ဖက္ဒရယ္ပညာေရး အပိုင္း (၁ - ၄)

ဖက္ဒရယ္ပညာေရး အပိုင္း (၁ - ၂)

• 
• 

Details

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Published on Friday, 03 October 2014 05:08

Written by သိန္းႏုိင္

မတူကြဲျပားေသာ ႏုိင္ငံေတာ္

မတူကြဲျပားျခားနားမႈမွာ ဒီမုိကေရစီ၏ အားျဖစ္သည္ဟူ၍ ဆိုၾကပါသည္။ မတူကြဲျပားျခင္းမွာ တကယ္ေတာ့လည္း သဘာ၀နိယာမ တရားတစ္ခုမွ်သာ။ ပိုမိုယဥ္ေက်းေသာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္လူ႔ေဘာင္ကို ရွင္သန္စည္ပင္ေစျခင္း၊ သဟဇာတ ျဖစ္ေစျခင္းႏွင့္ ဦးေဆာင္ ထိန္းေက်ာင္း ပဲ့ကိုင္ျခင္းမွာ မတူကြဲျပားျခားနားမႈကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေရး သုခမိန္တို႔က ဆိုၾကသည္။ ပညာေရးတြင္ ဤမတူ ကြဲျပားျခားနားမႈတို႔ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားမွသာလွ်င္ ပိုမို၍ သဟဇာတ ျဖစ္ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတို႔ကို ေရွးရႈေသာ အနာဂတ္ကို ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္ပါမည္။ ကေလးငယ္တို႔သည္ ေမြးရာပါ ဗီဇႏွင့္ စြမ္းရည္ မတူၾက။ ၀ါသနာမ်ားလည္း ကြဲျပားၾကသည္။ ဥာဏ္ရည္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ သင္ယူေနၾကသည္။ လူမ်ဳိးႏွင့္ မိခင္ဘာသာစကားမ်ားလည္း ျခားနားေန တတ္သည္။ ရွင္သန္ႀကီးျပင္းရာ ေဒသႏၱရ ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း ကြဲျပားႏုိင္ေသးသည္။ ဘ၀ေနာက္ခံမ်ားမွာလည္း အေျခအေန အမ်ဳိးမ်ဳိး။ လူမႈစီးပြား အဆင့္အတန္းခ်င္းလည္း ကြာဟၾကပါသည္။ ပညာေရးစိတ္ပညာမွ ေထာက္ျပထားသည္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ေဒသအသီးသီးရွိ ကေလးငယ္တို႔သည္ မတူ ကြဲျပားမႈမ်ားစြာျဖင့္ ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ခန္းမ်ားတြင္ တက္ေရာက္လ်က္ရွိေနၾကသည္။ အထင္ကရျဖစ္ေသာ မတူကြဲျပားသည့္ အုပ္စုမ်ားကို မ်ဳိးတူ စုစည္းေလ့လာႏုိင္သည္။ မတူကြဲျပားမႈကို တစ္ဦးခ်င္းသေဘာျဖစ္ေစ၊ အုပ္စုအလိုက္ျဖစ္ေစ ပညာေရးစနစ္၊ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမူ၀ါဒတို႔တြင္ မလြဲမေသြ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ တစ္သီးပုဂၢလ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အကူအညီ ေပးႏုိင္ျခင္းအျပင္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း တစ္ခုလံုးအတြက္လည္း ပိုမို လက္ေတြ႔က်ေသာ၊ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ပါမည္။

မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ဳိးစုမ်ား၊ လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားႏွင့္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာတရားမ်ားအျပင္ ေခတ္ကာလ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေတြးအေခၚ အယူအဆ အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ရွိေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပညာေရးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ အျငင္းပြား ဖြယ္ရာျဖစ္ေသာ ၂၀၁၄ အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒတို႔တြင္ မတူ ကြဲျပား ျခားနားမႈမ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားၾကပါ၏ေလာ။ ပညာေရးႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမွာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွ်သာ မကဘဲ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ လားရာလမ္းေၾကာင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ပါသည္။ လိုလား ေတာင့္တေနၾကသည့္ ဒီမိုကေရစီ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားမွ်တမႈတုိ႔ကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မည့္ အမ်ဳိးသားပညာေရး ဥပေဒဟု မည္သူ အာမခံပါမည္နည္း။ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ရန္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဤ ၂၀၁၄ ဗားရွင္း အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒတို႔က ဖက္ဒရယ္လမ္းေၾကာင္းကို တည့္မွန္စြာ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ပါမည္ေလာ။

အတိတ္ကာလ ၁၉၄၇ ဖက္ဒရယ္အိပ္မက္ႏွင့္ ၂၀၁၄ ပညာေရး ကနဦးေျခလွမ္းမ်ား

၁၉၄၇ ခုနွစ္ လြတ္လပ္ေရးကာလမတုိင္မီ တုိင္ျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မတူကြဲျပားျခားနားမႈကို တန္ဖိုးထားၿပီး ယဥ္ေက်းမႈတို႔ ပိုမို သဟဇာတျဖစ္ေစမည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ (တနည္းအားျဖင့္) “အေသြးအေရာင္စံု ယဥ္ေက်းမႈစနစ္” ကို တည္ေဆာက္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ၾကသည္။ ပညာေရးတြင္လည္း “အေသြးအေရာင္စံု ပညာေရးစနစ္ multicultural education” ကို က်င့္သံုးၾကရန္ တိုင္ပင္ခဲ့ၾကဖူးသည္။ ဤသည္မွာလည္း ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို အေကာင္းဆံုးေသာ ေမာင္းႏွင္အားအေနျဖင့္ ပညာေရးက ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ ရည္ရြယ္ရင္း ရွိခဲ့ပံုရပါသည္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ၂၁ ရာစု၏ ကမၻာ့ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ရွင္သန္စည္ပင္ေစရန္အတြက္ မတူကြဲျပားမႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည့္ အေသြးအေရာင္စံု ပညာေရးစနစ္ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င့္သံုးလ်က္ရွိၾကသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။ တုိင္းျပည္၏ ပကတိ လူမႈအရွိတရားမ်ားကို အေျခခံလ်က္ ပညာေရးလႈမႈေဗဒဆုိင္ရာ သုေတသနေလ့လာမႈမ်ား၊ တုိင္းရင္းသား ညီညြတ္ေရး အျမင္သေဘာထားမ်ား၊ ဖက္ဒရယ္ယဥ္ေက်းမႈ အေျခခံမ်ားအေပၚ ေစ့ငုံစြာ သံုးသပ္ၿပီး ပညာေရးစနစ္ကို တည္ေဆာက္ျခင္းဟူ၍လည္း ဆိုႏုိင္ပါသည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲျဖစ္တုိင္း၊ သို႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာ သိမ္းယူၿပီးတုိင္း ပညာေရးစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးစားမႈအခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့သည္။ ပညာေရးစနစ္ အေျပာင္းအလဲ ကာလတုိင္းတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ မ်ားစြာ ပါရွိေနခဲ့သည္။ အာဏာရွင္တုိ႔စိတ္ႀကိဳက္ တင္းက်ပ္ လြန္းေသာ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတို႔ျဖစ္သျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူတို႔၏ ပညာအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ အရည္အေသြးအတြက္ ရတက္မေအးျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ အထူးသျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ “ပညာေရးဆုတ္ကပ္” မွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ စတင္ခဲ့ေတာ့သည္။ ပြင့္လင္း လြတ္လပ္ေသာ ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ လြတ္လပ္ေရးသက္တမ္း ငယ္ႏုစဥ္မွာပင္ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေတာ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတုိင္မီအထိ ႏွစ္ ၅၀ မွ် မီဒီယာမ်ားတြင္ ပညာေရးဆုိင္ရာ ျငင္းခုံ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား၊ ေ၀ဖန္တင္ျပမႈမ်ား၊ ဆန္႔က်င္ဖက္အျမင္မ်ားကို လက္ခံ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ေဖာ္ျပခြင့္ မရရွိခဲ့ပါ။ ယခု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ မီဒီယာေခတ္ဦး၊ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ၊ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား နိဒါန္းပိုင္းသို႔ စတင္ေသာ ကာလ… စသည္ျဖင့္ ေခတ္ပံုရိပ္ကို ေဖာ္က်ဴးႏုိင္ပါသည္။ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲသို႔ ဦးတည္ေနသည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာရွိသည့္ အေျခအေနတြင္ ပညာေရးဆုိင္ရာ ျငင္းခုံျခင္းမ်ား၊ ေ၀ဖန္တင္ျပေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ အျမင္မ်ားကို တရား၀င္ ေဆြးေႏြးခြင့္မ်ား ပိုမို ရရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့ေသာ တုိင္းရင္းသား ဘာသာစကားမ်ား သင္ၾကားေရးကိုလည္း ျပန္လည္ အသက္သြင္းရန္ တရား၀င္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္မႈမ်ားအထိ ရွိလာခဲ့သည္။

