစ ၀ေဏာ နာႆ၊ ဟေရယ် ပါဏိနာ ၀ိသံ။
နာဗၺဏံ ၀ိသမေႏြတိ၊ နတၳိ ပါပံ အကုဗၺေတာ။
၁၂၄။ လက္၌အနာမ႐ွိလွ်င္ လက္ျဖင့္အဆိပ္ကို ကိုင္ေဆာင္ႏုိင္၏၊ အဆိပ္သည္ အနာမ႐ွိေသာ
လက္သို႔ အစဥ္ မလိုက္၊ ေစတနာမ႐ွိဘဲ ျပဳေသာသူအား မေကာင္းမႈကံမည္သည္ မ႐ွိ။
124. If one who has no wound in his hand may touch poison by hand, his hand
cannot be hurt by the poison, since poison hurts where there is no wound, the
man who has no evil cannot be hurt by evil.
၁၂၅။ ေယာ အပၸဒု႒ႆ နရႆ ဒုႆတိ၊ သုဒၶႆ ေပါသႆ အနဂၤဏႆ။
တေမ၀ ဗာလံ ပေစၥတိ ပါပံ၊ သုခုေမာ ရေဇာ ပဋိ၀ါတံ၀ ခိေတၱာ။
၁၂၅။ အၾကင္သူမိုက္သည္ မျပစ္မွားထိုက္ေသာ စင္ၾကယ္၍ ကိေလသာကင္းေသာ ရဟႏၲာ ပုဂၢဳိလ္အား
ျပစ္မွား၏၊ ေလညာသို႔ပစ္လႊင့္အပ္ေသာ သိမ္ေမြ႔ေသာျမဴမႈန္သည္ ထိုပစ္လႊင္႔သူသို႔သာ
ျပန္က်သကဲ့သို႔ မေကာင္းမႈသည္ ထိုသူမိုက္သို႔သာ ေ႐ွး႐ႈျပန္က်လာ၏။
125. If any foolish person who offends an innocent Ariya, the ill of that evil
returns to this fool, like the dust thrown against the wind.
၁၂၆။ ဂဗၻေမေက ဥပၸဇၨႏၲိ၊ နိရယံ ပါပကမၼိေနာ။
သဂၢံ သုဂတိေနာ ယႏၲိ၊ ပရိနိဗၺႏၲိ အနာသ၀ါ။
၁၂၆။ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတို႔သည္ ဤလူ႔ျပည္၌ အမိ၀မ္း၀ယ္ ပဋိသေႏၶေနရကုန္၏၊ မေကာင္းမႈ
ျပဳသူတို႔သည္ ငရဲ၌ ျဖစ္ရကုန္၏၊ ေကာင္းေသာပညာ႐ွိတို႔သည္ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရကုန္၏၊
အာသေ၀ါကင္းေသာ ရဟႏၲာ ပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ ပရိနိဗၺာန္စံရကုန္၏။
126. Some are born in a womb on earth, people who do evil are reborn in hell;
those of good course go to heaven, people who are pure attain Nibbana.
၁၂၇။ န အႏၲလိေကၡ န သမုဒၵမေဇၩ၊ န ပဗၺတာနံ ၀ိ၀ရံ ပ၀ိႆ။
န ၀ိဇၨတီ ေသာ ဇဂတိပၸေဒေသာ၊ ယတၳ႒ိေတာ မုေစၥယ် ပါပကမၼာ။
၁၂၇။ မေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ေကာင္းကင္၌ တည္ေနေသာ္ လည္းေကာင္း၊ သမုဒၵရာအလယ္၌ တည္ေနေသာ္
လည္းေကာင္း ေတာင္ေခါင္းသို႔၀င္၍ တည္ေနေသာ္လည္းေကာင္း မေကာင္းမႈမွ မလြတ္ရာ၊
အၾကင္အရပ္၌ တည္ေနေသာ္ မေကာင္းမႈမွ လြတ္ရာ၏၊ ထိုအရပ္မ်ဳိးကား မရွိႏုိင္ သည္သာတည္း။
127. There is no spot in the world for an evil doer; not in the sky, or in the
ocean depths, or in a mountain-cave, where one can escape from evil deeds.
၁၂၈။ န အႏၲလိေကၡ န သမုဒၵမေဇၩ၊ န ပဗၺတာနံ ၀ိ၀ရံ ပ၀ိႆ။
န ၀ိဇၨတီ ေသာ ဇဂတိပၸေဒေသာ၊ ယတၳ႒ိတံ နပၸသေဟယ် မစၥဳ။
၁၂၈။ မေကာင္းမႈျပဳသူသည္ ေကာင္းကင္၌ တည္ေနေသာ္ လည္းေကာင္း၊ သမုဒၵရာအလယ္၌ တည္ေနေသာ္
လည္းေကာင္း၊ ေတာင္ေခါင္းသို႔၀င္၍ တည္ေနေသာ္လည္းေကာင္း ေသမင္းမွမလြတ္ရာ၊ အၾကင္အရပ္၌
တည္ေနေသာ္ ေသမင္းမွမညႇဥ္းဆဲႏုိင္ရာ၊ ထိုအရပ္မ်ဳိးကား မ႐ွိႏုိင္သည္သာတည္း။
128. There is no place in the world for an evil doer; not in the sky, or in the
ocean depths, or in a mountain-cave, where one can be free from the power of
death.
Chapter 10
၁၂၉။ သေဗၺ တသႏၲိ ဒ႑ႆ၊ သေဗၺ ဘာယႏၲိ မစၥဳေနာ။
အတၱာနံ ဥပမံ ကတြာ၊ န ဟေနယ် န ဃာတေယ။
၁၂၉။ အလံုးစံုေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ ဒဏ္မွ ထိတ္လန္႔ကုန္၏၊ အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔သည္
ေသျခင္းမွ ေၾကာက္ကုန္၏၊ မိမိကိုယ္ကို ဥပမာျပဳ၍ သတၱ၀ါတို႔ကိုမသတ္ျဖတ္ မညႇဥ္းဆဲရာ။
129. All beings are afraid of punishment, so also all beings are afraid of
death. Considering others as yourself, one should neither kill nor ill treat
others.
၁၃၀။ သေဗၺ တသႏၲိ ဒ႑ႆ၊ သေဗၺသံ ဇီ၀ိတံ ပိယံ။
အတၱာနံ ဥပမံ ကတြာ၊ န ဟေနယ် န ဃာတေယ။
၁၃၀။ အလံုးစံုေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ ဒဏ္မွထိတ္လန္႔ကုန္၏၊ အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔သည္
မိမိတို႔၏ အသက္ ကိုခ်စ္၏၊ မိမိကိုယ္ကို ဥပမာျပဳ၍ သတၱ၀ါတို႔ကို မသတ္ျဖတ္္
မညႇဥ္းဆဲရာ။
130. All beings are afraid of punishment, all beings love life; considering
others as yourself, one should neither kill nor ill treat others.
၁၃၁။ သုခကာမာနိ ဘူတာနိ၊ ေယာ ဒေ႑န ၀ိဟႎသတိ။
အတၱေနာ သုခေမသာေနာ၊ ေပစၥ ေသာ န လဘေတ သုခံ။
၁၃၂။ သုခကာမာနိ ဘူတာနိ၊ ေယာ ဒေ႑န န ဟႎသတိ။
အတၱေနာ သုခေမသာေနာ၊ ေပစၥ ေသာ လဘေတ သုခံ။
၁၃၁။ အၾကင္သူသည္ မိမိ၏ခ်မ္းသာကို႐ွာအံ့ဟု မိမိကဲ့သို႔ ခ်မ္းသာကိုအလို႐ွိကုန္ေသာ
သတၱ၀ါတို႔ကို တုတ္ လွံ တံျဖင့္ ညႇဥ္းဆဲ၏၊ ထိုညႇဥ္းဆဲေသာသူသည္ တမလြန္ဘ၀၌
ခ်မ္းသာကိုမရႏုိင္။
၁၃၂။ အၾကင္သူသည္ မိမိ၏ခ်မ္းသာကို႐ွာအံ့ဟု မိမိကဲ့သို႔ ခ်မ္းသာကိုအလို႐ွိကုန္ေသာ
သတၱ၀ါ တို႔ကို တုတ္လွံတံျဖင့္ မညႇဥ္းဆဲ၊ ထိုမညႇဥ္းဆဲေသာသူသည္ တမလြန္ဘ၀၌ ခ်မ္းသာကို
ရႏုိင္၏။
131. One who, for the sake of happiness, hurts or kills other beings who also
long for happiness, will not find happiness after death.
132. One who, for the sake of happiness, does not hurt or kill other beings,
who also long for happiness, will find happiness after death.
၁၃၃။ မာေ၀ါစ ဖ႐ုသံ ကဥၥိ၊ ၀ုတၱာ ပဋိ၀ေဒယ်ဳ တံ။
ဒုကၡာ ဟိ သာရမၻကထာ၊ ပဋိဒ႑ာ ဖုေသယ်ဳ တံ။
၁၃၄။ သေစ ေနေရသိ အတၱာနံ၊ ကံေသာ ဥပဟေတာ ယထာ။
ဧသ ပေတၱာသိ နိဗၺာနံ၊ သာရေမၻာ ေတ န ၀ိဇၨတိ။
၁၃၃။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကိုမွ် ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာစကားကို မဆိုလင့္၊ အဆိုခံရသူတို႔သည္
သင့္ကို ျပန္လွန္ ဆိုကုန္ရာ၏၊ ျခဳတ္ျခယ္ေသာ စကားသည္ ဆင္းရဲ၏အေၾကာင္းတည္း၊
သူတစ္ပါးကို ဒဏ္ျပဳက အတံု႔ အလွည့္ဒဏ္တို႔သည္ သင့္ထံသို႔ ေရာက္ကုန္ရာ၏။
၁၃၄။ အနားျပတ္ေသာ ေၾကးေခါင္းေလာင္းသည္ အသံမထြက္ ၿငိမ္သက္သကဲ့သို႔ မိမိကိုယ္ကို
ၿငိမ္သက္ တည္ၾကည္ေအာင္ ေစာင့္ေ႐ွာက္ေနေသာသူသည္ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ႏုိင္၏၊
ျခဳတ္ျခယ္မႈမ႐ွိ။
133. Never speak harsh words; for once spoken they will be said back to you.
Angry words are painful, retaliation will get you.
134. If you can be silent like a broken gong that is silent, you can reach the
peace of Nibbana; there is no agitation in you.
၁၃၅။ ယထာ ဒေ႑န ေဂါပါေလာ၊ ဂါေ၀ါ ပါေဇတိ ေဂါစရံ။
ဧ၀ံ ဇရာ စ မစၥဳ စ၊ အာယံု ပါေဇႏၲိ ပါဏိနံ။
၁၃၅။ ႏြားေက်ာင္းသားသည္ ႏွင္တံျဖင့္ ႏြားတုိ႔ကို စားက်က္သို႔ ေမာင္းႏွင္သကဲ့သို႔
ဤအတူ အိုျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ေသျခင္းသည္လည္းေကာင္း သတၱ၀ါတို႔၏ အသက္ကို
ေမာင္းႏွင္ကုန္၏။
135. As a cowherd with his staff drives his cows to pasture, so do Old Age and
Death drive the life of all beings.
၁၃၆။ အထ ပါပါနိ ကမၼာနိ၊ ကရံ ဗာေလာ န ဗုဇၩတိ။
ေသဟိ ကေမၼဟိ ဒုေမၼေဓာ၊ အဂၢိဍေၯုာ၀ တပၸတိ။
၁၃၆။ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကံတို႔ကိုျပဳေသာ သူမိုက္သည္ ထိုျပဳေသာအခါ၌မသိ၊ ပညာမဲ့သူသည္
ထိုမိမိျပဳေသာ မေကာင္းမႈကံတုိ႔ေၾကာင့္ မီးေလာင္ေသာသူကဲ့သို႔ ပူပန္ရ၏။
136. The foolish one does not know when he commits his evil deeds; later the
stupid man has to suffer and is consumed by his own deeds, as if burnt by fire.
၁၃၇။ ေယာ ဒေ႑န အဒေ႑သု၊ အပၸဒုေ႒သု ဒုႆတိ။
ဒသႏၷမညတရံ ဌာနံ၊ ခိပၸေမ၀ နိဂစၧတိ။
၁၃၈။ ေ၀ဒနံ ဖ႐ုသံ ဇာနႎ၊ သရီရႆ ၀ ေဘဒနံ။
ဂ႐ုကံ ၀ါပိ အာဗာဓံ၊ စိတၱေကၡပံ ၀ ပါပုေဏ။
၁၃၉။ ရာဇေတာ ၀ါ ဥပသဂၢံ၊ အဗၻကၡာနံ ၀ ဒါ႐ုဏံ။
ပရိကၡယံ ၀ ဉာတီနံ၊ ေဘာဂါနံ ၀ ပဘဂၤုရံ။
၁၄၀။ အထ ၀ါႆ အဂါရာနိ၊ အဂၢိ ဍဟတိ ပါ၀ေကာ။
ကာယႆ ေဘေဒါ ဒုပၸေညာ၊ နိရယံ ေသာပပဇၨတိ။
၁၃၇။ အၾကင္သူသည္ အျပစ္ဒဏ္ကင္းၾက၍ မျပစ္မွားထိုက္ေသာ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔၌ တုတ္လွံတံ
စသည္ျဖင့္ ျပစ္မွား၏၊ ထိုသူသည္ ဆင္းရဲေၾကာင္း ဒဏ္ဆယ္ပါးတုိ႔တြင္ တစ္ပါးပါးေသာ ဆင္းရဲျခင္းအေၾကာင္းသို႔
လ်င္ျမန္စြာပင္ ေရာက္ရ၏။
၁၃၈-၁၃၉။ ျပင္းထန္ေသာ ေ၀ဒနာသို႔လည္းေကာင္း၊ ဥစၥာဆံုး႐ႈံးျခင္းသို႔လည္းေကာင္း၊
လက္ျပတ္ ေျချပတ္စေသာ ကိုယ္အဂၤါပ်က္စီးျခင္းသို႔လည္းေကာင္း၊ ႀကီးေလးေသာ ႏူနာစေသာ
အနာစြဲ ကပ္ျခင္းသို႔လည္းေကာင္း၊ ႐ူးျခင္း စိတ္ပ်ံ႔လြင့္ျခင္းသို႔လည္းေကာင္း၊
မင္းေဘးလည္းေကာင္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္စြာေသာ အစြတ္စြဲခံရျခင္းသို႔ လည္းေကာင္း၊
ေဆြမ်ဳိးတို႔၏ ပ်က္ျပားျခင္းသို႔ လည္းေကာင္း၊ စည္းစိမ္
ဥစၥာတို႔၏ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္းသို႔ လည္းေကာင္းေရာက္၏။
၁၄၀။ ထို႔ျပင္ထိုျပစ္မွားသူ၏ အိမ္တို႔ကုိ ပကတိမီးသည္လည္းေကာင္း၊ ေလာင္မီးသည္လည္းေကာင္းေလာင္၏၊
ပညာမဲ့ေသာ ထိုသူသည္ ခႏၶာကိုယ္ပ်က္စီးသည္မွေနာက္၌ ငရဲသို႔ ေရာက္ရ၏။
137. Any person who inflicts pain on those Ariyas who are pure and innocent
will soon fall into one of these ten evils (chastisements):
138-139. fearful pains or sufferings; destitution, fracturing of the body (loss
of limbs), grave illness (as leprosy), insanity, oppression by the ruler,
severe accusations, destruction of kin (relatives):
140. destruction of possessions or lightening fire will burn his houses, and
upon the dissolution of his body, the stupid man will fall to hell.
၁၄၁။ န နဂၢစရိယာ န ဇဋာ န ပကၤာ၊ နာနာသကာ ထ႑ိလသာယိကာ ၀ါ။
ရေဇာဇလႅံ ဥကၠဳဋိကပၸဓာနံ၊ ေသာေဓႏၲိ မစၥံ အ၀ိတိဏၰကခႍ။
၁၄၁။ အ၀တ္မ၀တ္ဘဲ က်င့္ျခင္းတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ဆံက်စ္အက်င့္တို႔သည္လည္းေကာင္း၊
႐ႊံ႔ညြန္ အလိမ္းလိမ္းကပ္၍ က်င့္ျခင္းတုိ႔သည္လည္းေကာင္း၊ အစာျဖတ္၍ အငတ္ခံက်င့္ျခင္း
တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေျမ၌အိပ္၍ ေနျခင္းတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ျမဴမႈန္အလိမ္းလိမ္း
တင္ေစလွ်က္ က်င့္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္၍ က်င့္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း
၀ိစိကိစၧာမွ မလြတ္ေျမာက္ေသးေသာ သတၱ၀ါကို မစင္ၾကယ္ေစႏုိင္ကုန္။
141. Not nakedness, not matted hair, not dust, not fasting, or sleeping on the
bare earth, not rubbing with dust, not squatting motionless can cleanse a
mortal who has not overcome his doubts.
၁၄၂။ အလကၤေတာ ေစပိ သမံ စေရယ်၊ သေႏၲာ ဒေႏၲာ နိယေတာ ျဗဟၼစာရီ။
သေဗၺသု ဘူေတသု နိဓာယ ဒ႑ံ၊ ေသာ ျဗာဟၼေဏာ ေသာ သမေဏာ သ ဘိကၡဳ။
၁၄၂။ အၾကင္သူသည္ ကိေလသာျငိမ္း၏၊ ဣေႁႏၵကို ဆံုးမျပီးျဖစ္၏၊ မဂ္ေလးပါးျဖင့္ျမဲ၏၊
ျမတ္ေသာအက်င့္႐ွိ၏၊ အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔၌ လက္နက္ကို ပယ္ခ်ထားသည္ျဖစ္၍ ေမတၱာျဖင့္
အညီအမွ်က်င့္၏၊ ထိုသူသည္အ၀တ္ တန္ဆာဆင္ေစကာမူ မေကာင္းမႈမွအပျပဳသူ ျဗာဟၼဏမည္၏၊
ကိေလသာျငိမ္းသူ သမဏမည္၏၊ ကိေလသာ ဖ်က္ဆီးျပီးသူ ဘိကၡဳမည္၏။
142. Though a man may wear fine clothing, if he lives peacefully after
destroying mental defilements, is quiet, subdued and restrained and he does not
hurt any living being, he is indeed a Brahmana (who has cast off evils), a
samana (who has ceased defilements), and a Bhikkhu (who has destroyed
passions).
၁၄၃။ ဟိရီနိေသေဓာ ပုရိေသာ၊ ေကာစိ ေလာကသၼိ ၀ိဇၨတိ။
ေယာ နိဒၵံ အပေဗာေဓတိ၊ အေႆာ ဘေျဒာ ကသာမိ၀။
၁၄၄။ အေႆာ ယထာ ဘေျဒာ ကသာနိ၀ိေ႒ာ၊ အာတာပိေနာ သံေ၀ဂိေနာ ဘ၀ါထ။
သဒၶါယ သီေလန စ ၀ီရိေယန စ၊ သမာဓိနာ ဓမၼ၀ိနိစၧေယန စ။
သမၸႏၷ၀ိဇၨာစရဏာ ပတိႆတာ၊ ဇဟိႆထ ဒုကၡမိဒံ အနပၸကံ။
၁၄၃။ ျမင္းေကာင္းသည္ ႀကိမ္လံုးကို ၾကဥ္ေ႐ွာင္သကဲ့သို႔ အၾကင္သူသည္
မိမိ၏အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းကို ႏိုးၾကားေစ၏၊ မိစၧာ၀ိ တက္ကို
႐ွက္ေၾကာက္ျခင္းျဖင့္တားျမစ္၏၊ ထိုပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္ ေလာက၌ တစ္ေယာက္တစ္ေလသာ ႐ွိ၏။
၁၄၄။ ျမင္းေကာင္းသည္ ႀကိမ္လံုးကို ပုတ္ခတ္သည္႐ွိေသာ္ လံု႔လ႐ွိသကဲ့သို႔ သင္တို႔သည္
လည္း လံု႔လ႐ွိကုန္သည္ ထိပ္လန္႔ကုန္သည္ ျဖစ္ၾကကုန္ေလာ့၊ ယံုၾကည္ျခင္း သဒၶါႏွင့္
လည္းေကာင္း၊ သီလႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ ၀ီရိယႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ တည္ၾကည္ျခင္း သမာဓိႏွင့္
လည္းေကာင္း၊ တရားမွန္မမွန္ ဆံုးျဖတ္ေၾကာင္းဉာဏ္ႏွင့္လည္းေကာင္း ျပည့္စံုၾကလွ်က္
အသိ ၀ိဇၨာ အက်င့္စရဏႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္သည္ျဖစ္၍ ထင္ေသာသတိ႐ွိၾကပါလွ်င္ အတိုင္းမသိ
အလြန္႐ွည္လ်ားေသာ သံသရာဆင္းရဲကို စြန္႔လႊတ္ႏုိင္ကုန္လတၱံ႕။
143. As a good horse avoids the touch of the whip, a noble man who, being
wakeful from his sleep, restrained by modesty, seems to be rare in the world,
avoids all fetters by shame.
144. Like a good horse struck by a whip, be ardent and deeply moved. By faith,
by virtue and energy, by deep contemplation and vision, expert knowledge and by
right action, you shall leave behind this mass of misery and seemingly endless
grief (samsara).
၁၄၅။ ဥဒကံ ဟိ နယႏၲိ ေနတၱိကာ၊ ဥသုကာရာ နမယႏၲိ ေတဇနံ။
ဒါ႐ံု နမယႏၲိ တစၧကာ၊ အတၱာနံ ဒမယႏၲိ သုဗၺတာ။
၁၄၅။ ေျမာင္းတူးေရယူသမားတို႔သည္ အလို႐ွိရာသို႔ ေရကိုေဆာင္ယူကုန္၏၊ ေလးသမားတို႔သည္
ျမားကိုေျဖာင့္ကုန္၏၊ သစ္ေ႐ြသမားတုိ႔သည္ သစ္ကိုလိုတိုင္းရေအာင္ ေ႐ြကုန္၏၊
ေကာင္းေသာအက်င့္႐ွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ဆံုးမကုန္၏။
145. Those who make channels for water guide the water where they want,
fletchers bend the arrow straight, carpenters straighten wood, and the men with
virtue tame themselves.
Chapter 11
၁၄၆။ ေကာ ႏု ဟာေသာ ကိမာနေႏၵာ၊ နိစၥံ ပဇၨလိေတ သတိ။
အႏၶကာေရန ၾသနဒၶါ၊ ပဒီပံ န ဂေ၀သထ။
၁၄၆။ လူအေပါင္း၌ အျမဲကိေလသာမီး ေတာက္ေလာင္ေနပါလွ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေပ်ာ္ျမဴး
ရယ္႐ႊင္ဘိသနည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ႏွစ္လို၀မ္းသာျခင္း ျဖစ္ဘိသနည္း၊ အ၀ိဇၨာမိုက္ေမွာင္ႀကီးျဖင့္
ပိတ္ဆီး ေျမႇးယွက္အပ္ကုန္ သည္ျဖစ္ပါလ်က္ သင္တို႔သည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ပညာဆီမီးကို
မ႐ွာဘဲ ေနၾကကုန္သနည္း။
146. How is there laughter, how is there joy, while the fire of passion and
desire is burning on all people? When you are in deep darkness of craving and
ignorance, will you not ask for a lamp of wisdom?
၁၄၇။ ပႆ စိတၱကတံ ဗိမၺံ၊ အ႐ုကာယံ သမုႆိတံ။
အာတုရံ ဗဟုသကၤပၸံ၊ ယႆ နတၳိ ဓု၀ံ ႒ိတိ။
၁၄၇။ အဆန္းတၾကယ္ျပဳအပ္ေသာ အ႐ုပ္ႏွင့္တူေသာ အ႐ုိးစုသံုးရာတို႔ျဖင့္ ေထာက္ထားအပ္ေသာ
နာက်င္တတ္ေသာ မ်ားစြာေသာသူတုိ႔သည္ ၾကံစည္အပ္ေသာ ကိုးေပါက္ဒြါရ အမာ၀႐ွိေသာကိုယ္ကို
ၾကည့္႐ႈေလာ့၊ ယင္းကိုယ္၏ အျမဲအ႐ွည္ တည္ျခင္းသည္ မ႐ွိေခ်တကား။
147. Look at this body! A beautified image with jointed limbs, always suffering
and covered with nine orifices; it is not stable, ever changing and never
permanent.
၁၄၈။ ပရိဇိဏၰမိဒံ ႐ူပံ၊ ေရာဂနီဠ ပဘဂၤုရံ။
ဘိဇၨတိ ပူတိသေႏၵေဟာ၊ မရဏႏၲံ ဟိ ဇီ၀ိတံ။
၁၄၈။ ဤ႐ူပကာယသည္ ေဆြးေျမ့ အိုတတ္၏၊ အနာေရာဂါတို႔၏ တည္ေနရာလည္းျဖစ္၏၊
ယိုယြင္းပ်က္စီးတတ္၏၊ အသက္႐ွင္ေနရျခင္းသည္ ေသျခင္းလွ်င္ အဆံုး႐ွိရကား ထိုကိုယ္သည္
ပုပ္သည္ျဖစ္၍ ပ်က္စီးရလတၱံ႔။
148. This body is decayed, a nest of diseases and perishable. With destruction
and dissolution, all living beings come to an end in death.
၁၄၉။ ယာနိမာနိ အပတၳာနိ၊ အလာဗူေန၀ သာရေဒ။
ကာေပါတကာနိ အ႒ီနိ၊ တာနိ ဒိသြာန ကာ ရတိ။
၁၄၉။ တန္ေဆာင္မုန္းအခါ၌ စြန္႔ပစ္ထားေသာ ဘူးသီးေျခာက္ကဲ့သို႔ စြန္႔ပစ္အပ္ေသာ
ခိုအဆင္းကဲ့သို႔ ျဖဴမြဲေသာ အ႐ုိုးတို႔ကိုျမင္ရ၍ အဘယ္မွာ
ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္႐ွိႏုိင္အံ့နည္း။
149. Those grey bleaching human bones, like gourds discarded in autumn, what
pleasure is there in looking at them?
၁၅၀။ အ႒ီနံ နဂရံ ကတံ၊ မံသေလာဟိတေလပနံ။
ဟတၳ ဇရာ စ မစၥဳ စ၊ မာေနာ မေကၡာ စ ၾသဟိေတာ။
၁၅၀။ အ႐ုိးတို႔ကိုစိုက္ထူ၍ အသားအေသြးတို႔ျဖင့္ လိမ္းက်ံလ်က္
အတၱေဘာတည္းဟူေသာျမိဳ႔ကို တဏွာလက္သမား သည္ ေဆာက္လုပ္အပ္၏၊ ယင္းျမိဳ႔၌ အိုျခင္း
မာနေထာင္လႊားျခင္း သူ႔ေက်းဇူးကို ေခ်ဖ်က္ျခင္းသည္သာ တည္႐ွိေလ၏။
150. With bones the city is made, plastered with flesh and blood, where lie
pride, ingratitude, old age and death.
၁၅၁။ ဇီရႏၲိ ေ၀ ရာဇရထာ သုစိတၱာ၊ အေထာ သရီရမၸိ ဇရံ ဥေပတိ။
သတဥၥ ဓေမၼာ န ဇရံ ဥေပတိ၊ သေႏၲာ ဟေ၀ သဗၻိ ပေ၀ဒယႏၲိ။
၁၅၁။ ရတနာတို႔ျဖင့္ ေကာင္းစြာ ဆန္းၾကယ္ေသာ မင္းတို႔၏ ရထားတို႔သည္ ေဆြးေျမ့အိုမင္း
ၾကကုန္ေသး၏၊ ခႏၶာကိုယ္သည္လည္း ထို႔အတူပင္ ေဆြးေျမ့ အိုမင္းျခင္းသို႔ ေရာက္ရေသး၏၊
သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားေတာ္ သည္ကား ေဆြးေျမ့ အိုမင္းျခင္းသို႔ မေရာက္ႏုိင္ဟု
သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးေျပာၾကားၾကကုန္၏။
151. Even well-decorated royal chariots of Kings eventually wear away. And so
also the human body falls into decay. But the Dhamma of the virtuous people
never grows old and decay as the righteous share it each other.
၁၅၂။ အပၸႆုတာယံ ပုရိေသာ၊ ဗလီဗေဒၵါ၀ ဇီရတိ။
မံသာနိ တႆ ၀ၯုႏၲိ၊ ပညာ တႆ န ၀ုၯုတိ။
၁၅၂။ အၾကားအျမင္နည္းေသာ ဤေယာက်္ားသည္ ႏြားလားကဲ့သို႔ အခ်ည္းအႏွီး ၾကီးထြားလာ၏၊
ထိုေယာက်္ားအား အသားတို႔သာ တိုးပြားကုန္၏၊ ပညာမူကား မတိုးပြြြါး။
152. A person who has learnt little becomes heavier day by day like an ox, his
flesh increases and gains weight, but not his wisdom.
၁၅၃။ အေနကဇာတိသံသာရံ၊ သႏၶာ၀ိႆံ အနိဗိၺသံ။
ဂဟကာရံ ဂေ၀သေႏၲာ၊ ဒုကၡာ ဇာတိ ပုနပၸဳနံ။
၁၅၄။ ဂဟကာရက ဒိေ႒ာသိ၊ ပုန ေဂဟံ န ကာဟသိ။
သဗၺာ ေတ ဖာသုကာ ဘဂၢါ၊ ဂဟကူဋံ ၀ိသခၤတံ။
၀ိသခၤါရဂတံ စိတၱံ၊ တဏွာနံ ခယမဇၩဂါ။
၁၅၃။ အဖန္ဖန္ ပဋိသေႏၶေနရျခင္းသည္ ဆင္းရဲလွစြာေသာေၾကာင့္ ခႏၶာအိမ္ကို
ေဆာက္လုပ္တတ္သူ တဏွာလက္သမားကို ႐ွာေသာငါသည္ ထိုတဏွာလက္သမားကို ျမင္ႏုိင္ေသာဉာဏ္
မရေသးသျဖင့္ ဘ၀မ်ားစြာ သံသရာပတ္လံုး က်င္လည္ခဲ့ရေလျပီ။
၁၅၄။ ခႏၶာအိမ္ကို ေဆာက္လုပ္တတ္ေသာ ဟယ္ တဏွာလက္သမား၊ ငါသည္သင့္ကို ပညာမ်က္စိျဖင့္
ယခုျမင္အပ္ျပီး၊ ခႏၶာအိမ္ကိုေနာင္တဖန္ သင္ေဆာက္လုပ္ရေတာ့မည္မဟုတ္၊ သင္၏
ကိေလသာတည္းဟူေသာ အျခင္ရနယ္ အားလံုးတို႔ကို ငါခ်ဳိးဖ်က္အပ္ၿပီ၊ အ၀ိဇၨာတည္းဟူေသာ
အိမ္အထြတ္ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ျပီ၊ ငါ၏စိတ္သည္ ျပဳျပင္ျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ျပီ၊
တဏွာ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း အရဟတၱဖိုလ္ကိုရျပီ။
153. I ran through Samsara, the cycles of many lives with deaths and rebirths,
searching in vain the builder of my body due to the lack of wisdom.
154. Now I have seen the builder of the house, you will not rebuild the house
again. The rafters of sins are broken; the ridge-pole of ignorance is
destroyed. The fever of craving is past; for my mortal mind is gone free to the
joy of the immortal Nibbana.
၁၅၅။ အစရိတြာ ျဗဟၼစရိယံ၊ အလဒၶါ ေယာဗၺေန ဓနံ။
ဇိဏၰေကာဥၥာ၀ စ်ာယႏၲိ၊ ခီဏမေစၧ၀ ပလႅေလ။
၁၅၆။ အစရိတြာ ျဗဟၼစရိယံ၊ အလဒၶါ ေယာဗၺေန ဓနံ။
ေသႏၲိ စာပါတိခီဏာ၀၊ ပုရာဏာနိ အႏုတၳဳနံ။
၁၅၅။ သူမိုက္တို႔သည္ အ႐ြယ္႐ွိခိုက္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို မက်င့္လိုက္မိ၊ ဥစၥာကိုလည္း
မရေသာေၾကာင့္ ငါးကုန္ခန္းေသာညြန္အိုင္၌ အေတာင္ကြၽတ္ေသာ ႀကိဳးၾကာအိုတို႔ကဲ့သို႔
(အရြယ္လြန္ေသာအခါ)ၾကံမႈိင္၍သာ ေနၾက ရကုန္၏။
၁၅၆။ သူမိုက္တို႔သည္ အ႐ြယ္႐ွိခိုက္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို မက်င့္လိုက္မိ၊ ဥစၥာကိုလည္း
မရလိုက္မိေသာေၾကာင့္ ေလးမွလြတ္ျပီးေနာက္ အ႐ွိန္ကုန္ေသာျမားတို႔ကဲ့သို႔
ေ႐ွးျဖစ္ေဟာင္း သုခတို႔ကို ညည္းတြားေအာက္ေမ့၍သာ ေနၾကရကုန္၏။
155. Those who have not practiced religious life and have not gained the
treasures of life in their youth, are later like long-legged aged herons with
loosing feathers standing sad by a lake where there is no fish.
156. Those who have not practiced religious life and have not gained the
treasures of life in their youth, are later like worn-out arrows with loosing
velocity discharged from a bow, ever moaning over the past (old days
happiness).
Chapter 12
၁၅၇။ အတၱာနေဥၥ ပိယံ ဇညာ၊ ရေကၡယ် နံ သုရကၡိတံ။
တိဏၰံ အညတရံ ယာမံ၊ ပဋိဇေဂၢယ် ပ႑ိေတာ။
၁၅၇။ မိမိကိုယ္ကို ခ်စ္အပ္၏ဟုသိပါမူ ထိုမိမိကိုယ္ကို
ေကာင္းစြာေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္းျဖင့္ ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏၊ ပညာ ႐ွိသူသည္
အ႐ြယ္သံုးပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးေသာအ႐ြယ္၌ လံု႔လထုတ္ကာ သုတ္သင္ရာ၏။
157. One who knows self is dear will guard oneself, with diligence. The wise
one would look after himself during one of three watches of his life time
(youth, middle age and old age).
၁၅၈။ အတၱာနေမ၀ ပဌမံ၊ ပတိ႐ူေပ နိေ၀သေယ။
အထညမႏုသာေသယ်၊ န ကိလိေႆယ် ပ႑ိေတာ။
၁၅၈။ ေ႐ွးဦးစြာသာလွ်င္ မိမိကိုယ္ကို သင့္ေလ်ာ္ေသာအက်င့္၌ တည္ေစရာ၏၊ ထို႔ေနာက္မွ
သူတစ္ပါးကို ဆံုးမရာ၏၊ ပညာ႐ွိသည္ သူတစ္ပါးကဲ့ရဲ့ျခင္းျဖင့္ မညစ္ႏြမ္းေစရာ။
158. One should first establish oneself in what is proper practice; then one
would advise others, thus the wise one would not suffer.
