ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္

ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္

Tuesday, 7.12.2014 တနဂၤေႏြေန႔

 ေဒၚခင္ေထြးရီ

ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္ ႏွင့္ ခရစ္ယာန္သာသနာ

ေဒၚခင္ေထြးရီ
(ပါေမာကၡ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးပညာဌာန၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္)

ဦးေဖေမာင္တင္သည္ ၁၈၈၈ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၂၄ရက္ ညေန ၅း၃၀ နာရီတြင္ အင္းစိန္ျမိဳ႔ ေပါက္ေတာရပ္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ဆရာၾကီး၏ ဖခင္ ဦးေဖသည္ အင္းစိန္ျမိဳ႔ တိရစာၦန္ေဆးကုဌာနမွာ ရံုးအုပ္စာေရးၾကီးျဖစ္သည္။ မိခင္မွာ ေဒၚျမိဳင္ျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္း ၆ေယာက္အနက္ ပဥၥမေျမာက္ သားျဖစ္သည္။ ငယ္နာမည္မွာ ေမာင္ဘတင္ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္ က်မ္းျပဳ၊ စာေတာ္ျပန္ ၀န္ေတာ္ ဦးထြန္းျငိမ္းသည္ ဖခင္ဘက္မွ ေတာ္ေသာ ဦးေလးျဖစ္သည္။ မိခင္ဘက္မွ ေတာ္ေသာ အဘုိးသည္ ေတာင္ခြင္သာသနာပိုင္ အရွင္ ၀ိသုဒၶသီလာစာရ ျဖစ္သည္။

ဦးေဖေမာင္တင္၏ ဖခင္ ဦးေဖသည္ ဘုရား၊ တရား အလြန္ၾကည္ညိဳ၍ ခိုင္ျမဲေသာ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၄င္း၏ ဖခင္ ဦးေဖကို၊ ဦးေဖ၏ ဖခင္ ဦးသာဒြန္းေအာင္ ကိုယ္တိုင္ ႏွစ္ျခင္းမဂၤလာ ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးသာဒြန္းေအာင္ သည္ကား ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟသၤာတျမိဳ႔မွ ပထမဆံုး တိုင္းရင္းား သိကၡာေတာ္ရ ဆရာ (Pastor) ျဖစ္သည္။ ဦးေဖႏွင့္ မိသားစုအားလံုးတို႔သည္ ေဂ်အန္ဒါဘီ (J.N Derby) ၏ ခရစ္ယာန္တို႔၏ ခံယူခ်က္ စာအုပ္ႏွင့္ ဂြ်န္ဘန္ညန္း (John Bunyen) ေရးသားခဲ့ေသာ ဘုရားဖူးသူ၏ တိုးတက္မႈ (The Pilgrim's progress) စာအုပ္တို႔၏ ၾသဇာလြမ္းမိုးမႈကို ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္၏ ဖခင္ ဦးေဖသည္ စာအုပ္သံုးအုပ္ကို ေရးသားရာ ခရစ္ယာန္ စာေပအသင္းက ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔မွာ (The Pilgrim's Progress) ကိုမွွီး၍ ခရီးသည္ကိုသုခ (Ko Thukha, the Traveller) အမည္ရွိ စာအုပ္၊  သမၼာက်မ္းစာမွ ခရစ္ယာန္မိသားစုမ်ား (Christian Families in the Bible) စာအုပ္ႏွင့္ တမန္ေတာ္ေပါလု၏ ဘ၀အသက္တာ (Life of Apostle Paul) တို႔ျဖစ္သည္။

ဦးေဖမိသားစုသည္ ဟသၤာတျမိဳ႔မွ ရန္ကုန္ျမိဳ႔သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေနထိုင္ျပီးေသာအခါ အာမီးနီးယန္းလူမ်ိဳး ပလိုင္းေမာက္ ညီအစ္ကိုအသင္းေတာ္ (Plymouth Brethren Church) မွ သာသနာျပဳဆရာ မစၥတာဂယ္လ္စတင္ (Mr. Galstin) ႏွင့္ ေတြ႔ရွိျပီး ကိုယ္ပိုင္အသင္း (Brethren Church) ကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ မစၥတာဂယ္လ္စတင္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ဆရာၾကီးေဖေမာင္တင္၏ ဦးေလး ဦးထြန္းျငိ္မ္းက ဤအသင္း၏ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ လြႊဲေျပာင္းယူခဲ့သည္။ ဦးထြန္းျငိမ္းသည္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္ ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့သူျဖစ္ျပီး က်မ္းစာအသင္းမွ ေရးသားထုတ္ေ၀ေသာ သမၼာက်မ္းစာ စာအုပ္ (Garrad Version) ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာသူလည္း ျဖစ္သည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ၄င္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ အံ့မခန္းၾကီးက်ယ္ရံုမက၊ မ်ားလည္း အလြန္မ်ားျပားသည့္အတြက္ ဤစာတန္းတြင္ အက်ယ္မေဖာ္ျပေတာ့ပဲ စာၾကည့္တိုက္မႈးတစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္ေဇယ်ာေရးသားတင္ျပခဲ့ေသာ ဦးေဖေမာင္တင္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ ရက္စြဲမ်ား ေဆာင္းပါးတြင္ အေသးစိတ္ ေဖၚျပထားသည္မ်ားကို ဖတ္ရႈေစလိုပါသည္။