သို႔ရာတြင္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသူမ်ားႏွင့္ အစိုးရ၏ ပညာေရးအာဂ်င္ဒါတို႔တြင္ျဖစ္ေစ၊ ပညာေရး ပေရာ့ဂ်က္မ်ားတြင္ျဖစ္ေစ ဒီမုိကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ လမ္းေၾကာင္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မႈမ်ားမွာ အားနည္းလ်က္ပင္ ရွိေနေသးေၾကာင္း တင္ျပလိုပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အခ်ဳိ႕တို႔က ဦးေဆာင္ေသာ ပညာေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမေဒသမ်ားရွိ ပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ စီမီနာမ်ား၊ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အဦးအစ ေျခလွမ္းမ်ား အေနျဖင့္ မွတ္ယူႏုိင္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ပညာေရးဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ထည့္သြင္းလ်က္ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား စတင္ ေနသည္ကို သတိျပဳမိပါသည္။ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထု၏ လူမႈ ပကတိအရွိတရားမ်ား၊ လိုအပ္ခ်က္ ဆႏၵမ်ားအေပၚ အေျခခံလ်က္ တႏုိင္တပိုင္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ စာသင္ခန္းအတြင္းထိ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစေသာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ား၊ သင္ၾကားနည္းမ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာျခင္းမ်ားမွာ ကိုယ့္၀န္ကို္ယ္ထမ္းလ်က္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္ကို ေဒသႏၱရအဆင့္ တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားအေနျဖင့္ သံုးသပ္ရပါသည္။

ပညာေရးေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ အျငင္းအခုံ

အာဏာရယူထားေသာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ပညာေရးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား မီဒီယာမ်ားတြင္ မၾကာမၾကာ ဖတ္ရႈရသည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စိန္ရတု ခန္းမႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တို႔တြင္ “အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒ (မူႀကမ္း)” ကို အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲမ်ား၊ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျဖင့္ က်င္းပၾကေၾကာင္း သတင္းမ်ားပင္။ အျခားတဖက္တြင္လည္း အရပ္ဖက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားႏွင့္ အျခားပညာရွင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ NGO မ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆရာသမဂၢမ်ား စုဖြဲ႔ထားသည့္ ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ကြန္ယက္ NNER တို႔က ၂၀၁၄ အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒကို အျပင္းအထန္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ လ်က္ရွိေနသည္။

အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူလူထု၏ ပညာေရးဆႏၵအေပၚတြင္ အေျခမခံျခင္း၊ ေက်ာင္းသားထု၊ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ားကိုယ္တုိင္ ပါ၀င္ေရးဆြဲခြင့္ မရရွိခဲ့ျခင္း၊ လူထုအႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ ထည့္သြင္း စဥ္းစားမႈ မရွိျခင္းမ်ား၊ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ အလြန္အမင္း အားနည္းေနေသးျခင္း၊ ဗဟိုဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္မႈ တင္းက်ပ္ေနဆဲျဖစ္သည့္ အျပင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ပညာေရးအခြင့္အေရးအေပၚ အေျခမခံထားျခင္း၊ မသန္စြမ္းကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ခြဲျခားထားေသာ ဥပေဒျဖစ္ျခင္း၊ ဆရာသမဂၢမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ စည္းရံုးခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္တို႔ကို အာမခံခ်က္ မေပးႏုိင္ျခင္း စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚတြင္ ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ၾကေၾကာင္း ေလ့လာ ေတြ႔ရွိရပါသည္။

ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ား၏ အလုပ္တန္ဖိုးႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာတို႔ကိုလည္း အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒက ကာကြယ္ေပးျခင္း၊ တိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ အားနည္းေၾကာင္း ေထာက္ျပထားသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ဆုိင္ရာ က႑တြင္လည္း မတူကြဲျပားေသာ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားအတြက္ လြတ္လပ္ခြင့္ ပိုမို ရရွိသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားၾကသည္။ ပညာေရး အဆင့္အတန္း ကြာျခားခ်က္ မရွိေစရန္အတြက္ အနိမ့္ဆံုးစံသတ္မွတ္ခ်က္ လိုအပ္ေနဆဲ။

ပညာေရးအရည္အေသြး တုိးတက္ ေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ သင္ၾကားမႈ-သင္ယူမႈ နည္းလမ္းမ်ား၊ ပညာရည္တုိးတက္မႈကို စစ္ေဆး အကဲျဖတ္သည့္ စနစ္မ်ားႏွင့္ ပညာေရးအသံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်တ္ဆုိင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားတြင္လည္း အျမင္သေဘာထား မတူၾကပါ။

ဥပေဒျပဌာန္းခဲ့ေလၿပီ…

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း အမ်ဳိးသားပညာေရး  ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ပါ၀င္သည့္ စနစ္တစ္ခုလံုးသည္ ေနာင္ ၁၃ ႏွစ္ ၾကာမွာသာ အားလံုး အေကာင္အထည္ေဖၚႏုိင္မည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳေၾကာင္းလည္း ဖတ္ရႈရသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ အတည္ျပဳထားေသာ အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒၾကမ္းကို ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက သေဘာတူ လက္ခံျခင္း မရွိဘဲ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္ေပးပို႔ထားသည့္ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ ၂၅ ခ်က္တြင္ ဤအခ်က္မွာ တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။

မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစကာမူ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွ အတည္ျပဳထားသည့္ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၇၁ ခ်က္အေပၚ မူတည္ေဆြးေႏြးၿပီး အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုလံုးကို အတည္ျပဳခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ယင္းဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပဳလိုက္ၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးပါက ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ ျပဌာန္းႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒကို ျပဳစုေရးဆြဲသူမ်ား၊ သေဘာတူ ေထာက္ခံသူမ်ား၊ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းေသာ အစိုးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္.. စသည္တုိ႔ႏွင့္ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္သူမ်ားအၾကား ပညာေရး အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ၊ အက်င့္အႀကံႏွင့္ ပညာေရးမူ၀ါဒတို႔၏ အကြာအေ၀းမွာကား အခ်ဳိးရာႀကီးႀကီးျဖင့္ ပိုမို ေ၀းကြာ၊ က်ယ္ျပန္႔ နက္ရိႈင္းခဲ့ရၿပီ။ ဤသည္မွာလည္း အေျပာင္းအလဲအတြက္ မရွိမျဖစ္ တရား၀င္ အကြာအေ၀းတစ္ခုဟူ၍ ဆိုခ်င္ပါသည္။

ဖက္ဒရယ္ပညာေရးအေၾကာင္း ေျပာၾကပါစို႔

ပညာေရးဆုိင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေခါင္းစဥ္မ်ားတြင္ စိုးစဥ္းငယ္မွ် မၾကားရ၊ မျမင္ရ၊ မဖတ္ရႈရေသးသည္မွာကား ဖက္ဒရယ္ပညာေရး အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါ၏။ ေခတ္အဆက္ဆက္ မ်က္ကြယ္ျပဳထားခဲ့ၾကသည္၊ တလြဲ ပံုဖ်က္ထားၾကသည့္ ဖက္ဒရယ္ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္ခ်က္ကိုေတာ့ျဖင့္ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား ပိုမို စိတ္၀င္စားမႈ ရွိလာသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘ၀မ်ား၊ ဆႏၵမ်ား၊ ရွင္သန္မႈမ်ားႏွင့္ ထပ္တူက်ေနသည္မွာ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ဟူ၍ ကၽြန္ေတာ္ သံုးသပ္မိပါသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္အတြက္ ပိုမို အာမခံခ်က္ေပးမည့္ ဖက္ဒရယ္ႏုိင္ငံေရး စနစ္အေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး စနစ္အေၾကာင္း၊ အေသြးအေရာင္စံုယဥ္ေက်းမႈပညာေရးအေၾကာင္းႏွင့္ ၂၁ ရာစု၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ သဟဇာတ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအေၾကာင္းတို႔ကို အက်ယ္တ၀င့္ ဖြင့္ထုတ္ ေဆြးေႏြးသင့္ၿပီဟုလည္း အႀကံျပဳလိုပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားအေပၚ အေျခခံထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ရာတြင္ အခရာက်ေၾကာင္းကိုလည္း ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုသင့္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားအလိုက္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္ကို စတင္က်င့္သံုးရန္လည္း တုိက္တြန္းလို ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာၾကသည့္အခ်ိန္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာ တုိင္းရင္းသားမ်ားကလည္း မိမိတို႔ကိုယ္တုိင္ပင္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးကို မူဒါ၀ဒမ်ားခ်မွတ္၍ က်င့္သံုးသင့္ပါသည္။ ျပည္နယ္အတြင္းရွိ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား ပိုမို၍ နား၊ မ်က္စိပြင့္လာေစေရးအတြက္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး စာမ်က္ႏွာမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီး ဖက္ဒရယ္ပညာေရး ေဆြးေႏြးသံမ်ား စူးရွ က်ယ္ေလာင္ရပါလိမ့္မည္။

ယခုလမွစတင္၍ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးအေၾကာင္းကို တင္ျပေဆြးေႏြးသြားပါမည္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ား အေရး၊ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တန္းတူေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအေပၚတြင္ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရးဆုိင္ရာ အားျဖည့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈ မ်ားကို သံုးသပ္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ က်င့္သံုးလ်က္ရွိသည့္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး စနစ္အေၾကာင္းတို႔ကိုလည္း ယွဥ္တြဲေလ့လာႏုိင္ေစရန္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားပါမည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္ Federalism