၁၅၉။ အတၱာနေဥၥ တထာ ကယိရာ၊ ယထာညမႏုသာသတိ။
သုဒေႏၲာ၀တ ဒေမထ၊ အတၱာ ဟိ ကိရ ဒုဒၵေမာ။
၁၅၉။ သူတစ္ပါးကို ဆံုးမေသာနည္းအတိုင္း မိမိကိုယ္တိုင္ လိုက္နာျပဳက်င့္ရာ၏၊
မိမိကိုယ္တိုင္ ယဥ္ေက်းျပီးေသာ္မွသာ သူတစ္ပါးကိုဆံုးမရာ၏၊ မိမိကိုယ္ကို
ယဥ္ေက်းေအာင္ ဆံုးမရျခင္းသည္ ခဲယဥ္းလွစြတကား။
159. One would make oneself as one teaches others to be, one should master
self-control, difficult indeed is self-control.
၁၆၀။ အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊ ေကာ ဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ။
အတၱနာ ဟိ သုဒေႏၲန၊ နာထံ လဘတိ ဒုလႅဘံ။
၁၆၀။ မိမိသည္သာ မိမိ၏ကိုးစားရာျဖစ္၏၊ သူတစ္ပါးသည္ မိမိ၏ကိုးစားရာ
အဘယ္မွာျဖစ္ႏုိင္အံ့နည္း၊ မိမိသည္ ေကာင္းစြာယဥ္ေက်းသျဖင့္ ရေရာက္ႏုိင္ခဲေသာ
အရဟတၱဖိုလ္ကို ရႏုိင္၏။
160. One self is master of oneself. Who else would be the master of self? With
oneself well controlled, one can attain enlightenment (Arahantship).
၁၆၁။ အတၱနာ ဟိ ကတံ ပါပံ၊ အတၱဇံ အတၱသမၻ၀ံ။
အဘိမတၳတိ ဒုေမၼဓံ၊ ၀ဇိရံ၀သၼမယံ မဏႎ။
၁၆၁။ ေက်ာက္မွျဖစ္ေသာစိန္သည္ မိမိမွီရာေက်ာက္ကို ထြင္းေဖာက္ ဖ်က္ဆီးသကဲ့သို႔
မိမိျပဳအပ္ေသာ မိမိမွျဖစ္ေသာ မိမိေၾကာင့္ျဖစ္ေသာမေကာင္းမႈသည္ မိမိျဖစ္ရာ
ပညာမဲ့သူကို ဖ်က္ဆီး၏။
161. The evil done by one, is born of oneself, is produced in oneself, and that
crushes the foolish as a diamond does a gemstone where it is embedded.
၁၆၂။ ယႆ အစၥႏၲဒုႆိလ်ံ၊ မာလု၀ါ သာလမိေ၀ါတၳတံ။
ကေရာတိ ေသာ တထတၱာနံ၊ ယထာ နံ ဣစၧတီ ဒိေသာ။
၁၆၂။ မာေလာႏြယ္သည္ မွီရာသစ္ပင္ကို လႊမ္းမိုးရစ္ပတ္သကဲ့သို႔ စင္စစ္သီလမ႐ွိေသာသူ၏
အျဖစ္တည္းဟူေသာ တဏွာအလႊမ္းခံရသူသည္ ရန္သူအလို႐ွိတိုင္း မိမိအက်ဳိးမဲ့ကို
မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ ျပဳလုပ္ေလ၏။
162. As a creeper over-spreads and entangles a Maluva creeper, a man's
wickedness that grows in him, when it is very great, brings him to that state
where his enemy wishes him to be.
၁၆၃။ သုကရာနိ အသာဓူနိ၊ အတၱေနာ အဟိတာနိ စ။
ယံ ေ၀ ဟိတဥၥ သာဓုဥၥ၊ တံ ေ၀ ပရမဒုကၠရံ။
၁၆၃။ အျပစ္႐ွိ၍ မိမိ၏အက်ဳိးစီးပြားမ႐ွိကုန္ေသာ အမႈတို႔ကို ျပဳလြယ္ကုန္၏၊
အျပစ္ကင္း၍ အက်ဳိးစီးပြား႐ွိေသာ အမႈကို အလြန္ျပဳႏုိင္ခဲ၏။
163. It is easy to do what is bad and harmful to oneself; what is good and
beneficial is very difficult to do.
၁၆၄။ ေယာ သာသနံ အရဟတံ၊ အရိယာနံ ဓမၼဇီ၀ိနံ။
ပဋိေကၠာသတိ ဒုေမၼေဓာ၊ ဒိ႒ႎ နိႆာယ ပါပိကံ။
ဖလာနိ က႒ကေႆ၀၊ အတၱဃာတာယ ဖလ’တိ။
၁၆၄။ ပညာမဲ့သူသည္ ယုတ္မာေသာ မိစၧာအယူကို အမွီျပဳ၍ ပူေဇာ္အထူးကို ခံထိုက္ကုန္ေသာ
တရားသျဖင့္ အသက္ေမြးကုန္ေသာ အရိယာပုဂၢဳိလ္တို႔၏ အဆံုးအမကို တားျမစ္၏၊
၀ါးသီးတို႔သည္ ၀ါးပင္ကို သတ္ရန္အလို႔ငွါ သီးကုန္သကဲ့သို႔ ထိုပုဂၢဳိလ္၏ မိစၧာအယူသည္
မိမိကိုယ္ကို သတ္ရန္အလို႔ငွါသာ ျဖစ္၏။
164. Who is not wise because of his detrimental view, obstructs the instruction
of the Arahants who are virtuous and noble, and produces his own destruction,
like the fruits of a bamboo which lead to the plant's death.
၁၆၅။ အတၱနာ ဟိ ကတံ ပါပံ၊ အတၱနာ သံကိလိႆတိ။
အတၱနာ အကတံ ပါပံ၊ အတၱနာ၀ ၀ိသုဇၩတိ။
သုဒၶီ အသုဒၶိ ပစၥတံၱ၊ နာေညာ အညံ ၀ိေသာဓေယ။
၁၆၅။ မေကာင္းမႈကို မိမိျပဳခဲ့လွ်င္ မိမိသည္ပင္ ညစ္ႏြမ္းရ၏၊ မေကာင္းမႈကို
မိမိမျပဳခဲ့လွ်င္ မိမိသည္ပင္စင္ၾကယ္၏၊ စင္ၾကယ္ေသာ ကုသိုလ္ႏွင့္ မစင္ၾကယ္ေသာ
အကုသိုလ္သည္ တျခားစီသာျဖစ္၏၊ သူတစ္ေယာက္သည္ အျခား သူတစ္ေယာက္ကို ကိေလသာအညစ္အေၾကးမွ
စင္ၾကယ္ေအာင္ မသုတ္သင္ႏုိင္။
165. By oneself the evil is done and one becomes defiled. By oneself the evil
is not done and one becomes pure. Purity and impurity are individual matters.
One cannot purify another.
၁၆၆။ အတၱဒတၳံ ပရေတၳန၊ ဗဟုနာပိ န ဟာပေယ။
အတၱဒတၳမဘိညာယ၊ သဒတၳပသုေတာ သိယာ။
၁၆၆။ သူတစ္ပါး၏ မ်ားစြာေသာ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ေၾကာင့္ မိမိ၏အက်ဳိးစီးပြားကို
အနည္းငယ္မွ် မဆုတ္ယုတ္ေစရာ၊ မိမိအက်ဳိးစီးပြားကိုသိ၍ မိမိအက်ဳိးစီးပြားကို
တိုးပြားေအာင္ ေလ့က်က္ အားထုတ္ရာ၏။
166. One should not neglect one's own welfare because of the need for
another's, no matter how great; having well understood one's own duty, one
should follow it with earnestness.
Chapter 13
၁၆၇။ ဟီနံ ဓမၼံ န ေသေ၀ယ်၊ ပမာေဒန န သံ၀ေသ။
မိစၧာဒိ႒ႎ န ေသေ၀ယ်၊ န သိယာ ေလာက၀ၯုေနာ။
၁၆၇။ ကာမဂုဏ္ အယုတ္တရားကို မမွီ၀ဲရာ၊ ေမ့ေမ့ ေလ်ာ့ေလ်ာ့ မေနရာ၊ မွားေသာအယူကို
မယူရာ၊ ေလာက ႀကီးပြားေရးအတြက္ သက္သက္မျဖစ္ရာ။
167. One should not live in lowly quality life (sensualities), one should not
live on heedlessness, one should not act on wrong views, and one should not
sink into the world.
၁၆၈။ ဥတၱိေ႒ နပၸမေဇၨယ်၊ ဓမၼံ သုစရိတံ စေရ။
ဓမၼစာရီ သုခံ ေသတိ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။
၁၆၉။ ဓမၼံ စေရ သုစရိတံ၊ န နံ ဒုစၥရိတံ စေရ။
ဓမၼစာရီ သုခံ ေသတိ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။
၁၆၈။ ဆြမ္းခံ၀တ္၌ မေမ့ေလ်ာ့ရာ၊ ေကာင္းစြာ က်င့္အပ္ေသာ အက်င့္တရားကို က်င့္ရာ၏၊
တရားကိုက်င့္ေသာသူသည္ ဤေလာက၌လည္းေကာင္း၊ တမလြန္ေလာက၌ လည္းေကာင္း ခ်မ္းသာစြာ ေနရ၏။
၁၆၉။ သုစ႐ုိက္တရားကို က်င့္ရာ၏၊ ဒုစ႐ုိက္တရားကို မက်င့္ရာ၊ တရားကို က်င့္ေသာသူသည္
ဤေလာက၌ လည္းေကာင္း၊ တမလြန္ေလာက၌လည္းေကာင္း ခ်မ္းသာစြာ ေနရ၏။
168. One should be attentive in standing for alms, follow Dhamma, which is good
conduct. One, who lives with Dhamma, has joy in this world and in the next.
169. One should follow Dhamma which is good conduct, not which is poor conduct.
One who lives with Dhamma has joy in this world and in the next.
၁၇၀။ ယထာ ပုဗၺဳဠကံ ပေႆ၊ ယထာ ပေႆ မရီစိကံ။
ဧ၀ံ ေလာကံ အေ၀ကၡႏၲံ၊ မစၥဳရာဇာ န ပႆတိ။
၁၇၀။ ေရပြက္ကို ႐ႈျမင္ရသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ တံလွ်ပ္ကို ႐ႈျမင္ရသကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း
ဤအတူ ခႏၶာငါးပါး ဟူေသာ ေလာကကို ႐ႈၾကည့္သူကို ေသမင္းသည္မျမင္ႏုိင္။
170. One who looks the world as a bubble, as a mirage, so also sees the body,
the assemblage of five aggregates as an illusion of an appearance; the King of
Death has no power over that person.
၁၇၁။ ဧထ ပႆထိမံ ေလာကံ၊ စိတၱံ ရာဇရထူပမံ။
ယတၳ ဗာလာ ၀ိသီဒႏၲိ၊ နတၳိ သေဂၤါ ၀ိဇာနတံ။
၁၇၁။ လာၾကကုန္ေလာ့ ရတနာခုနစ္ပါးျဖင့္ ဆန္းၾကယ္ေသာ မင္းစီးရထားလွ်င္ ဥပမာ႐ွိေသာ
အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ ဆန္းၾကယ္ေသာ ဤခႏၶာငါးပါးတည္းဟူေသာ ေလာကကို႐ႈၾကကုန္ေလာ့၊
ယင္းေလာက၌ မိုက္သူတုိ႔သည္ နစ္ျမဳပ္ၾကကုန္၏၊ ပညာ႐ွိတို႔အား ကပ္ျငိတြယ္တာမႈသည္မ႐ွိ။
171. Come and look at this world (five aggregates), like a decorated royal
chariot, wherein fools sink in it. The wise have no attachment to it.
၁၇၂။ ေယာ စ ပုေဗၺ ပမဇၨိတြာ၊ ပစၧာ ေသာ နပၸမဇၨကိ။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗၻာ မုေတၱာ၀ စႏၵိမာ။
၁၇၂။ ေ႐ွးငယ္စဥ္အခါက ကုသိုလ္၌ ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့၍ ေနာင္ၾကီးျပင္းေသာအခါ၌
မေမ့ေလ်ာ့ေသာသူသည္ တိမ္တိုက္မွလြတ္ေသာ လကဲ့သို႔ ဤေလာကကို မဂ္ဉာဏ္ေရာင္ျဖင့္
ထြန္းလင္း ေတာက္ပေစ၏။
172. One who was unwise and negligent in early days but later found wisdom,
brightens up this world like that of the moon when free from clouds.
၁၇၃။ ယႆ ပါပံ ကတံ ကမၼံ၊ ကုသေလန ပိဓီယတိ။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗၻာ မုေတၱာ၀ စႏၵိမာ။
၁၇၃။ မိမိျပဳခဲ့ေသာမေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကံကို အရဟတၱမဂ္ကုသိုလ္ျဖင့္ ဖံုးအုပ္သူသည္
တိမ္တိုက္မွလြတ္ေသာ လကဲ့သို႔ ဤေလာကကို အရဟတၱဉာဏ္ေရာင္ျဖင့္ ထြန္းလင္းေတာက္ပေစ၏။
173. One who uses good deeds to cover misdeeds he has done before, brightens up
this world like that of the moon when free from clouds.
၁၇၄။ အႏၶဘူေတာ အယံ ေလာေကာ၊ တႏုေကတၳ ၀ိပႆတိ။
သကုေဏာ ဇာလမုေတၱာ၀၊ အေပၸါ သဂၢါယ ဂစၧတိ။
၁၇၄။ ဤလူအေပါင္းသည္ ပညာမ်က္ေစ့မ႐ွိသျဖင့္ အကန္းအတိသာ ျဖစ္၏။ ဤေလာက၌ အနည္းငယ္
မွ်ေသာသူသည္သာ အနိစၥစေသာ သေဘာအားျဖင့္ ႐ႈျမင္ႏုိင္၏။ ပိုက္ကြန္မွလြတ္ေသာ ငွက္သည္
နည္းပါးသကဲ့သို႔ လူအနည္းငယ္မွ်သာ နတ္ရြာနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ႏုိင္၏။
174. Most of the people in the world are blind and only few here can see
insightfully. Just as only few birds can escape from a net, only a few can go
to heaven (Deva planes) (the Nibbana).
၁၇၅။ ဟံသာဒိစၥပေထ ယႏၲိ၊ အာကာေသ ယႏၲိ ဣဒၶိယာ။
နီယႏၲိ ဓီရာ ေလာကမွာ၊ ေဇတြာ မာရံ သ၀ါဟိနႎ။
၁၇၅။ ဟသၤာတို႔သည္ ေနမင္းလမ္းေၾကာင္း ေကာင္းကင္ခရီး၌ သြားကုန္၏၊ တန္ခိုး႐ွင္တို႔သည္
ေကာင္းကင္၌ သြားကုန္၏၊ ပညာ႐ွိတို႔သည္ စစ္သည္ဗိုလ္ပါႏွင့္တကြေသာ မာရ္မင္းကိုေအာင္၍
ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ကုန္၏။
175. Swans go along the path of the sun. Persons with miraculous power travel
through space. The wise are led out of the world, having conquered bedevilments
of Mara and his armies.
၁၇၆။ ဧကံ ဓမၼံ အတီတႆ၊ မုသာ၀ါဒိႆ ဇႏၲဳေနာ။
၀ိတိဏၰပရေလာကႆ၊ နတၳိ ပါပံ အကာရိယံ။
၁၇၆။ သစၥာတရားတစ္ခုကိုလြန္၍ မုသားစကားကိုဆိုေလ့႐ွိေသာ ေနာင္ဘ၀အတြက္
ဆင္ျခင္စဥ္းစားျခင္း အလ်င္း မ႐ွိေသာသူအား မျပဳႏုိင္မည့္ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္
မည္သည္မ႐ွိ။
176. One who usually breaks his own precepts, who speaks falsehood, who has
turned the back on the world beyond, will not refrain from any misdeeds.
၁၇၇။ န ေ၀ ကဒရိယာ ေဒ၀ေလာကံ ၀ဇႏၲိ၊ ဗာလာ ဟေ၀ နပၸသံသႏၲိ ဒါနံ။
ဓီေရာ စ ဒါနံ အႏုေမာဒမာေနာ၊ ေတေန၀ ေသာ ေဟာတိ သုခီ ပရတၳ။
၁၇၇။ ေစးနဲ၀န္တိုသူတို႔သည္ နတ္ျပည္သို႔မေရာက္ႏုိင္ၾကကုန္၊ လူမိုက္တို႔သည္
အလွဴဒါနကို မခ်ီးမြမ္းၾကကုန္၊ ပညာ႐ွိသည္သာ အလွဴဒါနကို ၀မ္းေျမာက္ႏုိင္၏၊ ထို
၀မ္းေျမာက္မႈေၾကာင့္သာလွ်င္ ထိုပညာ႐ွိသည္ တမလြန္ဘ၀၌ ခ်မ္းသာရ၏။
177. The misers do not go to heaven (Deva plane). The foolish do not applaud
giving charity, but the noble find joy in giving; hence indeed, it becomes
blessed in higher worlds.
၁၇၈။ ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန၊ သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန၊ ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ။
၁၇၈။ ေျမတျပင္လံုး၌ ဧကရာဇ္မင္းျဖစ္ရသည္ထက္ လည္းေကာင္း၊ နတ္ျပည္ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔
ေရာက္ရသည္ထက္ လည္းေကာင္း၊ တစ္ေလာကလံုးကို အစိုးရသည္ထက္ လည္းေကာင္း
ေသာတာပန္ျဖစ္ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။
178. It is better to be the Fruit of the Stream Attainment (Sotapatti-magga),
the initial stage of Buddhist realization that leads to Nibbana, than sole
sovereignty over the earth, or the journey to heaven, than the lordship supreme
over the worlds.
Chapter 14
၁၇၉။ ယႆ ဇိတံ နာ၀ဇီယတိ၊ ဇိတံ ယႆ ေနာ ယာတိ ေကာစိ ေလာေက။
တံ ဗုဒၶမနႏၲေဂါစရံ၊ အပဒံ ေကန ပေဒန ေနႆထ။
၁၈၀။ ယႆ ဇာလိနီ ၀ိသတၱိကာ၊ တဏွာ နတၳိ ကုဟိဥၥိ ေနတေ၀။
တံ ဗုဒၶမနႏၲေဂါစရံ၊ အပဒံ ေကန ပေဒန ေနႆထ။
၁၇၉။ အၾကင္ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေအာင္အပ္ျပီးေသာ ကိေလသာကို တစ္ဖန္ေအာင္ဖြယ္မလို၊ ေလာက၌
အၾကင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေအာင္ျပီးေသာ ကိေလသာေနာက္သို႔ ကိေလသာတစ္စံုတစ္ခုမွ် အစဥ္မလိုက္ေတာ့ေခ်၊
အပိုင္း အျခားမ႐ွိ က်က္စားႏုိင္သည့္ သဗၺညဳတဉာဏ္႐ွိေတာ္မူေသာ ရာဂစေသာ
ခရီးလမ္းေၾကာင္းမ႐ွိေသာ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားကို အဘယ္ခရီးလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ သင္တို႔
ေခၚေဆာင္ ႏုိင္ကုန္အံ့နည္း။
၁၈၀။ အၾကင္ျမတ္စြာဘုရားအား တစ္စံုတစ္ခုေသာ ေလာကသို႔ ေခၚေဆာင္ရန္ ပိုက္ကြန္ပမာ
ကပ္ျငိတတ္ေသာ တဏွာသည္မ႐ွိ၊ အပိုင္းအျခားမ႐ွိ က်က္စားႏုိင္သည့္ သဗၺညဳတဉာဏ္
႐ွိေတာ္မူေသာ ရာဂစေသာ ခရီးလမ္း ေၾကာင္းမ႐ွိေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားကို
အဘယ္ခရီးလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ သင္တို႔ ေခၚေဆာင္ႏုိင္ကုန္အံ့နည္း။
179. Buddha, the enlightened one, who already eradicated all mental
defilements, has done what has to be done, whose victory cannot be turned into
defeat, and whom no one can conquer?
180. Buddha, the enlightened one, who has no more net-like craving and clinging
that cannot lead him whosesoever, whose range is limitless and pathless, by
what path will you lead?
၁၈၁။ ေယ စ်ာနပသုတာ ဓီရာ၊ ေနကၡမၼဴပသေမ ရတာ။
ေဒ၀ါပိ ေတသံ ပိဟယႏၲိ၊ သမၺဳဒၶါနံ သတီမတံ။
၁၈၁။ အၾကင္ပညာ႐ွိတို႔သည္ သမထစ်ာန္၌ ေလ့က်က္အားထုတ္ကုန္၏၊ ကာမမွထြက္ေျမာက္မႈ
ကိေလသာျငိမ္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကုန္၏၊ သစၥာေလးပါးတရားကို ေကာင္းစြာသိကုန္ေသာ လြန္ကဲေသာ
သတိ႐ွိကုန္ေသာ ထိုပညာ႐ွိတို႔အား နတ္ျဗဟၼာတို႔သည္လည္း ခ်စ္ျမတ္ႏုိးၾကကုန္၏။
181. The wise ones who are intent on meditating delight (samata-meditation) in
the calm of going out from all mental defilements. They, who are perfectly awakened,
deeply inspired in mindfulness and who know well the Four Noble Truth, are
delighted even by gods.
၁၈၂။ ကိေစၧာ မႏုႆပဋိလာေဘာ၊ ကိစၧံ မစၥာန ဇီ၀ိတံ။
ကိစၧံ သဒၶမၼႆ၀နံ၊ ကိေစၧာ ဗုဒၶါနမုပၸါေဒါ။
၁၈၂။ လူအျဖစ္ကို ရျခင္းသည္ ခဲယဥ္း၏၊ သတၱ၀ါတို႔၏ အသက္႐ွင္ျခင္းသည္ ခဲယဥ္း၏၊
သူေတာ္ေကာင္းတရားကို ၾကားနာရျခင္းသည္ ခဲယဥ္း၏၊ ဘုရားရွင္တို႔ ပြင့္ထြန္းေပၚ
ေပါက္လာရျခင္းသည္ ခဲယဥ္း၏။
182. It is difficult to get to be born as a man; it is also difficult to be the
life of mortals, difficult is the hearing of the Dhamma, the rare event is the
arising of a Buddha.
၁၈၃။ သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊ ကုသလႆ ဥပသမၸဒါ။
သစိတၱပရိေယာဒပနံ၊ ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။
၁၈၄။ ခႏၲီ ပရမံ တေပါ တိတိကၡာ၊ နိဗၺာနံ ပရမံ ၀ဒႏၲိ ဗုဒၶါ။
န ဟိ ပဗၺဇိေတာ ပ႐ူပဃာတီ၊ န သမေဏာ ေဟာတိ ပရံ ၀ိေဟဌယေႏၲာ။
၁၈၅။ အႏူပ၀ါေဒါ အႏူပဃာေတာ၊ ပါတိေမာေကၡ စ သံ၀ေရာ။
မတၱညဳတာ စ ဘတၱသၼႎ၊ ပႏၲဥၥ သယနာသနံ။
အဓိစိေတၱ စ အာေယာေဂါ၊ ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။
၁၈၃။ မေကာင္းမႈဟူသမွ်ကို မျပဳရာ၊ ကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေစရာ၏၊
မိမိစိတ္ကိုျဖဴစင္ေစရာ၏၊ ဤသည္ကား ဘုရား႐ွင္ တို႔၏ အဆံုးအမေတာ္ေပတည္း။
၁၈၄။ တိတိကၡာဟု အမည္ရေသာ သည္းခံမႈ ခႏီၲသည္ ျမတ္ေသာအက်င့္ေပတည္း၊ နိဗၺာန္ကို
အလြန္ျမတ္၏ဟု ဘုရား႐ွင္တို႔ ေဟာေတာ္မူကုန္၏၊ ရဟန္းဟူသည္ သူတစ္ပါးကို မညႇဥ္းဆဲရာ၊
သူတစ္ပါးကို ညႇဥ္းဆဲေသာသူသည္ ရဟန္းမဟုတ္ေပ။
၁၈၅။ သူတစ္ပါးကို မကဲ့ရဲ႕မစြပ္စြဲရာ မညႇဥ္းဆဲရာ၊ ပါတိေမာကၡသံ၀ရသီလကို
ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏။ စားဖြယ္၌ အတိုင္းအ႐ွည္ကို သိရာ၏၊ ဆိတ္ျငိမ္ေသာေက်ာင္း
အိပ္ရာေနရာသို႔ ကပ္ေရာက္ေနထိုင္ရာ၏၊ သမာပတ္႐ွစ္ပါးဟူေသာ အဓိစိတၱသိကၡာကို
ပြားမ်ားအားထုတ္ရာ၏၊ ဤသည္ကား ဘုရား႐ွင္တို႔၏ အဆံုးအမေတာ္ေပတည္း။
183. To refrain from doing what is evil, to cultivate all virtuous actions, to
purify one's own heart, these are the teachings of the enlightened Buddhas.
184. Forbearing patience is the highest sacrifice. The awakened Buddhas say
Nibbana is supreme. If one hurts another, he is not a hermit; the one who
offends another is not an ascetic.
185. Not to find faults, not to hurt, to restrain under the precepts of
Patimokkha (Fundamental Moral Precepts), to be moderate in food, the solitude
of one's place and one's bed, and to practice the highest consciousness; these
are the teachings of Awakened Buddhas.
၁၈၆။ န ကဟာပဏ၀ေႆန၊ တိတၱိ ကာေမသု ၀ိဇၨတိ။
အပၸႆာဒါ ဒုခါ ကာမာ၊ ဣတိ ၀ိညာယ ပ႑ိေတာ။
၁၈၇။ အပိ ဒိေဗၺသု ကာေမသု၊ ရတႎ ေသာ နာဓိဂစၦတိ။
တဏွကၡယရေတာ ေဟာတိ၊ သမၼာသမၺဳဒၶသာ၀ေကာ။
၁၈၆-၁၈၇။ အသျပာမိုး ႐ြာသြန္းေပးသျဖင့္လည္း ကာမတို႔၌ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈမ႐ွိ၊
ကာမတို႔သည္ သာယာ ဘြယ္သေဘာမ႐ွိကုန္၊ ဆင္းရဲကုန္၏ဟုသိ၍ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ျဖစ္ေသာ
ပညာ႐ွိသည္ နတ္၌ျဖစ္ေသာ ကာမတို႔၌ ေသာ္လည္း မေမြ႔ေလ်ာ္၊ တဏွာကုန္ရာ နိဗၺာန္၌သာ
ေမြ႔ေလ်ာ္ေတာ့၏။
186-187. No contentment is found among sensual pleasures even with a shower of
money. Craving, desires and pleasures will come to an end in pain. Knowing
this, the wise one has no delight even in heavenly sensual pleasures. The
disciple of Buddha finds delight in the ending of all craving.
၁၈၈။ ဗဟံု ေ၀ သရဏံ ယႏၲိ၊ ပဗၺတာနိ ၀နာနိ စ။
အာရာမ႐ုကၡေစတ်ာနိ၊ မႏုႆာ ဘယတဇၨိတာ။
၁၈၉။ ေနတံ ေခါ သရဏံ ေခမံ၊ ေနတံ သရဏမုတၱမံ။
ေနတံ သရဏမာဂမၼ၊ သဗၺဒုကၡာ ပမုစၥတိ။
၁၉၀။ ေယာ စ ဗုဒၶဥၥ ဓမၼဥၥ၊ သံဃဥၥ သရဏံ ဂေတာ။
စတၱာရိ အရိယသစၥာနိ၊ သမၼပၸညာယ ပႆတိ။
၁၉၁။ ဒုကၡံ ဒုကၡသမုပၸါဒံ၊ ဒုကၡႆ စ အတိကၠမ။
အရိယံ စ႒ဂႋကံ မဂၢံ၊ ဒုကၡဴပသမဂါမိနံ။
၁၉၂။ ဧတံ ေခါ သရဏံ ေခမံ၊ ဧတံ သရဏမုတၱမံ။
ဧတံ သရဏမာဂမၼ၊ သဗၺဒုကၡာ ပမုစၥတိ။
၁၈၈။ ေၾကာက္႐ြ႔ံထိတ္လန္႔ကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာလူတို႔သည္ ေတာင္တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊
ေတာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ေနရာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အထိကရ သစ္ပင္စေသာ ကိုးကြယ္ရာတို႔ကို
လည္းေကာင္း ကိုးကြယ္ၾကကုန္၏။
၁၈၉။ ဤ ေတာ ေတာင္ ေနရာ အထိကရသစ္ပင္စေသာ ကိုးကြယ္ရာ ဟူသမွ်ကို ကိုးကြယ္ျခင္းသည္
ေဘးကင္းေသာ ကိုးကြယ္ျခင္းမဟုတ္၊ ျမတ္ေသာကိုးကြယ္ျခင္းမဟုတ္၊ ဤကိုးကြယ္ရာ ဟူသမွ်ကို
ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡခပ္သိမ္းမွ မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္။
၁၉၀-၁၉၁။ အၾကင္သူသည္ ျမတ္စြာဘုရားကို လည္းေကာင္း၊ တရားေတာ္ကိုလည္းေကာင္း၊
သံဃာေတာ္ကို လည္းေကာင္း ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္၏၊ ထိုသူသည္ ဆင္းရဲအမွန္ ဒုကၡသစၥာ၊
ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းအမွန္ သမုဒယသစၥာ၊ ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ရာအမွန္
နိေရာဓသစၥာ၊ ဆင္းရဲျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္းအမွန္ အဂၤါ႐ွစ္ပါး႐ွိေသာ
ျမတ္ေသာမဂၢသစၥာ ဟူေသာ အရိယသစၥာေလးပါးတို႔ကို ေကာင္းစြာ မဂ္ပညာျဖင့္ ျမင္ႏုိင္၏။
၁၉၂။ ဤရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းသည္ ေဘးမ႐ွိေသာ
ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းမည္၏၊ ျမတ္ေသာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းမည္၏၊ ဤရတနာသံုးပါးကို
ကိုးကြယ္ျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡခပ္သိမ္းမွ လြတ္ေျမာက္၏။
188. Persons who are threatened by fear go to mountains and to forests, sacred
trees and shrines for refuge.
189. But that is not a safe refuge, that is not the ultimate refuge. Having
come to this refuge, one is not free of all miseries and troubles.
190-191. But one who takes refuge in Buddha, in his teaching (Dhamma) and his
community of monks (Sangha), sees the four Noble Truths with accurate insight:
Suffering, the Cause of Suffering, and the overcoming of Suffering, and the
Noble Eightfold Path that leads to Cessation of Suffering.
192. Taking refuge in three jewels: Buddha, Dhamma (his teaching) and Sangha
(his follower community) is a harmless refuge that is the best and having come
to that refuge, one is free from all sufferings.
၁၉၃။ ဒုလႅေဘာ ပုရိသာဇေညာ၊ န ေသာ သဗၺတၳ ဇာယတိ။
ယတၳ ေသာ ဇာယတိ ဓီေရာ၊ တံ ကုလံ သုခေမဓတိ။
၁၉၃။ ေယာက်္ားအာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ႏုိင္ခဲ၏၊
ထိုေယာက်္ားအာဇာနည္ ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္ ခပ္သိမ္းေသာအရပ္ေဒသ၊
ခပ္သိမ္းေသာအမ်ဳိးအႏြယ္တို႔၌ မျဖစ္ထြန္းႏုိင္၊ ပညာ႐ွိေသာ အာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္
အၾကင္အမ်ဳိးအႏြယ္၌ျဖစ္၏၊ ထိုအမ်ဳိးအႏြယ္သည္ ခ်မ္းသာျခင္းသို႔ေရာက္၏။
193. A man of nobility is not easy to find, a Buddha, who is awake is not born
in everywhere. That family prospers in happiness where that wise person is
born.
၁၉၄။ သုေခါ ဗုဒၶါနမုပၸါေဒါ၊ သုခါ သဒၶမၼေဒသနာ။
သုခါ သံဃႆ သာမဂၢီ၊ သမဂၢါနံ တေပါ သုေခါ။
၁၉၄။ ဘုရား႐ွင္တို႔ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္လာျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏၊
သူေတာ္ေကာင္းတရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏အေၾကာင္းျဖစ္၏၊
သံဃာ၏ညီညြတ္ျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏၊ စိတ္ဓာတ္ညီညြတ္သူတို႔၏
အက်င့္သည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏အေၾကာင္းျဖစ္၏။
194. Joyful is the birth of Buddha, joyful is the teaching of the Noble
Doctrine, Dhamma, joyful is the unity of his followers (Sangha), joyful is the
life of those who live in harmony.
၁၉၅။ ပူဇာရေဟ ပူဇယေတာ၊ ဗုေဒၶယဒိ ၀ သာ၀ေက။
ပပဥၥသမတိကၠေႏၲ၊ တိဏၰေသာကပရိဒၵေ၀ါ။
၁၉၆။ ေတ တာဒိေသ ပူဇယေတာ၊ နိဗၺဳေတ အကုေတာဘေယ။
န သကၠာ ပုညံ သခၤါတံု၊ ဣေမတၱမပိ ေကနစိ။
၁၉၅-၁၉၆။ ပူေဇာ္ထိုက္ကုန္ေသာ တဏွာ မာန ဒိ႒ိဟူေသာ သံသရာနယ္ခ်ဲ႔တရားတို႔ကို
လြန္ေျမာက္ျပီးကုန္ေသာ စိုးရိမ္ပူေဆြးငိုေၾကြးျခင္းကို လြတ္ေျမာက္ျပီးကုန္ေသာ
ကိေလသာျငိမ္းေအး ျပီးကုန္ေသာ တစ္စံုတစ္ခု ေဘးရန္ မ႐ွိကုန္ေသာ
ဘုရား႐ွင္တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္တို႔ကိုလည္းေကာင္း ပူေဇာ္ေသာသူ၏
ေကာင္းမႈကို ဤေကာင္းမႈသည္ ဤမွ်႐ွိ၏ဟု တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူသည္လည္း ေရတြက္ျခင္းငွါ
မတတ္ေကာင္း။
195-196. Of one worshipping those worthy of worship, a Buddha or his disciples
who have left behind all craving and mental defilements and have crossed over
sorrow, who, free from all fears; no one can measure the extent of the merit
and the virtue of one worshipping them.