ဆရာၾကီးသည္ စာေပေလာက၊ တကၠသိုလ္ေလာကတြင္ မတစ္ေထာင္၊ တစ္ေကာင္ဖြား ဆိုသည့္ စကားအတိုင္း အလြန္ရွားမွရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူး၊ ပုဂၢိဳလ္ေတာ္ တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ အသက္၂၄ႏွစ္ အရြယ္ကပင္ ရေတာင့္ရခဲေသာ ပါေမာကၡ ရာထူးကို ရခဲ့ရံုမွ်မက ပထမဆံုးေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဆရာၾကီးေရးေပးေသာ စာအုပ္စာတန္းမ်ားသည္ အလြန္မ်ားျပားလွသည့္အတြက္ ဆရာၾကီး ဦးေသာ္ေကာင္း ရွာေဖြတင္ျပခဲ့ေသာ ဦးေဖေမာင္တင္၏ စာစုစာရင္းတြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။ ဤစာအုပ္စာရင္းကို ၾကည့္ပါက ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ျဖစ္လင့္ကစား၊ ၄င္းေရးသားခဲ့ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၊ သာသနာအေၾကာင္းနွင့္တကြ ခရစ္ယာန္စာေပအတြက္ ေရးသားေသာ စာေပမ်ား ရွိခဲ့မည္ မွန္ေသာ္လည္း မ်ားမ်ားစားစား မေတြ႔ရဘဲ ရွားရွားပါးပါး ျဖစ္ေနပါသည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္ ေရးခဲ့ေသာ ခရစ္ယာန္စာေပကို ေဖၚထုတ္ေရးသား ေပးၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ မိရိုးဖလာ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးမဟုတ္ဘဲ၊ အမွန္တကယ္ ယံုၾကည္ျပီး လိုက္နာက်င့္သံုးေသာ ခရစ္ယာန္ (Practicing Christian) ျဖစ္ေၾကာင္းကို သာဓကမ်ားျဖင့္ ေဖၚျပႏိုင္ပါသည္။

ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးဘထက္ ဆရာၾကီးထံ ေရာက္လာစဥ္က မုတ္ဆိတ္မ်ားျဖင့္ ေဇာ္ဂ်ီေယာင္ေယာင္၊ ရေသ့ေယာင္ေယာင္ႏွင့္ အျမင္အားျဖင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးအသြင္ မေပၚခဲ့သည့္အတြက္ စစ္ေဆးေမးျမန္းျပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္ အရိုေသေပးေၾကာင္း သိရပါသည္။ ဘုရားသခင္ကိုယ္တိုင္ သင္ၾကားေပးခဲ့သည့္၊ "ေကာင္းကင္ဘံု၌ .... အစခ်ီေသာ ပဌနာေတာ္ၾကီး" ကို ရသလားဟု ေမး၍ ဆိုျပရသည့္အျပင္၊ တမန္ေတာ္ယံုၾကည္ခ်က္ကိုလည္း ဆိုခိုင္းျပီးမွ ဘုန္ေတာ္ၾကီးအျဖစ္ လက္ခံေၾကာင္း ဆရာမၾကီး ေဒၚခင္ခင္ (မယ္ခေကြး) အဆိုအရ သိရွိရပါသည္။ ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ေဆးရံုတက္ရခါနီး အခ်ိန္တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဆရာထြန္းစိန္ထံမွ (The Last Rites) ဟုေခၚသည့္ ေနာက္ဆံုး စကၠရမင္တမဂၤလာ ခံယူျပီးမွ ေဆးရံုသို႔ လာေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။

ဆရာၾကီးသည္ အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္လည္း ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားအားလံုး ျပန္လည္ စုစည္းေရးကိုလည္း ေရွးရႈခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါသည္။ စစ္ၾကီး မျဖစ္မွီကတည္းက ခရစ္ယာန္ ဂိုဏ္ဂဏအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ခရစ္ယာန္ စာေပအသင္းၾကီး (Christian Literature Society) ကို ဦးစီးခဲ့သူျဖစ္သည္။ ကြယ္လြန္သူ သာသနာပိုင္ခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးဖရန္စစ္အာျမ ထံမွ ရရွိေသာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္မ်ား ေကာင္းစီ၏ စည္းေ၀းမွတ္တမ္းအရ ခရစ္ယာန္စာေပ အသင္းၾကီးတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါသည္။

ဒါရုိက္တာ (Director)          - ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္
တြဲဖက္ဒါရိုက္တာ (ျမန္မာ)    - ဆရာမၾကီး ေဒၚခင္ခင္ (မယ္ခေကြး)
တြဲဖက္ဒါရိုက္တာ (ကရင္)    - သရာထူးေစာ

အျခားေကာ္မတီလူၾကီးမ်ားမွာ
၁။ ဦးအက္စ္လင္းစင္း
၂။ ဦးေမာင္ကေလး
၃။ ဦးထြန္းေဖ
၄။ ဦးဖရန္စစ္အာျမ
၅။ သရာသာတိုး
၆။ သရာမူးလာ
၇။ Ven.G. Appletoe
၈။ Rev. R.J Varney
၉။ Rev. C.E. Olmstead
၁၀။ Miss Hunt
၁၁။ Miss Beebe
၁၂။ ေဒၚေစာျမိဳင္
၁၃။ သရာသာလူး
၁၄။ ဦးထြန္းျမတ္
၁၅။ ဦးဘအုန္း
၁၆။ မစၥ ကစ္တီသိန္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