ဖက္ဒရယ္ပညာေရးအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ မေဆြးေႏြးမီ ဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္ ျမန္မာေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားအတြက္ ေနာက္ခံ ဗဟုသုတအေနျဖင့္ သိရွိထားသင့္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္အေၾကာင္းကို နိဒါန္းမွ် ဦးစြာ မိတ္ဆက္တင္ျပ လိုပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဒီမိုကေရစီ၊ တန္းတူေရး၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္တို႔ႏွင့္ ပညာေရးမူ၀ါဒမ်ား အဆက္အစပ္ကို ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။ စာသင္ခန္းတြင္းဒီိမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ႏွင့္ ေက်ာင္း ပညာေရးစနစ္၊ တုိင္းရင္းသားယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတို႔ကိုလည္း အက်ယ္တ၀င့္ ေဆြးေႏြးသြား ပါမည္။ မတူကြဲျပားေသာ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားအတြက္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္အေၾကာင္းကို အဓိကအားျဖင့္ မ႑ိဳင္ျပဳလ်က္ ဤေဆာင္းပါးစုကို ျပဳစုေရးသားပါသည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္မွာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းစာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ က်င့္သံုးလာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္မွ်သာ ရွိပါေသးသည္။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢတြင္ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၂ ႏုိင္ငံရွိၿပီး ထုိႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုသဏာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ေနာက္ခံ သမိုင္းမ်ားလည္း မတူ၊ ကြဲျပားၾကပါသည္။ ဤႏုိင္ငံမ်ားအနက္ ဖက္ဒရယ္ (သို႔မဟုတ္) ဖက္ဒရယ္ပံုစံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အား က်င့္သံုးေသာ ႏုိင္ငံေပါင္းမွာ ၂၈ ႏုိင္ငံရွိသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ Federal စနစ္ဆိုသည္မွာ အစိုးရ ႏွစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ဗဟိုအစိုးရ (ဖက္ဒရယ္အစိုးရ)ႏွင့္ (ျပည္နယ္အစိုးရ)၊ ေဒသႏၱရအစိုးရအၾကား အာဏာခြဲေ၀ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ဟူ၍ ဆိုႏုိင္ပါသည္။

ဤသို႔ျဖင့္ အစိုးရ ၂ ရပ္အၾကား အာဏာခြဲေ၀မႈအား အေျခခံဥပေဒမွ သတ္မွတ္ေပးထားရသည္။ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိေသာ အစိုးရ ၂ ရပ္အၾကား အျငင္းပြားမႈႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ား ရွိလာပါက သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ခံုရံုး (သို႔မဟုတ္) တရားရံုးမ်ားက အဆံုးအျဖတ္ ေပးၾကရ သည္။ အထူးသျဖင့္ တာ၀န္ခံမႈႏွင့္ တာ၀န္ယူမႈဆုိင္ရာ ရွင္းလင္းမႈ မရွိသည့္အတြက္ ျပႆနာ တတ္ေလ့ရွိသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အာဏာ၏ မ႑ိဳင္ သံုးရပ္ကို ဖက္ဒရယ္အစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ ဟန္ခ်က္ညီ ခြဲေ၀ျခင္း၊ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းတို႔ ပါရွိသည္။ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႔အၾကား အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညီမွ်ေစရန္ ျပည္သူလူထုက ဆံုးျဖတ္ပိုင္းျခားေပးသည္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္၏ အားသာခ်က္မ်ား

ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အားသာခ်က္မ်ားမွာ (၁) တုိင္းရင္းသားျပည္သူလူထုႏွင့္ ပိုမို နီးစပ္မႈရရွိျခင္း၊ (၂) ျပည္သူႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း၊ (၃) လူနည္းစု၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားတို႔ကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးႏုိင္ျခင္း၊ (၄) စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္မ်ဳိးခ်စ္စိတ္၊ ႏုိင္ငံခ်စ္စိတ္ ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊ (၅) (ဖက္ဒရယ္- ဗဟိုအစိုးရ) အေနျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး၏ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔ကိုအေပၚတြင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ အာရံုစိုက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း၊ (၆) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒမ်ားအား လက္ေတြ႔ အားျဖင့္ စမ္းသပ္ အေကာင္အထည္ေဖၚႏုိင္ျခင္း၊ (၇) အာဏာရွင္မ်ား မေပၚထြက္လာေစရန္ ကာကြယ္တားဆီးႏုိင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရအဆင့္ဆင့္ (ဖက္ဒရယ္၊ ျပည္နယ္၊ ေဒသႏၱရ) သည္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုႏွင့္ ပိုမို နီးစပ္ ထိေတြ႔မႈမ်ား ရွိေသာေၾကာင့္ လူထု၏ နိစၥဓူ၀ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အလြယ္တကူ ခံစား သိျမင္ႏုိင္ၾကသည္။ ျပည္သူမ်ားကလည္း ဆႏၵသေဘာထားတုိ႔ကို အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ လြယ္လင့္တကူ တင္ျပ ေဆြးေႏြးႏုိင္ၾကသည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တုိင္းျပည္တုိးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေဒသခံမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ ဆႏၵမ်ားႏွင့္အညီ (သို႔မဟုတ္) ေဒသခံမ်ား သေဘာတူ လက္ခံႏုိင္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည့္အျပင္ စီမံကိန္းမ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိေသာ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာမ်ား မျဖစ္ေပၚေစရန္ ျပည္သူႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိႏုိင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္တြင္ ဗဟိုအစိုးရ (ဖက္ဒရယ္အစိုးရ)ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႔ကို အာဏာတန္းတူ ခြဲေ၀ထားျခင္းေၾကာင့္ ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားအား ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ခ်ဳပ္ကိုင္ခ်ယ္လွယ္ႏုိင္ခြင့္ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ ခ်မွတ္ေသာ ဥပေဒမ်ားအား ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားက လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။

ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတြင္ မွ်တေသာ အခြန္ေတာ္မွာ လြန္စြာ အေရးႀကီးပါသည္။ ျပည္နယ္မ်ားအလိုက္ အခြန္ ေကာက္ခံၿပီးလွ်င္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရထံ အခ်ဳိးက် ခြဲေပးရသည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု မတူညီႏုိင္ပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးအား ဖက္ဒရယ္အစိုးရ ကိုင္တြယ္ေသာ္ျငားလည္း ျပည္တြင္းကုန္သြယ္မႈကို ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ဦးေဆာင္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈမ်ားအတြက္ ဖက္ဒရယ္မူ၀ါဒအတုိင္း ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ေဒသအလုိက္ ျပဳျပင္ က်င့္သံုးခြင့္ ရွိသည္။ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကို ဗဟိုအစိုးရ (ဖက္ဒရယ္အစိုးရ) က ခ်ဳပ္ကိုင္သည္။

ဤသည္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ဆုိင္ရာ ပညာေရးသမားမ်ား၊ ဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား ေလ့လာ သိထားသင့္ေသာ ေနာက္ခံအခ်က္အလက္မ်ား အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။

ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္နိဒါန္း

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ (ဗဟုိ) အစိုးရ၏ ပညာေရးဆုိင္ရာ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားတို႔ကို္ ပိုင္းျဖတ္ေပး ထားပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရသည္ အမ်ဳိးသားပညာေရးမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအေပၚ လႊမ္းၿခံဳေစမည့္ ပညာေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ ေရးဆြဲသည္။ ပညာေရးတန္းတူ ညီမွ်ျခင္း ကိစၥရပ္မ်ား၊ ကေလးတုိင္း ပညာ သင္ၾကားခြင့္ ရရွိေရး ကိစၥမ်ား၊ အရည္အေသြး ျမင့္မားေရး ကိစၥမ်ားႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာပညာေရး၊ ပညာရွင္အဆင့္ သုေတသန လုပ္ငန္းရပ္မ်ားကို တာ၀န္ယူပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး၀န္ႀကီး ထားရွိၿပီး ပါလီမန္တြင္လည္း ပညာေရး အတြင္း၀န္မ်ား ထားရွိသည္။ ျပည္နယ္အလုိက္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနကို ထားရွိၾကသည္။