Chapter 15
၁၉၇။ သုသုခံ ၀တ ဇီ၀ါမ၊ ေ၀ရိေနသု အေ၀ရိေနာ။
ေ၀ရိေနသု မႏုေႆသု၊ ၀ိဟရာမ အေ၀ရိေနာ။
၁၉၈။ သုသုခံ ၀တ ဇီ၀ါမ၊ အာတုေရသု အနာတုရာ။
အာတုေရသု မႏုေႆသု၊ ၀ိဟရာမ အနာတုရာ။
၁၉၉။ သုသုခံ ၀တ ဇီ၀ါမ၊ ဥႆုေကသု အႏုႆုကာ။
ဥႆုေကသု မႏုေႆသု၊ ၀ိဟရာမ အႏုႆုကာ။
၁၉၇။ ရန္ျပဳတတ္သူတို႔အလယ္၌ ရန္မျပဳၾကကုန္ဘဲ အလြန္ခ်မ္းသာစြာ ငါတို႔
အသက္ေမြးႏုိင္ၾကကုန္၏၊ ရန္ျပဳေသာသူတို႔အလယ္၌ ရန္မ႐ွိကုန္ဘဲ ငါတို႔ေနႏုိင္ၾကကုန္၏။
၁၉၈။ ကိေလသာအႏွိပ္စက္ခံရေသာ သူတို႔အလယ္၌ ကိေလသာအႏွိပ္စက္ မခံရကုန္ဘဲ
အလြန္ခ်မ္းသာစြာ ငါတို႔ အသက္ေမြးႏုိင္ၾကကုန္၏၊ ကိေလသာ အႏွိပ္အစက္ခံရေသာ
သူတို႔အလယ္၌ ကိေလသာအႏွိပ္အစက္မခံရကုန္ဘဲ ငါတို႔ေနႏုိင္ၾကကုန္၏။
၁၉၉။ ကာမဂုဏ္ကို ေၾကာင့္ၾကစိုက္ကုန္ေသာ သူတို႔အလယ္၌ ကာမဂုဏ္ကို
ေၾကာင့္ၾကမစိုက္ၾကကုန္ဘဲ အလြန္ခ်မ္းသာစြာ ငါတို႔အသက္ေမြးႏုိင္ၾကကုန္၏၊ ကာမဂုဏ္ကို
ေၾကာင့္ၾကစိုက္ကုန္ေသာ လူတို႔အလယ္၌ ကာမ ဂုဏ္ကို ေၾကာင့္ၾကမစိုက္ၾကကုန္ဘဲ
ငါတို႔ေနႏုိင္ၾကကုန္၏။
197. Let us live in joy, in love among those who hate us. Among men who hate
us, let us live free from hatred.
198. Let us live in joy, in love among those who are suffering. Among men who
suffer from craving, let us live with wisdom.
199. Let us live in joy, in peace among those who struggle with greed. Among
men who struggle, let us live in peace.
၂၀၀။ သုသုခံ ၀တ ဇီ၀ါမ၊ ေယသံ ေနာ နတၳိ ကိဥၥနံ။
ပီတိဘကၡာ ဘ၀ိႆာမ၊ ေဒ၀ါ အာဘႆရာ ယထာ။
၂၀၀။ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကဖြယ္ရာ တစ္စံုတစ္ခုမွ်မ႐ွိဘဲ အလြန္ခ်မ္းသာစြာ ငါတို႔
အသက္ေမြးႏုိင္ၾကကုန္၏၊ အာဘႆရာျဗဟၼာတို႔ကဲ့သို႔ ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္မႈ
ပီတိတည္းဟူေသာအစာကို အားထား၍ ေနၾကကုန္အံ့။
200. We live most happily; there is nothing at all our own. We shall be like
Arbathaya Brahmas (Radiant Devas) feeding on joy.
၂၀၁။ ဇယံ ေ၀ရံ ပသ၀တိ၊ ဒုကၡံ ေသတိ ပရာဇိေတာ။
ဥပသေႏၲာ သုခံ ေသတိ၊ ဟိတြာ ဇယပရာဇယံ။
၂၀၁။ အႏုိင္ရသူသည္ ရန္ကိုပြါးေစ၏၊ ႐ႈံးေသာသူသည္ ဆင္းရဲစြာေနရ၏၊ ကိေလသာျငိမ္းျပီးေသာသူသည္
အႏိုင္ အ႐ႈံးကိုစြန္႔၍ ခ်မ္းသာစြာေနရ၏။
201. Winning brings hatred, defeated lives in miserable condition. The one who
has given up both victory and defeat stays in comfort.
၂၀၂။ နတၳိ ရာဂသေမာ အဂၢိ၊ နတၳိ ေဒါသသေမာ ကလိ။
နတၳိ ခႏၶသမာ ဒုကၡာ၊ နတၳိ သႏၲိပရံ သုခံ။
၂၀၂။ ရာဂႏွင့္တူေသာ မီးမ႐ွိ၊ ေဒါသႏွင့္တူေသာ အျပစ္မ႐ွိ၊ ခႏၶာႏွင့္တူေသာ
ဆင္းရဲဒုကၡမ႐ွိ၊ နိဗၺာန္ႏွင့္တူေသာ ခ်မ္းသာမ႐ွိ။
202. There is no fire like passion, there is no crime like anger, there is no
suffering like the aggregate (of mind and body), and there is no peace higher
than Nibbana.
၂၀၃။ ဇိဃစၧာပရမာ ေရာဂါ၊ သခၤါရပရမာ ဒုခါ။
ဧတံ ဉတြာ ယထာဘူတံ၊ နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ။
၂၀၃။ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ျခင္းသည္ အလြန္ကဲဆံုး အနာေရာဂါမည္၏၊ ခႏၶာငါးပါး
သခၤါရတရားတို႔သည္ အလြန္ကဲဆံုး ဆင္းရဲမည္ကုန္၏၊ နိဗၺာန္သည္ အလြန္ကဲဆံုး
ခ်မ္းသာတည္း၊ ပညာ႐ွိသည္ ဤသို႔ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာသိ၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို
မ်က္ေမွာက္ျပဳ၏။
203. Hunger is the most severe illness; five aggregates of the Sankharas are
the greatest miseries. If one knows this truly, Nibbana is the greatest joy.
၂၀၄။ အာေရာဂ်ပရမာ လာဘာ၊ သႏၲဳ႒ိပရမံ ဓနံ။
၀ိႆာသပရမာ ဉာတိ၊ နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ။
၂၀၄။ အနာေရာဂါကင္းျခင္းသည္ အလြန္ကဲဆံုး လာဘ္တည္း၊ ေရာင့္ရဲမႈသည္
အလြန္ကဲဆံုးဥစၥာတည္း၊ ခ်စ္ကြၽမ္း၀င္ သူသည္ အလြန္ကဲဆံုးေဆြမ်ဳိးတည္း၊ နိဗၺာန္သည္
အလြန္ကဲဆံုးခ်မ္းသာတည္း။
204. Health is the greatest blessing. Contentment is the highest wealth. The
trustworthy friend is the best kinsman. Nibbana is the greatest bliss.
၂၀၅။ ပ၀ိေ၀ကရသံ ပိတြာ၊ ရသံ ဥပသမႆ စ။
နိဒၵေရာ ေဟာတိ နိပၸါေပါ၊ ဓမၼပီတိရသံ ပိ၀ံ။
၂၀၅။ တရားဟူေသာ ႏွစ္သိမ့္မႈ ပီတိအရသာကို ေသာက္ရသူသည္ ဆိတ္ျငိမ္ရာ၌ရေသာ တရားအရသာကို
လည္းေကာင္း၊ ကိေလသာအပူၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္၏ အရသာကိုလည္းေကာင္း ေသာက္ရေသာေၾကာင့္
ပူပန္မႈကင္း၏၊ မေကာင္းမႈမွလည္းကင္း၏။
205. Having tasted the flavor of Dhamma in seclusion and the flavor of peace in
tranquility, one is without distress, free from the bad, drinking the flavor of
the joys of Nibbana.
၂၀၆။ သာဟု ဒႆနမရိယာနံ၊ သႏၷိ၀ါေသာ သဒါ သုေခါ။
အဒႆေနန ဗာလာနံ၊ နိစၥေမ၀ သုခီ သိယာ။
၂၀၇။ ဗာလသဂၤတစာရီ ဟိ၊ ဒီဃမဒၶါန ေသာစတိ။
ဒုေကၡာ ဗာေလဟိ သံ၀ါေသာ၊ အမိေတၱေန၀ သဗၺဒါ။
ဓီေရာ စ သုခသံ၀ါေသာ၊ ဉာတီနံ၀ သမာဂေမာ။
၂၀၈။ တသၼာ ဟိ- ဓီရဥၥ ပညဥၥ ဗဟုႆုတဥၥ၊ ေဓာရယွသီလံ ၀တ၀ႏၲမရိယံ။
တံ တာဒိသံ သပၸဳရိသံ သုေမဓံ၊ ဘေဇထ နကၡတၱပထံ၀ စႏၵိမာ။
၂၀၆။ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ကို ေတြ႔ျမင္ရျခင္းသည္ေကာင္း၏၊ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ႏွင့္
ေပါင္းေဖာ္ရျခင္းသည္ အခါခပ္သိမ္း ခ်မ္းသာ၏၊ လူမိုက္တို႔ကို မေတြ႔မျမင္ရျခင္းသည္ အျမဲပင္
ခ်မ္းသာ၏။
၂၀၇။ သူမိုက္ႏွင့္ေပါင္းေဖာ္၍ လွည့္လည္ေသာသူသည္ ကာလၾကာျမင့္စြာ စိုးရိမ္ရ၏၊
လူမိုက္တို႔ႏွင့္ အတူေနရျခင္းသည္ ရန္သူႏွင့္ အတူေနရသကဲ့သို႔ အခါခပ္သိမ္း ဆင္းရဲရ၏၊
ပညာ႐ွိႏွင့္ အတူတကြေနရျခင္းသည္ ေဆြမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ အတူတကြ ေနထိုင္ရသကဲ့သို႔
ခ်မ္းသာ၏။
၂၀၈။ ထို႔ေၾကာင့္သာလွ်င္ တည္ၾကည္လည္းတည္ၾကည္ေသာ ပညာလည္း႐ွိေသာ
အၾကားအျမင္လည္းမ်ားေသာ မဂ္ဖိုလ္ဟူေသာ၀န္ကိုလည္း ေဆာင္ေလ့႐ွိေသာ သီလ ဓုတင္
ျဖဴစင္ေသာ အက်င့္လည္း႐ွိေသာ ျမတ္ေသာ ထိုသို႔ သေဘာ႐ွိေသာ ပညာ႐ွိသူေတာ္ေကာင္းကို
လမင္းသည္ နကၡတ္တို႔သြားရာလမ္းခရီးကို ခ်ဥ္းကပ္သကဲ့သို႔ မွီ၀ဲ ဆည္းကပ္ရာ၏။
206. It is good to see the noble and association with them will make one happy.
One who never sees silly persons will be at ease forever.
207. One accompanying with silly persons has a long journey of troubled state
of mind, because being with a fool is as painful as to be with an enemy; but
the joy of being with the wise is like the joy staying together with relatives.
208. Therefore one should follow the wise that is constant, intelligent, awake
to the inner light, the learned, the much enduring, the dutiful, the noble;
with such a one as this, one would associate like the moon follows the path of
stars.
Chapter 16
၂၀၉။ အေယာေဂ ယုဥၨမတၱာနံ၊ ေယာဂသၼိဥၥ အေယာဇယံ။
အတၳံ ဟိတြာ ပိယဂၢါဟီ၊ ပိေဟတတၱာႏုေယာဂိနံ။
၂၁၀။ မာ ပိေယဟိ သမာဂဉိ ၧ၊အပၸိေယဟိ ကုဒါစနံ။
ပိယာနံ အဒႆနံ ဒုကၡံ၊ အပၸိယာနဥၥ ဒႆနံ။
၂၁၁။ တသၼာ ပိယံ န ကယိရာထ၊ ပိယာပါေယာ ဟိ ပါပေကာ။
ဂႏၴာ ေတသံ န ၀ိဇၨႏၲိ၊ ေယသံ နတၳိ ပိယာပၸိယံ။
၂၀၉။ မိမိကိုယ္ကို အားမထုတ္သင့္ရာ၌ အားထုတ္လ်က္ အားထုတ္သင့္ရာ၌ အားမထုတ္ဘဲ
အက်ဳိးစီးပြားကို စြန္႔လႊတ္၍ ခ်စ္ဖြယ္အာ႐ုံ ကာမဂုဏ္ကို စြဲလမ္းသူသည္
ကိုယ္တိုင္အားထုတ္ သူတို႔၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ငါရမူကား ေကာင္းေလစြဟု
လိုလားေတာင့္တ၏။
၂၁၀။ ခ်စ္ေသာသူတို႔ႏွင့္လည္း မေပါင္းေဖာ္လင့္၊ မုန္းေသာသူတို႔ႏွင့္လည္း တစ္ခါတစ္ရံမွ်
မေပါင္းေဖာ္ပါလင့္၊ ခ်စ္ေသာသူတို႔ကိုလည္း မျမင္ရျခင္းသည္ ဆင္းရဲ၏၊
မုန္းေသာသူတို႔ကို ျမင္ရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲ၏။
၂၁၁။ ထို႔ေၾကာင့္ လူကိုျဖစ္ေစ ပစၥည္းဥစၥာကိုျဖစ္ေစ ခ်စ္ခင္စဲြလမ္းျခင္းကို မျပဳရာ၊
ခ်စ္ခင္ စြဲလမ္းဖြယ္ရာတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္းသည္ မေကာင္းသည္သာတည္း၊
ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း မ႐ွိေသာ သူတို႔အား အေႏွာင္အဖဲြ႔ ဂႏၴတို႔ မ႐ွိၾကကုန္။
209. One who does what should not be done and fails to make efforts on virtuous
deeds, who forgets the true aim of life and sinks into sensual desires –
will one day envy the person who makes efforts in high contemplation.
210. Do not be in together with loved ones, also not get acquainted with
unpleasant; not to see loved ones is pain, so also it is pain to see
unpleasant.
211. Therefore do not make endearment, for separation from the dear is painful.
Those who hold nothing dear and hate nothing has no fetters.
၂၁၂။ ပိယေတာ ဇာယတီ ေသာေကာ၊ ပိယေတာ ဇာယတီ ဘယံ။
ပိယေတာ ၀ိပၸမုတၱႆ၊ နတၳိ ေသာေကာ ကုေတာ ဘယံ။
၂၁၂။ ခ်စ္ခင္မႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရ၏၊ ခ်စ္ခင္မႈေၾကာင့္ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ျဖစ္ရ၏၊ ခ်စ္ခင္မႈမွ
ကင္းလြတ္ေသာသူအား အဘယ္မွာ စိုးရိမ္မႈ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ႐ွိေတာ့အ့ံနည္း။
212. From pleasure comes sorrow, from pleasure comes fear; one who is free from
endearment, there is no fear and sorrow.
၂၁၃။ ေပမေတာ ဇာယတီ ေသာေကာ၊ ေပမေတာ ဇာယတီ ဘယံ။
ေပမေတာ ၀ိပၸမုတၱႆ၊ နတၳိ ေသာေကာ ကုေတာ ဘယံ။
၂၁၃။ ျမတ္ႏုိးမႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရ၏၊ ျမတ္ႏုိးမႈေၾကာင့္ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ျဖစ္ရ၏၊
ျမတ္ႏုိးမႈမွ ကင္းလြတ္ေသာသူအား အဘယ္မွာ စိုးရိမ္မႈ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ႐ွိေတာ့အ့ံနည္း။
213. From affection comes sorrow, from affection comes fear; one who is free
from affection, there is no fear and sorrow.
၂၁၄။ ရတိယာ ဇာယတီ ေသာေကာ၊ ရတိယာ ဇာယတီ ဘယံ။
ရတိယာ ၀ိပၸမုတၱႆ၊ နတၳိ ေသာေကာ ကုေတာ ဘယံ။
၂၁၄။ ေမြ႔ေလ်ာ္မႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရ၏၊ ေမြ႔ေလ်ာ္မႈေၾကာင့္
ေၾကာက္႐ြံ႔မႈျဖစ္ရ၏၊ ေမြ႔ေလ်ာ္မႈမွ ကင္းလြတ္ ေသာသူအား အဘယ္မွာ စိုးရိမ္မႈ
ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ႐ွိေတာ့အ့ံနည္း။
214. From enjoyment comes sorrow, from enjoyment comes fear; one who is free
from enjoyment, there is no fear and sorrow.
၂၁၅။ ကာမေတာ ဇာယတီ ေသာေကာ၊ ကာမေတာ ဇာယတီ ဘယံ။
ကာမေတာ ၀ိပၸမုတၱႆ၊ နတၳိ ေသာေကာ ကုေတာ ဘယံ။
၂၁၅။ ကာမေၾကာင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရ၏၊ ကာမေၾကာင့္ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈျဖစ္ရ၏၊ ကာမမွ
ကင္းလြတ္ေသာသူအား အဘယ္မွာ စိုးရိမ္မႈ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ႐ွိေတာ့အ့ံနည္း။
215. From sensual desire comes sorrow, from sensual desire comes fear; one who
is free from sensual desire, there is no fear and sorrow.
၂၁၆။ တဏွာယ ဇာယတီ ေသာေကာ၊ တဏွာယ ဇာယတီ ဘယံ။
တဏွာယ ၀ိပၸမုတၱႆ၊ နတၳိ ေသာေကာ ကုေတာ ဘယံ။
၂၁၆။ တဏွာေၾကာင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရ၏၊ တဏွာေၾကာင့္ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈျဖစ္ရ၏၊ တဏွာမွ
ကင္းလြတ္ေသာသူအား အဘယ္မွာ စိုးရိမ္မႈ ေၾကာက္႐ြံ႔မႈ ႐ွိေတာ့အ့ံနည္း။
216. From craving comes sorrow, from craving comes fear; one is free from
craving, there is no fear and sorrow.
၂၁၇။ သီလဒႆနသမၸႏၷံ၊ ဓမၼ႒ံ သစၥေ၀ဒိနံ။
အတၱေနာ ကမၼ ကုဗၺာနံ၊ တံ ဇေနာ ကု႐ုေတ ပိယံ။
၂၁၇။ သီလႏွင့္လည္းျပည့္စံု ဉာဏ္အျမင္ႏွင့္လည္းျပည့္စံု၍ တရား၌တည္ကာ
အမွန္တရားကိုလည္း သိတတ္ေသာ မိမိျပဳဖြယ္ အမႈကိစၥကိုလည္းျပဳတတ္သူကို လူအေပါင္းသည္
ခ်စ္ျမတ္ႏုိး၏။
217. The one who has virtue and vision, who follows Dhamma, who realizes truth,
and fulfills the work to be done – the world loves that person.
၂၁၈။ ဆႏၵဇာေတာ အနကၡာေတ၊ မနသာ စ ဖုေဋာ သိယာ။
ကာေမသု စ အပၸဋိဗဒၶစိေတၱာ၊ ဥဒၶံေသာေတာတိ ၀ုစၥတိ။
၂၁၈။ နိဗၺာန္ကို အားၾကီးစြာ လိုလားသည္ျဖစ္၍ စိတ္ျဖင့္ေတြ႔ထိကာ
ကာမဘံုတို႔၌ကပ္ျငိစိတ္ မ႐ွိသူကို အထက္ အကနိ႒ာဘံုသို႔ အစဥ္အတိုင္း သြားမည့္သူဟု
ဆိုအပ္၏။
218. One who is eagerly longing for the infinite Nibbana, and who is free from
sensuous attachments, is the kind of person who goes upstream, for against the
current of passions and worldly life he is bound for the joy of infinite.
၂၁၉။ စိရပၸ၀ါသႎ ပုရိသံ၊ ဒူရေတာ ေသာတၳိမာဂတံ။
ဉာတိမိတၱာ သုဟဇၨာ စ၊ အဘိနႏၵႏၲိ အာဂတံ။
၂၂၀။ တေထ၀ ကတပုညမၸိ၊ အသၼာ ေလာကာ ပရံ ဂတံ။
ပုညာနိ ပဋိဂဏွႏၲိ၊ ပိယံ ဉာတီ၀ အာဂတံ။
၂၁၉။ ၾကာျမင့္စြာကြဲကြာ၍ ရပ္ေ၀းမွ ခ်မ္းသာစြာ ျပန္ေရာက္လာသူကိုျမင္၍
ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြ ခ်စ္ကြၽမ္း၀င္သူတို႔သည္ ျပန္လာၿပီဟု ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ကုန္၏။
၂၂၀။ ထုိနည္းတူစြာလွ်င္ ဤပစၥဳပၸန္ဘ၀မွ တမလြန္ဘ၀သို႔သြားေသာ ျပဳျပီးေသာေကာင္းမႈ
႐ွိသူကိုလည္း ေဆြမ်ဳိုးတို႔သည္ ျပန္ေရာက္လာေသာခ်စ္သူကို ၾကိဳဆိုၾကသကဲ့သို႔
ေကာင္းမႈတို႔သည္ ၾကိဳဆိုၾကကုန္၏။
219. Like a person who has long been far away is welcomed by relatives and
friends happily on his arrival.
220. In the same way the good deeds he has done in this life will receive him
in his next life as relatives receive a dear one on his return.
Chapter 17
၂၂၁။ ေကာဓံ ဇေဟ ၀ိပၸဇေဟယ် မာနံ၊ သံေယာဇနံ သဗၺမတိကၠေမယ်။
တံ နာမ႐ူပသၼိမသဇၨမာနံ၊ အကိဥၥနံ နာႏုပတႏၲိ ဒုကၡာ။
၂၂၁။ အမ်က္ေဒါသကို စြန္႔ရာ၏၊ မာနကို ပယ္ရာ၏၊ သံေယာဇဥ္မွန္သမွ်ကို ေက်ာ္လြန္ရာ၏၊
နာမ္႐ုပ္၌ မၿငိတြယ္ မေၾကာင့္ၾကသူထံသို႔ ဆင္းရဲဒုကၡတို႔သည္ မက်ေရာက္ကုန္။
221. Put away anger, abandon pride and overcome bondage. Whoever clings not to
the constituents of existence (Nama-rupa, mind and matter) and to nothing
whatsoever, sufferings never befall him.
၂၂၂။ ေယာ ေ၀ ဥပၸတိတံ ေကာဓံ၊ ရထံ ဘႏၲံ၀ ၀ါရေယ။
တမဟံ သာရထႎ ျဗဴမိ၊ ရသၼိဂၢါေဟာ ဣတေရာ ဇေနာ။
၂၂၂။ လိမၼာေသာရထားထိန္းသည္ လ်င္ျမန္စြာေျပးသြားေသာရထားကို လမ္းမလြဲေအာင္
ေစာင့္ေ႐ွာက္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အမ်က္ေဒါသကို စင္စစ္ တားျမစ္ႏုိင္သူကို
လိမၼာေသာ ရထားထိန္းဟူ၍ ငါဆို၏၊ ဤမွတစ္ပါး ျပကေတ့ရထားထိန္းသည္
ရထားၾကိဳးကိုင္သာမည္၏။
222. One who controls rising anger as a chariot controls his carriage at full
speed not going off the track, that one I call a true charioteer, others merely
rein-holders.
၂၂၃။ အေကၠာေဓန ဇိေန ေကာဓံ၊ အသာဓံု သာဓုနာ ဇိေန။
ဇိေန ကဒရိယံ ဒါေနန၊ သေစၥနာလိက၀ါဒိနံ။
၂၂၃။ အမ်က္ထြက္ေသာသူကို ေမတၱာတရားျဖင့္ေအာင္ရာ၏၊ မေကာင္းေသာ သေဘာ႐ွိသူကို
ေကာင္းေသာသေဘာျဖင့္ ေအာင္ရာ၏၊ ႏွေျမာ၀န္တိုေသာသူကို ေပးကမ္းျခင္းျဖင့္ ေအာင္ရာ၏၊
မဟုတ္မမွန္ ေျပာသူကို အဟုတ္အမွန္ ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ ေအာင္ရာ၏။
223. One would conquer anger by loving-kindness, one would conquer evil by
good, one would conquer the mean by generosity, and one would conquer the man
who speaks lies by truth.
၂၂၄။ သစၥံ ဘေဏ န ကုေဇၩယ်၊ ဒဇၨာ အပၸမၸိ ယာစိေတာ။
ဧေတဟိ တီဟိ ဌာေနဟိ၊ ဂေစၧ ေဒ၀ါန သႏၲိေက။
၂၂၄။ မွန္ေသာစကားကို ေျပာဆိုရာ၏၊ အမ်က္မထြက္ရာ၊ ေတာင္းလာသည္႐ွိေသာ္
အနည္းငယ္မွ်ကိုေသာ္လည္း ေပးလွဴရာ၏၊ ဤအေၾကာင္းသံုးပါးတို႔ျဖင့္ နတ္ျပည္သို႔ေရာက္ရ၏။
224. Let one tell the truth, let one not be angry, when asked, let one give,
even be it a little. By these three factors, one would attain the world of gods
(Deva).
၂၂၅။ အဟႎသကာ ေယ မုနေယာ၊ နိစၥံ ကာေယန သံ၀ုတာ။
ေတ ယႏၲိ အစၥဳတံ ဌာနံ၊ ယတၳ ဂႏ႖ာ န ေသာစေရ။
၂၂၅။ သူတစ္ပါးတို႔ကို မညႇဥ္းဆဲတတ္၊ ကာယဒြါရစသည္တို႔ျဖင့္ အျမဲေစာင့္စည္းတတ္ကုန္ေသာ
ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ စိုးရိမ္ျခင္းကင္းရာ ေသျခင္းကင္းရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္အရပ္သို႔
ေရာက္ၾကရကုန္၏။
225. The Arahants who do no harm to others, who are always in control of the
body, go to the immortal Nibbana, where once gone they sorrow no more.
၂၂၆။ သဒါ ဇာဂရမာနာနံ၊ အေဟာရတၱာႏုသိကၡိနံ။
နိဗၺာနံ အဓိမုတၱာနံ၊ အတၳံ ဂစၧႏၲိ အာသ၀ါ။
၂၂၆။ အခါခပ္သိမ္း ႏုိးၾကားထႂကြကုန္သည္ျဖစ္၍ ေန႔ညဥ့္ပတ္လံုး သိကၡာသံုးပါးကို
က်င့္ၾကကုန္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ စိတ္ညြတ္ၾကသူတို႔အား အာသေ၀ါတရားတို႔
ခ်ဳပ္ျငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္ၾကကုန္၏။
226. Those who are ever alert and watchful, who practice three discourses day
and night with the intent upon Nibbana, their evil passions will come to an
end.
၂၂၇။ ေပါရာဏေမတံ အတုလ၊ ေနတံ အဇၨတနာမိ၀။
နိႏၵႏၲိ တုဏွိမာသီနံ၊ နိႏၵႏၲိ ဗဟုဘာဏိနံ။
မိတဘာဏိမၸိ နိႏၵႏၲိ၊ နတၳိ ေလာေက အနိႏၵိေတာ။
၂၂၈။ န စာဟု န စ ဘ၀ိႆတိ၊ န ေစတရဟိ ၀ိဇၨတိ။
ဧကႏၲံ နိႏၵိေတာ ေပါေသာ၊ ဧကႏၲံ ၀ါ ပသံသိေတာ။
၂၂၉။ ယံ ေစ ၀ိညဴ ပသံသႏၲိ၊ အႏု၀ိစၥ သုေ၀ သုေ၀။
အစၧိဒၵ၀ုတၱႎ ေမဓာ၀ႎ၊ ပညာသီလသမာဟိတံ။
၂၃၀။ နိကၡံ ဇေမၺာနဒေႆ၀၊ ေကာ တံ နိႏၵိတုမရဟတိ။
ေဒ၀ါပိ နံ ပသံသႏၲိ၊ ျဗဟၼဳနာပိ ပသံသိေတာ။
၂၂၇။ အိုအတုလ ဤကဲ့ရဲ့ျခင္းသည္ ေ႐ွး႐ုိးစဥ္လာေပတည္း၊ ဤကဲ့ရဲ့ျခင္းသည္
ယခုမွျဖစ္သည္မဟုတ္၊ ဆိတ္ဆိတ္ေနသူကိုလည္း ကဲ့ရဲ့ကုန္၏၊ မ်ားစြာေျပာေဟာေသာသူကိုလည္း
ကဲ့ရဲ့ကုန္၏၊ ႏႈိင္းခ်ိန္၍ ေျပာေသာ သူကိုလည္း ကဲ့ရဲ့ကုန္၏၊ ေလာက၌
အကဲ့ရဲ့လြတ္ေသာသူမည္သည္ မ႐ွိေပ။
၂၂၈။ လံုး၀အကဲ့ရဲ့ခံရသူ လံုး၀အခ်ီးမြမ္းခံရသူမည္သည္ ေ႐ွးကလည္းမ႐ွိခဲ့စဖူး၊
ေနာင္အခါလည္း ႐ွိလိမ့္မည္မဟုတ္၊ ယခုအခါ၌လည္းမ႐ွိ။
၂၂၉-၂၃၀။ မက်ဳိးမျပတ္ေသာ အက်င့္႐ွိေသာ ေဖာက္ခဲြႏုိင္ေသာပညာ႐ွိေသာ ပညာဂုဏ္ သီလဂုဏ္
သမာဓိ ဂုဏ္႐ွိေသာသူကို ပညာ႐ွိသူတို႔သည္ ဟုတ္မွန္စြာသိ၍ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း
ခ်ီးမြမ္းခဲ့ပါမူ ဇမၺဴရာဇ္ေ႐ႊစင္နိကၡႏွင့္ တူသူကို အဘယ္သူသည္
ကဲ့ရဲ့ႏိုင္ပါအံ့နည္း၊ ထိုသူကို နတ္တို႔သည္လည္း ခ်ီးမြမ္းကုန္၏၊ ျဗဟၼာမင္းသည္လည္း
ခ်ီးမြမ္း၏။
227. It is an old saying, O Atula – not a new one, people find fault
who stays silently, they find fault with one speaking much, and even with one
who speaks moderately do they find fault. There is no one in this world who can
escape not faulted.
228. There never was, there never will be, nor is there now, a man who is
always blamed, or a man who is always praised.
229-230. But who would dare to blame the man whom the wise praise day after
day, whose life is pure and full of light, in whom there is virtue and wisdom,
who is pure as a pure coin of gold? Even the gods praise the man, even Brahma
praises him.
၂၃၁။ ကာယပၸေကာပံ ရေကၡယ်၊ ကာေယန သံ၀ုေတာ သိယာ။
ကာယဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ ကာေယန သုစရိတံ စေရ။
၂၃၂။ ၀စီပေကာပံ ရေကၡယ်၊ ၀ါစာယ သံ၀ုေတာ သိယာ။
၀စီဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ ၀ါစာယ သုစရိတံ စေရ။
၂၃၃။ မေနာပေကာပံ ရေကၡယ်၊ မနသာ သံ၀ုေတာ သိယာ။
မေနာဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ မနသာ သုစရိတံ စေရ။
၂၃၄။ ကာေယန သံ၀ုတာ ဓီရာ၊ အေထာ ၀ါစာယ သံ၀ုတာ။
မနသာ သံ၀ုတာ ဓီရာ၊ ေတ ေ၀ သုပရိသံ၀ုတာ။
၂၃၁။ ကိုယ္အမူအရာ ပ်က္စီးမႈ ကာယဒုစ႐ုိက္သံုးပါးကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏ ကာယဒြါရျဖင့္
ဒုစ႐ုိက္၀င္ေရာက္လာမႈကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ရာ၏၊ ကာယဒုစ႐ုိက္ကိုပယ္စြန္႔၍
ကာယသုစ႐ုိက္ကို က်င့္ရာ၏။
၂၃၂။ ႏႈတ္အမူအရာပ်က္စီးမႈ ၀စီဒုစ႐ုိက္ေလးပါးကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏၊ ၀စီဒြါရျဖင့္
ဒုစ႐ုိက္ ၀င္ေရာက္လာမႈကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ရာ၏၊ ၀စီဒုစ႐ုိက္ကိုပယ္စြန္႔၍
၀စီသုစ႐ုိက္ကိုက်င့္ရာ၏။
၂၃၃။ စိတ္အမူအရာပ်က္စီးမႈ မေနာဒုစ႐ုိက္သံုးပါးကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ရာ၏၊ မေနာဒြါရျဖင့္
ဒုစ႐ုိက္ ၀င္ေရာက္လာမႈကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ရာ၏၊ မေနာဒုစ႐ုိက္ကို ပယ္စြန္႔၍
မေနာသုစ႐ုိက္ကို က်င့္ရာ၏။
၂၃၄။ ပညာ႐ွိသည္ ကိုယ္ျဖင့္၀င္ေရာက္လာေသာ ဒုစ႐ုိက္၊ ႏႈတ္ျဖင့္၀င္ေရာက္လာေသာ
ဒုစ႐ုိက္၊ စိတ္ျဖင့္၀င္ ေရာက္လာေသာ ဒုစ႐ုိက္တို႔ကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ႏုိင္ကုန္၏၊
ထိုပညာ႐ွိတို႔သည္သာ တားျမစ္ပိတ္ပင္သူတို႔ မည္ကုန္၏။
231. Guard against misdeeds caused by body, one should be restrained in body.
Give up evil conduct of the body, but one should be of good bodily conduct.
232. Guard against misdeeds caused by words, one should be restrained in
speech. Give up evil conduct in speech, but one should be of good conduct in
speech.
233. Guard against misdeeds caused by mind, one should be restrained in
thoughts. Give up evil conduct of mind, but one should be of good conduct in
mind.
234. Those that are wise, whose body, words and mind are in self-control. They
are indeed well-controlled.