စစ္ၾကီးအျပီး တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကို ျပန္လည္စည္းရံုးေနခ်ိန္မွာ ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္စာေပ အသင္းၾကီးကို ကိုယ္တိုင္ ဥကၠဌ ျပဳလုပ္၍ စုစည္းေျမေတာင္ ေျမွာက္ေပးခဲ့သည္ကို ဘသက္ရွည္ စာအုပ္ ၂၊ စာမ်က္ႏွာ ၄၈၈ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။

ဆရာၾကီး၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျဖစ္ေသာ မက္သဒစ္ ခရစ္ယာန္ သာသနာမွ အနားယူခဲ့သူ ဆရာၾကီး ဦးဘအုန္းအား ဆရာၾကီးေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေမးျမန္းရာတြင္ "ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ အလြန္ေတာ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ စာေပအသင္းၾကီးတြင္လည္း တက္တက္ၾကြၾကြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း"  ေျပာျပပါသည္။

ဆရာၾကီးသည္ အသက္အရြယ္ ၾကီးရင့္သည့္တိုင္ေအာင္ ခရစ္ယာန္စာေပကို အေရးတယူ ထားကာ အက်ိဳးျပဳခဲ့ပါသည္။ ခရစ္ယာန္ စာေပအသင္းအတြက္ ဆရာၾကီးအထူးေရးသားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားမွာ မိန္မေက်ာ္ ခုႏွစ္ဦး၊  ဂ်ီဗလၾကီး (Les Miserable by Victor Hugo) ႏွင့္ ဓားျပစိုးမင္း (Raj the Brigand C့h့ief) တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ခရစ္ယာန္မ်ားကို သတိေပးေနေသာ အခ်က္မွာ ႏိုင္ငံျခား သာသနာျပဳမ်ား၏ ျမန္မာေ၀ါဟာရကို ျပင္ရန္ ျဖစ္သည္။ Missionary Burmese ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးကို ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသန အသင္းဂ်ာနယ္တြင္ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ အတြဲ ၁၊ အပိုင္း ၁ တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။ ဒုတိယ အခ်က္အေနျဖင့္ တရားေဟာပလႅင္ (Pulpit Burmese) ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား၊ သင္းအုပ္ဆရာမ်ား၊ တရားေဟာဆရာမ်ား၏ တရားေဒသနာမ်ားတြင္ သံုးေသာ ျမန္မာေ၀ါဟာရမ်ားကို ျပင္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာစကားကို ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ခရစ္ယာန္ေရာ၊ ခရစ္ယာန္မဟုတ္ေသာ အျခား တိုင္းရင္းသားမ်ားပါ နားလည္ေအာင္ ေျပာပါ၊ ေရးပါ .. ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္း အခ်င္းခ်င္း စာေပအားျဖင့္ ေပါင္းကူး ဖန္တီးေပးသကဲ့သို႔ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ကို ဆရာၾကီး အေနျဖင့္ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ဆရာၾကီး အေနျဖင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ျဖစ္စဥ္ကတည္းကပင္ ပါဠိ အသင္းၾကီး၏ ပန္ၾကားခ်က္အရ အဌာလိနိက်မ္း ႏွင့္ ၀ိသုဒၶိမဂ္က်မ္း မ်ားကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။

၄င္းေနာက္ ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ တို႔၏ တရားတြင္ တူညီေသာ အခ်က္မ်ားကို ၄င္းေရးသားထားေသာ Buddhist-Christian Parallels ) တြင္ ေဖာ္ျပထားရာ အလြန္စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစာေပကို ဖတ္ရႈရျခင္းအားျဖင့္ ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ အႏွစ္သာရမ်ားကို အကယ္စင္စစ္ နားလည္ သေဘာေပါက္ျပီးမွ ေနာက္ဆံုး ၄င္း၏ ေန၀င္ခ်ိန္ရက္မ်ားတြင္ စစ္မွန္ေသာ အဂၤလိကန္ တစ္ဦးအျဖစ္ လက္ခံက်င့္သံုး ေသဆံုးသြားေၾကာင္း သိရပါသည္။