ပညာေရး အသံုးစရိတ္အား ဖက္ဒရယ္အစိုးရ (ဗဟိုအစိုးရ) ၏ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားက လြတ္လပ္စြာ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရသည္။ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးတို႔က တုိက္ရိုက္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ မရွိဘဲ ကိုယ္ပုိင္ေက်ာင္းမ်ား၊ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမ်ားတြင္မွာလည္း ကိုယ္ပိုင္ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ က်င့္သံုးႏုိင္ခြင့္ ရွိသည္။ တစ္ျပည္နယ္လံုးရွိ ေက်ာင္းေနအရြယ္ ကေလးငယ္တုိင္း စာသင္ခန္းအတြင္းရွိေနၿပီး အရည္အေသြးျမင့္ အခမဲ့ပညာေရး ရရွိေစေရးမွာ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားတြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည္။ အႏြမ္းပါးဆံုးမိသားစုမွ ကေလးငယ္မ်ား အရည္အေသြးျပည့္မီေသာ အေျခခံပညာေရးကို ဆံုးခန္းတုိင္ေအာင္ တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိေရးမွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံတြင္းရွိ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၏ ပင္မတာ၀န္ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ေအာင္ျမင္မႈကို စစ္ေဆး တုိင္းတာႏုိ္င္ေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုဟုလည္း ဆိုၾကသည္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္တြင္ ျပည္နယ္ပညာေရးဌာနက မိမိတုိ႔ သက္ဆုိင္ရာျပည္နယ္မ်ားအတြင္းရွိ ျပည္သူလူထု၏ ပညာေရးကို မူႀကိဳအဆင့္မွသည္ မူလတန္း၊ အလယ္တန္းႏွင့္ အထက္တန္းပညာေရးကို လံုး၀ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္သည္။ ပုဂၢလိက လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိသျဖင့္ သီးသန္႔ေက်ာင္းမ်ားကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ေပးထားပါသည္။ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာေရးကို ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားက တစ္စိတ္တစ္ေဒသ တာ၀န္ယူပါသည္။

သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာေရးႏွင့္ အဆင့္ျမင့္တကၠသုိလ္ပညာေရးမွာ မည္သည့္ အစိုးရလက္ေအာက္တြင္မွ မရွိပါ။ ဖက္ဒရယ္ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားကျဖစ္ေစ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို တုိက္ရိုက္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိပါ။ ဆရာအတတ္သင္ ပညာေရးကို အစိုးရလက္ေအာက္ခံ မဟုတ္ေသာ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခြင့္ရေသာ တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ ပညာေရးဌာနတုိ႔က ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သည္။

တကၠသိုလ္မ်ားက ဆရာအတတ္ပညာသင္ၾကားေရး၊ ဘြဲ႔ခ်ီးျမႇင့္ ေပးအပ္ျခင္းကိစၥမ်ား ေဆာင္ရြက္ၿပီး ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳ ဆရာအတတ္ပညာလုိင္စင္ကို ထုတ္ေ၀းျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳ တကၠသိုလ္တစ္ခုခုက ပညာေရးဘြဲ႔ ရရွိထားသူမ်ား၏ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈ၊ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ သင္ၾကားေရးအလုပ္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္စြမ္း၊ သင္ေတာ့္မႈ ရွိ-မရွိ၊ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ အျခား အခ်က္အလက္မ်ားကို စစ္ေဆးၿပီးမွ သာလွ်င္ “သင္ၾကားေရးလုိင္စင္” ထုတ္ေပးသည္။ ပညာေရးတကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႔ဒီဂရီႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ဆရာအတတ္ပညာ လိုင္စင္ရရွိထားသူမွသာလွ်င္ စာသင္ခန္းအတြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီး ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခြင့္၊ သင္ၾကားခြင့္ ရွိသည္။ ဆရာအတတ္ပညာ လိုင္စင္ မရရွိပါက မဟာဘြဲ႔မ်ား၊ ပါရဂူဘြဲမ်ား ရရွိထားသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေစကာမူ ေက်ာင္း စာသင္ခန္းအတြင္း ၀င္ေရာက္၍ စာသင္ၾကားခြင့္ မရွိပါ။ ဤသည္မွာ ဥပေဒျပဳျပဌာန္းထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး ဆုိင္ရာ ဆရာအတတ္ပညာေရးက႑ တစ္စိတ္တစ္ေဒသျဖစ္သည္။

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။

သိန္းနုိင္ 

သံလြင္တုိင္းမ္ ဂ်ာနယ္၊ ေအာက္တုိဘာလ ၃ ရက္၊၂၀၁၄၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕။

ဖက္ဒရယ္ပညာေရး (အပိုင္း ၃) - သင္ရိုးညႊန္းတမ္း လြတ္လပ္ခြင့္

• 
• 

Details

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Published on Monday, 24 November 2014 08:39

Written by သိန္းႏုိင္

ပညာအဖြင့္

ပညာေရးကို အဓိပၸါယ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖြင့္ဆိုၾကပါသည္။ ေခတ္စနစ္၏ လိုအပ္ခ်က္အရ၊ ရွင္သန္မႈ လိုအပ္ခ်က္အရ ဖြင့္ဆိုၾကျခင္းျဖစ္ရာ ေဒသအလိုက္၊ ေခတ္အလိုက္ ကြဲျပားႏုိင္ပါသည္။ ဘံုစံႏႈန္းမ်ား တူညီသည့္တုိင္ေအာင္ ပညာေရး ဦးတည္ခ်က္မွာ ကြဲလြဲႏုိင္ပါသည္။ ေယဘုယ် အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားထဲတြင္ “လူသားတို႔၏ ဘ၀ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း လိုက္ေလ်ာညီေထြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ရွင္သန္ ေနထိုင္ႏုိင္ေရး အတြက္ ႀကံစည္၊ စိတ္ကူး တီထြင္  လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည့္ စြမ္းရည္မ်ား ရရွိေအာင္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးျခင္း” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ပညာေရးကို ဆရာစဥ္ဆက္ ဖြင့္ဆိုခဲ့သည့္ အျမင္တစ္ခုလည္း ျဖစ္၏။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ ပညာေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္အေနျဖင့္လည္း ေယဘုယ် လက္ခံႏုိင္စရာဟု ရႈျမင္ပါသည္။

သို႔ရာတြင္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ေပၚထြက္လာပါသည္။ တုိင္းရင္းသားတို႔၏ ဘ၀လိုအပ္ခ်က္မွာ အဘယ္နည္း၊ သူတိုိ႔၏ ရွင္သန္မႈအတြက္ လိုအပ္ေသာ စြမ္းရည္မ်ားကို မည္သို႔ သတ္မွတ္ထားပါသနည္း၊ မည္သူတို႔က ျပဌာန္း သတ္မွတ္ထားေသာ အရာမ်ားနည္း။ မည္သည့္စနစ္ႏွင့္ လို္က္ေလ်ာညီေထြ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ေနထုိင္ရပါမည္နည္း။ ေသခ်ာသည္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု လူမႈအေဆာက္အအံုႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လြမ္းေမာ ေမွ်ာ္ရည္တမ္းတ ေနၾကရဆဲ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတို႔ အဖို႔ ႏွစ္ ၅၀ ျမန္မာ့ပညာေရးမွ ျပည့္ျပည့္၀၀၊ မ်ားမ်ားစားစား မရခဲ့ၾကေသးျခင္းပင္။ ဤတြင္ ပညာေရးစနစ္ထဲမွ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအေပၚ ေမးခြန္း ထုတ္စရာ ျဖစ္လာေတာ့သည္။

ဖက္ဒရယ္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း

သင္ရိုးညႊန္းတမ္းဟူ၍ ဆိုသည္ႏွင့္ ဖတ္စာအုပ္မ်ားကိုသာ ေျပးျမင္ၾကသည္မွာလည္း ျမန္မာ့ပညာေရး၏ လြန္စြာ က်ဥ္းေျမာင္းလွေသာ ဆိုးေမြတစ္ခုပင္။ ေယဘုယ်ဆိုရလွ်င္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းသည္ ဘာသာရပ္မ်ား၊ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ သင္ယူေလ့လာမႈ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို စီစဥ္ထားရွိမႈပင္ျဖစ္သည္။ တန္ဖိုးတစ္စံုတစ္ရာရွိေသာ္ျငားလည္း ျပဌာန္းဖတ္စာအုပ္မ်ားကိုသာလွ်င္ ဆိုလိုျခင္း (လံုး၀) မဟုတ္ပါ။ ထို႔အတူ ဘာသာရပ္ အသိပညာမ်ား၊ ပံုစံခ် သင္ၾကားမႈမ်ားထက္လည္း ပိုမို ေလးနက္ က်ယ္၀န္းပါသည္။ ပိုမိုစုိးရိမ္ဖြယ္ရာမွာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းစံႏႈန္းမ်ား မရွိေသးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အတန္းႏွင့္ အသက္အရြယ္လိုက္ တက္ေျမာက္ရမည့္ စြမ္းရည္မ်ားအတြက္ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား လိုအပ္ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္သင္ရိုး စံႏႈန္းအေပၚတြင္ ထပ္ဆင့္၍ မတူကြဲျပားေသာ တုိင္းရင္းသား ကေလးမ်ားအတြက္ ေဒသအလိုက္ ဆက္လက္ၿပီး သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ားကိုလည္း ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္ ထားရွိျခင္းျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရး ရုပ္လံုးၾကြ အသက္၀င္လာပါမည္။

တုိင္းရင္းသားကေလးငယ္မ်ား၏ မိသားစုအိမ္တြင္း၊ ရပ္ရြာအတြင္း၊ စာသင္ခန္းအတြင္း၊ ေက်ာင္းအတြင္း၊ ဓါတ္ခြဲ စမ္းသပ္ခန္းအတြင္း၊ စာၾကည့္တုိက္အတြင္း၊ ေတာေတာင္မ်ားအတြင္း၊ ကစားကြင္း အတြင္းႏွင့္ နိစၥဒူ၀ ေတြ႔ႀကံဳမႈ အစုအေ၀း တစ္ရပ္လံုးကို သင္ရိုးညႊန္းတမ္းဟူ၍ ၂၁ ရာစု ပညာေရးက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားရွိသည္။ ဤအခ်က္ကို ဖက္ဒရယ္ ပညာေရးစနစ္၏ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း က႑တြင္ မလြဲမေသြ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရပါလိမ့္မည္။