Chapter 18
၂၃၅။ ပ႑ဳပလာေသာ၀ ဒါနိသိ၊ ယမပုရိသာပိ စ ေတ ဥပ႒ိတာ။
ဥေယ်ာဂမုေခ စ တိ႒သိ၊ ပါေထယ်မၸိ စ ေတ န ၀ိဇၨတိ။
၂၃၆။ ေသာ ကေရာဟိ ဒီပမတၱေနာ၊ ခိပၸံ ၀ါယမ ပ႑ိေတာ ဘ၀။
နိဒၶႏၲမေလာ အနဂၤေဏာ၊ ဒိဗၺံ အရိယဘူမႎ ဥေပဟိသိ။
၂၃၇။ ဥပနီတ၀ေယာ စ ဒါနိသိ၊ သမၸယာေတာသိ ယမႆ သႏၲိကံ။
၀ါေသာ ေတ နတၳိ အႏၲရာ၊ ပါေထယ်မၸိ စ ေတ န ၀ိဇၨတိ။
၂၃၈။ ေသာ ကေရာဟိ ဒီပမတၱေနာ၊ ခိပၸံ ၀ါယမ ပ႑ိေတာ ဘ၀။
နိဒၶႏၲမေလာ အနဂၤေဏာ၊ န ပုနံ ဇာတိဇရံ ဥေပဟိသိ။
၂၃၅။ ဥပါသကာ သင္သည္ ယခုအခါေဖ်ာ့ေတာ့ေသာ ဖက္႐ြက္ေရာ္ကဲ့သို႔ျဖစ္ခဲ့ျပီ၊
ေသမင္းတမန္တို႔သည္လည္း သင္၏ အနီး၌ တည္ကုန္ျပီ၊ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္း၏အစ
ဘ၀အဆံုး၌လည္း တည္ခဲ့ျပီ၊ သင့္အား ဘ၀တစ္ပါးသို႔သြားရန္ ေကာင္းမႈရိကၡာလည္း မ႐ွိ။
၂၃၆။ ထိုသင္သည္ မိမိ၏ မွီရာကြၽန္းႏွင့္တူေသာ ေကာင္းမႈကိုျပဳေလာ့၊ လ်င္စြာ အားထုတ္၍
ပညာ႐ွိသူျဖစ္ေလေလာ့၊ အညစ္အေၾကးကိုပယ္ထုတ္၍ ကိေလသာမ႐ွိခဲ့မူ အရိယာတို႔ေနရာ
သုဒၶါ၀ါသဘံုသို႔ ကပ္ေရာက္ရလတၱံ႔။
၂၃၇။ ဥပါသကာ သင္သည္ယခုအခါအ႐ြယ္လြန္ေခ်ၿပီ၊ ေသမင္း၏ အထံသို႔ သြားခ်ိန္ေရာက္ခဲ့ၿပီ၊
သင့္အား ခရီးအၾကား၌ ရပ္နားေနရန္ အခြင့္မ႐ွိ၊ သင့္အား ဘ၀တစ္ပါးသို႔သြားရန္
ေကာင္းမႈရိကၡာလည္း မ႐ွိ။
၂၃၈။ ဥပါသကာ သင္သည္မိမိ၏ မွီရာကြၽန္းႏွင့္တူေသာ ေကာင္းမႈကိုျပဳေလာ၊့
လ်င္စြာအားထုတ္၍ ပညာ႐ွိသူ ျဖစ္ေလ ေလာ့၊ အညစ္အေၾကးကိုပယ္ထုတ္၍ ကိေလသာမ႐ွိခဲ့မူ
တစ္ဖန္ ပဋိသေႏၶေနျခင္း အိုျခင္းသို႔ မေရာက္ရေတာ့ လတၱံ႔။
235. It is like a withered yellow leaf that you look like now; the messengers
of Death have come near to you. You stand at the door of departure for far away
journey, but you have no provisions to carry along with you for that journey
(in next life).
236. Do virtuous deeds to make an island or refuge for yourself, act quickly to
become a wise one. With all impurities blown off and free from mental
defilements, you will reach the heavenly land of nobles.
237. And you are now well advanced in age. You are going to meet the death
soon. There is no resting place on the way, and you have done no good deeds for
that journey (in next life).
238. Do virtuous deeds to make an island for yourself, act quickly to become a
wise one. With all impurities blown off and free from mental defilements, you
will not again enter into the circle of birth and old age anymore.
၂၃၉။ အႏုပုေဗၺန ေမဓာ၀ီ၊ ေထာကံ ေထာကံ ခေဏ ခေဏ။
ကမၼာေရာ ရဇတေႆ၀၊ နိဒၶေမ မလမတၱေနာ။
၂၃၉။ ပန္းတိမ္ဆရာသည္ ေ႐ႊ၏အညစ္အေၾကးကို တျဖည္းျဖည္းထုတ္သကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိသည္
အစဥ္သျဖင့္ မိမိ၏ အညစ္အေၾကးကို အနည္းငယ္အနည္းငယ္ အခြင့္ရတိုင္း ရာဂစေသာ
အညစ္အေၾကးကို ထုတ္ပယ္ရာ၏။
239. Let the wise one blow away passions and impurities of the self, little by
little by chance, again and again, moment to moment, like a goldsmith removes
impurities from gold.
၂၄၀။ အယသာ၀ မလံ သမု႒ိတံ၊ တတု႒ာယ တေမ၀ ခါဒတိ။
ဧ၀ံ အတိေဓာနစာရိနံ၊ သာနိ ကမၼာနိ နယႏၲိ ဒုဂၢတႎ။
၂၄၀။ သံေခ်းသည္ သံမွပင္ျဖစ္လာ၍ သံေခ်းတက္ျပီးလွ်င္ ထိုသံကိုပင္ ျပန္၍စားသကဲ့သို႔၊
ဤအတူ မေကာင္းမႈ၌ လြန္က်ဴး၍က်င့္ေသာသူကို မိမိက်င့္ၾကံမႈတို႔သည္ ဒုဂၢတိဘ၀သို႔
ေဆာင္ကုန္၏။
240. Like rust eats away the iron from which it is sprung, so do one's misdeeds
lead that person to the evil path.
၂၄၁။ အသဇၩာယမလာ မႏၲာ၊ အႏု႒ာနမလာ ဃရာ။
မလံ ၀ဏၰႆ ေကာသဇၨံ၊ ပမာေဒါ ရကၡေတာ မလံ။
၂၄၁။ စာေပက်မ္းဂန္ အတတ္ပညာတို႔သည္ မ႐ြတ္ဖတ္ မသရဇၥၽာယ္ျခင္းလွ်င္ ပ်က္စီးေၾကာင္း
အညစ္အေၾကး႐ွိကုန္၏၊ အိမ္တို႔သည္ ေၾကာင့္ၾကတစိုက္ မျပဳျပင္ျခင္းလွ်င္
ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး႐ွိကုန္၏၊ ပ်င္းရိျခင္းသည္ အဆင္းလွပျခင္း၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း
အညစ္အေၾကး မည္၏၊ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းသည္ ေစာင့္ေ႐ွာက္သူ၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏။
241. No recitation leads to the rust of Literary work of scriptures, no
maintenance leads to destruction of a house, laziness leads the taint of
beauty, forgetfulness leads to impurity of the guardian.
၂၄၂။ မလိတၳိယာ ဒုစၥရိတံ၊ မေစၦရံ ဒဒေတာ မလံ။
မလာ ေ၀ ပါပကာ ဓမၼာ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။
၂၄၃။ တေတာ မလာ မလတရံ၊ အ၀ိဇၨာ ပရမံ မလံ။
ဧတံ မလံ ပဟႏ႖ာန၊ နိမၼလာ ေဟာထ ဘိကၡေ၀ါ။
၂၄၂။ လင္ကိုလြန္က်ဴး၍က်င့္ျခင္းသည္ မိန္းမ၏ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏၊
ႏွေျမာ၀န္တိုျခင္းသည္ ေပးလွဴသူ၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏၊ ယုတ္ည့ံေသာ
အကုသိုလ္တရားတို႔သည္ ဤဘ၀၌လည္းေကာင္း၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္းေကာင္း ဧကန္ပ်က္စီးေၾကာင္း
အညစ္အေၾကးမည္ကုန္၏
၂၄၃။ ထိုအညစ္အေၾကးတို႔ထက္ အလြန္ကဲဆံုး အညစ္အေၾကးကား အမွန္ကိုမသိမႈ အ၀ိဇၨာပင္တည္း၊
ရဟန္းတို႔ ဤအလြန္ကဲဆံုး အ၀ိဇၨာ အညစ္အေၾကးကို သုတ္သင္၍ အညစ္အေၾကး ကင္းေစကုန္ေလာ့။
242. Misconduct is the impurity of a woman; stinginess is the impurity of a
donor. Evil things are indeed impurities in this world and the beyond.
243. But the greatest of all impurities is ignorance (Awaitzar), O Bhikkhus!
Throw this away and become pure from sin.
၂၄၄။ သုဇီ၀ံ အဟိရိေကန၊ ကာကသူေရန ဓံသိနာ။
ပကၡႏၵိနာ ပဂေဗၻန၊ သံကိလိေ႒န ဇီ၀ိတံ။
၂၄၅။ ဟိရီမတာ စ ဒုဇၨီ၀ံ၊ နိစၥံ သုစိဂေ၀သိနာ။
အလီေနနာပၸဂေဗၻန၊ သုဒၶါဇီေ၀န ပႆတာ။
၂၄၄။ အ႐ွက္မ႐ွိသူသည္ ရဲတင္းေသာက်ီးႏွင့္တူသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးဂုဏ္ကို
ဖ်က္စီးသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးျပဳသည္ကို မိမိျပဳသေယာင္ေဆာင္သျဖင့္ လည္းေကာင္း၊
ၾကမ္းၾကဳတ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ညစ္ညဴးေသာ အက်င့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသက္ေမြးမႈ
ျပဳေသာေၾကာင့္ အသက္ေမြးလြယ္ကူ၏။
၂၄၅။ အ႐ွက္႐ွိသူသည္္ အျမဲစင္ၾကယ္မႈကို ႐ွာသျဖင့္လည္းေကာင္း၊
မတြန္႔တိုသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မၾကမ္း ၾကဳတ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စင္ၾကယ္ေသာ
အသက္ေမြးမႈျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သင့္မသင့္ကို ေျမာ္ျမင္သျဖင့္ လည္းေကာင္း
အသက္ေမြးမႈျပဳေသာေၾကာင့္ အသက္ေမြးမႈ ခဲယဥ္း၏။
244. Life is easy for those who shamelessly are bold as a crow, for the
impudent, for the mischief-maker, for the arrogant and insulting, for the
impure.
245. Life is hard to live for the modest always seeking purity, free from
clinging, and not impudent, is detached (not stingy), pure in the mode of life.
၂၄၆။ ေယာ ပါဏမတိပါေတတိ၊ မုသာ၀ါဒဥၥ ဘာသတိ။
ေလာေက အဒိႏၷမာဒိယတိ၊ ပရဒါရဥၥ ဂစၧတိ။
၂၄၇။ သုရာေမရယပါနဥၥ၊ ေယာ နေရာ အႏုယုဥၨတိ။
ဣေဓ၀ ေမေသာ ေလာကသၼႎ၊ မူလံ ခဏတိ အတၱေနာ။
၂၄၈။ ဧ၀ံ ေဘာ ပုရိသ ဇာနာဟိ၊ ပါပဓမၼာ အသညတာ။
မာ တံ ေလာေဘာ အဓေမၼာ စ၊ စိရံ ဒုကၡာယ ရႏၶယံု။
၂၄၆-၂၄၇။ ေလာက၌ အၾကင္သူသည္ သူ႔အသက္ကို သတ္၏၊ မဟုတ္မမွန္ေသာ စကားကိုလည္း ေျပာဆို၏၊
ပိုင္႐ွင္မေပးေသာ သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၏၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း သြားလာ၏၊
ေသရည္ေသရက္ကိုလည္း ေသာက္စား၏၊ ထိုသူသည္ ဤဘ၀၌ပင္လွ်င္ မိမိ၏ မူလရင္း အေျခအျမစ္ကို
တူးၿဖိဳဖ်က္ဆီးသည္ မည္၏။
၂၄၈။ အိုေယာက်္ား ကိုယ္စသည္ကိုေစာင့္စည္းမႈ ကင္းေ၀းသူတို႔သည္ ယုတ္ညံ့ေသာသေဘာ
႐ွိကုန္၏ဟု သိေလ ေလာ့၊ ေလာဘသည္ လည္းေကာင္း ေဒါသသည္ လည္းေကာင္း သင့္ကို ၾကာျမင့္စြာ
ဆင္းရဲေစရန္ မျပဳလုပ္ပါေစလင့္။
246-247. Whoever in this world destroys life, speaks untruth, takes what is not
given, and goes to another's wife, and gets drunk with intoxicants, digs up his
own root right here in this world (leads to his own destruction).
248. O man! Know this; that the lack of self-control means wrongdoing. Do not
let greed and wrongdoing oppress you into prolonged suffering.
၂၄၉။ ဒဒါတိ ေ၀ ယထာသဒၶံ၊ ယထာပသာဒနံ ဇေနာ။
တတၳ ေယာ စ မကၤု ဘ၀တိ၊ ပေရသံ ပါနေဘာဇေန။
န ေသာ ဒိ၀ါ ၀ါ ရတၱႎ ၀ါ၊ သမာဓိမဓိဂစၧတိ။
၂၅၀။ ယႆ ေစတံ သမုစၧိႏၷံ၊ မူလဃစၥံ သမူဟတံ။
သ ေ၀ ဒိ၀ါ ၀ါ ရတၱႎ ၀ါ၊ သမာဓိမဓိဂစၧတိ။
၂၄၉။ လူအေပါင္းသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္အား ယံုၾကည္သည့္အေလ်ာက္ ၾကည္ညိဳသည့္အေလ်ာက္
ေပးကမ္း လွဴဒါန္း၏၊ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္စသည္ကို သူတစ္ပါးတို႔ ေပးလွဴရာ၌
မ်က္ႏွာမသာသူသည္ ေန႔အခါ၌ လည္းေကာင္း၊ ညဥ့္အခါ၌ လည္းေကာင္း စိတ္၏ တည္ၾကည္မႈကိုမရ။
၂၅၀။ အၾကင္သူသည္ ဤမ်က္ႏွာမသာမႈသေဘာကို အၾကြင္းမဲ့ျဖတ္၏။ အျမစ္ျပတ္
ပယ္ႏုတ္ျပီးျဖစ္၏၊ ထိုသူသည္ ေန႔အခါ၌လည္းေကာင္း၊ ညဥ့္အခါ၌လည္းေကာင္း
စိတ္၏တည္ၾကည္မႈကို ဧကန္ရ၏။
249. People make donations according to their faith: if one's thoughts are
disturbed by what has given out to others, that person may not attain
concentration by day and by night.
250. But when this is cut off and uprooted, then that person can attain
concentration by day and by night.
၂၅၁။ နတၳိ ရာဂသေမာ အဂၢိ၊ နတၳိ ေဒါသသေမာ ဂေဟာ။
နတၳိ ေမာဟသမံ ဇာလံ၊ နတၳိ တဏွာသမာ နဒီ။
၂၅၁။ ရာဂႏွင့္တူေသာ မီးသည္မ႐ွိ၊ ေဒါသႏွင့္တူေသာ ဖမ္းယူတတ္ေသာ သတၱ၀ါသည္မ႐ွိ၊
ေမာဟႏွင့္တူေသာ ပိုက္ကြန္သည္မ႐ွိ၊ တဏွာႏွင့္တူေသာ ျမစ္သည္မ႐ွိ။
251. There is no fire like passion, no captor like anger, there is no net like
illusion and there is no river like craving.
၂၅၂။ သုဒႆံ ၀ဇၨမေညသံ၊ အတၱေနာ ပန ဒုဒၵသံ။
ပေရသံ ဟိ ေသာ ၀ဇၨာနိ၊ ၾသပုနာတိ ယထာ ဘုသံ။
အတၱေနာ ပန ဆာေဒတိ၊ ကလႎ၀ ကိတ၀ါ သေဌာ။
၂၅၂။ သူတစ္ပါးတို႔၏အျပစ္ကို ျမင္လြယ္၏၊ မိမိ၏အျပစ္ကိုကား ျမင္ႏုိင္ခဲ၏၊ ထိုသူသည္
ဖြဲကိုလႊင့္သကဲ့သို႔ သူ တစ္ပါးတို႔၏ အျပစ္ကိုလႊင့္၏ စဥ္းလဲေကာက္က်စ္ေသာ
ငွက္မုဆိုးသည္ ကိုယ္ကို သစ္႐ြက္စသည္ျဖင့္ ဖံုးလြမ္း သကဲ့သို႔ မိမိ၏ အျပစ္ကိုမူကား
ဖံုးလႊမ္း၏။
252. It is easy to see the fault of others, but one's own is hard to see. One
shows the faults of others like chaff winnowed in the wind, but one conceals
one's own faults as a cunning bird hunter who hides under the leaves.
၂၅၃။ ပရ၀ဇၨာႏုပႆိႆ၊ နိစၥံ ဥဇၩာနသညိေနာ။
အာသ၀ါ တႆ ၀ၯုႏၲိ၊ အာရာ ေသာ အာသ၀ကၡယာ။
၂၅၃။ သူတစ္ပါး၏ အျပစ္ကို အစဥ္႐ႈလွ်က္ အျမဲမျပတ္ ကဲ့ရဲ့တတ္သူအား အာသေ၀ါတရားတို႔သည္
တိုးပြားကုန္၏၊ ထုိသူသည္ အာသေ၀ါကုန္ျခင္းမွ ေ၀းကြာ၏။
253. One who sees the faults of others is always ready to blame. This makes him
increase of compulsions (Arthawal taya). Such one is far from extinction of
compulsion.
၂၅၄။ အာကာေသ၀ ပဒံ နတၳိ၊ သမေဏာ နတၳိ ဗာဟိေရ။
ပပဥၥာဘိရတာ ပဇာ၊ နိပၸပဥၥာ တထာဂတာ။
၂၅၅။ အာကာေသ၀ပဒံ နတၳိ၊ သမေဏာ နတၳိ ဗာဟိေရ။
သခၤါရာ သႆတာ နတၳိ၊ နတၳိ ဗုဒၶါနမိဥၨိတံ။
၂၅၄။ ေကာင္းကင္၌ ေျခရာမ႐ွိ၊ သာသနာ့ျပင္ပ၌ မဂ္ရ ဖိုလ္ရ ရဟန္းမ႐ွိ၊ သတၱ၀ါတို႔သည္
သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာ တဏွာ မာန ဒိ႒ိ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကုန္၏၊ ဘုရား႐ွင္တို႔သည္ သံသရာ
ခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာတရားမွ ကင္းကုန္၏။
၂၅၅။ ေကာင္းကင္၌ ေျခရာမ႐ွိ၊ သာသနာ့ျပင္ပ၌ မဂ္ရဖိုလ္ရ ရဟန္းမ႐ွိ၊ ျမဲကုန္ေသာသခၤါရ
တရားတို႔သည္ မ႐ွိကုန္။ ဘုရား႐ွင္တို႔အား တုန္လႈပ္ျခင္းမ႐ွိ။
254. There is no footstep in the sky; no true monk is found outside the
Buddhist Order (in Buddha's Theravada Thar tha nar), the world delights in
pleasures, Buddhas have overcome from such pleasures.
255. There is no footstep in the sky; no true monk is found outside the
Buddhist Order (in Buddha's Theravada Thar tha nar), no Sankhara is eternal;
Buddhas have no agitation.
Chapter 19
၂၅၆။ န ေတန ေဟာတိ ဓမၼေ႒ာ၊ ေယနတၳံ သာဟသာ နေယ။
ေယာ စ အတၳံ အနတၳဥၥ၊ ဥေဘာ နိေစၧယ် ပ႑ိေတာ။
၂၅၇။ အသာဟေသန ဓေမၼန၊ သေမန နယတီ ပေရ။
ဓမၼႆ ဂုေတၱာ ေမဓာ၀ီ၊ ဓမၼေ႒ာတိ ပ၀ုစၥတိ။
၂၅၆။ ဆံုးျဖတ္အပ္ေသာ အမႈသေဘာကို ႏုိင္ထက္စီးနင္း ဆံုးျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ တရား၌တည္သူ
တရားသူႀကီးမဟုတ္၊ ပညာ႐ွိသည္ ဟုတ္မွန္ေသာအေၾကာင္း မဟုတ္မမွန္ေသာအေၾကာင္း ႏွစ္ပါး
စံုကို စံုစမ္းေမးျမန္း၍ ဆံုးျဖတ္ရာ၏။
၂၅၇။ မခြၽတ္မယြင္း တရားႏွင့္အညီ သူတစ္ပါးတို႔ကို ႏိုင္ျခင္း႐ႈံးျခင္းသို႔
ေရာက္ေစေသာ ပညာ႐ွိကို တရားေစာင့္ေသာ တရား၌တည္သူ တရားသူႀကီးဟု ဆိုအပ္၏။
256. One who forcefully decides and settles matters in his own way is not
righteous; a wise person considers what is right and what is wrong.
257. One who judges others justly and righteously with Dhamma, is called
"One firm in Dhamma".
၂၅၈။ န ေတန ပ႑ိေတာ ေဟာတိ၊ ယာ၀တာ ဗဟု ဘာသတိ။
ေခမီ အေ၀ရီ အဘေယာ၊ ပ႑ိေတာတိ ပ၀ုစၥတိ။
၂၅၈။ စကားမ်ားစြာ ေျပာကာမွ်ျဖင့္ ပညာ႐ွိမျဖစ္၊ ေဘးမ႐ွိရန္မလာ
ေၾကာက္႐ြ႔ံမႈကင္းကြာသူကို ပညာ႐ွိဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
258. One is not a wise one merely because one speaks much. The one who is
peaceful, loving and fearless is called a "wise one".
၂၅၉။ န တာ၀တာ ဓမၼဓေရာ၊ ယာ၀တာ ဗဟု ဘာသတိ။
ေယာ စ အပၸမၸိ သုတြာန၊ ဓမၼံ ကာေယန ပႆတိ။
သ ေ၀ ဓမၼဓေရာ ေဟာတိ၊ ေယာ ဓမၼံ နပၸမဇၨတိ။
၂၅၉။ စကားမ်ားစြာေျပာကာမွ်ျဖင့္ တရားကိုေဆာင္သူမမည္၊ အၾကင္သူသည္ အနည္းငယ္ေသာ
တရားစကားကို ၾကားရ႐ုံမွ်ျဖင့္လည္း သစၥာေလးပါးတရားကို မဂ္ဉာဏ္ျဖင့္ျမင္၏၊ ထို
သစၥာေလးပါးတရား၌ မေမ့မေလ်ာ့သူသည္သာ စင္စစ္ တရားေဆာင္သူမည္၏။
259. One is not a Dhamma-bearer merely because one speaks much. He who hears a
little of Dhamma, sees Dhamma about the Four Noble Truths by oneself mentally,
and does not neglect them, is indeed, a Dhamma-bearer.
၂၆၀။ န ေတန ေထေရာ ေသာ ေဟာတိ၊ ေယနႆ ပလိတံ သိေရာ။
ပရိပေကၠာ ၀ေယာ တႆ၊ ေမာဃဇိေဏၰာတိ ၀ုစၥတိ။
၂၆၁။ ယမွိ သစၥဥၥ ဓေမၼာစ၊ အဟႎသာ သံယေမာ ဒေမာ။
သ ေ၀ ၀ႏၲမေလာ ဓီေရာ၊ ေထေရာ ဣတိ ပ၀ုစၥတိ။
၂၆၀။ ထိုရဟန္း၏ ဦးေခါင္းသည္ေဖြးေဖြးျဖဴ၏၊ ထိုဦးေခါင္း ေဖြးေဖြးျဖဴကာမွ်ျဖင့္
ထိုရဟန္းသည္ မေထရ္မမည္၊ ထိုရဟန္း၏ အ႐ြယ္ရင့္အိုမႈကို အက်ဳိးမဲ့
ရင့္အိုမႈဟုဆိုအပ္၏။
၂၆၁။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္၌ သစၥာလည္း႐ွိ၏၊ တရားလည္း႐ွိ၏၊ ညႇဥ္းဆဲမႈမ႐ွိ၊ သီလေစာင့္ျခင္း
႐ွိ၏၊ ဣေႁႏၵကိုလည္းဆံုးမ၏၊ ကိေလသာ ပ်ဳိ႔အန္ၿပီးေသာ ထိုပညာ႐ွိပုဂၢဳိလ္ကိုသာ မေထရ္ဟု
ဆိုအပ္၏။
260. A monk can't be a venerable elder Bhikkhu because his hair has gone grey;
though ripe with old age, he is indeed "old in vain".
261. But a monk can be a venerable Elder Bhikkhu if he is in truth and Dhamma,
nonviolence, restraint, self-control, who has already ejected mental
defilements and is wise.
၂၆၂။ န ၀ါကၠရဏမေတၱန၊ ၀ဏၰေပါကၡရတာယ ၀ါ။
သာဓု႐ူေပါ နေရာ ေဟာတိ၊ ဣႆုကီ မစၧရီ သေဌာ။
၂၆၃။ ယႆ ေစတံ သမုစၧိႏၷံ၊ မူလဃစၥံ သမူဟတံ။
သ ၀ႏၲေဒါေသာ ေမဓာ၀ီ၊ သာဓု႐ူေပါတိ ၀ုစၥတိ။
၂၆၂။ ျငဴစူတတ္ေသာ ၀န္တိုေသာ စဥ္းလဲတတ္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္ ေကာင္းေသာစကားကို
ေျပာတတ္ကာမွ်ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ႐ုပ္အဆင္း လွပကာမွ်ျဖင့္ လည္းေကာင္း
ေကာင္းေသာသေဘာ႐ွိသည္ မမည္။
၂၆၃။ အၾကင္သူသည္ ျငဴစူျခင္း ၀န္တိုျခင္း စဥ္းလဲျခင္းဟူေသာ ထိုသေဘာကို
အႂကြင္းမဲ့ျဖတ္၏၊ အျမစ္ျပတ္ ပယ္ႏႈတ္ၿပီးျဖစ္၏၊ ကိေလသာအျပစ္ကို ေထြးအန္ၿပီးေသာ
ထိုပညာ႐ွိကို ေကာင္းေသာသေဘာ႐ွိသူဟု ဆိုအပ္၏။
262. A jealous, greedy and deceitful person cannot be a man of good-natured -
merely by fine words and beauty of appearance.
263. But this person in whom these three sins are uprooted and who already
ejected mental defilements, he is in truth a man of good-natured.
၂၆၄။ န မု႑ေကန သမေဏာ၊ အဗၺေတာ အလိကံ ဘဏံ။
ဣစၧာေလာဘသမာပေႏၷာ၊ သမေဏာ ကႎ ဘ၀ိႆတိ။
၂၆၅။ ေယာ စ သေမတိ ပါပါနိ၊ အဏံုထူလာနိ သဗၺေသာ။
သမိတတၱာ ဟိ ပါပါနံ၊ သမေဏာတိ ပ၀ုစၥတိ။
၂၆၄။ ဦးျပည္းေခါင္း တံုးကာမွ်ျဖင့္ ရဟန္းမည္သည္မျဖစ္၊ သီလအက်င့္ ဓုတင္အက်င့္လည္း
မ႐ွိေသာ ခြၽတ္ယြင္း ေသာစကားကိုလည္း ေျပာတတ္ေသာ လိုခ်င္မက္ေမာမႈႏွင့္
ျပည့္စံုေသာသူသည္ အဘယ္မွာ ရဟန္းဟုတ္ႏုိင္ ပါအံ့နည္း။
၂၆၅။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ အေသးအႀကီးျဖစ္ေသာ မေကာင္းမႈတို႔ကို အခ်င္းခပ္သိမ္း
ၿငိမ္းေစ၏၊ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို မေကာင္းမႈအလံုးစံုကို ျငိမ္းေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ရဟန္းဟူ၍
ဆိုအပ္၏။
264. Not by a shaven head (a skinhead), does a man become a Samana, a monk. How
can a man be a Samana if he forgets his religious vows, if he speaks what is
not true, if he still has desire and greed?
265. But one who puts away all evils, whether great or small, he is in truth a
Samana because of having put away all evils.
၂၆၆။ န ေတန ဘိကၡဳ ေသာ ေဟာတိ၊ ယာ၀တာ ဘိကၡေတ ပေရ။
၀ိႆံ ဓမၼံ သမာဒါယ၊ ဘိကၡဳ ေဟာတိ န တာ၀တာ။
၂၆၇။ ေယာဓ ပုညဥၥ ပါပဥၥ၊ ဗာေဟတြာ ျဗာဟၼစရိယ၀ါ။
သခၤါယ ေလာေက စရတိ၊ သ ေ၀ ဘိကၡဴတိ ၀ုစၥတိ။
၂၆၆။ သူတစ္ပါးတို႔ထံ ေတာင္းစားကာမွ်ျဖင့္ ရဟန္းမည္သည္မျဖစ္၊ တရားႏွင့္မညီညြတ္ေသာ
အက်င့္ကိုယူ၍ က်င့္ကာမွ်ျဖင့္ ရဟန္းမည္သည္မျဖစ္။
၂၆၇။ ဤသာသနာေတာ္၌ အၾကင္သူသည္ ျမတ္ေသာအက်င့္႐ွိသည္ျဖစ္၍ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈကို
ပယ္ႏုတ္လ်က္ ခႏၶာငါးပါးဟူေသာ ေလာကကို ဉာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္၍ က်င့္၏၊ ထိုသူကို ရဟန္းဟု
ဆိုအပ္၏။
266. One may not simply be a samana because he asks for alms from others; and
one may not thereby a samana just for having taken up wrong practices.
267. One who, in this circle of Buddha's Order ( in Buddha's Theravada Thar tha
nar), has meritorious deeds sets aside both the wholesome and unwholesome
(merit and demerit) with insight and sees the world as five aggregates with his
knowledge. He, indeed, is called "Bhikkhu".
၂၆၈။ န ေမာေနန မုနီ ေဟာတိ၊ မူဠွ႐ူေပါ အ၀ိဒၵသု။
ေယာ စ တုလံ၀ ပဂၢယွ၊ ၀ရမာဒါယ ပ႑ိေတာ။
၂၆၉။ ပါပါနိ ပရိ၀ေဇၨတိ၊ သ မုနီ ေတန ေသာ မုနိ။
ေယာ မုနာတိ ဥေဘာ ေလာေက၊ မုနိ ေတန ပ၀ုစၥတိ။
၂၆၈-၂၆၉။ အသိပညာမ႐ွိပါဘဲ ေတြေ၀ေသာ သေဘာ႐ွိေသာသူသည္ ဆိတ္ဆိတ္ေနကာမွ်ျဖင့္ မုနိမမည္၊
အၾကင္ပညာ႐ွိသည္ ခ်ိန္ခြင္ကိုကိုင္၍ ခ်ိန္စက္သကဲ့သို႔ ေကာင္းမႈတည္းဟူေသာ
အျမတ္တရားကိုယူ၍ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ၾကဥ္ေ႐ွာင္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုပညာ
႐ွိသည္ မုနိမည္၏၊ အၾကင္သူသည္ အဇၥ်တၱဗဟိဒၶ ခႏၶာႏွစ္ပါးတို႔ကိုသိ၏၊ ထိုသူသည္လည္း
မုနိ မည္၏၊ ထိုအေၾကာင္းႏွစ္ပါးေၾကာင့္ မုနိဟု ဆိုအပ္၏။
268-269. One does not become a "Mu ni", a sage by silence alone if
one be dull and ignorant. But a wise one who, holding a pair of scales, takes
to what is the best and rejects what is bad. For that reason he is a ''Mu
ni". He who understands inner and outer worlds of the body is therefore
called a Sage (Mu ni).
၂၇၀။ န ေတန အရိေယာ ေဟာတိ၊ ေယန ပါဏာနိ ဟႎသတိ။
အဟႎသာ သဗၺပါဏာနံ၊ အရိေယာတိ ပ၀ုစၥတိ။
၂၇၀။ အၾကင့္ေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔ကို ညႇဥ္းဆဲ၏။ ထို ညႇဥ္းဆဲျခင္းေၾကာင့္ အရိယာမျဖစ္၊
သတၱ၀ါတို႔ကို မညႇဥ္းဆဲ ျခင္းေၾကာင့္ အရိယာဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
270. Because a man injures other living creatures, he is not a Noble one
(Ariya). By harmlessness ( with loving kindness) towards all living beings, he
is called a Noble one.
၂၇၁။ န သီလဗၺတမေတၱန၊ ဗာဟုသေစၥန ၀ါ ပန။
အထ ၀ါ သမာဓိလာေဘန၊ ၀ိ၀ိတၱသယေနန ၀ါ။
၂၇၂။ ဖုသာမိ ေနကၡမၼသုခံ၊ အပုထုဇၨနေသ၀ိတံ။
ဘိကၡဳ ၀ိႆာသမာပါဒိ၊ အပၸေတၱာ အာသ၀ကၡယံ။
၂၇၁-၂၇၂။ သီလအက်င့္ ႐ွိကာမွ်ျဖင့္လည္းေကာင္း အၾကားအျမင္ မ်ားကာမွ်ျဖင့္
လည္းေကာင္း၊ တည္ၾကည္မႈ သမာဓိ ရကာမွ်ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဆိတ္ျငိမ္ရာ၌ ေနကာမွ်ျဖင့္
လည္းေကာင္း ရဟန္းသည္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းေသာ ရဟႏၲာ အျဖစ္သို႔ မေရာက္ေသးသမွ် ပုထုဇဥ္တို႔
မမွီ၀ဲအပ္ေသာ အနာဂါမိဖိုလ္ခ်မ္းသာကို ရေပ၏ဟူ၍ သက္သာရာ ရပ္နားျခင္းသို႔
မေရာက္ပါေစလင့္။
271-272. Not by precepts and moral rites, nor by much learning, nor by
attainment of concentration, nor by a bed of solitude, do not think by yourself
as you reach the joy of freedom (enjoyed the bliss of Renunciation –
Anagami-phala) which is unknown to ordinary people. O Bhikkhu, be not contented
on the way, if not having attained extinction of desires (Arthawal tayas).
Chapter 20
၂၇၃။ မဂၢါန႒ဂႋေကာ ေသေ႒ာ၊ သစၥာနံ စတုေရာ ပဒါ။
၀ိရာေဂါ ေသေ႒ာ ဓမၼာနံ၊ ဒြိပဒါနဥၥ စကၡဳမာ။
၂၇၄။ ဧေသ၀ မေဂၢါ နတၳေညာ၊ ဒႆနႆ ၀ိသုဒၶိယာ။
ဧတဥႇိ တုေမွ ပဋိပဇၨထ၊ မာရေႆတံ ပေမာဟနံ။
၂၇၅။ ဧတဥႇိ တုေမွ ပဋိပႏၷာ၊ ဒုကၡႆႏၲံ ကရိႆထ။
အကၡာေတာ ေ၀ါ မယာ မေဂၢါ၊ အညာယ သလႅကႏၲနံ။
၂၇၆။ တုေမွဟိ ကိစၥမာတပၸံ၊ အကၡာတာေရာ တထာဂတာ။
ပဋိပႏၷာ ပေမာကၡႏၲိ၊ စ်ာယိေနာ မာရဗႏၶနာ။
၂၇၃။ လမ္းခရီးအားလံုးတြင္ အဂၤါ႐ွစ္ပါး႐ွိေသာ လမ္းခရီးမဂ္သည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏၊
သစၥာအားလံုးတုိ႔တြင္ အရိယသစၥာေလးပါးသည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏၊ သေဘာတရားအားလံုးတို႔တြင္
ရာဂကင္းရာ နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏၊ အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း႐ွိေသာ သတၱ၀ါအားလံုးတို႔တြင္
မ်က္စိငါးပါး႐ွိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏။
၂၇၄။ ဤအဂၤါ႐ွစ္ပါး႐ွိေသာ လမ္းခရီးမဂ္သည္သာလွ်င္ ဉာဏ္အျမင္ စင္ၾကယ္ျခင္းအတြက္
ခရီးမွန္ျဖစ္၏၊ ဤလမ္းခရီးမဂ္မွ တစ္ပါးေသာခရီးသည္ မ႐ွိေတာ့ျပီ၊ ထို႔ေၾကာင့္
သင္တို႔သည္ ဤခရီးမွန္ကိုသာ သြားၾကကုန္ေလာ့၊ ဤခရီးမွန္သည္ မာရ္မင္းမျမင္ႏုိင္ေသာ
လမ္းခရီးတည္း။
၂၇၅။ သင္တုိ႔သည္ ဤမဂ္ဟူေသာလမ္းမွန္ကို သြားၾကကုန္သည္႐ွိေသာ္ ဆင္းရဲအဆံုးကို
ျပဳရကုန္လတၱံ႔၊ ငါသည္ ရာဂစေသာ ဆူးေျငာင့္ကင္းေသာလမ္းမွန္ကို ကိုယ္တိုင္သိ၍ သင္တို႔
အား မဂ္ဟူေသာလမ္းမွန္ကို ညႊန္ၾကားအပ္ၿပီ။
၂၇၆။ သင္တို႔သည္ ကိုယ္တိုင္ျပဳဖြယ္ကိစၥကို အားထုတ္ၾကကုန္ေလာ့၊ ဘုရား႐ွင္တို႔သည္
လမ္းမွန္ကို ၫႊန္ၾကား႐ုံမွ် ျဖစ္ကုန္၏၊ က်င့္ၾကကုန္၍ ကိေလသာကို
႐ႈိ႔ၿမႇဳိက္ၾကသူတို႔သည္သာ မာရ္မင္း အေႏွာင္အဖြဲ႔မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ကုန္၏။
273. Of all the paths, the Eightfold Path is the best. Of truths, the Four
Noble truths are the best. Detachment (Passionless ness) is the best of
principles; and of two-footed persons, Buddha, the Man of Vision who has eyes
to see insight.