Buddhist-Christian Parallels ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆရာၾကီး ဤကဲ့သို႔ ေရးသားခဲ့သည္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံ ဦးႏု လက္ထက္ ဆဌသဂၤါယနာ တင္၍ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းစဥ္က ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္စိတ္၀င္စားမႈ ရွိခဲ့သည္။ ဤသို႔ သဂၤါယနာတင္ေနစဥ္ မွာပင္ ရန္ကုန္ရွိ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႔သည္ Burma Christian Council ၏ ကမကထ လုပ္မႈျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဟာၾကားမႈမ်ားကို စိတ္၀င္တစား တက္ေရာက္ နားေထာင္ေနျပီး ျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုး လာေရာက္ေသာ သာသနာျပဳ ဆရာမ်ား လက္ထက္ကပင္ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္မ်ားကို စိတ္၀င္စားမႈ ရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုႏွစ္ဘာသာတို႔၏ ေဟာေျပာသြန္သင္မႈ အခ်ိဳ႔သည္ တူညီေၾကာင္းကို ဗုဒၶ တရားေတာ္ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ဓမၼသစ္ က်မ္းတို႔ကို ယွဥ္ဖတ္သည့္အခါ ေတြ႔ရသည္။ ၄င္းျပင္ ၁၈၈၁ ခုႏွစ္မွ စ၍ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႔၌ ပါဠိက်မ္းစာ အသင္းၾကီး (Pali Text Society of London) ၾကီးမႈး ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ဗုဒၶသာသနာ စာအုပ္မ်ား၊ ဓမၼက်မ္းမ်ားကလည္း ဘာသာေရးသမိုင္းကို စိတ္၀င္စားေသာ ေက်ာင္းသာမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားက အထူးေလ့လာ လိုက္စားေနျပီး ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ တရားေတာ္ ႏွစ္ခုကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာရာ၌ အခ်ိဳ႔သည္ ခရစ္ယာန္ အယူအဆ အေတြးအေခၚမ်ားကိ ဗုဒၶတရားေတာ္မွ မွီျငမ္းျပဳ၍ ေရးသားခဲ့သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႔ကမူ ဤကဲ့သို႔ ကူးယူမႈကို ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထားမ်ား ရွိမရွိ၊ တပ္အပ္မေျပာႏိုင္ဟု ဆိုပါသည္။ အခ်ိဳ႔ကမူ ထိုအဆိုျပဳခ်က္ကို လံုး၀ လက္ခံျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။"

ဗုဒၶက်မ္းစာႏွင့္ ဓမၼသစ္က်မ္းစာတို႔မွ ထုတ္ႏႈတ္ ႏႈိင္းယွဥ္ေသာ အခ်က္မ်ားထဲမွ အထင္ရွားဆံုး တစ္ခုမွာ ဘုရားဖြားေတာ္မူခန္း ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေျပာစမွတ္ ျပဳသည့္ ဒ႑ာရီတို႔ (Nativity Legends) သည္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါသည္။ သုတၱနိပါတ္ ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္ ၃၆၃-၃၆၆ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။

"အသိတ မည္ေသာ (ကဏွေဒ၀ီလ) ရွင္ရေသ့သည္ ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္ကုန္၊ စင္ၾကယ္သည့္ အ၀တ္ကို ၀တ္ကုန္ေသာ နတ္ ပုဆိုးမ်ားကို ေျမွာက္လႊင့္ကုန္လွ်က္ အတိုင္းအထက္ အလြန္ကခုန္ ျမဴးတူးကုန္ေသာ တ၀တိသာ နတ္အေပါင္းတို႔ကို လည္းေကာင္း၊ နတ္တို႔အရွင္ သိၾကားမင္းတို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ေနသန္႔စင္ရာ သာ၀တိသာ နတ္ျပည္၌ ျမင္ေလ၏။ "

ဤ နာလကသုတ္ကို ၾကည့္ပါက အပိုဒ္ ၂၀အထိ ရွိျပီး၊ ခရစ္ယာန္ သမၼာက်မ္းစာ ဓမၼသစ္က်မ္း၊ ရွင္လုကာ အခန္းၾကီး(၂)ခန္း၊ အခန္းငယ္(၈-၁၄) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ..
"ထုိျပည္မွာသိုးထိန္းတ္ို႔သည္ ညဥ့္အခါေတာအရပ္၌တည္းခိုလ်က္၊ မိမိသိုးစုကို ေစာင့္ေနၾကသည္ ျဖစ္၍၊ ထာဝရဘုရား၏ ေကာင္းကင္တမန္သည္ သူတို႔အနားမွာေပၚလာ၍၊ ပတ္ဝန္းက်င္၌ထာဝရဘုရား၏ ဘုန္းေတာ္ထြန္း ေတာက္သျဖင့္၊ သူတို႔သည္ အလြန္ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းသို႔ေရာက္ၾက၏။ ေကာင္းကင္တမန္က လည္း၊ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း မရွိၾကႏွင့္။ လူအေပါင္းတို႔သည္ အလြန္ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာစရာ သိတင္းကို ငါသည္သင္တို႔အား ၾကားေျပာရ၏။ ယေန႔တြင္ဒါဝိဒ္၏ ၿမိဳ႔၌ သခင္ခရစ္ေတာ္တည္းဟူေသာ ကယ္တင္ေသာအရွင္သည္ သင္တို႔အဘို႔အလိုငွါ ဘြားျမင္ျခင္းကိုခံေတာ္မူၿပီ။ သင္တို႔သည္အဘယ္ နိမိတ္ျဖင့္သိရမည္နည္းဟူမူကား၊ သူငယ္သည္အဝတ္ႏွင့္ပတ္ရစ္ ၍ ႏြားစားခြက္၌ သိပ္ထားလ်က္ရွိသည္ကို ေတြ႔ၾကလိမ့္မည္ဟု ဆုိၿပီးလွ်င္၊ ထုိေကာင္းကင္တမန္ႏွင့္အတူ ေကာင္းကင္ ဗိုလ္ေျခအမ်ားတို႔သည္ ခ်က္ျခင္းထင္ရွား၍၊ ေကာင္းကင္ဘဝဂ္ဝယ္ဘုရားသခင္သည္ ဘုန္းႀကီး ေတာ္မူေစသတည္း။ ေျမႀကီးေပၚ၌ လည္းၿငိမ္သက္ျခင္းရွိေစသတည္း။ လူတို႔အားေမတၱာကရုဏာရွိေစသတည္းဟု ဘုရားသခင္ကိုခ်ီးမြမ္း ၍ ျမြက္ဆိုၾက၏။ "