ပညာရွင္အမ်ားစု၏ ယူဆခ်က္ကုိ ထင္ဟပ္ေစသည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ တုိင္းရင္းသား ေက်ာင္း ဆရာတို႔သည္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပသူျဖစ္သည္ ဆိုပါက (ဤသည္မွာလည္း ရပ္ထဲရြာထဲ ေျပာဆိုေနက် ျမန္မာစကား တစ္ရပ္ပင္...) သင္ရိုးညႊန္းတမ္းသည္ အသိတရား အဖံုဖံုကို ရည္ညႊန္းသည့္ လမ္းျပမီးရႈးတုိင္ပင္ျဖစ္သည္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားကိုယ္တုိင္ ဖန္တီး ထုဆစ္ထားသည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း မီးရႈးတုိင္ေတာ့လည္း ျဖစ္သင့္သည္ မဟုတ္ပါလား။

ဖက္ဒရယ္စနစ္အတြင္း ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းသည္ တုိင္းရင္းသားတို႔၏ ဦးတည္ရာ ပန္းတုိင္ကို တည့္မတ္စြာ ထားရွိသင့္ၿပီး ကေလးမ်ားကို ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့၊ ဦးတည္ရာမဲ့ ဘ၀မ်ားျဖင့္ ရွင္သန္ေန ၾကရျခင္း အပါအ၀င္ ပုဂၢလ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏွင့္ ရွင္သန္မႈအတြက္ ကံၾကမၼာႏွင့္ သူတပါး ဖန္တီးသည့္ အခြင့္အေရး အေပၚတြင္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား အမွီသဟဲျပဳေနရျခင္း၊ မၾကာခဏ ဘုရားတ ေနရျခင္း ေဘးဒုကၡမ်ားမွ ကင္းေ၀းေစရန္ ကာကြယ္ထား ရွိေလသည္။

ဖက္ဒရယ္ပညာေရးအတြက္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အ၀ိဇၨာေဘး

ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ အသိဥာဏ္ပညာဆုိင္ရာ စိန္ေခၚမႈတစ္ခုရွိေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ပညာေရး ဆုိင္ရာ စိန္ေခၚမႈဟု ဆိုၾကသည္။ ႏုိင္ငံေရးတြင္ သက္ေရာက္မႈမ်ားစြာ ရွိေသာ စိန္ေခၚမႈဟူ၍လည္း ဆိုၾကပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ ဆိုးျပစ္ဟူ၍ပင္ တင္စား ထားၾကေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ဖန္တီး၊ ျဖည့္ဆည္း ယူႏုိင္ပါသည္။

ဖက္ဒရယ္မူအရ ဖက္ဒရယ္၊ ျပည္နယ္ႏွင့္ ေဒသႏၱရ အဆင့္ဆင့္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရမ်ားကို ျပည္သူလူထုက တုိက္ရိုက္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ ရွိသည့္အတြက္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား၊ ျပည္နယ္သူျပည္နယ္သားမ်ားႏွင့္ ေက်းလက္လူထုတို႔၏ ႏုိင္ငံေရးအသိၪာဏ္ ျပည့္၀မႈ ရွိျခင္းမွာ စိန္ေခၚခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ျဖစ္ေစ၊ အမ်ားႏွင့္ ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ျဖစ္ေစ လူထု၏ အသိဥာဏ္ပညာ အားနည္းေနျခင္းက ခၽြတ္ေခ်ာ္မႈ၊ စံလြဲမႈႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွားတုိ႔ကို ျဖစ္ေစႏုိင္ပါသည္။ လွည့္စားတတ္သူမ်ား၏ ကစားကြက္ထဲသို႔ တိမ္းေစာင္း ေရာက္ရွိေစႏုိင္ေလသည္။ ဤသည္မွာ ပညာေရးႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေရး၏ တုိက္ရိုက္ အခ်ဳိးက်မႈဟုလည္း ရႈျမင္ႏုိင္ပါသည္။

၁၉၅၀ ၀န္းက်င္က ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးမွသည္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူ ဦးသန္႔၏ “ျပည္ေရးျပည္ရာ သင္ၾကားနည္း” စာအုပ္မွာ လြတ္လပ္စ ျမန္မာ့ပညာေရးႏွင့္ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ေခတ္မီ ေစခဲ့မည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးအတြက္ နိဒါန္ပ်ဳိး မိတ္ဆက္ေပးႏုိင္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။ စာအုပ္ထဲတြင္ ျပည္သူျပည္သားေကာင္း တစ္ဦးအေနျဖင့္ ေလ့က်င့္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးရမည့္ အသိဥာဏ္မ်ား၊ စြမ္းရည္မ်ားႏွင့္ အေတြးအျမင္မ်ားကို တင္ျပထားခဲ့သည္။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ျပည္ေရးျပည္ရာတို႔ကို အတိအလင္း ထည့္သြင္း သင္ၾကားသင့္ေၾကာင္း ဦးသန္႔က တင္ျပထားခဲ့သည္။ သို႔မွသာလွ်င္ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္၊ ဆႏၵမဲ ေပးခ်ိန္တို႔တြင္ ႏုိင္ငံေရး အသိတရား ရွိရွိ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ မိမိႏုိင္ငံႏွင့္ မိမိ ျပည္နယ္၊ မိမိ ရပ္ေက်းတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူမ်ား ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ ဥပေဒျပဳ ျပဌာန္းရာတြင္ျဖစ္ေစ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ အက်င့္အႀကံႏွင့္ စံႏႈန္းတို႔ကို ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ျပည္သူတို႔က ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္မည္။ ဤသင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ပညာေရးရႈခင္းမွ လံုး၀ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရေလသည္။

ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္သည့္ ျပည္သူ႔နီတီႏွင့္ ႏုိင္ငံသားပညာေရးဘာသာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းရန္ တုိက္တြန္းလိုပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္လူမႈေရးအရ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးမည့္ ဘာသာရပ္ျဖစ္ေလရာ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ပိုမို အေရးႀကီးလွသည္။

ပညာေရး သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာသိန္းလြင္က သူ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ပညာေရး စာတမ္းထဲတြင္ ဒီမိုကေရစီပညာေရး၏ သင္ရိုးညြန္းတမ္း စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မွာ အေရးႀကီးေၾကာင္း တင္ျပထားသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံကို သတ္မွတ္သည့္ ေနရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ (သို႔မဟုတ္) ႏုိင္ငံအစိုးရ၏ ပညာေရးဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက တႏုိင္ငံလံုး လုိက္နာသင့္ေသာ အနိမ့္ဆံုးစံ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ စတင္ျခင္းျဖစ္သည္။ အနိမ့္ဆံုးစံဆိုသည္မွာလည္း ျပည္နယ္အားလံုးႏွင့္ ကိုက္ညီႏုိင္မည့္၊ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိႏုိင္မည့္၊ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ လူသားဆုိင္ရာ တန္ဖိုး သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားအလိုက္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသား ပညာရွင္မ်ားက ဤအနိမ့္ဆံုးစံ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို အေျခခံၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္အလိုက္ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ရိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈရႈခင္းႏွင့္ ရွင္သန္မႈ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမည့္ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းေဘာင္ကို ထပ္ဆင့္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခြင့္ ရွိသင့္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး၏ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အခြင့္အာဏာကို မွ်ေ၀ျခင္းဟူ၍လည္း ရႈျမင္ႏုိင္သည္။

လူမ်ဳိးအေပၚ အေျခခံ မခံဘဲ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္မ်ားျဖစ္သည့္ ၾသစေၾတးလ်ား၊ အေမရိကန္၊ ကေနဒါတို႔တြင္လည္း ျပည္နယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း လြတ္လပ္ခြင့္ကို ျပဌာန္းထားရွိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းလည္းျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီဟု ေခၚေ၀ၚသည့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ပညာေရး စနစ္တြင္လည္း ဗဟုိအစိုးရ၏ ပညာေရးအခြင့္အာဏာႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႔၏ အခြင့္အာဏာကို သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ဖန္တီး တည္ေဆာက္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပညာေရး လြတ္လပ္ခြင့္အေပၚတြင္ အေျခခံထားပါသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ အနာဂတ္လမ္းေၾကာင္းကို ေဖၚေဆာင္ရန္ တာ၀န္ယူထားျခင္းပင္ မဟုတ္ပါလား။ တိုင္းရင္းသား ပါရာဒုိင္အေရြ႕မ်ား (paradigm shifts) - စနစ္မ်ား၏ အေျခခံက်က် ေျပာင္းလဲျခင္း - အတြက္ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ အခရာ က်ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းစံႏႈန္းကို တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ အႀကံျပဳလိုပါသည္။