274. This is the Path; there is no other that leads to Purity of Vision. Go
along this path; this is what Mara can't see.
275. If you go on this way you will make an end of suffering. I showed this way
when I had understood the removal of darts and thorn (of lust, passions) as
cravings.
276. You yourself must make an effort. Buddhas (The Awakened Ones) only show
the path. For those meditative ones who enter this path are free from the
bondage of Mara.
၂၇၇။ သေဗၺ သခၤါရာ အနိစၥာတိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ၀ိသုဒၶိယာ။
၂၇၇။ အၾကင္အခါ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရအားလံုးတို႔သည္ အျမဲမ႐ွိကုန္ဟု ၀ိပႆနာပညာျဖင့္
႐ႈျမင္ႏုိင္၏၊ ထိုအခါ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရဟူေသာ ဒုကၡ၌ ျငီးေငြ႔၏။ ဤၿငီးေငြ႔ျခင္းသည္
ကိေလသာ စင္ၾကယ္ရာနိဗၺာန္၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။
277. Through Vipassana wisdom (pyin nyar) one sees by insight that all
Conditioned things, sankharas are transient. Then one becomes bored and
disgusted with sankharas which are impermanent. This boredom is the cause of
pursuing Nibbana.
၂၇၈။ သေဗၺ သခၤါရာ ဒုကၡာတိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ၀ိသုဒၶိယာ။
၂၇၈။ အၾကင္အခါ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရအားလံုးတို႔သည္ ဆင္းရဲကုန္၏ဟု ၀ိပႆနာပညာျဖင့္
႐ႈျမင္ႏုိင္၏၊ ထိုအခါ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရဟူေသာ ဒုကၡ၌ ျငီးေငြ႔၏။ ဤၿငီးေငြ႔ျခင္းသည္
ကိေလသာ စင္ၾကယ္ရာနိဗၺာန္၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။
278. Through Vipassana wisdom (pyin nyar) one sees by insight that all
Conditioned things, sankharas are suffering. Then one becomes bored and
disgusted with sankharas which are impermanent. This boredom is the cause of
pursuing Nibbana.
၂၇၉။ သေဗၺ ဓမၼာ အနတၱာတိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ၀ိသုဒၶိယာ။
၂၇၉။ အၾကင္အခါ သဘာ၀တရားအားလံုးတို႔သည္ အတၱ မဟုတ္ကုန္ဟု ၀ိပႆနာပညာျဖင့္
႐ႈျမင္ႏုိင္၏၊ ထိုအခါ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရဟူေသာ ဒုကၡ၌ ျငီးေငြ႔၏။ ဤၿငီးေငြ႔ျခင္းသည္
ကိေလသာ စင္ၾကယ္ရာနိဗၺာန္၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။
279. Through Vipassana wisdom (pyin nyar) one sees by insight that all things,
Dhamma are anatta which means 'no self'. Then one becomes bored and disgusted
with sankharas which are impermanent. This boredom is the cause of pursuing
Nibbana.
၂၈၀။ ဥ႒ာနကာလမွိ အႏု႒ဟာေနာ၊ ယု၀ါ ဗလီ အာလသိယံ ဥေပေတာ။
သံသႏၷသကၤပၸမေနာ ကုသီေတာ၊ ပညာယ မဂၢံ အလေသာ န ၀ိႏၵတိ။
၂၈၀။ ပ်ဳိမ်စ္ႏုထြား ခြန္အားႏွင့္ျပည့္စံုပါေသာ္လည္း ထႂကြသင့္ေသာအခါ၌
ထႂကြမႈလံု႔လမရွိဘဲ ပ်င္းရိထိုင္းမႈိင္းလ်က္ စိတ္အၾကံ၀ိတက္မ်ား၍ အလြန္ပ်င္းရိသူသည္
ပညာျဖင့္သာ ရယူႏိုင္ေသာ အရိယမဂ္ကို မရႏိုင္။
280. One does not arise and strive when it is time to rise and strive though
young and strong but fills with laziness and lack of determination, that person
does not reach enlightenment which can find only with right-mindedness
(rational thinking).
၂၈၁။ ၀ါစာႏုရကၡီ မနသာ သုသံ၀ုေတာ၊ ကာေယန စ နာကုသလံ ကယိရာ။
ဧေတ တေယာ ကမၼပေထ ၀ိေသာဓေယ၊ အာရာဓေယ မဂၢမိသိပၸေ၀ဒိတံ။
၂၈၁။ ၀စီဒုစ႐ိုက္ကို ေကာင္းစြာေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းအားျဖင့္ ႏႈတ္ကိုအစဥ္
ေစာင့္ေရွာက္ရာ၏၊ စိတ္ျဖင့္ မေနာဒုစ႐ိုက္ကို ေစာင့္စည္းရာ၏၊ ကိုယ္ျဖင့္လည္း
အကုသိုလ္ကိုမျပဳရာ၊ ထိုကမၼပထတရား သံုးပါးတို႔ကို သုတ္သင္ၿပီးလွ်င္
ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားအပ္ေသာ မဂ္ကိုၿပီးေစရာ၏။
281. Always careful in speech (wa zi) and well restrain in mind (ma nor), and
one should not do any harm with the body (kar ya). Make sure to purify all
these three actions and fulfill the Path (to wisdom) made known by Buddha.
၂၈၂။ ေယာဂါ ေ၀ ဇာယတီ ဘူရိ၊ အေယာဂါ ဘူရိသခၤေယာ။
ဧတံ ေဒြဓာပထံ ဉတြာ၊ ဘ၀ါယ ၀ိဘ၀ါယ စ။
တထာတၱာနံ နိေ၀ေသယ်၊ ယထာ ဘူရိ ပ၀ၯုတိ။
၂၈၂။ ကမၼ႒ာန္းအာ႐ံု၌ အားထုတ္မႈလံု႔လေၾကာင့္ ပညာျဖစ္ပြား၏၊ အားထုတ္မႈ
လံု႔လမရွိျခင္း ေၾကာင့္ ပညာကုန္ခန္း၏၊ ပညာျဖစ္ပြားျခင္း ပညာဆုတ္ယုတ္ျခင္း၏
ဤခရီးလမ္းႏွစ္သြယ္ကို သိ၍ အၾကင္လမ္းျဖင့္ ပညာတိုးပြား၏၊ ထိုလမ္းျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို
သိမ္းသြင္းရာ၏။
282. Wisdom arises through meditative effort; wisdom disappears through lack of
effort; knowing this two-fold path of growth and decline, one should arrange
oneself so that wisdom increases.
၂၈၃။ ၀နံ ဆိႏၵထ မာ ႐ုကၡံ၊ ၀နေတာ ဇာယေတ ဘယံ။
ေဆတြာ ၀နဥၥ ၀နထဥၥ၊ နိဗၺနာ ေဟာထ ဘိကၡေ၀ါ။
၂၈၄။ ယာ၀ ဟိ ၀နေထာ န ဆိဇၨတိ၊ အဏုမေတၱာပိ နရႆ နာရိသု။
ပဋိဗဒၶမေနာ၀ တာ၀ ေသာ၊ ၀ေစၦာ ခီရပေကာ၀ မာတရိ။
၂၈၃။ ရဟန္းတို႔ တဏွာတည္းဟူေသာေတာကို ခုတ္ျဖတ္ ၾကကုန္ေလာ့၊ ျပကေတ့သစ္ပင္ကို
မခုတ္ျဖတ္ကုန္လင့္၊ တဏွာဟူေသာေတာေၾကာင့္ ဇာတိစေသာေဘး ျဖစ္၏၊ တဏွာဟူေသာ
ေတာႀကီးေတာငယ္ကို ခုတ္ျဖတ္၍ တဏွာဟူေသာေတာမွ ထြက္ေျမာက္ၾကကုန္ေလာ့။
၂၈၄။ ႏို႔မခြဲေသးေသာ ႏြားငယ္သည္ အမိႏြားမသို႔ ကပ္သကဲ့သို႔ ေယာက်္ားအား မိန္းမတို႔၌
အနည္းငယ္မွ်ေသာ ကိေလသာေတာ မျပတ္ေသးသမွ် ထိုေယာက်္ားသည္ ကပ္ၿငိေသာစိတ္ရွိသည္
ျဖစ္၍သာလွ်င္ သံသရာသို႔ ကပ္ေရာက္၏။
283. O Bhikkhus, cut down the forest of desires, not a mere tree only! For the
danger is in the forest. Because of desires and craving, round of rebirths
happen. So cut down the forest and its undergrowth, make yourself free from
desires.
284. As long as a man's desire for women, however little it may be, is not cut
through, so long is his mind attached and death and rebirth of sankhara is
prolonged as he is like a sucking calf tied to a mother cow.
၂၈၅။ ဥစၧိႏၵ သိေနဟမတၱေနာ၊ ကုမုဒံ သာရဒိကံ၀ ပါဏိနာ။
သႏၲိမဂၢေမ၀ ျဗဴဟယ၊ နိဗၺာနံ သုဂေတန ေဒသိတံ။
၂၈၅။ တန္ေဆာင္မုန္းလရာသီ၌ လေရာင္ေၾကာင့္ပြင့္ေသာ ကုမုျဒာၾကာပန္းကို
လက္ျဖင့္ျဖတ္သကဲ့သို႔ မိမိ၏ခ်စ္ျခင္းတဏွာကို ျဖတ္ေလာ့၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္
နိဗၺာန္ကိုသာ ေဟာေတာ္မူအပ္၏၊ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္း အ႒ဂႋကမဂ္ တရားကိုသာလွ်င္
ပြားမ်ားေလေလာ့။
285. Cut out the desire of love (ta hnar, ra ga) like you would an autumn lily by
hand. Buddha showed the path of peace, Nibbana. Foster the Dhamma taught by
Buddha to get to Nibbana.
၂၈၆။ ဣဓ ၀ႆံ ၀သိႆာမိ၊ ဣဓ ေဟမႏၲဂိမွိသု။
ဣတိ ဗာေလာ ၀ိစိေႏၲတိ၊ အႏၲရာယံ န ဗုဇၩတိ။
၂၈၆။ ဤအရပ္၌ မိုးအခါပတ္လံုးငါေနမည္၊ ဤအရပ္၌ ေဆာင္းအခါ ေႏြအခါတို႔ပတ္လံုး ငါေနမည္ဟု
လူမိုက္သည္ အထူးထူးအေထြေထြ ၾကံစည္၏၊ ဘယ္အခါ ဘယ္အရပ္မွာ ငါေသမည္ဟု မိမိ၏
အသက္အႏၲရာယ္ကိုမူကား ထိုသူ မသိရွာေလ။
286. Here I will live during the rainy season, here in winter and summer (plans
for the future) – so the foolish one thinks but he
does not realize the danger of when and where he sees the death.
၂၈၇။ တံ ပုတၱပသုသမၼတၱံ၊ ဗ်ာသတၱမနသံ နရံ။
သုတၱံ ဂါမံ မေဟာေဃာ၀၊ မစၥဳ အာဒါယ ဂစၧတိ။
၂၈၇။ သားသမီး ကြၽဲႏြားဥစၥာတို႔ျဖင့္ ယစ္မူးေမ့ေလ်ာ့လ်က္ ကာမဂုဏ္တို႔၌ မရေသးသည္ကို
ေတာင့္တရၿပီးသည္ကို တြယ္တာကပ္ၿငိသည့္ စိတ္ရွိေသာသူကို ႀကီးစြာေသာ ေရအလ်ဥ္သည္
အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာရြာကို လႊမ္းမိုးတိုက္ယူ သြားသကဲ့သို႔ ေသမင္းသည္ သိမ္းယူသြား၏။
287. The person whose mind is in delight with possessions of the abundance of
children, cattles and belongings; is carried away by death like a great flood
carries off a sleeping village.
၂၈၈။ န သႏၲိ ပုတၱာ တာဏာယ၊ န ပိတာ နာပိ ဗႏၶ၀ါ။
အႏၲေကနာဓိပႏၷႆ၊ နတၳိ ဉာတီသု တာဏတာ။
၂၈၉။ ဧတမတၳ၀သံ ဉတြာ၊ ပ႑ိေတာ သီလသံ၀ုေတာ။
နိဗၺာနဂမနံ မဂၢံ၊ ခိပၸေမ၀ ၀ိေသာဓေယ။
၂၈၈။ ေသမင္းႏွိပ္စက္ခံရသူအား ေသမင္းမွ ေစာင့္ေရွာက္ရန္အတြက္ သားသမီးတို႔ မရွိကုန္၊
အမိအဖတို႔လည္း မရွိကုန္၊ အေဆြခင္ပြန္းတို႔လည္း မရွိကုန္၊ ေဆြမ်ဳိးတို႔တြင္
ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္မည့္ သူလည္းမရွိ။
၂၈၉။ ဤအေၾကာင္းထူးကိုသိ၍ ပညာရွိသည္ သီလကိုေစာင့္စည္းလ်က္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း
အ႒ဂႋကမဂ္ကို လ်င္စြာသာလွ်င္ သုတ္သင္ရာ၏။
288. Children can give no protection, nor parents, nor yet spouses, there is no
refuge in relatives, for the person whom death has seized.
289. The wise person with virtue who realizes this fact, would make the Path
quickly that leads to Nibbana.
Chapter 21
၂၉၀။ မတၱာသုခပရိစၥာဂါ၊ ပေႆ ေစ ၀ိပုလံ သုခံ။
စေဇ မတၱာသုခံ ဓီေရာ၊ သမၸႆံ ၀ိပုလံ သုခံ။
၂၉၀။ အနည္းငယ္ေသာ ခ်မ္းသာကို စြန္႔လြတ္ျခင္းေၾကာင့္ ၾကီးက်ယ္ျပန္႔ေျပာေသာခ်မ္းသာကို
ရလိမ့္မည္ဟု ျမင္ခဲ့မူ ၾကီးက်ယ္ျပန္႔ေျပာေသာ ခ်မ္းသာကိုျမင္ေသာ ပညာ႐ွိသည္
အနည္းငယ္ေသာခ်မ္းသာကို စြန္႔လႊတ္ရာ၏။
290. If by sacrificing a lesser pleasure when one may see a greater pleasure,
the wise person leaves aside lesser pleasure looking to the greater.
၂၉၁။ ပရဒုကၡဴပဓာေနန၊ အတၱေနာ သုခမိစၧတိ။
ေ၀ရသံသဂၢသံသေ႒ာ၊ ေ၀ေရာ ေသာ န ပရိမုစၥတိ။
၂၉၁။ သူတစ္ပါးအား ဆင္းရဲကိုျဖစ္ေစလ်က္ မိမိ၏ခ်မ္းသာကို အလို႐ွိသူသည္
ရန္ကိုရန္ခ်င္း ေရာေႏွာေသာအားျဖင့္ ေရာေႏွာျခင္း ျဖစ္ရကား ရန္မွမလြတ္ႏုိင္။
291. The person who causes pain to others to obtain happiness for him, having
entangled in the bonds of hatred, will never be free from hatred.
၂၉၂။ ယံ ဟိ ကိစၥံ အပ၀ိဒၶံ၊ အကိစၥံ ပန ကရီယတိ။
ဥႏၷဠာနံ ပမတၱာနံ၊ ေတသံ ၀ၯုႏၲိ အာသ၀ါ။
၂၉၃။ ေယသဥၥ သုသမာရဒၶါ၊ နိစၥံ ကာယဂတာ သတိ။
အကိစၥံ ေတ န ေသ၀ႏၲိ၊ ကိေစၥ သာတစၥကာရိေနာ။
သတာနံ သမၸဇာနာနံ၊ အတၳံ ဂစၧ ႏၲိ အာသ၀ါ။
၂၉၂။ ျပဳသင့္ျပဳထိုက္ေသာအမႈကို မျပဳလုပ္ဘဲစြန္႔ပစ္၍ မျပဳသင့္ မျပဳထိုက္ေသာ
အမႈကိုမူကား ျပဳလုပ္ကာ မာန ေထာင္လႊားလ်က္ ေမ့ေလ်ာ့သူတို႔အား အာသေ၀ါတရားတို႔
တိုးပြားကုန္၏။
၂၉၃။ အၾကင္သူတို႔ကား ကာယဂတာသတိကို အျမဲေကာင္းစြာ အားထုတ္ၾကကုန္၏၊ ထိုသူတို႔သည္
မျပဳသင့္ မျပဳထိုက္ေသာအမႈကိုမျပဳ မမွီ၀ဲကုန္၊ ျပဳသင့္ျပဳထိုက္ေသာအမႈ၌
မျပတ္ျပဳလုပ္ၾကကုန္၏။ သတိ႐ွိသူ ေကာင္းစြာ အျပားအားျဖင့္သိမႈ
သမၸဇဥ္ဉာဏ္႐ွိသူတို႔အား အာသေ၀ါတရားတို႔ ခ်ဳပ္ျခင္းသို႔ေရာက္ကုန္၏။
292. By not doing what should be done and what is not to be done is done;
sinful desires will increase in the person who is arrogant and proud.
293. Those who have well undertaken, constantly mindful with regard to the
nature of the body, who do not attend to what is not to be done, persevering in
what is to be done. Of those mindful and attentive; mental desires come to an
end.
၂၉၄။ မာတရံ ပိတရံ ဟႏ႖ာ၊ ရာဇာေနာ ေဒြ စ ခတၱိေယ။
ရ႒ံ သာႏုစရံ ဟႏ႖ာ၊ အနီေဃာ ယာတိ ျဗာဟၼေဏာ။
၂၉၅။ မာတရံ ပိတရံ ဟႏ႖ာ၊ ရာဇာေနာ ေဒြ စ ေသာတၳိေယ။
ေ၀ယဂၣပဥၥမံ ဟႏ႖ာ၊ အနီေဃာ ယာတိ ျဗာဟၼေဏာ။
၂၉၄။ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္သည္ တဏွာတည္းဟူေသာ အမိကို လည္းေကာင္း၊ မာနတည္းဟူေသာ အဖကို
လည္းေကာင္း၊ သတ္ျပီးလွ်င္ သႆတဒိ႒ိတည္းဟူေသာ ေရေျမအ႐ွင္
ဘုရင္မင္းျမတ္ႏွစ္ပါးတို႔ကို လည္းေကာင္း၊ နႏၵီရာဂ တည္းဟူေသာ အခြန္သိမ္း
အမတ္ႏွင့္တကြ အာယတန တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးတည္းဟူေသာ တိုင္းျပည္ကို လည္းေကာင္း
သတ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆင္းရဲကင္းလ်က္သြားရ၏။
၂၉၅။ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္သည္ တဏွာတည္းဟူေသာ အမိကို လည္းေကာင္း၊ မာနတည္းဟူေသာ အဖကို
လည္းေကာင္း၊ သတ္ျပီးလွ်င္ သႆတဒိ႒ိတည္းဟူေသာ မင္းပုဏၰားႏွစ္ပါးတို႔ကို လည္းေကာင္း
သတ္ေသာေၾကာင့္ က်ားရဲ႐ွိ ေသာခရီးႏွင့္တူေသာ ၀ိစိကိစၧာလွ်င္ ငါးခုေျမာက္ နီ၀ရဏ
အတားအဆီးကို ပယ္ဖ်က္ကာ ဆင္းရဲကင္းလ်က္ သြားရ၏။
294. Killing mother (as craving) and father (as pride), and two warrior kings
(as grasping and rejecting), killing a kingdom with all its subjects (sense-avenues
and sense-objects), the Arahant goes without any grief.
295. Killing mother (as craving) and father (as pride), and two learned kings
(as eternalism and nihilism), killing five eminent men (as sensuality,
ill-will, stupefaction, excitation followed by regret and doubt), the Arahant
goes untroubled.
၂၉၆။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ နိစၥံ ဗုဒၶဂတာ သတိ။
၂၉၇။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ နိစၥံ ဓမၼဂတာ သတိ။
၂၉၈။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ နိစၥံ သံဃဂတာ သတိ။
၂၉၉။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ နိစၥံ ကာယဂတာ သတိ။
၃၀၀။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ အဟႎသာယ ရေတာ မေနာ။
၃၀၁။ သုပၸဗုဒၶံ ပဗုဇၩႏၲိ၊ သဒါ ေဂါတမသာ၀ကာ။
ေယသံ ဒိ၀ါ စ ရေတၱာ စ၊ ဘာ၀နာယ ရေတာ မေနာ။
၂၉၆။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ အျမဲမျပတ္ ဘုရားဂုဏ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာ သတိ႐ွိသူ ေဂါတမ
ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္တို႔ သည္ အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိုးၾကားေသာအားျဖင့္
ႏုိးၾကားရကုန္၏။
၂၉၇။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ အျမဲမျပတ္ တရားဂုဏ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာ သတိ႐ွိသူ ေဂါတမ
ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ တို႔သည္ အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိုးၾကားေသာအားျဖင့္
ႏုိးၾကားရကုန္၏။
၂၉၈။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ အျမဲမျပတ္ သံဃာဂုဏ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာ သတိ႐ွိသူ ေဂါတမ
ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ တို႔သည္ အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိုးၾကားေသာအားျဖင့္
ႏုိးၾကားရကုန္၏။
၂၉၉။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ အျမဲမျပတ္ သံုးဆယ့္ႏွစ္ေကာ႒ာသကို အာ႐ုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာ သတိ႐ွိသူ
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္တို႔သည္ အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိုးၾကားေသာအားျဖင့္
ႏုိးၾကားရကုန္၏။
၃၀၀။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ မညႇဥ္းဆဲမႈ က႐ုဏာဘာ၀နာ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္စိတ္႐ွိသူ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏
တပည့္တို႔သည္ အခါ ခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိးၾကားေသာအားျဖင့္ ႏုိးၾကားရကုန္၏။
၃၀၁။ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ ေမတၱာဘာ၀နာ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္စိတ္႐ွိသူ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏
တပည့္တို႔သည္ အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းစြာႏုိးၾကားေသာအားျဖင့္ ႏုိးၾကားရကုန္၏။
296. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their
thoughts day and night are set on Buddha's virtues.
297. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their
thoughts day and night are set on the virtues of his Teaching, Dhamma.
298. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their
thoughts day and night are set on the virtues of his Community, Sangha.
299. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their
thoughts day and night are set on fleeting nature of the body.
300. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their mind
day and night delights in compassion.
301. The disciples of Gotama are always wide awake and watchful, and their mind
day and night delights in the practice of loving kindness meditation.
၃၀၂။ ဒုပၸဗၺဇၨံ ဒုရဘိရမံ၊ ဒုရာ၀ါသာ ဃရာ ဒုခါ။
ဒုေကၡာသမာနသံ၀ါေသာ၊ ဒုကၡာႏုပတိတဒၶဂူ။
တသၼာ န စဒၶဂူ သိယာ၊ န စ ဒုကၡာႏုပတိေတာ သိယာ။
၃၀၂။ စည္းစိမ္ဥစၥာကို စြန္႔လႊတ္၍ ရဟန္းျပဳႏုိင္ခဲ၏၊ သူေတာ္အက်င့္၌
ေမြ႔ေလ်ာ္ႏုိင္ခဲ၏၊ အိမ္၌ မျပည့္မစံု ေနရျခင္း သည္ ဆင္းရဲ၏၊ သေဘာမတူသူတို႔ႏွင့္
ေနရျခင္းသည္ ဆင္းရဲ၏၊ သံသရာ ခရီးသြားရျခင္းသည္ ဆင္းရဲသို႔ က်တတ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္
သံသရာခရီးသြား မျဖစ္ရာ၊ ဆင္းရဲသို႔ က်ေရာက္သူ မျဖစ္ရာ။
302. It is hard to leave the wealth and become a novice (to be a monk) –
hard to enjoy therein. The householder's life is also difficult and burdensome.
It is also hard to live with incompatible ones. And samsara travelers are
trapped in suffering. So be not a traveler. And be not trapped in suffering.
၃၀၃။ သေဒၶါ သီေလန သမၸေႏၷာ၊ ယေသာေဘာဂသမပၸိေတာ။
ယံ ယံ ပေဒသံ ဘဇတိ၊ တတၳ တေတၳ၀ ပူဇိေတာ။
၃၀၃။ သဒၶါတရားလည္း႐ွိ သီလလည္းျပည့္စံု အျခံအရံ စည္းစိမ္ဥစၥာႏွင့္လည္း
ျပည့္စံုသူသည္ ေရာက္ေလရာရာ အရပ္တို႔၌ အပူေဇာ္ခံရ၏။
303. The generous one who is perfect with virtue, possessed of companions and
wealth, will be held in honors wherever that person may go.
၃၀၄။ ဒူေရ သေႏၲာ ပကာေသႏၲိ၊ ဟိမ၀ေႏၲာ၀ ပဗၺေတာ။
အသေႏၲတၳ န ဒိႆႏၲိ၊ ရတၱႎ ခိတၱာ ယထာ သရာ။
၃၀၄။ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္သည္ အေ၀း၌တည္ေသာ္လည္း ထင္႐ွားသကဲ့သို႔ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္
အေ၀း၌ပင္ ေနေသာ္လည္း ထင္႐ွားကုန္၏၊ ညဥ့္အခါ ပစ္လိုက္သည့္ ျမားတို႔သည္ မထင္႐ွားကုန္သကဲ့သို႔
သူယုတ္မာတို႔သည္ အနီး၌ ႐ွိေနၾကကုန္ေသာ္လည္း မထင္႐ွားကုန္။
304. The virtuous persons are visible from far away, like the Himalaya
Mountains; but the sinful though very near are in darkness, invisible like
arrows shot in the night.
၃၀၅။ ဧကာသနံ ဧကေသယ်ံ၊ ဧေကာ စရမတႏၵိေတာ။
ဧေကာ ဒမယမတၱာနံ၊ ၀နေႏၲ ရမိေတာ သိယာ။
၃၀၅။ မပ်င္းမရိမူ၍ တစ္ေယာက္တည္းေန တစ္ေယာက္တည္းအိပ္ တစ္ေယာက္တည္း လွည့္လည္
သြားလာလ်က္ မိမိကိုယ္ကို ဆံုးမျပီးလွ်င္ တစ္ေယာက္တည္း ေတာင္၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ရာ၏။
305. Without sloth, the person stays alone, sleeps alone, and walks alone,
controls by oneself, would be delighted in the solitude of the forest /
mountain.
Chapter 22
၃၀၆။ အဘူတ၀ါဒီ နိရယံ ဥေပတိ၊ ေယာ ၀ါပိ ကတြာ န ကေရာမိစာဟ။
ဥေဘာပိ ေတ ေပစၥ သမာ ဘ၀ႏၲိ၊ နိဟီနကမၼာ မႏုဇာ ပရတၳ။
၃၀၆။ မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆိုသူသည္လည္း ငရဲသို႔ေရာက္ရ၏၊ မိမိျပဳလုပ္လ်က္ မျပဳလုပ္ဟု
ေျပာဆိုသူသည္လည္း ငရဲသို႔ေရာက္ရ၏၊ ထိုသူႏွစ္ေယာက္တို႔သည္လည္း ယုတ္ေသာအမႈ
႐ွိကုန္သည္ျဖစ္ ၍ ေနာင္တမလြန္ဘ၀၌ ငရဲခံရျခင္း တူကုန္၏။
306. The person who speaks lies goes to hell, and the one who has done things
said, "I haven't done this" also goes to hell. Both of them, after
having passed away, will have to suffer as they sinned against truth.
၃၀၇။ ကာသာ၀ကဏၭာ ဗလေ၀ါ၊ ပါပဓမၼာ အသညတာ။
ပါပါ ပါေပဟိ ကေမၼဟိ၊ နိရယံ ေတ ဥပပဇၨေရ။
၃၀၇။ ယုတ္မာေသာ သေဘာ႐ွိကုန္သည္ျဖစ္၍ ကုိယ္ႏႈတ္ႏွလံုးကို မေစာင့္စည္းကုန္ေသာ
သကၤန္းကို လည္ပင္း၌ပတ္ၾကကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ ထိုသူယုတ္မာတို႔သည္ ယုတ္မာေသာ
မေကာင္းမႈတို႔ေၾကာင့္ ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရကုန္၏။
307. Those who have bad qualities wear the yellow robes on their necks and not
have good nature and self-control; such persons are led to hell by their bad
deeds.
၃၀၈။ ေသေယ်ာ အေယာဂုေဠာ ဘုေတၱာ၊ တေတၱာ အဂၢိသိခူပေမာ။
ယေဥၥ ဘုေဥၨယ် ဒုႆီေလာ၊ ရ႒ပိ႑မသညေတာ။
၃၀၈။ သီလလည္းမ႐ွိ ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလံုးကိုလည္း မေစာင့္စည္းဘဲ တိုင္းသူျပည္သားတို႔
သဒၶါၾကည္ျဖဴ ေပးလွဴအပ္ ေသာဆြမ္းကို စားရျခင္းထက္ မီးလွ်ံကဲ့သို႔ ပူေလာင္ေသာ
သံေတြခဲကို စားရျခင္းက သာ၍ေကာင္းျမတ္ေသး၏။
308. It would be better to swallow a red hot iron ball which is glowing like
fire, for bad and unrestrained fellows than that one should eat the alms
provided by devoted people.
၃၀၉။ စတၱာရိ ဌာနာနိ နေရာ ပမေတၱာ၊ အာပဇၨတိ ပရဒါ႐ူပေသ၀ီ။
အပုညလာဘံ န နိကာမေသယ်ံ၊ နိႏၵံ တတီယံ နိရယံ စတုတၳံ။
၃၁၀။ အပုညလာေဘာ စ ဂတီ စ ပါပိကာ၊ ဘီတႆ ဘီတာယ ရတီ စ ေထာကိကာ။
ရာဇာ စ ဒ႑ံ ဂ႐ုကံ ပေဏတိ၊ တသၼာ နေရာ ပရဒါရံ န ေသေ၀။
၃၀၉။ တရားလမ္းမွန္ သတိမထားဘဲ သူတစ္ပါးသားမယားကို မွီ၀ဲသူသည္ အကုသိုလ္ရျခင္း၊
အလို႐ွိတိုင္း ခ်မ္းသာစြာမအိပ္ရျခင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔ အကဲ့ရဲ႕ခံရျခင္း၊ ငရဲခံရျခင္း
ဤေလးပါးေသာ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းတို႔သို႔ ေရာက္ရ၏။
၃၁၀။ မေကာင္းမႈကိုလည္းရ၏၊ ယုတ္ေသာလားရာဂတိလည္း႐ွိ၏၊ ေၾကာက္႐ြံ႔ထိတ္လန္႔ေသာ
ေယာက်္ား၏ ေၾကာက္႐ြ႔ံထိတ္လန္႔ေသာ မိန္းမႏွင့္ ေမြ႔ေလ်ာ္ေပ်ာ္ပါးရျခင္းသည္
အနည္းငယ္မွ်သာ ျဖစ္၏၊ မင္းသည္လည္း ႀကီးေလးေသာ အျပစ္ဒဏ္ကိုလည္းေပး၏၊
ထို႔ေၾကာင့္ေယာက်္ားသည္ သူတစ္ပါးမယားကို မမွီ၀ဲရာ။
309. The person who is thoughtless takes another man's wife would go through
four misfortunes: got sinned, lack of sleep peacefully, disgraced by other
people and lastly hell.
310. Getting the sin, and the downward path to hell for the brief pleasure of a
frightened man with frightened woman, the imposition by the King with heavy
punishment; therefore let no man think of another man's wife.
၃၁၁။ ကုေသာ ယထာ ဒုဂၢဟိေတာ၊ ဟတၳေမ၀ါႏုကႏၲတိ။
သာမညံ ဒုပၸရာမ႒ံ၊ နိရယာယုပကၯုတိ။
၃၁၂။ ယံကိဥၥိ သိထိလံ ကမၼံ၊ သံကိလိ႒ဥၥ ယံ ၀တံ။
သကၤႆရံ ျဗဟၼစရိယံ၊ န တံ ေဟာတိ မဟပၹလံ။
၃၁၃။ ကယိရာ ေစ ကယိရာေထနံ၊ ဒဠွေမနံ ပရကၠေမ။
သိထိေလာ ဟိ ပရိဗၺာေဇာ၊ ဘိေယ်ာ အာကိရေတ ရဇံ။
၃၁၁။ မေကာင္းသျဖင့္ ကိုင္အပ္ေသာ သမန္းျမက္သည္ ကိုင္ေသာလက္ကိုသာလွ်င္ ခြဲ႐ွသကဲ့သို႔
မေကာင္းသျဖင့္ က်င့္သံုးအပ္ေသာ ရဟန္းအျဖစ္သည္ ထိုရဟန္းကိုပင္ ငရဲသို႔ဆြဲခ်၏။
၃၁၂။ ေလ်ာ့ရဲစြာျပဳအပ္ေသာ အမႈကိစၥတစ္စံုတစ္ခုသည္ လည္းေကာင္း၊ ညစ္ႏြမ္းေသာ
အက်င့္သည္ လည္းေကာင္း၊ ယံုမွားေတြးေတာဖြယ္ျဖစ္ေသာ ရဟန္းအက်င့္သည္ လည္းေကာင္း
အက်ဳိးမႀကီးေခ်။
၃၁၃။ အမႈကိစၥကို ျပဳလုပ္ခဲ့မူ ထုိအမႈကိစၥကို တိက်စြာ ျပဳလုပ္ရာ၏၊ ထိုအမႈကိစၥကို
ျမဲျမံစြာအား ထုတ္ရာ၏၊ ေလ်ာ့ရဲစြာျပဳအပ္ေသာ ရဟန္းအျဖစ္သည္ ကိေလသာျမဴကို
ထပ္ေလာင္းႀကဲျဖန္႔တတ္၏။
311. Just as a blade of grass, if badly grasped, cuts the hand, the life of a
monk, if imperfectly followed, will only lead him to hell.