၄င္းေနာက္ ဆက္လက္၍ ရွင္လုကာ ခရစ္၀င္က်မ္း အခန္းၾကီး (၂)၊ အငယ္ (၂၅-၃၅) အထိ ဆက္လက္၍ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ
"ထုိအခါ ရႈေမာင္အမည္ရွိေသာသူတေယာက္သည္ ေယရုရွလင္ၿမိဳ႔၌ရွိ၏။ ထိုသူသည္ေျဖာင့္ မတ္ေသာသူ၊ တရားကိုရိုေသေသာသူ၊ ဣသေရလအမ်ဳိး၏ သက္သာျခင္းအေၾကာင္းကို ေျမာ္လင့္ေသာ သူျဖစ္၏။ သန္႔ရွင္းေသာ ဝိညာဥ္ေတာ္သည္သူ႔အေပၚ၌တည္သည္ျဖစ္၍၊ သူသည္ထာဝရဘုရား၏ ခရစ္ေတာ္ကိုမျမင္မွီမေသရဟု ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ကိုရ၏။ ထုိအခါသူသည္ ဝိညာဥ္ေတာ္အားျဖင့္ ဗိမာန္ေတာ္သို႔ သြား၍၊ မိဘတို႔သည္ သူငယ္ေယရႈကို ပညတ္တရားထံုးတမ္းအတိုင္းျပဳျခင္းငွါ ေဆာင္သြားစဥ္တြင္၊ ရႈေမာင္သည္ ေယရႈကိုလက္ႏွင့္ခ်ီပိုက္၍၊ ဘုရားသခင္၏ ေက်းဇူးေတာ္ကိုခ်ီးမြမ္းလ်က္၊ အစိုးရေတာ္ မူေသာအရွင္၊ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အတုိင္းကိုယ္ေတာ္၏ ကြၽန္သည္ၿငိမ္ဝပ္စြာစုေတ့ရေသာအခြင့္ကိုကိုယ္ေတာ္သည္ ယခုတြင္ေပးေတာ္မူ၏။ ကုိယ္ေတာ္၏ လူဣသေရလ အမ်ဳိးကို ခ်ီးေျမာက္ေစျခင္းငွါ၄င္း၊ တပါးအမ်ိဳးသား တို႔ကုိလင္းေစျခင္းငွါ၄င္း၊ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ေရွ႔ေမွာက္၌ ျပင္ဆင္ေတာ္မူေသာ အလင္းတည္းဟူေသာ  ကယ္တင္ေသာ သခင္ကို အကြၽႏ္ုပ္သည္ ကုိယ္မ်က္စီႏွင့္ ျမင္ရပါ၏ဟု ျမြက္ဆို၏။ ထုိစကားမ်ားကို ေယာသပ္ႏွင့္ မယ္ေတာ္သည္ၾကားလွ်င္အံ့ၾသျခင္းရွိၾက၏။ ရႈေမာင္သည္လည္း သူတို႔ကိုေကာင္းႀကီး ေပး၍မယ္ေတာ္ မာရိအား၊ ဤသူငယ္ကားဣသေရလလူအမ်ားလဲမည္အေၾကာင္း၊ အမ်ားထမည္ အေၾကာင္း၊ လူအမ်ား တို႔၏ အၾကံအစည္ကို ထင္ရွားေစျခင္းငွါျငင္းခံုစရာျဖစ္မည္အေၾကာင္း ခန္႔ထားေသာ သူျဖစ္၏။ ထုိမွတပါး သန္လ်က္သည္ သင္၏စိတ္ ႏွလံုးကိုခြင္းလိမ့္မည္ဟု ျမြက္ဆို၏။"