ႏုိင္ငံေရး အ၀ိဇၨာေဘးဒုကၡ၊ ဘ၀၏ ဆင္းရဲမႈဒုကၡႏွင့္ လူမႈအနိဌာရံု ဒုကၡအစုစုတို႔က ကင္းလြတ္ေစလ်က္ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ခ်မ္းသာသုခတရားကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏုိင္ေစရန္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အခြင့္အာဏာ ခြဲေ၀မႈကို ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ပညာေရးစာမ်က္ႏွာမ်ားက အပူတျပင္း ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိ ေနေလသည္။ ဤပညာေရး စာမ်က္ႏွာမ်ား မပါရွိပါက ဖက္ဒရယ္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွာ တိုင္းရင္းသား ကေလးငယ္တို႔၏ အနာဂတ္ဘ၀မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈရာ ေရာက္ေနပါလိမ့္မည္။

ကိုယ့္သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ကို္ယ္ဖန္တီးခြင့္

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ ပညာေရးဥပေဒတို႔တြင္ မသင္မေနရ ပညာေရးက႑ကိုေတာ့ ထည့္သြင္း ထားခဲ့ၾကပါသည္။ ၁၉၄၇ မွသည္ ၁၉၇၄ႏွင့္ ၂၀၀၈၊ ထုိ႔ေနာက္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ၂၀၁၄ အမ်ဳိးသား ပညာေရး ဥပေဒအထိ။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အေျခခံပညာေရးဥပေဒအတိုင္း ႏွစ္ေပါင္း ၄၁ ႏွစ္အထိ ပညာေရးစနစ္ႏွင့္ အေျခခံမူမ်ားကို မျပဳ၊ မျပင္၊ မေျပာင္းမလဲဘဲ က်င့္သံုးခံသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေရး စနစ္မွာလည္း အလားတူ အေျပာင္းအလဲ မရွိခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားမွာ အဖိုး လက္ထက္ကတည္း ဖတ္စာအုပ္မ်ားအတုိင္းပင္။ မ်ားစြာ မေျပာင္းလဲခဲ့ပါ။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး နိဒါန္းကာလ မတုိင္မီအထိ တင္းက်ပ္လြန္းလွသည့္ ဗဟိုဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ပညာေရးစနစ္တြင္ လြန္စြာ တင္းက်ပ္လြန္းလွသည္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္အသီးသီး၏ ပညာေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား လံုး၀ ဥႆံု ေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့သည္။ တုိင္းရင္းသားတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့ႏွင့္ ဘာသာစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို အာဏာရ အစိုးရမ်ားက ခြင့္မျပဳခဲ့သည့္အျပင္ တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ကို္ယ္ထူကိုယ္ထ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွာလည္း အေႏွာက္အယွက္မ်ဳိးစံုျဖင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကရေၾကာင္း သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ဆိုပါသည္။  မြန္စာေပသင္ၾကားမႈမ်ားမွာ ပံုစံမ်ဳိးစံုျဖင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္း၊ အက်ပ္ကိုင္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမ်ားအထိ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ခံစားခဲ့ၾကရသည္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားတြင္ ပညာေရးတာ၀န္အခ်ဳိ႕ကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ျပဳခဲ့ေသာ္ျငားလည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ တင္းက်ပ္လြန္း လွေသာ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေအာက္တြင္ ထားရွိဆဲျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္အဆင့္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမ်ားကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မထားရွိေသးပါ။ ၀န္ႀကီးဌာနအဆင့္ ထားရွိရန္ ျပည္နယ္မ်ားစြာတြင္ လိုအပ္ေနဆဲ။ ျပည္နယ္အဆင့္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမ်ားမွာ ယခုထက္ ပိုမို လြတ္လပ္ေသာ ပညာေရးစီမံခန္႔ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ၾသဇာ လိုအပ္ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးစနစ္ သရုပ္သကန္ ေပၚလြင္လာေစရန္ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားအေနျဖင့္ ပိုမို အားထုတ္ရပါဦးမည္။

အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒ၏ အခန္း (၂) အပိုဒ္ ၃ တြင္ အေျခခံပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပ ထားရွိေသာ္ျငားလည္း ယင္းရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ား အေနႏွင့္ အဓိက တာ၀န္ယူ အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ခြင့္ထက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ တုိက္ရိုက္ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကြဲမႈေအာက္တြင္သာ လုပ္ေဆာင္မည္ ဟူ၍ ဆိုလိုရင္း ရွိပံုရသည္။ ထုိ႔အတူ အခန္း (၃) အေျခခံပညာေရးဆုိင္ရာ မူမ်ား က႑တြင္လည္း တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားအေနျဖင့္ ပညာေရးဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားကို လမ္းညႊန္ထားရွိျခင္း မေတြ႔ရပါ။

သို႔ျဖစ္ေလရာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ပညာေရးကြန္ယက္ MINE က အမ်ဳိးသားပညာေရး ဥပေဒၾကမ္းထဲတြင္ တုိင္းရင္းသားတို႔ လိုခ်င္ေသာ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိး မဟုတ္ေသးေၾကာင္းႏွင့္ မိခင္ဘာသာစကားမ်ား သင္ၾကားခြင့္မွာလည္း စံလြဲေနေၾကာင္းကို ေထာက္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ ပညာေရးဥပေဒ ျပဳစုေရးဆြဲမည့္သူမ်ားသည္ မတူကြဲျပားေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ား အေၾကာင္းကို အေက်အလည္ ေလ့လာထားရွိသင့္ေၾကာင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားတို႔ကိုယ္တုိင္ မိမိတို႔ ပညာေရး စနစ္ကို လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ခြင့္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ထပ္ဆင့္တင္ျပထားေလသည္။

တုိင္းရင္းသား ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္တစ္ခုတြင္ ကခ်င္သမုိင္းဆရာတစ္ဦးက သူငယ္တန္းမွ ဒသမတန္းအထိ ျပည္တြင္းဖတ္စာအုပ္မ်ားတြင္ ကခ်င္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စကားလံုး ၂၆ လံုးမွ်သာ ပါရွိေၾကာင္း ေလ့လာတင္ျပခဲ့ဖူးသည္။ ဤဖတ္စာအုပ္မ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးတြင္ ပံုစံတစ္မ်ဳိးတည္းႏွင့္ အသံုးျပဳၾကရသည္။ မ်ဳိးႏြယ္စုတို႔ ရွင္သန္ရန္အတြက္ မ်ားစြာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာပင္ျဖစ္၏။

မိခင္ဘာသာစကားအျပင္ သင္ရိုးမ႑ိဳင္ဘာသာစကား၊ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း၏ က်ယ္ျပန္႔၊ မွ်တမႈ၊ ေဒသႏၱရႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ၊ ေခတ္မီသစ္လြင္မႈတို႔အတြက္ ပညာေရး သုေတသနမ်ားႏွင့္ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းစစ္တမ္းမ်ား လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုးရွိ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ၈ ဒသမ ၇ သန္းထဲတြင္ မိခင္ဘာသာစကား ဗမာစကား မဟုတ္ေသာ ကေလးငယ္ ၃ ပံု ၂ ပံုခန္႔ အတြက္ နစ္နာမႈ မရွိေစရန္ ပညာေရးဥပေဒက တာ၀န္ယူရပါလိမ့္မည္။ (ဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သီးသန္႔ေဆြးေႏြးပါဦးမည္။)

ဖက္ဒရယ္ အနာဂတ္လူ႔ေဘာင္ကို ဖန္တီးမည့္ တုိင္းရင္းသား ကေလးငယ္တို႔၏ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတြင္ အဘယ္အရာတို႔ိကုိ ထင္ရွားေစသင့္ပါသနည္း။ အ သံုးလံုးကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးလွ်င္ ၂၁ ရာစု ပညာေခတ္၏ တုိးပြားလာေနေသာ အ အလံုးကေလး ၃၀ ကို ေက်ာင္းပညာေရးမွ ျဖည့္ဆည္းေပးရေတာ့မည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ဳိးသားအမွတ္အသား လကၡဏာ၊ ဘာသာစကား၊ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား၊ ကေလးငယ္၏ ကိုယ္ကာယ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ၊ စိတ္ႏွလံုးသား သိမ္ေမြ႔မႈ၊ ခံစားမႈ လန္းဆန္းေစျခင္း၊ ကိုယ့္က်င့္စာရိတၱ၊ အခြင့္အေရး၊ အသိပညာ၊ မီဒီယာ၊ လူမႈဆက္ဆံေရး၊  က်င့္၀တ္နီတိႏွင့္ ပုဂၢလ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းဆုိင္ရာ  အလံုးစံု ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ႏုိင္ရန္မွာ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္အဆင့္ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခြင့္ ရွိရပါမည္။ တင္းက်ပ္လြန္းေသာ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈ မရွိဘဲ ကုိယ္တုိင္ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္လည္း လိုအပ္သည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အႏွစ္သာရျဖစ္သည့္ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနေသာ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရးမူ၀ါဒမွာ ကိုယ့္သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ဖန္တီး ေရးဆြဲျခင္းပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သိန္းႏုိင္

သံလြင္တုိင္းမ္ဂ်ာနယ္ (ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀၁၄)၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕။ 

(ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။)

ဖက္ဒရယ္ပညာေရး (အပိုင္း ၄)

• 
• 

Details

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Published on Friday, 02 January 2015 23:32