312. For an act carelessly performed, when sacred vows are broken, a monk's
life with suspicion and hesitation – these may have no great results.
313. If a thing is to be done, let one do it firmly. A thoughtless, careless
Bhikkhu only raises the dust (messing things up) –
the dust of desires.
၃၁၄။ အကတံ ဒုကၠဋံ ေသေယ်ာ၊ ပစၦာ တပၸတိ ဒုကၠဋံ။
ကတဥၥ သုကတံ ေသေယ်ာ၊ ယံ ကတြာ နာႏုတပၸတိ။
၃၁၄။ မေကာင္းမႈကို မျပဳျခင္းသည္ျမတ္၏၊ မေကာင္းမႈသည္ ေနာင္အခါ ပူပန္ေစတတ္၏၊
ေကာင္းမႈကို ျပဳျခင္းသည္ကား ျမတ္၏၊ ယင္းေကာင္းမႈကို ျပဳျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တတစ္ဖန္
မပူပန္ရ။
314. A misdeed is better left undone, as it torments afterwards; a good deed is
better done, for having done it, one needs not have worry.
၃၁၅။ နဂရံ ယထာ ပစၥႏၲံ၊ ဂုတၱံ သႏၲရဗာဟိရံ။
ဧ၀ံ ေဂါေပထ အတၱာနံ၊ ခေဏာ ေ၀ါ မာ ဥပစၥဂါ။
ခဏာတီတာ ဟိ ေသာစႏၲိ၊ နိရယမွိ သမပၸိတာ။
၃၁၅။ တိုင္းျပည္အစြန္ျဖစ္ေသာၿမိဳ႔ကို အတြင္းအျပင္ႏွင့္တကြ လံုျခံဳေစသကဲ့သို႔
ထို႔အတူ မိမိကိုယ္ကို အတြင္းအျပင္ လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေ႐ွာက္ကုန္ေလာ့၊ သင္တို႔ကို
ဘုရားပြင့္ျခင္းစေသာ အခြင့္အခါေကာင္းသည္ မလြန္ပါေစလင့္၊ အခြင့္အခါေကာင္းကို
လြန္သူတို႔သည္ ငရဲ၌ က်ေရာက္ကုန္သည္ျဖစ္၍ စိုးရိမ္ၾကရကုန္၏။
315. Like a city on the border is guarded both inside and out, so let a man
guard himself. Do not let a good moment with Buddha's Thar tha na (Sasana) slip
by, for those who carelessly allow the good opportunity pass by, in the end
they have to suffer when born in hell.
၃၁၆။ အလဇၨိတာေယ လဇၨႏၲိ၊ လဇၨိတာေယ န လဇၨေရ။
မိစၧာဒိ႒ိသမာဒါနာ၊ သတၱာ ဂစၧႏၲိ ဒုဂၢတႎ။
၃၁၇။ အဘေယ ဘယဒႆိေနာ၊ ဘေယ စာဘယဒႆိေနာ။
မိစၧာဒိ႒ိသမာဒါနာ၊ သတၱာ ဂစၧႏၲိ ဒုဂၢတႎ။
၃၁၆။ ႐ွက္ဖြယ္မဟုတ္ရာ၌ ႐ွက္တတ္၍ ႐ွက္ဖြယ္ဟုတ္ရာ၌ မ႐ွက္တတ္ကုန္ေသာ
မွားေသာအယူ႐ွိေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ ဒုဂၢတိဘ၀သို႔ ေရာက္ရကုန္၏။
၃၁၇။ ေၾကာက္ဖြယ္မဟုတ္သည္၌ ေၾကာက္ဖြယ္ဟု ႐ႈေလ့႐ွိၾကကုန္၍ ေၾကာက္ဖြယ္ဟုတ္သည္၌
ေၾကာက္ဖြယ္ မဟုတ္ဟု ႐ႈေလ့႐ွိကုန္ေသာ မွားေသာအယူ႐ွိေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ ဒုဂၢတိဘ၀သို႔
ေရာက္ရကုန္၏။
316. Those who are ashamed of what is not shameful and not ashamed of what is
shameful; those people who have very wrong views go the hellish abode in the
end.
317. Those who fear what they should not fear, and who do not fear what they
should fear; those people who have very wrong views go to hellish abode.
၃၁၈။ အ၀ေဇၨ ၀ဇၨမတိေနာ၊ ၀ေဇၨ စာ၀ဇၨဒႆိေနာ။
မိစၧာဒိ႒ိသမာဒါနာ၊ သတၱာ ဂစၧႏၲိ ဒုဂၢတႎ။
၃၁၉။ ၀ဇၨဥၥ ၀ဇၨေတာ ဉတြာ၊ အ၀ဇၨဥၥ အ၀ဇၨေတာ။
သမၼာဒိ႒ိသမာဒါနာ၊ သတၱာ ဂစၧႏၲိ သုဂၢတႎ။
၃၁၈။ အျပစ္မဟုတ္သည္၌ အျပစ္ဟု အယူ႐ွိၾကကုန္၍ အျပစ္ဟုတ္သည္၌လည္း အျပစ္မဟုတ္ဟု
႐ႈေလ့႐ွိကုန္ေသာ မွားေသာအယူ႐ွိေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ ဒုဂၢတိဘ၀သို႔ ေရာက္ရကုန္၏။
၃၁၉။ အျပစ္ကိုအျပစ္ဟု အျပစ္မဟုတ္သည္ကို အျပစ္မဟုတ္ဟု သိၾကကုန္ေသာေၾကာင့္
ေကာင္းေသာအယူ ႐ွိကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ သုဂတိဘ၀သို႔ ေရာက္ရကုန္၏။
318. Those who see sin where there is no sin, and who do not see sin where
there is sin; those people who have very wrong views go to hellish abode.
319. Those who see clearly the good thing is good and the bad thing is bad;
have the right views and they go to the happy state.
Chapter 23
၃၂၀။ အဟံ နာေဂါ၀ သဂၤါေမ၊ စာပေတာ ပတိတံ သရံ။
အတိ၀ါက်ံ တိတိကၡိႆံ၊ ဒုႆီေလာ ဟိ ဗဟုဇၨေနာ။
၃၂၁။ ဒႏၲံ နယႏၲိ သမိတႎ၊ ဒႏၲံ ရာဇာဘိ႐ူဟတိ။
ဒေႏၲာ ေသေ႒ာ မႏုေႆသု၊ ေယာတိ၀ါက်ံ တိတိကၡတိ။
၃၂၂။ ၀ရမႆတရာ ဒႏၲာ၊ အာဇာနီယာ စ သိႏၶ၀ါ။
ကုဥၨရာ စ မဟာနာဂါ၊ အတၱဒေႏၲာ တေတာ ၀ရံ။
၃၂၀။ ဆင္ေျပာင္ႀကီးသည္ စစ္ေျမျပင္၌ ေလးမွ (မိမိအေပၚသို႔)က်ေရာက္လာေသာျမားကို မတုန္
မလႈပ္ခံသကဲ့သို႔ ငါဘုရားသည္ လြန္က်ဴးေစာ္ကားေသာ စကားကို သည္းခံအံ့၊ ေလာကီဘံုသား
လူအမ်ားသည္ သီလမ႐ွိသည္သာတည္း။
၃၂၁။ ယဥ္ေက်းၿပီးေသာ ဆင္ျမင္းစသည္ကိုသာ လူစုလူေ၀း႐ွိရာ ပြဲသဘင္သို႔ေဆာင္ကုန္၏၊
ယဥ္ေက်းၿပီးေသာ ဆင္ျမင္းစသည္ကိုသာ မင္းသည္စီး၏၊ လြန္က်ဴးေစာ္ကားေသာစကားကို
သည္းခံႏုိင္ေသာသူသည္ ယဥ္ေက်းၿပီးျဖစ္၍ လူတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး ျဖစ္၏။
၃၂၂။ အႆတိုရ္ျမင္းတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ အာဇာနည္ျမင္းတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊
သိေႏၶာျမင္းတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ကုဥၨရမည္ေသာ ဆင္ေျပာင္ႀကီးတို႔သည္ လည္းေကာင္း
ယဥ္ေက်းကုန္မွသာလွ်င္ ျမတ္ကုန္၏၊ ကိုယ္ စိတ္ႏွစ္ပါးကို ဆံုးမယဥ္ေက်းၿပီးသူသည္ ထို
ျမင္း ဆင္တို႔ထက္ လြန္ျမတ္၏။
320. Like an elephant in the battle endures the arrows shot from the bow, I, as
the Buddha, will endure the abusive words as the majority of people are of poor
virtue (immoral).
321. They take a tamed elephant or horse to the crowd (assembly); the King also
mounts a tamed elephant or horse. Among people a tamed one is the best who can
endure the abusive words.
322. Noble horses and mules are good if tamed, so also great elephants; but the
person who tames himself is even better.
၃၂၃။ န ဟိ ဧေတဟိ ယာေနဟိ၊ ဂေစၧယ် အဂတံ ဒိသံ။
ယထာတၱနာ သုဒေႏၲန၊ ဒေႏၲာ ဒေႏၲန ဂစၧတိ။
၃၂၃။ ဤျပကေတ့ေသာ ဆင္ယာဥ္ ျမင္းယာဥ္တို႔ျဖင့္ မေရာက္ဖူးေသးေသာ နိဗၺာန္အရပ္သို႔
မေရာက္ႏုိင္သည္သာတည္း၊ ၀ိပႆနာအခိုက္ စကၡဳစေသာ ဣေႁႏၵတို႔ကို ဆံုးမသျဖင့္လည္းေကာင္း၊
မဂ္အခိုက္ မိမိစိတ္ကို ေကာင္းစြာဆံုးမသျဖင့္လည္းေကာင္း ယဥ္ေက်းၿပီးသူသည္သာ မေရာက္ဖူးေသးေသာ
နိဗၺာန္အရပ္သို႔ မုခ်ေရာက္ႏုိင္၏။
323. It is not by these horses and elephants that one may not go to Nibbana.
Only when practicing vipassana meditation or while in magga Samadhi one who
already tamed by himself can reach Nibbana where untravelled before.
၃၂၄။ ဓနပါေလာ နာမ ကုဥၨေရာ၊ ကဋဳကေဘဒေနာ ဒုႏၷိ၀ါရေယာ။
ဗေဒၶါ ကဗဠံ န ဘုဥၨတိ၊ သုမရတိ နာဂ၀နႆ ကုဥၨေရာ။
၃၂၄။ ျပင္းထန္စြာ အမုန္ယစ္၍ ႏွိမ္နင္းရန္ခဲယဥ္းေသာ ဓနပါလမည္ေသာဆင္သည္ အဖဲြ႔အခ်ည္
ခံရသျဖင့္ အစားအစာကို မစားႏုိင္၊ ဆင္သည္ မိမိေနရာ ဂန္႔ေဂၚေတာကိုသာ ေအာက္ေမ့ေန၏။
324. The bull elephant named Danapala, in time of rut, being taken captive, is
hard to control. It does not eat any food when bound; the elephant only
remembers his elephant grove.
၃၂၅။ မိဒၶီ ယဒါ ေဟာတိ မဟဂၣေသာ စ၊ နိဒၵါယိတာ သမၸရိ၀တၱသာယီ။
မဟာ၀ရာေဟာ၀ နိ၀ါပပုေ႒ာ၊ ပုနပၸဳနံ ဂဗၻမုေပတိ မေႏၵာ။
၃၂၅။ ထိုင္းမႈိင္းငိုက္မ်ဥ္းကာအိပ္လ်က္ အစားႀကီးေသာ ၀က္ႀကီးကဲ့သို႔ တလူးလူး တလဲလဲ
အိပ္ေလ့႐ွိသည့္ ပညာႏု႔ံသူသည္ (အနိစၥ အစ႐ွိေသာ လကၡဏာတို႔ကို
မဆင္ျခင္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္) အဖန္ဖန္တလဲလဲ အမိ၀မ္း၌ ပဋိသေႏၶေနရ၏။
325. When a person is lazy and becomes a great eater who sleeps and rolls like
a big hog can't concentrate in mindfulness, gets the rebirth again and again.
၃၂၆။ ဣဒံ ပုေရ စိတၱမစာရိ စာရိကံ၊ ေယနိစၧကံ ယတၳကာမံ ယထာသုခံ။
တဒဇၨဟံ နိဂၢေဟႆာမိ ေယာနိေသာ၊ ဟတၳိပၸဘိႏၷံ ၀ိယ အကၤုသဂၢေဟာ။
၃၂၆။ ဤစိတ္သည္ ေ႐ွးအခါက လိုရာအာ႐ုံကို လိုက္စားလ်က္ အလို႐ွိတိုင္း ေကာင္းႏုိးရာရာ
လွည့္လည္က်က္စား ခဲ့ေလၿပီ၊ ခြၽန္းကိုင္ေသာ ဆင္ထိန္းသည္ အမုန္ယစ္ေသာဆင္ကို ႏွိပ္ဘိ
သကဲ့သို႔ ငါသည္ ယခုထိုစိတ္ကို အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္းျဖင့္ ႏွိပ္ေပအံ့။
326. My mind was used to be wandering about where it wished, where it wanted,
where it pleased; now I will control it by practicing mindfulness, like the
holder of the hook controls an elephant in rut.
၃၂၇။ အပၸမာဒရတာ ေဟာထ၊ သစိတၱမႏုရကၡထ။
ဒုဂၢါ ဥဒၶရထတၱာနံ၊ ပေကၤ သေႏၷာ၀ ကုဥၨေရာ။
၃၂၇။ မေမ့မေလ်ာ့ေသာ အပၸမာဒတရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ၾကကုန္ေလာ့၊ မိမိစိတ္ကို
ေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကကုန္ေလာ့၊ ညြန္၌ ကြၽံနစ္ေသာဆင္သည္ မိမိကိုယ္ကို
ညြန္ေပ်ာင္းမွထုတ္သကဲ့သို႔ သင္တို႔သည္ ကိေလသာညြန္ေပ်ာင္းမွ မိမိကိုယ္ကို
ထုတ္ႏုတ္ၾကကုန္ေလာ့။
327. Practice in mindfulness and take the pleasure. Guard well your mind. Lift
yourself up out of the mental defilements – as would an elephant draws himself
out of a muddy swamp.
၃၂၈။ သေစ လေဘထ နိပကံ သဟာယံ၊ သဒၶႎစရံ သာဓု၀ိဟာရိဓီရံ။
အဘိဘုယ် သဗၺာနိ ပရိႆယာနိ၊ စေရယ် ေတနတၱမေနာ သတီမာ။
၃၂၉။ ေနာ ေစ လေဘထ နိပကံ သဟာယံ၊ သဒၶႎစရံ သာဓု၀ိဟာရိဓီရံ။
ရာဇာ၀ ရ႒ံ ၀ိဇိတံ ပဟာယ၊ ဧေကာ စေရ မာတဂၤရေည၀ နာေဂါ။
၃၃၀။ ဧကႆ စရိတံ ေသေယ်ာ၊ နတၳိ ဗာေလ သဟာယတာ။
ဧေကာ စေရ န စ ပါပါနိ ကယိရာ၊ အေပၸါႆုေကၠာ မာတဂၤရေည၀ နာေဂါ။
၃၂၈။ ပညာရင့္၍ ေကာင္းစြာေနထိုင္ေလ့႐ွိေသာ တည္ၾကည္ေသာ အတူက်င့္ေဖာ္ ပညာ႐ွိ အေဆြခင္ပြန္းကို
အကယ္၍ရခဲ့မူ ထိုအေဆြခင္ပြန္းႏွင့္ အတူတကြ ေဘးရန္အားလံုးတို႔ကို ႏွိပ္နင္းလ်က္
၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ သတိ႐ွိစြာ က်င့္ရာ၏။
၃၂၉။ ပညာရင့္၍ ေကာင္းစြာေနထိုင္ေလ့႐ွိေသာ တည္ၾကည္ေသာ အတူက်င့္ေဖာ္ပညာ႐ွိ
အေဆြခင္ပြန္းကို အကယ္၍မရခဲ့မူ၊ မင္းသည္ ႏုိင္ျပီးေသာတိုင္းျပည္ကိုစြန္႔၍
ထြက္သကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ မာတဂၤဆင္မင္းသည္ ေတာ၌တစ္ေကာင္တည္း လွည့္လည္သကဲ့သို႔
လည္းေကာင္း တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။
၃၃၀။ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ျခင္းသည္ ျမတ္၏၊ လူမိုက္၌ အေဆြခင္ပြန္း အျဖစ္မ်ဳိးသည္
မ႐ွိ၊ မာတဂၤဆင္မင္းသည္ ေတာ၌တစ္ေကာင္တည္း ေၾကာင့္ၾကမဲ့ လွည့္လည္သကဲ့သို႔
တစ္ေယာက္တည္း ေၾကာင့္ၾကမဲ့ က်င့္ရာ၏၊ မေကာင္းမႈတို႔ကို မျပဳရာ။
328. If you find a wise man in your life who is intelligent, upright and
steadfast, you may walk through your life with that person joyfully and
mindfully overcoming all dangers.
329. If it is hard to find a wise man in your life who is upright and steadfast
to walk with, travel alone like a King abandoning a conquered land or like the
Matanga elephant roaming in the forest.
330. It is better in life to go alone rather than to have a bad person as a
companion. Let go alone without attachments, commit no sins like the Matanga
elephant alone in the forest.
၃၃၁။ အတၳမွိ ဇာတမွိ သုခါ သဟာယာ၊ တု႒ီ သုခါ ယာ ဣတရီတေရန။
ပုညံ သုခံ ဇီ၀ိတသခၤယမွိ၊ သဗၺႆ ဒုကၡႆ သုခံ ပဟာနံ။
၃၃၂။ သုခါ မေတၱယ်တာ ေလာေက၊ အေထာ ေပတၱယ်တာ သုခါ။
သုခါ သာမညတာ ေလာေက၊ အေထာ ျဗဟၼညတာ သုခါ။
၃၃၃။ သုခံ ယာ၀ ဇရာ သီလံ၊ သုခါ သဒၶါ ပတိ႒ိတာ။
သုေခါ ပညာယ ပဋိလာေဘာ၊ ပါပါနံ အကရဏံ သုခံ။
၃၃၁။ အေဆြခင္ပြန္း ႐ွိျခင္းသည္ အေရးကိစၥ ေပၚေပါက္လာေသာအခါ ခ်မ္းသာ၏၊ ရရသမွ်ေသာ
ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ေရာင့္ရဲျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ႐ွိျခင္းသည္
အသက္ကုန္ခါနီး၌ ခ်မ္းသာ၏၊ ဆင္းရဲအလံုးစံုကို ပယ္ျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏။
၃၃၂။ ေလာက၌ အမိကို ျပဳစုလုပ္ေကြၽးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာေၾကာင္းျဖစ္၏၊ ထို႔ျပင္ အဖကို
ျပဳစုလုပ္ေကြၽးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာေၾကာင္းျဖစ္၏၊ ေလာက၌ ရဟန္းတို႔ကို
ျပဳစုလုပ္ေကြၽးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာေၾကာင္းျဖစ္၏၊ ထို႔ျပင္ မေကာင္းမႈမွ အပျပဳၿပီးသူ
ဘုရား ပေစၥကဗုဒၶါ ရဟႏၲာတို႔ကို ျပဳစုလုပ္ေကြၽးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာေၾကာင္းျဖစ္၏။
၃၃၃။ သီလ႐ွိျခင္းသည္ အိုသည့္တိုင္ေအာင္ ခ်မ္းသာ၏၊ သဒၶါတရား တည္တံ့ခိုင္ျမဲျခင္းသည္
ခ်မ္းသာ၏၊ ပညာကိုရျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏၊ မေကာင္းမႈကို မျပဳျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏။
331. It is delightful having friends when an occasion arises; it is delightful
having contentment with whatever being earned, it is delightful having virtue
and a wholesome deed in the hour of death, and it is delightful having relinquished
all misery (dukkhas) behind.
332. It is good in the world taking care of mother, also good taking care of
father, a blessing too, is taking care of monks and bhikkhus, and moreover it
is good taking care of Buddha and Arahants who already abandoned sins.
333. It is pleasant having virtue that lasts to old age, it is also pleasant
having faith and generosity well-founded, also pleasant having attainment of
wisdom, and is pleasant having refrained from doing all sins
Chapter 24
၃၃၄။ မႏုဇႆ ပမတၱစာရိေနာ၊ တဏွာ ၀ၯုတိ မာလု၀ါ ၀ိယ။
ေသာ ပႅ၀တီ ဟုရာ ဟုရံ၊ ဖလမိစၧံ၀ ၀နသၼိ ၀ါနေရာ။
၃၃၅။ ယံ ဧသာ သဟေတ ဇမၼီ၊ တဏွာ ေလာေက ၀ိသတၱိကာ။
ေသာကာ တႆ ပ၀ုၯုႏၲိ၊ အဘိ၀႒ံ၀ ဗီရဏံ။
၃၃၆။ ေယာ ေစတံ သဟေတ ဇမၼႎ၊ တဏွံ ေလာေက ဒုရစၥယံ။
ေသာကာ တမွာ ပပတႏၲိ၊ ဥဒဗိႏၵဳ၀ ေပါကၡရာ။
၃၃၇။ တံ ေ၀ါ ၀ဒါမိ ဘဒၵံ ေ၀ါ၊ ယာ၀ေႏၲတၳ သမာဂတာ။
တဏွာယ မူလံ ခဏထ၊ ဥသီရေတၳာ၀ ဗီရဏံ။
မာ ေ၀ါ နဠံ၀ ေသာေတာ၀၊ မာေရာ ဘဥၨိ ပုနပၸဳနံ။
၃၃၄။ ေမ့ေလ်ာ့ေသာသတၱ၀ါအား မာေလာေပါက္ႏြယ္ကဲ့သို႔ တဏွာတိုးပြား၏၊ သစ္သီးကိုအလို႐ွိေသာေမ်ာက္သည္
ေတာတြင္း၌ တစ္ပင္မွတစ္ပင္ ခုန္လႊားကူးသန္းသကဲ့သို႔ ထို တဏွာတိုးပြားသူသည္ တစ္ဘ၀မွ
တစ္ဘ၀သို႔ ေျပးသြားရာ၏။
၃၃၅။ ၿပိတ္ျမက္သည္ မိုး႐ြာေသာအခါ ႀကီးပြားသကဲ့သို႔ ေလာက၌ ကပ္ၿငိတြယ္တာ၍ ယုတ္မာေသာ
ဤတဏွာ ညႇဥ္းဆဲခံရသူအား စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈတို႔သည္ ႀကီးပြားကုန္၏။
၃၃၆။ ေရေပါက္သည္ ၾကာ႐ြက္မွ ေလ်ာက်သကဲ့သို႔ ေလာက၌ လြန္ဆန္ႏုိင္ခဲေသာ ယုတ္မာေသာ
ထိုတဏွာကို ညႇဥ္းဆဲႏုိင္ခဲ့မူ ထိုပုဂၢဳိလ္သဏၭန္မွ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈတို႔သည္
ေလ်ာက်ကုန္၏။
၃၃၇။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤအရပ္၌ အညီအညြတ္ စည္းေ၀းလာၾကကုန္ေသာ သင္တို႔အား ငါသည္ ေကာင္းေသာစကားကို
ေဟာအံ့၊ ပန္းရင္းေခၚေသာျပိတ္ျမက္၏အျမစ္ကို အလို႐ွိသူသည္ ျပိတ္ျမက္ပင္ကို
တူးရသကဲ့သို႔ နိဗၺာန္ကို အလို႐ွိသူသည္ တဏွာ၏ အျမစ္အရင္းကိုတူးပစ္ၾကကုန္ေလာ့၊
ေရအလ်င္သည္ က်ဴပင္ကို ဖ်က္ဆီးသကဲ့သို႔ ကိေလသာမာရ္သည္ သင္တို႔ကို အဖန္တလဲလဲ
မဖ်က္ဆီးေစလင့္။
334. For a heedless person the craving grows like a Maluva creeper. That person
has to go from existence to existence (rebirths and deaths) like a monkey
jumping from one tree to another wishing for fruit.
335. Whoever in the world is overwhelmed by craving, his sorrow grows more and
more, like the entangling creeper, birana grass, well grown by rained upon.
336. But whoever in the world overcomes that craving which is hard to abandon,
sorrow falls away from that person like drops of water from a lotus leaf.
337. Therefore I will tell good luck to all of you who have gathered here;
uproot craving entirely to get to Nibbana, as the person who seeks the fragrant
root digs the grass above, so the killer desires may not destroy you again and
again, as a running river destroys reeds.
၃၃၈။ ယထာပိ မူေလ အႏုပဒၵေ၀ ဒေဠွ၊ ဆိေႏၷာပိ ႐ုေကၡာ ပုနေရ၀ ႐ူဟတိ။
ဧ၀မၸိ တဏွာႏုသေယ အႏူဟေတ၊ နိဗၺတၱတီ ဒုကၡမိဒံ ပုနပၸဳနံ။
၃၃၉။ ယႆ ဆတၱႎသတိ ေသာတာ၊ မနာပသ၀နာ ဘုသာ။
မဟာ ၀ဟႏၲိ ဒုဒၵိ႒ႎ၊ သကၤပၸါ ရာဂနိႆိတာ။
၃၄၀။ သ၀ႏၲိ သဗၺဓိ ေသာတာ၊ လတာ ဥပၸဇၨ တိ႒တိ။
တဥၥ ဒိသြာ လတံ ဇာတံ၊ မူလံ ပညာယ ဆိႏၵထ။
၃၄၁။ သရိတာနိ သိေနဟိတာနိ စ၊ ေသာမနႆာနိ ဘ၀ႏၲိ ဇႏၲဳေနာ။
ေတ သာတသိတာ သုေခသိေနာ၊ ေတ ေ၀ ဇာတိဇ႐ူပဂါ နရာ။
၃၄၂။ တသိဏာယ ပုရကၡတာ ပဇာ၊ ပရိသပၸႏၲိ သေသာ၀ ဗႏၶိေတာ။
သံေယာဇနသဂၤသတၱကာ၊ ဒုကၡမုေပႏၲိ ပုနပၸဳနံ စိရာယ။
၃၄၃။ တသိဏာယ ပုရကၡတာ ပဇာ၊ ပရိသပၸႏၲိ သေသာ၀ ဗႏၶိေတာ။
တသၼာ တသိဏံ ၀ိေနာဒေယ၊ အာကခၤႏၲ ၀ိရာဂမတၱေနာ။
၃၃၈။ ေရေသာက္ျမစ္ကို မဖ်က္ဆီးဘဲ မႏုတ္ဘဲ ပင္စည္ကိုျဖတ္ေသာ္လည္း သစ္ပင္သည္ တစ္ဖန္
ေပါက္ေရာက္ စည္ကားျပန္သကဲ့သို႔ ဤအတူ ကိန္းေအာင္းေနေသာ တဏွာကို
မဖ်က္ဆီးအပ္ေသးသည္႐ွိေသာ္ ဤပဋိသေႏၶ ေနရျခင္းစေသာ ဆင္းရဲသည္ အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ ျဖစ္ရ၏။
၃၃၉။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွစ္သက္ဖြယ္အာ႐ုံတို႔သို႔ စီးကုန္ေသာ
သံုးဆယ့္ေျခာက္ပါးေသာ တဏွာေရအလ်ဥ္တို႔သည္ ႐ွိကုန္၏၊ မွားေသာအယူ႐ွိေသာ ထိုသူတို႔ကို
ရာဂႏွင့္စပ္ေသာ အားႀကီးေသာ အၾကံအစည္တို႔သည္ ေဆာင္ယူသြားကုန္၏။
၃၄၀။ တဏွာတည္းဟူေသာ ေရအလ်ဥ္တို႔သည္ အလံုးစံုေသာ အာ႐ုံတို႔၌ ယိုစီးကုန္၏၊
တဏွာတည္းဟူေသာ ႏြယ္သည္ ဒြါရေျခာက္ပါး၌ျဖစ္၍ အာ႐ံုေျခာက္ပါး၌တည္၏၊
ထိုတဏွာတည္းဟူေသာႏြယ္ကို ျမင္၍ ထိုတဏွာ ႏြယ္ျမစ္ကို မဂ္ပညာျဖင့္ ျဖတ္ၾကကုန္ေလာ့။
၃၄၁။ သတၱ၀ါတို႔အား ေအာက္ေမ့ျခင္း ခ်စ္ျခင္း ၀မ္းေျမာက္ျခင္းတို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊
ထိုသူတို႔သည္ သာယာဖြယ္ ၌မွီကုန္လ်က္ ကာမခ်မ္းသာကို ႐ွာမွီးကုန္သည္ျဖစ္၍
ပဋိသေႏၶေနျခင္း အိုျခင္းသို႔ မုခ်ကပ္ေရာက္ၾကရကုန္၏။
၃၄၂။ တဏွာျဖင့္ ၀န္း၀ိုင္းျခံရံအပ္ကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ မုဆိုးေက်ာ့ကြင္း၌မိေသာ
ယုန္ကဲ့သို႔ ေၾကာက္႐ြံထိတ္လန္႔ ေနၾကရကုန္၏၊ ကာမရာဂစေသာ သံေယာဇဥ္အေစးျဖင့္
ကပ္ၿငိကုန္ေသာသူတို႔သည္ အဖန္တလဲလဲ ပဋိသေႏၶေနျခင္း စေသာ ဆင္းရဲကို ကပ္ေရာက္ၾကကုန္၏။
၃၄၃။ တဏွာျဖင့္ ၀န္း၀ိုင္းျခံရံအပ္ကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ မုဆိုးေက်ာ့ကြင္း၌မိေသာ
ယုန္ကဲ့သို႔ ေၾကာက္႐ြံထိတ္လန္႔ ေနၾကရကုန္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရာဂကင္းျခင္းကို ေတာင့္တေသာသူသည္
တဏွာကို ပယ္ေဖ်ာက္ရာ၏။
338. A tree will grow again though it is cut down as long as its root has not
been destroyed and is firm, in the same way if the root of craving is not
wholly uprooted, suffering (rebirths) will come again and again.
339. For the person there are thirty-six mighty streams (six senses and their
corresponding objects) of craving running towards pleasure; with wrong view his
thoughts fixed with passion (associated with ta hnar,
ra ga), will sweep him away in the flow.
340. The streams of craving flow everywhere; the creeper of craving has sprung
up from six sensual orifices of the body and established six mental states.
Having seen the creeper sprung up, cut out its root with insight wisdom.
341. All beings are experienced and moved by such mental states as remembering,
loving and happiness. Attached with mental defilements, seeking comfort and
pleasure, such beings are certainly led to rebirths and old age.
342. Having attached by craving, people run around like a frightened hare
trapped in hunter's noose, being held by fetters and bonds. They, who are stuck
with bondage of Karma (ra ga) get sufferings like rebirths again and again.
343. Having attached by craving, people run around like a frightened hare
trapped in hunter's noose. Therefore the person who wished to get rid of lust
(ra ga) must first need to conquer desires ( ta hnar).
၃၄၄။ ေယာ နိဗၺနေထာ ၀နာဓိမုေတၱာ၊ ၀နမုေတၱာ ၀နေမ၀ ဓာ၀တိ။
တံ ပုဂၢလေမထ ပႆထ၊ မုေတၱာ ဗႏၶနေမ၀ ဓာ၀တိ။
၃၄၄။ အၾကင္သူသည္ လူ႔အျဖစ္၌ေနျခင္းဟူေသာ ေတာကိုစြန္႔၍ အက်င့္တည္းဟူေသာေတာသို႔
သက္၀င္ခဲ့၏။ အိမ္ရာေထာင္မႈ တဏွာေတာမွ လြတ္ၿပီးလ်က္ အိမ္ရာေထာင္မႈ တဏွာေတာသို႔ပင္
ေျပး၀င္ျပန္၏၊ လာၾကကုန္ေလာ့၊ ထုိပုဂၢဳိလ္ကို ႐ႈၾကကုန္ေလာ့၊ အိမ္ရာေထာင္မႈ
အေႏွာင္အဖြဲ႔မွလြတ္ျပီးလ်က္ အိမ္ရာေထာင္မႈ အေႏွာင္အဖြဲ႔သို႔သာလွ်င္ ေျပး၀င္၏။
344. The person who has desires makes himself free from desires as he has left
his home to enter another, but when he is free he then returns his life of old
desires – come see this person, he became
free and he ran back to his old home.
၃၄၅။ န တံ ဒဠွံ ဗႏၶနမာဟု ဓီရာ၊ ယဒါယသံ ဒါ႐ုဇပဗၺဇဥၥ။
သာရတၱရတၱာ မဏိကု႑ေလသု၊ ပုေတၱသု ဒါေရသု စ ယာ အေပကၡာ။
၃၄၆။ ဧတံ ဒဠွံ ဗႏၶနမာဟု ဓီရာ၊ ၾသဟာရိနံ သိထိလံ ဒုပၸမုဥၥံ။
ဧတမၸိ ေဆတြာန ပရိဗၺဇႏၲိ၊ အနေပကၡိေနာ ကာမသုခံ ပဟာယ။
၃၄၅-၃၄၆။ သံျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ သံေျခက်ဥ္းစေသာ အေႏွာင္အဖြဲ႔ သစ္သားျဖင့္လုပ္ေသာ
ထိတ္တံုးစေသာ အေႏွာင္အဖြဲ႔ ျမက္ေလွ်ာ္တို႔ျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ ႀကိဳးစေသာ
အေႏွာင္အဖြဲ႔မ်ဳိးတို႔ကို ခိုင္ျမဲေသာ အေႏွာင္အဖြဲ႔ဟု ပညာ႐ွိတို႔ မဆိုၾကကုန္၊
ပတၱျမား နားေတာင္းစေသာ ရတနာတို႔၌ လည္းေကာင္း၊ သားသမီး မယားတို႔၌ အလြန္တပ္မက္ေသာ
ငဲ့ကြက္မႈ တဏွာအေႏွာင္အဖြဲ႔ကို ႐ုန္းျဖတ္၍၊ မငဲ့ကြက္ဘဲ ကာမခ်မ္းသာကိုစြန္႔လ်က္
ေတာထြက္ၾကကုန္၏။
345-346. The wise do not say a strong fetter which is made of iron (iron legs),
of wood (stocks), or of jute, but far stronger is the passionate affection on
precious stones, jeweled ornaments, children and wives.
The wise say this is a strong fetter that drags the person down to the four
woeful planes, is seemingly loose but hard to remove. By cutting through that
bond, leaving behind all worldly pleasures and desires, wise people walk the
path of wisdom.