ဘာသာေရးသမိုင္းတြင္ ၾကီးက်ယ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေမြးဖြားသည္ကို ေဖာ္ျပရာတြင္ အံ့ၾသဖြယ္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား (Miracles) အစဥ္ ယွဥ္တြဲ ပါလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ယခု ဗုဒၶႏွင့္ ခရစ္ေတာ္တို႔ ေမြးဖြားျခင္း အျဖစ္အပ်က္တြင္ အနည္းငယ္စီ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ အေနျဖင့္ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ေတာ္တို႔၏ အေၾကာင္းႏွင့္ တရားဓမၼတို႔ကို အေသးစိတ္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေလ့လာ၊ ေတြ႔ျမင္ခ်က္ကို ႏိႈက္ႏႈိက္ခြ်တ္ခြ်တ္ သိရွိနားလည္ေသာေၾကာင့္သာလွ်င္ ႏႈိင္းယွဥ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ခရစ္ယာန္ သာသနာႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ခေရေစ့တြင္းက် သိရွိ၊ ေကာက္ႏုတ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္ျဖစ္၍ ခ်ီးၾကဴးစရာ အလြန္ေကာင္းပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ အေနျဖင့္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္ ဥပစာတန္း ဒုတိယာႏွစ္ (Senior Intermediate of Arts) စာေမးပြဲ ပထမရ၍ ဂ်ာဒင္းဆု (Jardine Prize) ကို ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရရံုမက ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ခ်ီးျမွင့္ေသာ ကလကတၱာ တကၠသိုလ္၏ စေကာလားရွစ္ဆုကိုလည္း ဆြတ္ခူးခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ ငယ္ရြယ္စဥ္ကပင္ မိမိကိုယ္ကို ခရစ္ယာန္တစ္ဦးဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကို ထင္ရွားေစခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ပထမဆံုး ဘာသာျပန္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မွာ ခရစ္ယာန္ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းကို နားလည္ေအာင္ ဖတ္ရႈနည္း ျဖစ္သည္။ မူရင္း ေရးသားသူမွာ ဘိေရွာ့ရွားဘန္း (Bipshop V.G . Sherbarn) ျဖစ္ျပီး၊ စာအုပ္နာမည္မွာ How to read the Old Testament ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ထုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္ (JBRS) ပထမတြဲ၊ ပထမစာအုပ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာ Missionary Burmese မွာ ပထမဆံုး ကိုယ္တိုင္ေရး ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းေရးစဥ္က ေမာင္တင္-ဘီေအ ကေလာင္နာမည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ယုဒႆန္ (Judson) ေခတ္က အသံုးျပဳေသာ ျမန္မာစာႏွင့္သာ တင္းတိန္ေရာင့္ရဲ့ျခင္း ရွိမေနပဲ ျမန္မာ့လူထုၾကားတြင္ သံုးေသာ လက္ရွိ၊ သက္ရွိ ျမန္မာစာႏွင့္၊ ျမန္မာစကားကို အေသးစိတ္ ေလ့လာျခင္းကို နက္ရႈိင္းစြာ ျပဳလုပ္ျပီးမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ သာသနာျပဳၾကရန္ အၾကံေပး၍ ႏႈိးေဆာ္ တိုက္တြန္းခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ယံုၾကည္မႈကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာထားသည့္ ဆုေတာင္းျခင္းႏွင့္ ဘ၀နာ (Prayer and Meditation) စာအုပ္ငယ္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ျပဳစုေရးသားခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာခရစ္ယာန္ေကာင္စီမွ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၁-၂၆) တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ East Asia Christian Conference ႏွင့္ World Council of Churches တို႔ ပူးေပါင္း၍ ကမကထ ျပဳလုပ္ေသာ စာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ ပါေမာကၡ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္က Certain Factors in the Buddhist-Christian Encounter) ကို ေရးသားတင္သြင္း ဖတ္ၾကားခဲ့ပါသည္။ ဤစာတန္းတြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳမ်ားအား ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ အတူယွဥ္တြဲ၍ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကားကို နက္နက္နဲနဲ ေလ့လာ လိုက္စားျပီးမွ ေဟာေျပာၾကရန္ အၾကံေပး ႏႈိးေဆာ္ တိုက္တြန္းသြားပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ဘာသာ၊ သာသနာျခင္း နားလည္မႈရွိေရး၊ ကိစၥမ်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္အထိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ခ်ိကာဂို တကၠသိုလ္၊ ခရစ္ယာန္ သမၼာက်မ္းစာဌာန (Chicago Bible Department) တြင္ ဗုဒၶဘာသာတရား သင္ၾကားပို႔ခ်ရန္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးအား ၄င္း တကၠသိုလ္ကပင္ ၁၉၅၈ခုႏွစ္တြင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကို ခ်ီးျမွင့္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ကို အခ်ိဳ႔က ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ဟု လက္ခံၾကေသာ္လည္း မိရိုးဖလာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ဟူ၍ ေျပာၾကပါသည္။ စာေရးဆရာမ မေလးလံုကလည္း ဆရာၾကီးအား ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၇ ရက္ေန႔၊ စေနေန႔အထိ ဆရာၾကီးက အတိအက် မေျဖႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့ပါသည္ (ဘသက္ရွည္ ၂၊ စာ ၄၅၂)။ ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ အမွန္အတိုင္း ၀န္ခံရမည္ဆိုလွ်င္ ၄င္း၏ မိဘမ်ား ကြယ္လြန္ခဲ့ၾကသည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘာသာကိုးကြယ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေပါ့ေလ်ာ့ခဲ့မိေၾကာင္း သိရသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေပါ့ေလ်ာ့ခဲ့သည္မွာလည္း သူေတြ႔ျမင္ ခံစားရေသာ ဘာသာကိုးကြယ္မႈကို မျပဳလိုျခင္းႏွင့္ ျမန္မာစာေပၾကီးပြားေရးကို အားသြန္ခြန္စိုက္ လံုးပမ္းေနျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေပမည္။

ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ ဘာသာေရး ေပါ့ေလ်ာ့မႈ ရွိသည္ မွန္ေသာ္လည္း တနဂၤေႏြေန႔မ်ားတြင္ မိသားစုႏွင့္ အတူ ဘုရား၀တ္ျပဳ ကိုးကြယ္ေၾကာင္း ႏွင့္ သမၼာက်မ္းစာကို အျမဲတမ္းဖတ္ရႈကာ အစဥ္ စဥ္းစားေလ့ ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဤကဲ့သို႔ အပါတ္စဥ္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း မွန္မွန္တက္ျခင္း၊ က်မ္းစာဖတ္ျခင္းတို႔ကို မသိမျမင္ေသာ ခရစ္ယာန္ မဟုတ္သူမ်ားက ၄င္း၏ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိ၀ါဒ ကြဲျပားေနျခင္းကို ဆရာၾကီး သိခဲ့ေသာ္လည္း ၄င္း၏ ခံယူခ်က္အတိုင္း မည္သူ႔ကိုမွ် ေျဖရွင္းေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

ဆရာၾကီး၏ အသက္ ၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ၁၃၃၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၊ ေမြးေန႔ က်င္းပေပးရန္အတြက္ အဂၤလိပ္ ျမန္မာရက္ မည္သည့္ရက္ ျပဳလုပ္ခ်င္သနည္းဟု ေမးေသာအခါ ျမန္မာပီပီ ျမန္မာရက္ကို ေရြးေပးခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ေမြးေန႔ပြဲ က်င္းပမည့္ရက္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ အထြဏ္အျမတ္ထားသည့္ ဗုဒၶေန႔၊ အဖိတ္ေန႔ ျဖစ္ရံုမက ျပဳလုပ္မည့္ေနရာမွာလည္း တကၠသိုလ္ ဓမၼာရံု ျဖစ္ေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာၾကီးသည္ ပထမဆံုး မိမိကိုယ္ကို မိမိေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါသည္။

ကြ်ႏု္ပ္သည္ ဘာလဲ။ ခရစ္ေတာ္ကို အမွန္တကယ္ ယံုၾကည္လက္ခံေသာ ခရစ္ယာန္စစ္စစ္ တစ္ေယာက္ေပလား၊ (အဂၤလိကန္ ဘာသာ၀င္တစ္ဦးလား) သို႔မဟုတ္ မိရိုးဖလာ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးေပလား ဟူ၍ ေမးခြန္းထုတ္ကာ ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ခဲ့ပါသည္။ ဤေမးခြန္းအတြက္ ဆရာၾကီးသည္ အိပ္မေပ်ာ္ႏိုင္ေအာင္ ရွိခဲ့ျပီးမွ အေျဖ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။

နံနက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အဂၤလီကန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးထြန္းစိန္ထံသို႔ သြားခဲ့သည္။ မၾကာခင္ ေရာက္လာေတာ့မည့္ Easter Sunday (သခင္ခရစ္ေတာ္ ေသျခင္းမွ ရွင္ျပန္ထေျမာက္ေသာ ဥပုသ္ တနဂၤေႏြေန႔) ေန႔အတြက္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ျပင္ဆင္ထားေသာ တရားေဟာခ်က္တြင္ လက္တင္ဘာသာစကား ႏွစ္လံုးအစား ပါဠိစကား သံုးသည္က ပို၍ ေကာင္းေၾကာင္းျဖင့္ ျပင္ဆင္ေပးခဲ့ျပီးေနာက္၊ ဒီကေန႔ Holy Communion (လူသတၱ၀ါ အေပါင္းတို႔၏ အျပစ္ကို ေသြးႏွင့္ ေဆးေၾကာေပးခဲ့ေသာ သခင္ခရစ္ေတာ္ အေသခံျခင္းကို ေအာက္ေမ့ေသာ ပြဲေတာ္ ဥပုသ္ေန႔) ရွိမရွိ ေမးေရာ၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ရွိေၾကာင္း၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက ေျဖၾကားလိုက္သျဖင့္ အိမ္သို႔ျပန္လာခဲ့သည္။ အကယ္၍ ပြဲေတာ္ မဂၤလာ ရွိမည္ဆိုလွ်င္ ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ သူ၏ ေမြးေန႔အတြက္ ပြဲေတာ္ယူရန္ အၾကံရွိပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ေတြေ၀ေသာ စိတ္ျဖင့္ အိမ္သို႔ ျပန္ေရာက္ျပီး အေသအခ်ာ စဥ္းစားျပီးမွ ဘုန္းေတာ္ၾကီးထံ တစ္ေခါက္ျပန္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္အတိုင္း၊ သြားေရာက္၍ အသက္ (၈၀) ျပည့္ေျမာက္ေသာ ေမြးေန႔ျဖစ္၍ ဘုရားသခင္ထံမွ ေကာင္းၾကီးမဂၤလာ ေတာင္းခံေပးပါရန္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုအခါ အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ဓေလ့ထံုးစံအတိုင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးက ၄င္း၏ ေရွ႔တြင္ ဒူးေထာက္ေနေသာ ဆရာၾကီး၏ ဦးေခါင္းေပၚတြင္ လက္တင္ကာ ဘုရားသခင္ထံမွ ေကာင္းၾကီးမဂၤလာမ်ားကို ေတာင္းခံေပးခဲ့သည္။