Written by သိန္းႏုိင္

သနားစရာ ပညာေရး အျငင္းအခုံမ်ား

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု  အေျခခံဥပေဒမွာ အခရာ က်သကဲ့သို႔ ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ အခရာက်ပါသည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအရသာလွ်င္ ပညာေရး၏ အေရအတြက္ႏွင့္ အရည္အေသြး တိုးတက္ႏုိင္မည္။ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအရသာလွ်င္ ပညာေရးမွတဆင့္ လိုလားအပ္ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစႏုိင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ အေျပာက်ယ္ျပန္႔လွေသာ သေဘာသဘာ၀ ရွိပါသည္။ အေလးအနက္ထားၾကရမည့္ အေရးႀကီး ပညာေရးကိစၥ တစ္ရပ္ျဖစ္ရံုမွ် သာမကဘဲ ႏုိင္ငံေရးအရလည္း နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ေနေလသည္။ ေက်ာင္းပညာေရးႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအေပၚ ပညာရွင္တို႔ အၾကား အျမင္မတူ၊ ကြဲျပား ျခားနားမႈမ်ားစြာ ရွိရျခင္းမွာ ေနာက္ခံ ႏုိင္ငံေရးအယူအဆ၊ အတိမ္းအညြတ္၊ လားရာအျမင္ႏွင့္ ပံုေဖၚ ဖန္တီးလိုသည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တည္ေဆာက္မႈတို႔ႏွင့္လည္း ဆက္ႏြယ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္။ ဒီမိုကရစ္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ မူေဘာင္ကို ၄ ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲ ေရးဆြဲၾကပါသည္။

အဓိပၸါယ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖြင့္ဆိုၾကေသာ္ျငားလည္း ေက်ာင္းပညာေရးႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ၿပီးျပည့္စံုေသာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ ျမန္မာ့ပညာေရးသမားမ်ား၊ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားအပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားတြင္လည္း မိမိတို႔ ကိုယ္ပုိင္အျမင္မ်ားျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုေနၾကေလသည္။ ေနျပည္ေတာ္မွျဖစ္ေစ၊ တိုင္းရင္းသား ပညာေရးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားမွျဖစ္ေစ “ပညာေရး” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားမွာ မတူညီေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ ထပ္တူက်ေသာ အျမင္ဟူ၍ မရွိႏုိင္ပါ။

ပညာရွင္ ေဆာ္လ္တစ္ (၁၉၇၈) ခုနွစ္၏ ဥပမာကို ကိုးကားၿပီး အျခားပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ပို႔တယ္လီမွ ဤသို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ “သင္ရိုးညႊန္းတမ္း၏ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုမႈကို ရွာပံုေတာ္ ဖြင့္ေနသူမ်ားမွ သနားစရာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ သားရဲတိရိစာၦန္တို႔ကို ေဘးမဲ့လႊတ္ထားေသာ ဆာဖရီေတာနက္ထဲတြင္ ေသနတ္ငယ္ေလး တစ္လက္ႏွင့္ အမဲလိုက္ မုဆိုးသဖြယ္ႏွင့္ပင္ တူေနေတာ့သည္။” ဤျပက္ရယ္ျပဳခ်က္အေပၚတြင္ အေလးအနက္ ထားသင့္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဖက္ဒရယ္ျမန္မာ့ပညာေရးတြင္ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းမီ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အဓိပၸါယ္ကိုေတာ့ျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးမူ အရျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္အလိုက္ျဖစ္ေစ၊ ရွင္းလင္းရပါမည္။

ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၏ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ေနျပည္ေတာ္၏ ၂၀၁၄ အမ်ဳိးသား ပညာေရးဥပေဒ၊ အခန္း (၁) အပိုဒ္ (လ) တြင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ဤသို႔ဖြင့္ဆို ရွင္းလင္းထားရွိသည္။ “… (လ) သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ဆိုသည္မွာ ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ သင္ယူမႈ ရလဒ္မ်ား၊ သင္ရိုး၀င္ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ သင္ၾကားသင္ယူမႈ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ တတ္ေျမာက္မႈ စစ္ေဆးျခင္းတို႔ အပါအ၀င္ ေက်ာင္းတြင္းႏွင့္ ေက်ာင္းျပင္တို႔၌ ေလ့လာသင္ယူရမည့္ ပညာရပ္နယ္ပယ္အလိုက္ စနစ္တက် ေရးဆြဲ သတ္မွတ္ထားေသာ အစီအစဥ္မ်ားကို ဆိုသည္။” ေယဘုယ်က်ေသာ ဤအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ထဲတြင္လည္း ဖက္ဒရယ္ ပညာေရးဆုိင္ရာ ေမးခြန္းမ်ား ပါရွိေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ “ပညာေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍” ဟု ဆိုထားရာ ဤသင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားက တုိင္းရင္းသားတို႔၏ ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အေပၚတြင္ ရာခုိင္ႏႈန္းမည္မွ် ေပါက္ေရာက္ ေအာင္ျမင္ေစႏုိင္ပါသနည္း။ ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံေရးစနစ္အတြက္ ေမာင္းႏွင္အားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ အနာဂတ္လားရာအတြက္ ကိရိယာလည္းျဖစ္သည့္ အခ်က္မ်ားကိုေတာ့လည္း တုိင္းရင္းသားတို႔က ထည့္သြင္း စဥ္းစားရပါလိမ့္မည္။

အေထာက္အကူျပဳ “ျငမ္း” သဖြယ္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း

သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားမွာ သင္ၾကားေရးႏွင့္ သင္ယူေရးတို႔ကို ေထာက္ကူေပးထားေသာ ကိရိယာဟု တင္စား ေခၚေ၀ၚၾကပါသည္။ ေက်ာင္းပညာေရး သင္ရိုးညႊန္းတမ္းထဲတြင္ အဂၤါစဥ္ ၄ ပိုင္းပါရွိပါသည္။ (၁) သင္ယူရမည့္ အေၾကာင္းအရာ၊ (၂) သင္ယူျခင္း-သင္ၾကားျခင္းနည္းနာ၊ (၃) ပညာရပ္အလိုက္ အတိမ္-အနက္၊ အက်ယ္အျပန္႔၊ အစီအစဥ္၊ (၄) တတ္ေျမာက္မႈကို စစ္ေဆးျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ဤ ၄ ပိုင္းမွာလည္း တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ထပ္ေနၿပီး ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားစြာ ရွိ၏။ ဆရာမ်ားအတြက္ လမ္းညႊန္ေပးျခင္းႏွင့္ ေအာက္ပါေမးခြန္းတို႔ကိုလည္း ေျဖဆိုေပးထားသည္။

-       ဘာကို သင္ယူရမွာလဲ (၁ - အေၾကာင္းအရာ)

-       ဘယ္လို သင္ေပးရမလဲ (၂ - နည္းနာ)

-       ဘယ္ေလာက္ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း၊ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သင္ေပးရမလဲ (၃ - အတိမ္-အနက္)

-       ေက်ာင္းသားေတြ တကယ္ပဲ နားလည္တတ္ေျမာက္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လို သက္ေသျပႏုိင္မလဲ (၄- စစ္ေဆးျခင္း)

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ား၊ အညႊန္းေဘာင္က အထက္ပါ ေမးခြန္းမ်ားကို ဆရာဆရာမမ်ာ၊ မိဘမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုအတြက္ ေျဖဆိုျပထားျခင္းပင္။ ပါးလႊာလွေသာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း စံႏႈန္းမ်ား အညႊန္းေဘာင္မွာ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး၏ ေထာက္တုိင္အေနျဖင့္ တည္ရွိေနႏုိင္ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း မူ၀ါဒကို တႏုိင္လံုးရွိ လူတန္းစား အလႊာအသီးအသီက အေက်အလည္ ေလ့လာ ေဆြးေႏြးၿပီး ပါလီမန္တြင္ အတည္ျပဳၿပီးသည့္ေနာက္၀ယ္ ျပည္နယ္မ်ားအလိုက္ လြတ္လပ္စြာျဖင့္ ဖတ္စာအုပ္မ်ား၊ သင္ၾကားေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ထပ္ဆင့္ ေရးဆြဲႏုိင္ၾကသည္။ ကၽြမ္းက်င္သူ တုိင္းရင္းသားပညာရွင္မ်ားက ဖက္ဒရယ္ပညာေရးမူအေပၚ အေျခခံလ်က္ သင္ရိုး၀င္ ဖတ္စာအုပ္မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ ေဒသ၊ ျပည္နယ္အလိုက္ ေရးဆြဲခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိသည္။ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ မဆန္႔က်င္လွ်င္ လံုေလာက္ၿပီ။ သူတို႔တြင္ ေဒသႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား ဗဟုသုတ၊ ပညာေရးလိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ပညာရပ္၀မ္းစာ ျပည့္၀ထားသူမ်ား မဟုတ္ပါလား။