၃၄၇။ ေယ ရာဂရတၱာႏုပတႏၲိ ေသာတံ၊ သယံကတံ မကၠဋေကာ၀ ဇာလံ။
ဧတပၸိ ေဆတြာန ၀ဇႏၲိ ဓီရာ၊ အနေပကၡိေနာ သဗၺဒုကၡံ ပဟာယ။
၃၄၇။ ပင့္ကူသည္ မိမိျပဳေသာ ပိုက္ကြန္၌ အိပ္သကဲ့သို႔ သတၱ၀ါတို႔သည္
ျပင္းစြာတပ္မက္ကုန္သည္ျဖစ္၍ မိမိတို႔ျပဳေသာ တဏွာအလ်ဥ္သို႔က်ကုန္၏၊ ပညာ႐ွိတို႔သည္
ဤတဏွာကိုျဖတ္၍ မငဲ့ကြက္ဘဲ ခပ္သိမ္းေသာ ဆင္းရဲကိုစြန္႔လ်က္ သြားကုန္၏။
347. People who are firmly filled with desires and passions immerse into the
stream of craving just as the spider falls and sleeps in the web it made. The
wise cut through this and walk away leaving behind all passions that are the
origination of sufferings.
၃၄၈။ မုဥၥ ပုေရ မုဥၥ ပစၦေတာ၊ မေဇၩ မုဥၥ ဘ၀ႆ ပါရဂူ။
သဗၺတၳ ၀ိမုတၱမာနေသာ၊ န ပုနံ ဇာတိဇရံ ဥေပဟိသိ။
၃၄၈။ လြန္ေလျပီးေသာခႏၶာ၌ တဏွာကိုစြန္႔ေလာ့၊ ေနာင္ျဖစ္ေပၚမည့္ခႏၶာ၌
တဏွာကိုစြန္႔ေလာ့၊ အလယ္ျဖစ္ေသာ ပစၥဳပၸန္ခႏၶာ၌ တဏွာကိုစြန္႔ေလာ့၊ အလံုးစံု ပစၥဳပၸန္
အတိတ္ အနာဂတ္ခႏၶာ၌ တဏွာမွလြတ္ေသာ စိတ္႐ွိလ်က္ ဘ၀သံုးပါး၏အဆံုးသို႔ ေရာက္သည္ျဖစ္၍
တစ္ဖန္အိုျခင္း နာျခင္းသို႔ မကပ္ေလလင့္။
348. Let go the past body with craving behind, let go the future body with
craving behind, also let go the present body with craving behind, be liberated
your mind free from craving in the past, present and future, so that you no
longer need to enter again into old age and decay.
၃၄၉။ ၀ိတကၠမထိတႆ ဇႏၲဳေနာ၊ တိဗၺရာဂႆ သဘာႏုပႆိေနာ။
ဘိေယ်ာ တဏွာ ပ၀ၯုတိ၊ ဧသာ ေခါ ဒဠွံ ကေရာတိ ဗႏၶနံ။
၃၅၀။ ၀ိတကၠဴပသေမ စ ေယာ ရေတာ၊ အသုဘံ ဘာ၀ယေတ သဒါ သေတာ။
ဧသ ေခါ ဗ်ႏၲိ ကာဟိတိ၊ ဧသ ေဆစၧတိ မာရဗႏၶနံ။
၃၄၉။ ကာမ၀ိတက္ ႏွိပ္စက္အပ္ေသာ ထက္ေသာရာဂ႐ွိေသာ တင့္တယ္၏ဟု အဖန္ဖန္႐ႈေသာ သတၱ၀ါအား
တဏွာသည္ အလြန္တိုးပြားေလ၏၊ ဤသူသည္ မာရ္၏အေႏွာင္အဖဲြ႔ကို ခိုင္ျမဲေအာင္ ျပဳ၏။
၃၅၀။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ မိစၧာ၀ိတက္ ျငိမ္းျခင္း၌သာ ေမြ႔ေလ်ာ္၏၊ သတိ႐ွိသည္ျဖစ္၍
အခါခပ္သိမ္း အသုဘ အာ႐ုံကိုပြား၏၊ ဤသူသည္ မာရ္၏အေႏွာင္အဖြဲ႔ကို ကင္းေအာင္ျပဳ၏၊
မာရ္၏ အေႏွာင္အဖြဲ႔ကိုျဖတ္၏။
349. The person who is held by clinging, and also has strong passions, thinking
that this is delightful, grows more craving passions and he actually makes his
bondage stronger.
350. The person who has already abandoned miserable thoughts delights in peace,
ever mindful and meditates on viewing unpleasantness of the body. That person
certainly will cut the attachment and end the bondage with Mara.
၃၅၁။ နိ႒ဂၤေတာ အသႏၲာသီ၊ ၀ီတတေဏွာ အနဂၤေဏာ။
အစၧႏၵိ ဘ၀သလႅာနိ၊ အႏၲိေမာယံ သမုႆေယာ။
၃၅၂။ ၀ီတတေဏွာ အနာဒါေနာ၊ နိ႐ုတၱိပဒေကာ၀ိေဒါ။
အကၡရာနံ သႏၷိပါတံ၊ ဇညာ ပုဗၺာပရာနိ စ။
သ ေ၀ အႏၲိမသာရီေရာ၊ မဟာပေညာ မဟာပုရိေသာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၅၁။ ရဟန္းကိစၥ ၿပီးဆံုးျခင္းသို႔ ေရာက္ၿပီးသူသည္ ထိတ္လန္႔ျခင္းမ႐ွိ၊ တဏွာကင္း၏၊
ကိေလသာကင္း၏၊ ဘ၀သို႔ ေရာက္ေၾကာင္း ရာဂစေသာ ေျငာင့္တံသင္းတို႔ကို ျဖတ္ၿပီးျဖစ္၏၊
ဤခႏၶာကိုယ္သည္ အဆံုးစြန္ျဖစ္၏။
၃၅၂။ တဏွာကင္းေသာ၊ စြဲလန္းျခင္းမ႐ွိေသာ၊ နိ႐ုတၱိ ပဋိသမၻိဒါ၌ လိမၼာေသာ၊ အကၡရာတို႔၏
အေပါင္းကိုလည္း သိေသာ၊ ေ႐ွ႔ေနာက္အကၡရာတို႔ကိုလည္း သိေသာ၊ အဆံုးစြန္ျဖစ္ေသာ
ကိုယ္ခႏၶာ႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို စင္စစ္ ႀကီးေသာပညာ႐ွိသူ ေယာက်္ားျမတ္ဟူ၍
ေခၚဆိုအပ္၏။
351. The Bhikkhu who has reached to the perfection (of Arahant), has no fear,
no craving and is dispassionate. He has already broken the throngs of
life-giving sensual pleasures (such as ra ga). This will be his last body.
352. He who has no craving, no attachment, well understood in language and
expressions (fourfold Analytical Knowledge of Patisambhida) –
the arrangement of words in due order, one with the great wisdom and the final
body is called the Great person.
၃၅၃။ သဗၺာတိဘူ သဗၺ၀ိဒူဟမသၼိ၊ သေဗၺသု ဓေမၼသု အႏူပလိေတၱာ။
သဗၺဥၨေဟာ တဏွကၡေယ ၀ိမုေတၱာ၊ သယံ အဘိညာယ ကမုဒၵိေသယ်ံ။
၃၅၃။ ငါသည္ အလံုးစံုတရားတို႔ကို ႏွိမ္နင္း၍တည္၏၊ အလံုးစံုေသာ တရားသေဘာကိုသိ၏၊
အလံုးစံုေသာ သေဘာတရားတို႔၌ ကပ္ၿငိတြယ္တာျခင္းမ႐ွိ၊ အလံုးစံုေသာ ေတဘုမၼကတရားကို
စြန္႔၏၊ တဏွာကုန္ခန္းရာ အရဟတၱဖိုလ္၌ ကိေလသာမွလြတ္၏၊ ကိုယ္တိုင္ထူးေသာဉာဏ္ျဖင့္ သိ၍
အဘယ္သူကို ငါ႔ဆရာဟု ညႊန္ျပရအံ့နည္း။
353. I have conquered all, I understand the all nature of all Dhammas, I have
no attachments with regard to all Dhammas, I have no craving and already left
everything behind, I am free – having understood with great wisdom
and to whom should I point as my teacher?
၃၅၄။ သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ၊ သဗၺရသံ ဓမၼရေသာ ဇိနာတိ။
သဗၺရတႎ ဓမၼရတိ ဇိနာတိ၊ တဏွကၡေယာ သဗၺဒုကၡံ ဇိနာတိ။
၃၅၄။ တရားအလွဴသည္ အလွဴအားလံုးကို ေအာင္ႏုိင္၏၊ တရားအရသာသည္ အရသာအားလံုးကို
ေအာင္ႏိုင္၏၊ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းသည္ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းအားလံုးကို ေအာင္ႏုိင္၏၊
တဏွာကုန္ရာ အရဟတၱဖိုလ္သည္ အလံုးစံုေသာဆင္းရဲကို ေအာင္ႏုိင္၏။
354. The gift of Dhamma is no match with any other gifts, the taste of Dhamma
is no match with any other taste, living with Dhamma in enjoyment is no match
with any other living, and the victory over craving conquers all sufferings.
၃၅၅။ ဟနႏၲိ ေဘာဂါ ဒုေမၼဓံ၊ ေနာ စ ပါရဂေ၀သိေနာ။
ေဘာဂတဏွာယ ဒုေမၼေဓာ၊ ဟႏၲိ အေည၀ အတၱနံ။
၃၅၅။ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔သည္ ပညာမဲ့သူကို ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ
တစ္ဖက္ကမ္းကို ႐ွာမွီးသူတို႔ကိုကား မဖ်က္ဆီးႏုိင္ကုန္၊ ပညာမဲ့သူသည္ စည္းစိမ္ဥစၥာ၌
တပ္မက္ျခင္းျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔ကို ဖ်က္ဆီးသကဲ့သို႔ မိမိကိုယ္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္၏။
355. Wealth destroys the person who has little wisdom, but not those who seek
the other shore, Nibbana. Affection in wealth destroys the unwise person and
others.
၃၅၆။ တိဏေဒါသာနိ ေခတၱာနိ၊ ရာဂေဒါသာ အယံ ပဇာ။
တသၼာ ဟိ ၀ီတရာေဂသု၊ ဒိႏၷံ ေဟာတိ မဟပၹလံ။
၃၅၇။ တိဏေဒါသာနိ ေခတၱာနိ၊ ေဒါသေဒါသာ အယံ ပဇာ။
တသၼာ ဟိ ၀ီတေဒါေသသု၊ ဒိႏၷံ ေဟာတိ မဟပၹလံ။
၃၅၈။ တိဏေဒါသာနိ ေခတၱာနိ၊ ေမာဟေဒါသာ အယံ ပဇာ။
တသၼာ ဟိ ၀ီတေမာေဟသု၊ ဒိႏၷံ ေဟာတိ မဟပၹလံ။
၃၅၉။ တိဏေဒါသာနိ ေခတၱာနိ၊ ဣစၧာေဒါသာ အယံ ပဇာ။
တသၼာ ဟိ ၀ိဂတိေစၧသု၊ ဒိႏၷံ ေဟာတိ မဟပၹလံ။
၃၅၆။ လယ္ယာတုိ႔ကို ျမက္အေပါင္းတို႔သည္ ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ ဤသတၱ၀ါအေပါင္းကို ရာဂသည္
ဖ်က္ဆီး၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရာဂကင္းေသာ ပုဂိၢဳလ္တို႔၌ ေပးလွဴျခင္းသည္ အက်ဳိးႀကီး၏။
၃၅၇။ လယ္ယာတုိ႔ကို ျမက္အေပါင္းတို႔သည္ ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ ဤသတၱ၀ါအေပါင္းကို ေဒါသသည္
ဖ်က္ဆီး၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒါသကင္းေသာပုဂၢဳိလ္တို႔၌ ေပးလွဴျခင္းသည္ အက်ဳိးႀကီး၏။
၃၅၈။ လယ္ယာတုိ႔ကို ျမက္အေပါင္းတို႔သည္ ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ ဤသတၱ၀ါအေပါင္းကို ေမာဟသည္
ဖ်က္ဆီး၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေမာဟကင္းေသာပုဂိၢဳလ္တို႔၌ ေပးလွဴျခင္းသည္ အက်ဳိးႀကီး၏။
၃၅၉။ လယ္ယာတုိ႔ကို ျမက္အေပါင္းတို႔သည္ ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ ဤသတၱ၀ါအေပါင္းကို အလုိရမက္သည္
ဖ်က္ဆီး၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ အလိုရမက္ကင္းေသာပုဂိၢဳလ္တို႔၌ ေပးလွဴျခင္းသည္ အက်ဳိးႀကီး၏။
လယ္ယာတို႔ကို ျမက္အေပါင္းတို႔သည္ ဖ်က္ဆီးကုန္၏၊ ဤသတၱ၀ါအေပါင္းကို တဏွာသည္
ဖ်က္ဆီး၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ တဏွာကင္းေသာ ပုဂိၢဳလ္တို႔၌ ေပးလွဴျခင္းသည္ အက်ဳိးႀကီး၏။
356. Weeds are the cause of destruction of fields; sensual desire is the cause
of destruction of humankind. Therefore donating a gift to the person who has no
sensual desire has great benefit.
357. Weeds are the cause of destruction of fields; hatred is the cause of
destruction of humankind. Therefore donating a gift to the person who is free
from hatred has great benefit.
358. Weeds are the cause of destruction of fields; delusion is the cause of
destruction of humankind. Therefore donating a gift to the person who is free
from delusion has great benefit.
359. Weeds are the cause of destruction of fields, desire (craving) is the
cause of destruction of humankind. Therefore donating a gift to the person who
is free from desire has great benefit
Chapter 25
၃၆၀။ စကၡဳနာ သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ေသာေတန သံ၀ေရာ။
ဃာေနန သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ဇိ၀ွါယ သံ၀ေရာ။
၃၆၁။ ကာေယန သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ၀ါစာယ သံ၀ေရာ။
မနသာ သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု သဗၺတၳ သံ၀ေရာ။
သဗၺတၳ သံ၀ုေတာ ဘိကၡဳ၊ သဗၺဒုကၡာ ပမုစၥတိ။
၃၆၀။ အကုသိုလ္မျဖစ္ရန္ စကၡဳဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ ေသာတဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္
ေကာင္း၏။ ဃာနဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏။ ဇိဝွါဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္
ေကာင္း၏။
၃၆၁။ ကာယဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ ၀စီဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္
ေကာင္း၏၊ မေနာဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ အလံုးစံုေသာ ဒြါရတို႔၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္
ေကာင္း၏၊ အလံုးစံုေသာ ဒြါရတို႔၌ ေစာင့္စည္း ပိတ္ဆို႔ႏုိင္ေသာ ရဟန္းသည္ ဆင္းရဲအားလံုးမွ
လြတ္ေျမာက္ႏုိင္၏။
360. It is good to control the eye, the ear, the nose and the mouth to prevent
from sin.
361. It is good to control the body (kar ya), it is good to control the speech
(wa zi) and it is good to control the mind (ma nor). It is good to control all
senses. The Bhikkhu who can control all senses will be free from all
sufferings.
၃၆၂။ ဟတၳသံယေတာ ပါဒသံယေတာ၊ ၀ါစာသံယေတာ သံယတုတၱေမာ။
အဇၩတၱရေတာ သမာဟိေတာ၊ ဧေကာ သႏၲဳသိေတာ တမာဟု ဘိကၡဳံ။
၃၆၂။ အၾကင္သူသည္ လက္ကိုေစာင့္စည္း၏၊ ေျခကိုေစာင့္စည္း၏၊ ႏႈတ္ကိုေစာင့္စည္း၏၊ တစ္ကိုယ္လံုးကို
ေစာင့္စည္း ၏၊ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကာ တည္ၾကည္ေသာ စိတ္႐ွိ၏၊ တစ္ေယာက္တည္းေန၍
ရရသမွ်ျဖင့္ ေရာင့္ရဲႏုိင္၏၊ ထိုသူကို ရဟန္းဟူ၍ ဆိုကုန္၏။
362. The one who has control on his hands, control on his feet, control on his
words, and who is well-controlled, who is upright, steadfast and joyful in
meditation, stays in solitary and is contented –
that one they call a Bhikkhu.
၃၆၃။ ေယာ မုခသံယေတာ ဘိကၡဳ၊ မႏၲဘာဏီ အႏုဒၶေတာ။
အတၳံ ဓမၼဥၥ ဒီေပတိ၊ မဓုရံ တႆ ဘာသိတံ။
၃၆၃။ အၾကင္ရဟန္းသည္ ႏႈတ္ကို ေစာင့္စည္း၏၊ ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္၍ ေျပာဆိုေလ့႐ွိ၏၊ မပ်ံ႔လြင့္ေသာစိတ္႐ွိ၏၊
အနက္အဓိပၸါယ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ပါဠိကိုလည္းေကာင္း ေဟာျပတတ္၏၊ ထိုရဟန္းေဟာျပေသာ စကားသည္
ခ်ဳိၿမိန္သာယာ၏။
363. The Bhikkhu who is restrained in speech, speaks with wisdom, who has
Samadhi, strong concentration, who has good command on sacred verses and
in-depth meaning of them, his speech is pleasant.
၃၆၄။ ဓမၼာရာေမာ ဓမၼရေတာ၊ ဓမၼံ အႏု၀ိစိႏၲယံ။
ဓမၼံ အႏုႆရံ ဘိကၡဳ၊ သဒၶမၼာ န ပရိဟာယတိ။
၃၆၄။ တရားလွ်င္ေမြ႔ေလ်ာ္ရာ႐ွိေသာ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္ေသာတရားကို အဖန္ဖန္ ၾကံစည္တတ္ေသာ
ေအာက္ေမ့ တတ္ေသာ ရဟန္းသည္ သူေတာ္ေကာင္းတရားမွ မဆုတ္ယုတ္ႏိုင္။
364. The Bhikkhu who only has Dhamma to live peacefully with, who is delightful
in Dhamma, ponders in Dhamma and remembers Dhamma –
he will not fall away from the Sublime Teaching, Dhamma.
၃၆၅။ သလာဘံ နာတိမေညယ်၊ နာေညသံ ပိဟယံ စေရ။
အေညသံ ပိဟယံ ဘိကၡဳ၊ သမာဓႎ နာဓိဂစၧတိ။
၃၆၆။ အပၸလာေဘာပိ ေစ ဘိကၡဳ၊ သလာဘံ နာတိမညတိ။
တံ ေ၀ ေဒေ၀ါ ပသံသႏၲိ၊ သုဒၶါဇီ၀ႎ အတႏၵိတံ။
၃၆၅။ မိမိရမည့္ လာဘ္လာဘကို မတရား႐ွာမွီးေသာအားျဖင့္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ မျဖစ္ေစရာ၊ သူတစ္ပါးတို႔၏
လာဘ္လာဘ ကို မႏွစ္သက္ မေတာင့္တရာ၊ သူတစ္ပါးတို႔၏ လာဘ္လာဘကို ႏွစ္သက္ေသာ ရဟန္းသည္ တည္ၾကည္မႈ
သမာဓိကို မရႏုိင္။
၃၆၆။ ရဟန္းသည္ လာဘ္လာဘနည္းေသာ္လည္း၊ မိမိ လာဘ္လာဘကို မတရား ႐ွာမွီးေသာအားျဖင့္ အကယ္၍
စက္ဆုပ္ဖြယ္ မျဖစ္ေစခဲ့မူ အသက္ေမြးစင္ၾကယ္၍ မပ်င္းမရိ လံု႔လ႐ွိေသာ ထိုရဟန္းကို နတ္တို႔သည္
ဧကန္ခ်ီးမြမ္းကုန္၏။
365. Do not let offerings received to be viewed as contempt by oneself, also
not long for the offerings received by others. A monk who envies others cannot
attain deep concentration.
366. Though a monk has received only a little offering, if it is not viewed as
contempt by him, the gods praise the monk whose life is pure and free of
laziness.
၃၆၇။ သဗၺေသာ နာမ႐ူပသၼႎ၊ ယႆ နတၳိ မမာယိတံ။
အသတာ စ န ေသာစတိ၊ သ ေ၀ ဘိကၡဴတိ ၀ုစၥတိ။
၃၆၇။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား နာမ္တရား ႐ုပ္တရားအားလံုး၌ ငါ ငါ၏ဥစၥာဟု ျမတ္ႏုိးစြဲလမ္းမႈ မ႐ွိ၊
ထိုနာမ္႐ုပ္ ပ်က္စီး ေသာ္လည္း မစိုးရိမ္၊ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ဘိကၡဳအစစ္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
367. For the person who has no selfish possessiveness on all mind and matter
aggregates, and who does not worry on when they are shattered, he is indeed
called a Bhikkhu.
၃၆၈။ ေမတၱာ၀ိဟာရီ ေယာ ဘိကၡဳ၊ ပသေႏၷာ ဗုဒၶသာသေန။
အဓိဂေစၧ ပဒံ သႏၲံ၊ သခၤါ႐ူပသမံ သုခံ။
၃၆၉။ သိဥၥ ဘိကၡဳ ဣမံ နာ၀ံ၊ သိတၱာ ေတ လဟုေမႆတိ။
ေဆတြာ ရာဂဥၥ ေဒါသဥၥ၊ တေတာ နိဗၺာနေမဟိသိ။
၃၇၀။ ပဥၥ ဆိေႏၵ ပဥၥ ဇေဟ၊ ပဥၥ စုတၱရိ ဘာ၀ေယ။
ပဥၥသဂၤါတိေဂါ ဘိကၡဳ၊ ၾသဃတိေဏၰာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၇၁။ စ်ာယ ဘိကၡဳ မာ ပမာေဒါ၊ မာ ေတ ကာမဂုေဏ ရေမႆု စိတၱံ။
မာ ေလာဟဂုဠံ ဂိလီ ပမေတၱာ၊ မာ ကႏၵိ ဒုကၡမိဒႏၲိ ဒယွမာေနာ။
၃၇၂။ နတၳိ စ်ာနံ အပညႆ၊ ပညာ နတၳိ အစ်ာယေတာ။
ယမွိ စ်ာနဥၥ ပညာ စ၊ သ ေ၀ နိဗၺာနသႏၲိေက။
၃၇၃။ သုညာဂါရံ ပ၀ိ႒ႆ၊ သႏၲစိတၱႆ ဘိကၡဳေနာ။
အမာႏုသီ ရတိ ေဟာတိ၊ သမၼာ ဓမၼံ ၀ိပႆေတာ။
၃၇၄။ ယေတာ ယေတာ သမၼသတိ၊ ခႏၶာနံ ဥဒယဗၺယံ။
လဘတီ ပီတိပါေမာဇၨံ၊ အမတံ တံ ၀ိဇာနတံ။
၃၇၅။ တၾတာယမာဒိ ဘ၀တိ၊ ဣဓ ပညႆ ဘိကၡဳေနာ။
ဣႁႏၵိယဂုတၱိ သႏၲဳ႒ိ၊ ပါတိေမာေကၡ စ သံ၀ေရာ။
၃၇၆။ မိေတၱ ဘဇႆု ကလ်ာေဏ၊ သုဒၶါဇီေ၀ အတႏၵိေတ။
ပဋိသႏၴာရ၀ုတ်ႆ၊ အာစာရကုသေလာ သိယာ။
တေတာ ပါေမာဇၨဗဟုေလာ၊ ဒုကၡႆႏၲံ ကရိႆတိ။
၃၆၈။ ေမတၱာတရားကို ပြားမ်ားေလ့႐ွိေသာ၊ ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္၌ ၾကည္ၫုိေသာ ရဟန္းသည္
သခၤါရ တို႔၏ၿငိမ္းရာ ၿငိမ္သက္ခ်မ္းေအးေသာ နိဗၺာန္ကို ရႏုိင္၏။
၃၆၉။ ရဟန္း ဤခႏၶာကိုယ္တည္းဟူေသာေလွမွ မိစၧာ၀ိတက္ဟူေသာ ေရကို ပက္ထုတ္ေလာ့၊ ထိုသို႔ ပက္ထုတ္လွ်င္
သင္၏ ခႏၶာကိုယ္တည္းဟူေသာ ေလွသည္ လ်င္စြာသြားႏုိင္လတၱံ႔၊ ရာဂ ေဒါသကို ပယ္ျဖတ္ႏုိင္လွ်င္
နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္လတၱံ႔။
၃၇၀။ ေအာက္ပိုင္းသံေယာဇဥ္ ငါးပါးကို ျဖတ္ရာ၏၊ အထက္ပိုင္းသံေယာဇဥ္ ငါးပါးကိုစြန္႔ရာ၏၊
သဒၶါစေသာ ငါးပါး ေသာတရားတို႔ကို အလြန္ပြားရာ၏၊ ေလာဘစေသာ ျငိတြယ္ျခင္းငါးပါးမွ လြန္ေျမာက္ေသာ
ရဟန္းကို သံသရာ ၀ဲ ၾသဃကို ကူးေျမာက္ၿပီးသူ ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
၃၇၁။ ရဟန္း အနိစၥစသည္ျဖင့္႐ႈေလာ့၊ မေမ့ေလ်ာ့လင့္၊ သင္၏စိတ္ကို ကာမဂုဏ္၌ မေမြ႔ေလ်ာ္ေစလင့္၊
ေမ့ေလ်ာ့၍ သံေတြခဲကို မမ်ဳိလင့္၊ ေလာင္သည္႐ွိေသာ္ ဤသို႔အေလာင္ခံရျခင္းသည္ ဆင္းရဲေလစြဟု
မငိုေႂကြးလင့္။
၃၇၂။ ပညာမ႐ွိသူအား သမာဓိစ်ာန္မ႐ွိ၊ သမာဓိစ်ာန္မ႐ွိသူအား ၀ိပႆနာပညာမ႐ွိ၊ ထိုပုဂၢဳိလ္၌
သမာဓိစ်ာန္ လည္းေကာင္း၊ ၀ိပႆနာပညာသည္လည္းေကာင္း ႐ွိ၏၊ ထိုသူသည္ နိဗၺာန္ႏွင့္ ဧကန္နီးေတာ့၏။
၃၇၃။ ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္သို႔ ၀င္ေရာက္၍ ေကာင္းစြာတရားကို ႐ႈမွတ္ေသာ ျငိမ္သက္ေသာစိတ္႐ွိေသာရဟန္းအား
လူသာမန္တို႔ႏွင့္ မထိုက္ေသာ ၀ိပႆနာစ်ာန္စေသာ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းသည္ျဖစ္၏။
၃၇၄။ ခႏၶာငါးပါးတို႔၏ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္တိုင္း ႏွစ္သက္မႈပီတိ ၀မ္းေျမာက္မႈပါေမာဇၨကို
ရ၏၊
ထို ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္မႈသည္ပင္ တရားမွန္ကိုသိေသာ ပညာ႐ွိတို႔အတြက္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းပင္တည္း။
၃၇၅။ ဤသာသနာေတာ္၌ ဣေႁႏၵကိုေစာင့္ထိန္းမႈ အာဇီ၀ ပစၥယႏွစ္ပါး၌ေရာင့္ရဲမႈ ပါတိေမာကၡ သီလ၌
ေစာင့္စည္းမႈ စတုပါရိသုဒၶိသီလေလးပါးသည္ ပညာ႐ွိ ရဟန္းအတြက္ ထိုနိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္၌
အဦးအစ ျဖစ္၏။
၃၇၆။ စင္ၾကယ္ေသာ အသက္ေမြးျခင္း႐ွိ၍ မပ်င္းရိေသာ မိတ္ေဆြေကာင္းတို႔ကို ဆည္းကပ္ေလာ့၊
အာမိသဓမၼ ပဋိ သႏၴာရႏွစ္ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေစရာ၏၊ က်င့္၀တ္သီလတို႔၌ လိမၼာရာ၏၊ ထိုဆိုခဲ့ျပီးေသာ
အေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္
၀မ္းေျမာက္ မႈမ်ားသည္ျဖစ္၍ ဆင္းရဲ၏အဆံုးကို ျပဳလတၱံ႔။
368. The bhikkhu who practices loving kindness all the time, who has excellent
faith in Teachings of the Bhddha, he would attain the state in peace where
sankharas (compounded existences) has ceased.
369. Bhikkhu – empty the boat (of aggregate). If
it is empty, it will sail quickly. Having cut off passion and hatred, you will
thereby reach Nibbana.
370. Cut off the lower five attachments. Throw off the upper five attachments.
Cultivate these five. The bhikkhu who has abandoned beyond the five attachments
is called "the person who has crossed over the flood of Samsara".
* lower five – selfishness, doubt, wrong
austerities and rites, lust, hatred
* upper five – desire to be born with a body, or
without a body, self-will, restlessness, ignorance
* cultivate five – faith, mindfulness, energy,
contemplation, vision
* five attachments – lust, hatred, delusion, pride,
wrong views
371. Bhikkhu – be mindful, do not be negligent,
let your mind not to be on sensual desires, do not swallow a red hot iron ball
by negligence, if burned, do not cry "This is painful".
372. The person who has no insight will not have contemplation; the person who
has no contemplation will not have insight. For the person who has
contemplation and insight, he is indeed close to Nibbana.
373. The Bhikkhu with calm mind has entered his empty house, deep in
meditation, has gained the insight knowledge with which he lives in delight
unlike ordinary beings.
374. Whenever one concentrates on impermanence of rising and disappearing on
five aggregates, one gains joy and delight, with that one with insight
knowledge can attain Nibbana.
375. Here in this Buddhist Era (Buddha's Thar tha nar), these are the first
things for the Bhikkhu with insight; guarding the senses, contentment,
restraint in Patimokkha precepts which can lead to attaining Nibbana.
376. Let one be good association with friends who have right livelihood and are
not slothful. Let one be also clever with sound moral principles and be
attentive with precepts. Being that, one will have a full joy and will make an
end of sufferings.
၃၇၇။ ၀ႆိကာ ၀ိယ ပုပၹါနိ၊ မဒၵ၀ါနိ ပမုဥၥတိ။
ဧ၀ံ ရာဂဥၥ ေဒါသဥၥ၊ ၀ိပၸမုေဥၥထ ဘိကၡေ၀ါ။
၃၇၇။ ရဟန္းတို႔ မုေလးပန္းပင္တို႔သည္ ရင့္ေရာ္ညိႇဳးႏြမ္းကုန္ေသာ ပန္းပြင့္တို႔ကို စြန္႔လြတ္ဘိ
သကဲ့သို႔ ဤအတူ သင္တို႔ သည္ ရာဂကိုလည္းေကာင္း၊ ေဒါသကိုလည္းေကာင္း၊ စြန္႔လႊတ္ၾကကုန္ေလာ့။
377. O Bhikkhu, just as Spanish jasmine lets its faded flowers fall, you should
shed passion and hatred.
၃၇၈။ သႏၲကာေယာ သႏၲ၀ါေစာ၊ သႏၲ၀ါ သုသမာဟိေတာ။
၀ႏၲေလာကာမိေသာ ဘိကၡဳ၊ ဥပသေႏၲာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၇၈။ ေကာင္းစြာ တည္ၾကည္သည္ျဖစ္၍ ျငိမ္သက္ေသာကိုယ္ ျငိမ္သက္ေသာႏႈတ္ ျငိမ္သက္ေသာ စိတ္႐ွိေသာ
ေလာ ကီစည္းစိမ္ အ႐ွိန္အေစာ္စသည္ကို ေထြးအန္ၿပီးေသာရဟန္းကို ၿငိမ္းေအးေသာ ရဟန္းဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
378. It can be said that a monk is in peace when he is calm with his body, mind
and speech, when he is the master of himself and has already left behind all
worldly wealth.
၃၇၉။ အတၱနာ ေစာဒယတၱာနံ၊ ပဋိမံေသထ အတၱနာ။
ေသာ အတၱဂုေတၱာ သတိမာ၊ သုခံ ဘိကၡဳ ၀ိဟာဟိသိ။
၃၈၀။ အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊(ေကာ ဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ)
အတၱာ ဟိ အတၱေနာ ဂတိ။ တသၼာ သံယမမတၱာနံ၊ အႆံ ဘျဒံ၀ ၀ါဏိေဇာ။
၃၇၉။ ရဟန္း မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေစာေၾကာစစ္ေဆးေလေလာ့၊ မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္
ဆင္ျခင္ေလေလာ့၊ မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေစာင့္ေ႐ွာက္သည္ျဖစ္၍ သတိ႐ွိေသာသင္သည္
ခ်မ္းသာစြာ ေနရလတၱံ႔။
၃၈၀။ မိမိသည္သာလွ်င္ မိမိကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏၊ တစ္ပါးေသာသူသည္ အဘယ္မွာ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ႏုိင္အံ့နည္း၊
မိမိသည္ သာလွ်င္ မိမိ၏ လဲေလ်ာင္းရာျဖစ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ျမင္းကုန္သည္သည္ အမ်ဳိးေကာင္းျမင္းကို
ေစာင့္ေ႐ွာက္သကဲ့သို႔ မိမိကိုယ္ကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ေလေလာ့။
379. You need to restrain by yourself, you need to control by yourself, by thus
being well-guarded and examined by yourself, and you who has mindfulness will
stay in joy.
380. You are the master of yourself and nobody but yourself is your own master.
You are the sole guide of yourself, so you control yourself just as a horse
merchant does his good horse.
၃၈၁။ ပါေမာဇၨဗဟုေလာ ဘိကၡဳ၊ ပသေႏၷာ ဗုဒၶသာသေန။
အဓိဂေစၧ ပဒံ သႏၲံ၊ သခၤါ႐ူပသမံ သုခံ။
၃၈၁။ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္၌ ၾကည္ၫုိျမတ္ႏုိး၍ ၀မ္းေျမာက္ျခင္းမ်ားေသာ ရဟန္းသည္ သခၤါရတို႔၏ျငိမ္းရာ
ျငိမ္သက္ခ်မ္းေျမ့ေသာ နိဗၺာန္ကို ရရာ၏။
381. For the monk who is firm and has deep affection in Buddha's teachings,
with full of joy, will attain Nibbana where the end of sankharas, cessation of
volitional formations.
၃၈၂။ ေယာ ဟေ၀ ဒဟေရာ ဘိကၡဳ၊ ယုဥၨတိ ဗုဒၶသာသေန။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗၻာ မုေတၱာ၀ စႏၵိမာ။
၃၈၂။ အၾကင္ရဟန္းသည္ ငယ္႐ြယ္ေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္၌ စင္စစ္ လံု႔လ ၾကိဳးကုတ္အားထုတ္၏၊
ထိုရဟန္းသည္ တိမ္တိုက္မွလြတ္ေသာ လမင္းကဲ့သို႔ ဤေလာကကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေစ၏။
382. Though young in age, a monk who has a relentless striving in Buddha's
teachings brightens up the world like the moon free from clouds
Chapter 26
၃၈၃။ ဆိႏၵ ေသာတံ ပရကၠမၼ၊ ကာေမ ပႏုဒ ျဗာဟၼဏ။
သခၤါရာနံ ခယံ ဉတြာ၊ အကတညဴသိ ျဗာဟၼဏ။
၃၈၃။ သူေတာ္ေကာင္း တဏွာတည္းဟူေသာ အလ်ဥ္ကို ျဖတ္ေလာ့၊ လံု႔လျပဳ၍ ကာမတို႔ကို
ပယ္ေလာ့၊ သခၤါရတို႔၏ ကုန္ရာကိုသိ၍ မျပဳျပင္အပ္ေသာ နိဗၺာန္ကိုသိေလာ့၊
ရဟႏၲာျဖစ္ေလေလာ့။
383. Cut off the stream of craving, O Bhikkhu, and drive away all sensual
pleasures. Knowing the end of Sankharas all that is made and make to know
Nibbana, this is not made. Be an Arahant.