ဤသည္မွာလည္း academic freedom ဟု ေခၚဆိုသည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းဆိုင္ရာ ပညာရွင္လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ား၏ ပညာေရးအာဏာဟု ေခၚဆိုႏုိင္ပါသည္။ ေက်ာင္း ဆရာမ်ားက ႏွစ္သက္ရာ ဖတ္အုပ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ အသံုးျပဳခြင့္ရွိေနၿပီ။ ပညာေရးေစ်းကြက္အရ ပိုမိုလြတ္လပ္၊ တုိးတက္ေသာ သင္ရိုး၀င္ ဖတ္စာအုပ္မ်ား၊ ကေလးမ်ားအတြက္ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိေသာ ဖတ္စာအုပ္မ်ား၊ မင္ေရာင္ စိုေျပေသာ၊ ေခတ္မီ သစ္လြင္ေသာ ဖတ္စာအုပ္မ်ားကို ဤျပည္နယ္တို႔က ပိုင္ဆုိင္ၾကမည္။ ႀကီးျပင္းလာေနၾကဆဲ ျပည္နယ္သားငယ္၊ ျပည္နယ္သမီးငယ္တို႔ စိတ္၀င္စားမႈအျပည့္၊ ခံစားခ်က္ အျပည့္၊ ျပည္နယ္ကေလး ဗဟုိျပဳနည္းနာမ်ား၊ တုိင္းရင္းသားဗဟုိျပဳ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ကမၻာႀကီးႏွင့္ ရင္ေဘာင္တန္း ေလ့လာ လိုက္စားႏုိင္ၾကပါလိမ့္မည္။

အဲဒါကို ဘာျဖစ္လို႔ သင္ရမွာလဲ - ဆရာမ။ ဒီထက္ပိုေကာင္းတာ မရွိေတာ့ဘူးလား။

            အထက္ပါ ပညာေရးတေစၦ ေမးခြန္းကို ကေလးငယ္မ်ားထံမွ မၾကာမၾကာ ၾကားေနရပါသည္။ လြန္စြာ တရား၀င္လွေသာ ေမးခြန္းပင္။ သူတို႔ကိုယ္ပုိင္ ေလ့လာလိုေသာ အရာမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္ မဟုတ္ပါလား။ စာသင္ခန္းအတြင္းတြင္သာ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာင္း၀င္း၊ လမ္း၊ အိမ္၊ ရြာႏွင့္ ကစားကြင္းတို႔တြင္လည္း တရစပ္ပင္ သင္ယူ ေလ့လာေနၾကလ်က္။ ၾသစေၾတးလ်ားႏုိင္ငံမွ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အေတြးအေခၚပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ Garth Boomer က ဤသို႔မိန္႔ဆိုပါသည္။ “စာသင္ေက်ာင္းမ်ားက ဤအခ်က္ကို အေလးအနက္ထား သင့္ပါတယ္၊ ကေလးေတြရဲ႕ ကုိယ္တုိင္သင္ယူလိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားနဲ႔ စာသင္ခန္းတြင္း အစီအစဥ္ေတြကို ညိႇႏိႈင္း ေရးဆြဲေပးရမယ္။” ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ကေလးငယ္မ်ား ကိုယ္ပုိင္ သင္ယူလိုေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရပါလိမ့္မည္။ စာသင္ေက်ာင္းက ျပင္ဆင္ထားေပးေသာ သင္ခန္းစာမ်ားအေပၚ ဘာျဖစ္လု႔ိ သင္ရမွာလဲ ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမွာ ခမ္းနားထည္၀ါလြန္းေသာ တရား၀င္ေမးခြန္း ဟူ၍လည္း ဆရာတို႔က ရႈျမင္ေပးရပါမည္။ သို႔ရာတြင္ အထက္တန္း အထက္ဆင့္အထိ မေရာက္ေသးမီ ကာလတြင္မူ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ား အတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ မ်ားမ်ားစားစား မရွိေသးပါ။ ျပဌာန္းထားေသာ ဖတ္စာအုပ္မ်ား၊ ဘာသာရပ္မ်ားအတြင္းရွိ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စိတ္ပါ၀င္စားသည္ျဖစ္ေစ၊ မ၀င္စားသည္ျဖစ္ေစ၊ ကေလးတုိ႔ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ ျဖစ္ေစ၊ မကိုက္ညီသည္ျဖစ္ေစ သင္ယူေနၾကရသည္။ ဖတ္စာအုပ္ပါ အေၾကာင္းအရာတို႔မွာ ကေလးငယ္၏ အနီးစပ္ဆံုး ပတ္၀န္းက်င္ကမာၻငယ္ႏွင့္ မည္မွ် အလွမ္းေ၀းေနပါသနည္း။ ဆရာမေရာ ခံစားလို႔ ရပါရဲ႕လား။

အခ်က္အလက္မ်ားသာ ျပြတ္သိပ္ပါ၀င္ေနေသာ ဖတ္စာအုပ္မ်ားထဲတြင္ ဆရာႏွင့္ ကေလးငယ္၏ တီထြင္ ဖန္တီးမႈမ်ား နစ္ျမဳပ္၊ ေပ်ာက္ဆံုး သြားေလေတာ့သည္။ ေတြးေခၚ ၾကံဆမႈမ်ား၊ သစ္လြင္ေသာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ား၊ ရင္တြင္းဆႏၵမ်ား၊ ဗီဇစြမ္းရည္မ်ား၊ ရိုးရာဓေလ့မ်ား ေ၀းလြင့္ ေၾကြက် ေပ်ာက္ကြယ္ေလသည္။ ကံၾကမၼာမ်ားကို အတင္းအဓမၼ ျပဌာန္း ခံထားရေသာ ဖတ္စာအုပ္၏ စာမ်က္ႏွာမ်ားက ၀ါးမ်ဳိလိုက္ၿပီ။

ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ကေလးငယ္မွာ မေမြးဖြားမီကတည္းကပင္ “ဗဟုိ” က အသည္းအသန္၊ အတင္းအက်ပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္လႊမ္းမိုးထားသည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေအာက္တြင္ လူလားေျမာက္ရန္ မေသခ်ာေတာ့ၿပီ။

သင္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္း

            ကေလးငယ္၏ အထက္ပါေမးခြန္းကို ေျဖဆိုရန္ နည္းလမ္းအခ်ဳိ႕ေတာ့ျဖင့္ရွိေနပါသည္။

-       ဒါကေတာ့ ပညာတတ္တဲ့ လူတုိင္း သိထားရမယ့္အရာကြဲ႔၊ ဘာသာရပ္ထဲမွာ ပါေနတာေလ၊ (ဘာသာရပ္ဗဟုိျပဳ အေျဖ - subject discipline)

-       မင္း ဒီဟာကို မလုပ္တတ္ဘူး၊ မသိဘူးဆိုရင္ေတာ့ မင္းႀကီးလာရင္ အလုပ္ရဖို႔ မလြယ္ဘူးကြ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ဒီလို စဥ္းစားေစခ်င္တယ္။ ဒါကို မသင္ယူ၊ မတတ္ေျမာက္ဘူးဆိုရင္ မင္း ၁၀ တန္း၊ ၁၁ တန္း ေရာက္တဲ့အခါ ဒုကၡ လွလွ ေတြ႔ေတာ့မွာ။ (လက္ေတြ႔အသံုး၀င္မႈ - Instrumental)

-       ဆရာ ဒါကို သင္ရျခင္းကေတာ့ မင္းရဲ႕ ဗီဇစြမ္းရည္ကို ပိုတိုးတက္လာေစဖို႔ပါ။ ဒီစီမံကိန္းသင္ခန္းစာကေတာ့ ငါ႔တပည့္အတြက္ သင့္ေတာ္မယ္လို႔ ဆရာယူဆပါတယ္။ မင္း တကယ္ စိတ္၀င္စားရဲ႕လား။ မင္း ပိုလို႔ စိတ္ပါ၀င္စားမယ့္ သင္ခန္းစာ ပေရာဂ်က္၊ စာတမ္းေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေလ့လာမႈကို ေရြးခ်ယ္လို႔ ရပါေသးတယ္ကြာ၊ မင္းလုပ္ခ်င္ကုိင္ခ်င္စိတ္ ပိုရွိမယ့္ ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုခုေပါ႔ကြာ။ (လူသားတုိးတက္မႈ ဗဟုိျပဳ ဖက္ဒရယ္ ပညာေရးအေျဖ - progressive)

“ဒါကို ဘာျဖစ္လို႔ သင္ရမွာလဲ” ဆိုေသာ တုိင္းရင္းသား ကေလးငယ္၏ တရား၀င္ေမးခြန္းမွာ ဆရာတို႔အတြက္ ပညာေရးတေစၦ အေျခာက္ခံရသည္ႏွင့္ တူႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပညာေရး ဒႆနတန္း၀င္၊ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီျပႆနာကို ကေလးငယ္က ဤျပည္နယ္၏ ဖက္ဒရယ္ပညာေရး မူ၀ါဒအတြက္ ျပဌာန္းေပးလုိက္ျခင္းပင္။ ဘာကို သင္ယူရမလဲ၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲ၊ ဘာတန္ဖိုးရွိသလဲ၊ ဒီထက္ပိုေကာင္းတာ မရွိဘူးလား။

ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ေက်ာင္းဆရာ - သင္မည္သို႔ အေျဖေပးေနပါသလဲ။

သိန္းႏုိင္ (ေမာကၡပညာေရး)

(ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါဦးမည္။)

သံလြင္တုိင္းမ္ဂ်ာနယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၄