၃၈၄။ ယဒါ ဒြေယသု ဓေမၼသု၊ ပါရဂူ ေဟာတိ ျဗာဟၼေဏာ။
အထႆ သေဗၺ သံေယာဂါ၊ အတၳံ ဂစၧႏၲိ ဇာနေတာ။
၃၈၄။ သူေတာ္ေကာင္းသည္ ႏွစ္ပါးေသာ သမထ၀ိပႆနာ တရားတို႔၌ ကမ္းတစ္ဖက္သို႔ေရာက္၏၊
ထိုအခါ တရားမွန္ကိုသိေသာ သူေတာ္ေကာင္းအား အလံုးစံုေသာ ကာမရာဂသံေယာဇဥ္ စသည္တို႔သည္
ခ်ဳပ္ျခင္းသို႔ ေရာက္ကုန္၏။
384. With the help of two Dhammas, samatha and vipassana, a Bhikkhu has reached
the other shore. With the knowledge he attains, all the attachments he has are
broken.
၃၈၅။ ယႆ ပါပံ အပါရံ ၀ါ၊ ပါရာပါရံ န ၀ိဇၨတိ။
၀ီတဒၵရံ ၀ိသံယုတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၈၅။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား စကၡဳစေသာ အတြင္းအာယတန ေျခာက္ပါးတည္းဟူေသာ ဤမွာဘက္ကမ္းသည္
လည္းေကာင္း၊ ႐ူပါ႐ုံစေသာ အျပင္အာယတန ေျခာက္ပါးတည္းဟူေသာ
ထိုမွာဘက္ကမ္းသည္လည္းေကာင္း၊ ထိုမွာဘက္ ဤမွာဘက္ကမ္း ႏွစ္ပါးသည္လည္းေကာင္း မ႐ွိ၊
ပူပန္ျခင္းကင္းသည္ျဖစ္၍ ကိေလသာႏွင့္မယွဥ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား
ေဟာေတာ္မူ၏။
385. For him, there is neither this side of the shore (internal sense spheres),
nor that other end of the shore (external sense objects), nor both do not exist
– being lack of all fears and
worries, I call him a Brahmana.
၃၈၆။ စ်ာယႎ ၀ိရဇမာသီနံ၊ ကတကိစၥမနာသ၀ံ။
ဥတၱမတၳမႏုပၸတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၈၆။ အနိစၥစေသာ လကၡဏာကို႐ႈ၍ ကိေလသာျမဴကင္းလ်က္ တစ္ကိုယ္တည္း ေနေလ့႐ွိေသာ ရဟန္းကိစၥ
ျပီးျပီးေသာ အာသေ၀ါကင္း၍ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ေရာက္ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား
ေဟာေတာ္မူ၏။
386. He who is in contemplation, free from passions, staying by himself, who
has done what has to be done and reached the perfection with no intoxicants
(Arthawal taya), him – I call a Brahmana.
၃၈၇။ ဒိ၀ါ တပတိ အာဒိေစၥာ၊ ရတၱိမာဘာတိ စႏၵိမာ။
သႏၷေဒၶါ ခတၱိေယာ တပတိ၊ စ်ာယီ တပတိ ျဗာဟၼေဏာ။
အထ သဗၺမေဟာရတၱႎ၊ ဗုေဒၶါ တပတိ ေတဇသာ။
၃၈၇။ ေနမင္းသည္ ေန႔အခါ၌သာ တင့္တယ္၏၊ လမင္းသည္ ညဥ့္အခါ၌သာ တင့္တယ္၏၊ မင္းသည္
မင္းေျမာက္ တန္ဆာဆင္မွသာလွ်င္ တင့္တယ္၏၊ ရဟႏၲာသည္ စ်ာန္၀င္စားမွသာလွ်င္ တင့္တယ္၏၊
အမွန္ေသာ္ကား ျမတ္စြာဘုရားသည္သာ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ အလံုးစံုေသာ ေန႔ညဥ့္ပတ္လံုး
တင့္တယ္၏။
387. The sun shines by day, the moon shines by night, the King glows only with
his regalia, the Brahman glows only when in meditation, but all day and night,
the Buddha shines with His splendor.
၃၈၈။ ဗာဟိတပါေပါတိ ျဗာဟၼေဏာ၊ သမစရိယာ သမေဏာတိ ၀ုစၥတိ။
ပဗၺာဇယမတၱေနာ မလံ၊ တသၼာ ပဗၺဇိေတာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၈၈။ မေကာင္းမႈကို အပျပဳျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဗာဟၼဏဟု ေခၚဆိုအပ္၏၊ မေကာင္းမႈကို
ျငိမ္းေစတတ္ေသာ အက်င့္႐ွိေသာေၾကာင့္ သမဏဟုေခၚဆိုအပ္၏၊ မိမိ၏ ကိေလသာအညစ္အေၾကးကို
ထုပ္ပယ္ေသာေၾကာင့္ ပဗၺဇိတဟု ေခၚဆိုအပ္၏။
388. One who has already abandoned evil is called Brahmana, one who stays
quietly is called Samana, and one who tries to get rid of all sins is called a
Pabbajita, a recluse.
၃၈၉။ န ျဗာဟၼဏႆ ပဟေရယ်၊ နာႆ မုေဥၥထ ျဗာဟၼေဏာ။
ဓီ ျဗာဟၼဏႆ ဟႏၲာရံ၊ တေတာ ဓီ ယႆ မုဥၥတိ။
၃၉၀။ န ျဗာဟၼနေႆ တဒကိဥၥိ ေသေယ်ာ၊ ယဒါ နိေသေဓာ မနေသာ ပိေယဟိ။
ယေတာ ယေတာ ဟႎသမေနာ နိ၀တၱတိ၊ တေတာ တေတာ သမၼတိေမ၀ ဒုကၡံ။
၃၈၉။ သူေတာ္ေကာင္း ျဗာဟၼဏကို မပုတ္ခတ္ရာ၊ သူေတာ္ေကာင္းသည္ မိမိကို ပုတ္ခတ္ေသာ
ထိုသူအား အမ်က္မထြက္ရာ၊ သူေတာ္ေကာင္းအား ပုတ္ခတ္ျခင္းသည္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ျဖစ္၏၊
ပုတ္ခတ္သူအား အမ်က္ထြက္သူသည္ ထို႔ထက္သာ၍ပင္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ျဖစ္၏။
၃၉၀။ ခ်စ္ႏွစ္သက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေဒါသစိတ္ကို မတားျမစ္ႏုိင္ခဲ့မူ
ထိုမတားျမစ္ႏုိင္ျခင္းသည္ သူေတာ္ေကာင္းအတြက္ အနည္းငယ္မွ်ပင္မျမတ္၊
အၾကင္အၾကင္၀တၳဳမွ ညႇဥ္းဆဲလိုေသာစိတ္သည္ ဆုတ္နစ္၏၊ ထိုထို ၀တၳဳမွ ဆင္းရဲမႈ
ျငိမ္းသည္သာတည္း။
389. One should not hurt a Brahmana, but the Brahmana should not return a blow
to his aggressor, as it is shameful for the person who hurts a Brahmana, but
more shameful to him who returns a blow to his aggressor.
390. It is no good that a Brahmana gains if he holds back his mind from the
pleasures of life. Whenever the desire to hurt stops a sorrow indeed is ceased.
၃၉၁။ ယႆ ကာေယန ၀ါစာယ၊ မနသာ နတၳိ ဒုကၠဋံ။
သံ၀ုတံ တီဟိ ဌာေနဟိ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၁။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား ကိုယ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ႏႈတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊
စိတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း မေကာင္းမႈျပဳျခင္း မ႐ွိ၊ ကိုယ္ႏႈတ္ စိတ္သံုးပါးတို႔ျဖင့္
ေစာင့္ေ႐ွာက္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား ေဟာေတာ္မူ၏။
391. If a person does not offend with his body, with his mind and with his
words, and he guards them well, that one I call a Brahmana.
၃၉၂။ ယမွာ ဓမၼံ ၀ိဇာေနယ်၊ သမၼာသမၺဳဒၶေဒသိတံ။
သကၠစၥံ တံ နမေႆယ်၊ အဂၢိဟုတၱံ၀ ျဗာဟၼေဏာ။
၃၉၂။ အၾကင္ဆရာထံမွ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားအပ္ေသာ တရားကိုသိရာ၏၊ ပုဏၰားသည္
မီးကိုပူေဇာ္သကဲ့သို႔ ထိုဆရာကို ႐ုိေသစြာ ႐ွိခိုးရာ၏။
392. For the man who has learned Dhamma taught by Enlightened Buddha, from a
person, then he should worship that person just as a Brahmana does to the fire
of sacrifice.
၃၉၃။ န ဇဋာဟိ န ေဂါေတၱန၊ န ဇစၥာ ေဟာတိ ျဗာဟၼေဏာ။
ယမွိ သစၥဥၥ ဓေမၼာ စ၊ ေသာ သုစီ ေသာ စ ျဗာဟၼေဏာ။
၃၉၃။ ဆံက်စ္ထံုးျခင္းတို႔ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အႏြယ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊
ဇာတ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏမျဖစ္ႏုိင္၊ သစၥဉာဏ္ႏွင့္ ေလာကုတၱရာတရား႐ွိသူသည္သာ
စင္ၾကယ္သူလည္းျဖစ္၏၊ ျဗာဟၼဏလည္း ျဖစ္၏။
393. One does not simply become a Brahmana by his matted hair, or by his family
or by birth; one in whom there is righteousness and Dhamma, he is thought to be
pure and he is the Brahmana.
၃၉၄။ ကႎ ေတ ဇဋာဟိ ဒုေမၼဓ၊ ကႎ ေတ အဇိဏသာဋိယာ။
အဗၻႏၲရံ ေတ ဂဟနံ၊ ဗာဟိရံ ပရိမဇၨသိ။
၃၉၄။ ပညာ႐ွိေသာရေသ့ သင့္အား ဆံက်စ္ထံုးျခင္းတို႔ျဖင့္ အဘယ္အက်ဳိး ႐ွိအံ့နည္း၊
သစ္နက္ေရ၀တ္ျခင္းျဖင့္ သင့္အား အဘယ္အက်ဳိး႐ွိအံ့နည္း၊ သင္၏ကိုယ္တြင္း၌
ကိေလသာေတာ႐ွိသည္ ျဖစ္လ်က္ ျပင္ပကိုသာ သုတ္သင္ဘိ၏။
394. What a fool you are! Of what use is your matted hair, and what use is your
animal hide, if there is craving within your body, but you make the outside
clean.
၃၉၅။ ပံသုကူလဓရံ ဇႏၲံဳ၊ ကိသံ ဓမနိသႏၴတံ။
ဧကံ ၀နသၼႎ စ်ာယႏၲံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၅။ ပံ့သကူသကၤန္းကိုေဆာင္ေသာ ၾကံဳလွီ၍ အေၾကာၿပိဳင္းၿပိဳင္းထေသာ တစ္ဦးတည္း ေတာထဲ၌
စ်ာန္၀င္စားေလ့ ႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟုငါဘုရားေဟာ၏။
395. One who wears used rags, so lean that his veins can be seen on his skin,
meditating alone in the forest, that person I call Brahmana.
၃၉၆။ န စာဟံ ျဗာဟၼဏံ ျဗဴမိ၊ ေယာနိဇံ မတၱိသမၻ၀ံ။
ေဘာ၀ါဒိ နာမ ေသာ ေဟာတိ၊ သေစ ေဟာတိ သကိဥၥေနာ။
အကိဥၥနံ အနာဒါနံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၆။ ပုဏၰားမ်ဳိး၌ျဖစ္ေသာ ပုေဏၰးမမွျဖစ္ေသာသူကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားမေဟာ၊ ထိုပုဏၰား
သည္ ရာဂစေသာ ေၾကာင့္ၾကမႈ ကိေလသာ႐ွိခဲ့မူ ေဘာ၀ါဒီ အမည္႐ွိ၏၊ ေၾကာင့္ၾကမႈ
ကိေလသာလည္းမ႐ွိ စြဲလမ္းမႈလည္းမ႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
396. I do not call a man a Brahmana because merely he was born from a family or
from a Brahmana mother. If he possesses desires and things, he is just a
bho-sayer. The one who has nothing and attached with nothing, that person I
call a Brahmana.
၃၉၇။ သဗၺသံေယာဇနံ ေဆတြာ၊ ေယာ ေ၀ န ပရိတႆတိ။
သဂၤါတိဂံ ၀ိသံယုတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၇။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ အေႏွာင္အဖဲြ႔ သံေယာဇဥ္အားလံုးကိုျဖတ္၍ ထိတ္လန္႔ပူပန္မႈ
မ႐ွိ၊ ကပ္ၿငိတတ္သည့္ ကိေလသာကိုလြန္ေသာ ကိေလသာႏွင့္မယွဥ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
397. The person does not worry and tremble as he has already cut off all
fetters, who has gone beyond attachments and is detached, that person I call a
Brahmana.
၃၉၈။ ေဆတြာ နဒၶႎ ၀ရတၱဥၥ၊ သႏၵာနံ သဟႏုကၠမံ။
ဥကၡိတၱပလိဃံ ဗုဒၶံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၈။ ေဒါသတည္းဟူေသာ ေႏွာင္ႀကိဳးကိုလည္းေကာင္း၊ တဏွာတည္းဟူေသာ လြန္ႀကိဳးကို
လည္းေကာင္း၊ ကိန္းေအာင္းေနေသာ ကိေလသာႏွင့္တကြေသာ မိစၧာဒိ႒ိ ေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္ပါးတည္းဟူေသာ
ထူးႀကိဳး ကိုလည္းေကာင္းျဖတ္၍ အ၀ိဇၨာ တံခါးက်ည္မင္းတုပ္ကို ႏုတ္ပယ္ၿပီးလွ်င္
သစၥာေလးပါးကိုသိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
398. The one who has cut off the strap and thong, the rope and all fastenings,
has also raised the bolt of the door, who is awakened, that one I call
Brahmana.
၃၉၉။ အေကၠာသံ ၀ဓဗႏၶဥၥ၊ အဒုေ႒ာ ေယာ တိတိကၡတိ။
ခႏၲီဗလံ ဗလာနီကံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၃၉၉။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ဆဲေရးျခင္း ပုတ္ခတ္ညႇဥ္းဆဲျခင္း ေႏွာင္ဖြဲ႔ျခင္းကို
အမ်က္မထြက္ဘဲ သည္းခံ၏၊ သည္းခံျခင္းအားတည္းဟူေသာ စစ္သည္ဗိုလ္ပါ႐ွိေသာ
ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
399. The person who does not anger while being insulted, assaulted, and bound
by strips and ropes, who has endured and has an army's strength of tolerance,
is the one I call Brahmana.
၄၀၀။ အေကၠာဓနံ ၀တ၀ႏၲံ၊ သီလ၀ႏၲံ အႏုႆဒံ။
ဒႏၲံ အႏၲိမသာရီရံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၀။ အမ်က္မထြက္ ဓုတင္အက်င့္လည္း႐ွိ သီလႏွင့္လည္းျပည့္စံုေသာ
တဏွာျပန္႔ေျပာျခင္းလည္းမ႐ွိ ယဥ္ေက်း၍ အဆံုးစြန္ေသာကိုယ္႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
400. He who has no anger, who is dutiful in his religious vows, virtuous and
who has no stream of craving, one who is attentive and controlled, with his
final body, that one I call a Brahmana.
၄၀၁။ ၀ါရိ ေပါကၡရပေတၱ၀၊ အာရေဂၢရိ၀ သာသေပါ။
ေယာ န လိမၸတိ ကာေမသု၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၁။ ၾကာဖက္၌ ေရမတင္သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ပြတ္ ေဆာက္ စူးဖ်ား၌ မုန္ညင္းေစ့
မတည္ႏုိင္သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ကာမတို႔၌ မလိမ္းက်ံမကပ္ျငိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
401. Like water does not stay on a lotus leaf, like a mustard seed can not
stand on the point of a needle, the one who does not attach with all sensual
pleasures – that one I call Brahmana.
၄၀၂။ ေယာ ဒုကၡႆ ပဇာနာတိ၊ ဣေဓ၀ ခယမတၱေနာ။
ပႏၷဘာရံ ၀ိသံယုတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၂။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ဤဘ၀၌ပင္ မိမိဆင္းရဲ၏ကုန္ရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကိုသိ၏၊ ခ်အပ္ေသာ
ခႏၶာ၀န္႐ွိ၍ ကိေလသာႏွင့္မယွဥ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
402. I call him a Brahmana who comes to realize the end of sufferings even here
in this world, who also has no attachment with craving, though he still needs
to lay down his body as a burden.
၄၀၃။ ဂမၻီရပညံ ေမဓာ၀ႎ၊ မဂၢါမဂၢႆ ေကာ၀ိဒံ။
ဥတၱမတၳမႏုပၸတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၃။ နက္နဲေသာပညာ႐ွိေသာ ထက္ျမက္ေသာပညာ႐ွိေသာ လမ္းမွန္ဟုတ္သည္ မဟုတ္သည္၌ လိမၼာေသာ
အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ျပီးေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
403. I call him a Brahmana who has profound insight, who has wisdom, who
understands which the right path to follow is and which is not, who has already
gained the highest perfection.
၄၀၄။ အသံသ႒ံ ဂဟေ႒ဟိ၊ အနာဂါေရဟိ စူဘယံ။
အေနာကသာရိမပၸိစၦံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၄။ လူတုိ႔ႏွင့္လည္းေကာင္း ရဟန္းတို႔ႏွင့္လည္းေကာင္း ႏွစ္ပါးစံုေသာသူတို႔ႏွင့္
မေရာယွက္ေသာ တဏွာကင္း ေၾကာင္း အက်င့္႐ွိသည္ျဖစ္၍ အလိုနည္းေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
404. The one who flocks with neither ordinary human beings, nor monks, nor
both, and who follows the path to get rid of craving, though has desire but
little, that one I call Brahmana.
၄၀၅။ နိဓာယ ဒ႑ံ ဘူေတသု၊ တေသသု ထာ၀ေရသု စ။
ေယာ န ဟႏၲိ န ဃာေတတိ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၅။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ထိပ္လန္႔တတ္ေသာ ပုထုဇဥ္ေသကၡပုဂၢဳိလ္တို႔၌ လည္းေကာင္း၊
မေၾကာက္မလန္႔ တည္တံ့ေသာ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔၌လည္းေကာင္း တုတ္လက္နက္ကို
ပယ္ခ်ထားျပီးျဖစ္၍ မိမိလည္းမသတ္ သူတစ္ပါးကိုလည္းမသတ္ေစ၊ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု
ငါဘုရား ေဟာ၏။
405. The one who has laid down the rod and already surrendered both to persons
who are prone to fear and to persons who are fearless, who does not kill and
does not want others to kill – that one I call a Brahmana.
၄၀၆။ အ၀ိ႐ုဒၶံ ၀ိ႐ုေဒၶသု၊ အတၱဒေ႑သု နိဗၺဳတံ။
သာဒါေနသု အနာဒါနံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၆။ ဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳသူတို႔၌ မဆန္႔က်င္ေသာ ဓားတုတ္႐ွိေသာသူတို႔၌ ဓားတုတ္
ခ်ထားျပီးသည္ျဖစ္၍ ရန္ျငိမ္းေသာ စြဲလမ္းအပ္ေသာအရာတို႔၌ စြဲလမ္းျခင္းမ႐ွိေသာ
ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
406. The one who is not opposing among those opposing, who has just laid down
the weapon among people who have taken weapons, who is free from attachments
when among attractions – that one I call a Brahmana.
၄၀၇။ ယႆ ရာေဂါ စ ေဒါေသာ စ၊ မာေနာ မေကၡာ စ ပါတိေတာ။
သာသေပါရိ၀ အာရဂၢါ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၇။ မုန္ညင္းေစ့သည္ ပြတ္ေဆာက္ စူးဖ်ားမွ ေလ်ာက်သကဲ့သို႔ စြဲမက္မႈရာဂ
အမ်က္ထြက္မႈေဒါသ ေထာင္လႊားမႈမာန သူတစ္ပါး၏ဂုဏ္ကို ဖ်က္စီးမႈမကၡတို႔
ကင္းပေလွ်ာက်ျပီးေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
407. Just as a mustard seed falls down from the tip of a needle, the person
whose passion, anger, pride and jealousy have already fallen away –
that person I call a Brahmana.
၄၀၈။ အကကၠသံ ၀ိညာပနႎ၊ ဂိရံ သစၥမုဒီရေယ။
ယာယ နာဘိသေဇ ကဥၥိ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၈။ ႏူးညံ့ေျပျပစ္၍ သေဘာအဓိပၸါယ္ေပၚလြင္ေစေသာ မွန္ေသာစကားကို ေျပာဆုိရာ၏၊ မည္သည့္
တစ္စံုတစ္ေယာက္ကိုမွ် အမ်က္ေဒါသျဖင့္ မထိခိုက္ မၿငိစြန္းေစရာ၊ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
408. One who would speak what is true and easily comprehensible, by which no
one would be offended – that one I call Brahmana.
၄၀၉။ ေယာဓ ဒီဃံ ၀ ရႆံ ၀ါ၊ အဏံု ထူလံ သုဘာသုဘံ။
ေလာေက အဒိႏၷံ နာဒိယတိ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၀၉။ ေလာက၌ ပိုင္႐ွင္မေပးေသာဥစၥာကို ႐ွည္သည္ျဖစ္ေစ၊ တိုသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ ျဖစ္ေစ၊
ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ မေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ မခိုးယူေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို
ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
409. The person who, here in this world, does not take anything that is not
given by the owner whether it is long or short, small or large, good or bad,
who does not steal – that person I call Brahmana.
၄၁၀။ အာသာ ယႆ န ၀ိဇၨႏၲိ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။
နိရာသာသံ ၀ိသံယုတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၀။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား ဤေလာက၌လည္းေကာင္း၊ တမလြန္ေလာက၌လည္းေကာင္း မက္ေမာမႈ
တဏွာမ႐ွိကုန္၊ မက္ေမာမႈ အာသာကင္း၍ ကိေလသာႏွင့္မယွဥ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု
ငါဘုရားေဟာ၏။
410. The person who has no longing in the world and for the beyond, who is free
from desires and no inclination for them – that person I call a Brahmana.
၄၁၁။ ယႆာလယာ န ၀ိဇၨႏၲိ၊ အညာယ အကထံကထီ။
အမေတာဂဓမႏုပၸတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၁။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား ကပ္ၿငိတြယ္တာျခင္းတို႔မ႐ွိကုန္၊ တရားမွန္ကိုသိ၍ သို႔ေလာ
သို႔ေလာဟု ေတြးေတာျခင္းမ႐ွိ၊ အျမိဳက္နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု
ငါဘုရားေဟာ၏။
411. The person who is free from attachments, who has no doubts on Dhamma
through his wisdom, and has reached the Nibbana –
that person I call a Brahmana.
၄၁၂။ ေယာဓ ပုညဥၥ ပါပဥၥ၊ ဥေဘာ သဂၤမုပစၥဂါ။
အေသာကံ ၀ိရဇံ သုဒၶံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၂။ ဤေလာက၌ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကံ ႏွစ္ပါးစံုတို႔ကို လည္းေကာင္း၊
ကပ္ၿငိတတ္ေသာ တဏွာကိုလည္းေကာင္း လြန္ေျမာက္၏၊ စိုးရိမ္ျခင္းမ႐ွိေသာ ကိေလသာျမဴ
ကင္းေသာ စင္ၾကယ္ေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
412. The person who has already passed beyond both merits (good kamma) and sins
(bad kamma), who is free from sorrow, is pure from craving –
that person I call Brahmana.
၄၁၃။ စႏၵံ၀ ၀ိမလံ သုဒၶံ၊ ၀ိပၸသႏၷမနာ၀ိလံ။
နႏၵီဘ၀ပရိကၡီဏံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၃။ အညစ္အေၾကးကင္းေသာ လမင္းကဲ့သို႔ ကိေလသာမ႐ွိ၍ စင္ၾကယ္ေသာ အထူးသျဖင့္ ၾကည္လင္ေသာ
ေနာက္က်ဳျခင္းမွကင္းလ်က္ ဘ၀တို႔၌ႏွစ္သက္တတ္သည့္ တဏွာကုန္ခန္းေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို
ျဗာဟၼဏ ဟုငါဘုရားေဟာ၏။
413. The person who is pure like a spotless moon, bright and serene, who has no
more craving for all worldly lives – that one I call a Brahmana.
၄၁၄။ ေယာမံ ပလိပထံ ဒုဂၢံ၊ သံသာရံ ေမာဟမစၥဂါ။
တိေဏၰာ ပါရဂၤေတာ စ်ာယီ၊ အေနေဇာ အကထံကထီ။
အႏုပါဒါယ နိဗၺဳေတာ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၄။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ရာဂတည္းဟူေသာ ေဘးကိုလည္းေကာင္း ကိေလသာတည္းဟူေသာ
အသြားခက္သည့္ ခရီးကိုလည္းေကာင္း၊ သံသရာဟူေသာ အကူးခက္သည့္ သမုဒၵရာကိုလည္းေကာင္း၊
ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္ေမွာင္ကိုလည္းေကာင္း လြန္ေျမာက္ၿပီး၊ ၾသဃေလးပါးကို
ကူးေျမာက္ၿပီးျဖစ္၍ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ကမ္းတစ္ဖက္သို႔ေရာက္၏၊ ကိေလသာတို႔ကို
႐ႈိ႕ၿမိႇဳက္ေလ့႐ွိ၏၊ တဏွာကင္း၍ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေတြးေတာမႈမ႐ွိ၊ အစြဲအလမ္းကင္း၍
ျငိမ္းေအး၏၊ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
414. The person who has already passed the danger of sensual pleasures, hard to
go over the path of craving, difficult to cross over the ocean which is
Samsara, the pitch-black delusion and reached the other side of the shore, who
has already burned desires, without doubts, clean with impurities and
attachments – that person I call a Brahmana.
၄၁၅။ ေယာဓ ကာေမ ပဟႏ႖ာန၊ အနာဂါေရာ ပရိဗၺေဇ။
ကာမဘ၀ပရိကၡီဏံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၅။ ဤေလာက၌ ထိုပုဂၢဳိလ္သည္ ကာမတို႔ကိုပယ္၍ အိမ္ရာမေထာင္ဘဲ ရဟန္းျပဳ၏၊
ကုန္ျပီးေသာကာမ ကုန္ျပီးေသာဘ၀႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား ေဟာ၏။
415. One who, here in this world, has abandoned lusts embracing a homeless
state, in whom there is no more lust– that one I call a Brahmana.
၄၁၆။ ေယာဓ တဏွံ ပဟႏ႖ာန၊ အနာဂါေရာ ပရိဗၺေဇ။
တဏွာဘ၀ပရိကၡီဏံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၆။ ဤေလာက၌ ထိုပုဂၢဳိလ္သည္ တဏွာတို႔ကိုပယ္၍ အိမ္ရာမေထာင္ဘဲ ရဟန္းျပဳ၏၊
ကုန္ျပီးေသာတဏွာ ကုန္ျပီးေသာဘ၀႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား ေဟာ၏။
416. One who, here in this world, has abandoned craving embracing a homeless
state, in whom there is no more craving – that one I call a Brahmana.
၄၁၇။ ေယာဓ တဏွံ ပဟႏ႖ာန၊ အနာဂါေရာ ပရိဗၺေဇ။
တဏွာဘ၀ပရိကၡီဏံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၇။ ဤေလာက၌ ထိုပုဂၢဳိလ္သည္ တဏွာတို႔ကိုပယ္၍ အိမ္ရာမေထာင္ဘဲ ရဟန္းျပဳ၏၊
ကုန္ျပီးေသာတဏွာ ကုန္ျပီးေသာဘ၀႐ွိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား ေဟာ၏။
417. One who, here in this world, has abandoned the bondage embracing the
homeless state, in whom there is no more craving and attachments –
that person I call a Brahmana.
၄၁၈။ ဟိတြာ မာႏုသကံ ေယာဂံ၊ ဒိဗၺံ ေယာဂံ ဥပစၥဂါ။
သဗၺေယာဂ၀ိသံယုတၱံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၈။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ လူ၌ျဖစ္ေသာ အစီးအပြားကိုပယ္စြန္႔၍ နတ္၌ျဖစ္ေသာ အစီးအပြားကို
လြန္ေျမာက္၏၊ အလံုးစံုအစီးအပြားႏွင့္ မယွဥ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား
ေဟာ၏။
418. The person who has abandoned human bondages, also from the bondages of the
gods, who is free from all things – that person I call a Brahmana.
၄၁၉။ ဟိတြာ ရတႎ စ အရတႎ စ၊ သီတိဘူတံ နိ႐ူပဓႎ။
သဗၺေလာကာဘိဘံု ၀ီရံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၁၉။ ကာမဂုဏ္၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း ဆိတ္ျငိမ္ရာ၌ မေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းကို ပယ္စြန္႔၍
ျငိမ္းေအးျပီးေသာ ဥပဓိမ႐ွိေသာ အလံုးစံု ေသာေလာကကို လႊမ္းမုိး၍တည္ေသာ ရဲရင့္ေသာ
ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
419. One who has abandoned pleasure and hardship, who is calm, and free from
germs, who is brave enough to overcome the whole world –
that person I call a Brahmana.
၄၂၀။ စုတႎ ေယာ ေ၀ဒိ သတၱာနံ၊ ဥပပတိၱဥၥ သဗၺေသာ။
အသတၱံ သုဂတံ ဗုဒၶံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၂၁။ ယႆ ဂတႎ န ဇာနႏၲိ၊ ေဒ၀ါ ဂႏၶဗၺမာႏုသာ။
ခီဏာသ၀ံ အရဟႏၲံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၂၀။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ သတၱ၀ါတို႔၏ ေသျခင္းကို လည္းေကာင္း ပဋိသေႏၶေနျခင္းကို
လည္းေကာင္း အလံုးစံုအားျဖင့္သိ၏၊ ကပ္ၿငိတြယ္တာျခင္းမ႐ွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းအက်င့္ကို
ေကာင္းစြာက်င့္၍ သစၥာ ေလးပါးကိုသိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရား ေဟာ၏။
၄၂၁။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္၏ လားရာဂတိကို နတ္ ဂႏၶဗၺနတ္ လူတို႔သည္မသိကုန္၊ အာသေ၀ါကုန္ခန္း၍
ရဟႏၲာျဖစ္ေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
420. One who knows well about the death and birth of beings, who has no
attachments, who has earnestly followed the path of the wise and who knows the
ultimate truth – that person I call a Brahmana.
421. One whose next existence gods, gandhabbas gods and human beings do not
know, who has vomited evil and all impurities, who becomes an Arahant –
that person I call a Brahmana.
၄၂၂။ ယႆ ပုေရ စ ပစၦာ စ၊ မေဇၩ စ နတၳိ ကိဥၥနံ။
အကိဥၥနံ အနာဒါနံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၂၂။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား အတိတ္ခႏၶာ၌ လည္းေကာင္း၊ အနာဂတ္ခႏၶာ၌ လည္းေကာင္္း၊
ပစၥဳပၸန္ခႏၶာ၌ လည္းေကာင္း ေၾကာင့္ၾကမႈမ႐ွိ၊ ေၾကာင့္ၾကမႈမ႐ွိေသာ စြဲလမ္းမႈကင္းေသာ
ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
422. The person who has no belongings in the past, present and future, who has
nothing to worry about and has no attachments –
that person I call a Brahmana.
၄၂၃။ ဥသဘံ ပ၀ရံ ၀ီရံ၊ မေဟသႎ ၀ိဇိတာ၀ိနံ။
အေနဇံ ႏွာတကံ ဗုဒၶံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၂၃။ ေ႐ွ႔ေဆာင္ႏြားလားဥသဘႏွင့္တူေသာ ျမတ္၍ လံု႔လ႐ွိေသာ သီလကၡႏၶစသည္ကို
႐ွာမွီးေလ့႐ွိေသာ မာရ္သံုးပါးကိုေအာင္ေသာ တဏွာကင္းေသာ ကိေလသာအညစ္အေၾကးကို
ေဆးေလွ်ာ္ျပီးေသာ သစၥာေလးပါး ကိုသိေသာ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
423. The one who is the great leader, who is diligent and industrious, the
moral and victorious one, the passionless and purified one, who knows four
noble truths – that one I call a Brahmana.
၄၂၄။ ပုေဗၺနိ၀ါသံ ေယာ ေ၀ဒိ၊ သဂၢါပါယဥၥ ပႆတိ။
အေထာ ဇာတိကၡယံ ပေတၱာ၊ အဘိညာေ၀ါသိေတာ မုနိ။
သဗၺေ၀ါသိတေ၀ါသာနံ၊ တမဟံ ျဗဴမိ ျဗာဟၼဏံ။
၄၂၄။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္သည္ ေ႐ွး၌ျဖစ္ဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္ကိုသိ၏၊ နတ္ျပည္ ငရဲျပည္ကိုလည္း
ျမင္၏၊ ပဋိသေႏၶကုန္ရာ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္၏၊ ထူးေသာဉာဏ္ျဖင့္သိ၍ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ျပီးေသာ
ရဟန္းျဖစ္၏၊ အလံုးစံုေသာ ကိေလသာတို႔၏ ကုန္ေၾကာင္းအက်င့္ကို က်င့္သံုးအပ္ျပီးေသာ
ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ျဗာဟၼဏဟု ငါဘုရားေဟာ၏။
424. The one who knows the past lives, who sees celestial abodes and hell, who
has gained the insight knowledge and reached the end of rebirths, who has
already perfected in eradicating passions and desires –
that one I call a Brahmana.
ပညာပါရမီစာၾကည့္တိုက္
ကပ္ေက်ာ္ပညာပါရမီကုသိုလ္ျပဳအဖြဲ႕
မေကြး-ေတာင္တြင္းလမ္း
ေအာင္ေဇယ်ာရပ္ကြက္
မေကြးၿမိဳ႕။
mgymgy000@gmail.com
ph-09401557922