ဆရာၾကီးအေနႏွင့္ ဓမၼာရံုတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တပည့္မ်ား ျပဳလုပ္ေပးမည့္ အစီအစဥ္မတိုင္မွီ၊ မိမိ၏ ဘာသာရင္းျဖစ္ေသာ အဂၤလီကန္ဘာသာ၀င္ ဓေလ့ထံုးတမ္း အတိုင္း ဦးစြာ ဘုရားသခင္ထံမွ ေကာင္းၾကီးမဂၤလာ ခံယူလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ျပဳလုပ္ျပီးေနာက္ ဆရာၾကီးသည္ ထူးထူးျခားျခား ေပါ့ပါး၍ ရႊင္လန္းျခင္း အတိ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ခံစားမိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္းအတန္ၾကာ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ဘာသာယံုၾကည္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ခပ္ေပါ့ေပါ့ ေနခဲ့ေသာ ဆရာၾကီး အသက္ (၈၀) ျပည့္ေသာ အခါမွ အေလးအနက္ႏွင့္ ကြဲကြဲျပားျပား ျခားျခားနားနား မိမိဘာသာ သိမွတ္ ခံယူလိုက္ပါသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔ တနဂၤေႏြေန႔တြင္လည္း မိမိဇနီးႏွင့္အတူ ဘုရားေက်ာင္းသို႔ သြားကာ ပြဲေတာ္ယူလိုက္ပါသည္။
.....

ထိုေန႔က ဘုန္းေတာ္ၾကီ ဦးထြန္းစိန္အေနျဖင့္ တရားေဟာအျပီးတြင္ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္နွင့္ ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္း ခ်ီးက်ဴး၍ ေျပာလိုက္ပါသည္။

"ယခု ဤအသင္းေတာ္မွာ အသက္အရြယ္အားျဖင့္ အၾကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္ ဟာဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာသာမက ကမၻာကသိေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ၾကီးတစ္ေယာက္ပါ။ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားအတြက္ အသင္းေတာ္က အျမဲတမ္းဂုဏ္ယူရပါတယ္။ ဆရာၾကီးဟာဆိုရင္ က်ဳပ္တို႔လို ဘုန္းၾကီးလုပ္ျပီး တရားေဟာေနစရာမလိုဘဲ တုတ္ေကာက္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ေနတာကို လွမ္းျမင္ယံုနဲ႔ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ကို သိၾကသလို၊ ဦးေဖေမာင္တင္ဟာ ခရစ္ယာန္တစ္ေယာက္ဆိုတာကိုလည္း သိၾကတာမို႔ ဆရာၾကီးဟာ ခရစ္ေတာ္ရဲ့ နာမကို အခ်ိန္ျပည့္ ဂုဏ္ျပဳ ထင္ရွား ျပေနပါတယ္။" (အသက္ရွည္ ၂။ စာ ၄၅၇)

ဤကဲ့သို႔ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေျပာၾကားေနစဥ္ ဆရာၾကီးက နံနက္ေစာေစာ ဘုရားေက်ာင္း မလာခင္ အိပ္ယာထစဥ္က သူ ဖတ္ၾကားခဲ့ေသာ ဓမၼသစ္က်မ္း၊ ရွင္လုကာ ခရစ္၀င္က်မ္း (၂၂း၃၁-၃၂) တြင္ပါေသာ "တဖန္ သခင္ဘုရားက ရွိမုန္ရွိ မုန္႔၊ ဂ်ံဳ၊ ဆန္ကို ဆန္ခါႏွင့္ ခ်သကဲ့သုိ႔ စာတန္သည္ သင္တို႔ကို ခ်ရမည့္အေၾကာင္း၊ အခြင့္ေတာင္းသည္ျဖစ္၍ သင္၏ ယံုၾကည္စိတ္ မပ်က္ေစခ်င္းငွာ ငါသည္ သင့္အဖို႔ ဆုေတာင္းေလျပီ" ဆိုေသာ ေရႊက်မ္းခ်က္ကို ေျပး၍ အမွတ္ရလိုက္ ေလသည္။

ဆရာၾကီးသည္ ၄င္းကို စာတန္မာနတ္က ဂ်ံဳဆန္ကို ဆန္ကာႏွင့္ ခ်သကဲ့သို႔ ခ်ပစ္ရန္ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ လုံးလံုး ၾကိဳးစားအားထုတ္ ေနေၾကာင္း သတိျပဳ ေတြးၾကည့္လိုက္မိသည္။ သို႔ရာတြင္ သခင္ခရစ္ေတာ္က "သင္၏ ယံုၾကည္ျခင္း စိတ္မပ်က္ေစျခင္းငွာ ငါသည္ သင္တို႔အဖို႔ ဆုေတာင္းေလျပီ" ဟု ဂတိေပးခဲ့သည့္ အတိုင္း သခင္ေယရႈ၏ ဆုေတာင္းေပးမႈကို ယံုၾကည္ေသာ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ ဆန္ကာေပါက္ၾကားထဲက လိမ့္က်သြားလုဆဲ ျဖစ္ေနရာမွ ယခု အသက္၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စာတန္မာနတ္၏ စံုစမ္းျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေလသည္။

ဤကဲ့သို႔ ၀ိညာဥ္ကယ္တင္ျခင္း ခံရျပီးျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳမိေသာ ဆရာၾကီးသည္ ၄င္း၏ ရင္ထဲတြင္ မၾကံဳဖူး ထူးကဲေသာ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈ ထူးထူးျခားျခား ထိေတြ႔ ခံစားရသည္ ဟု ဆိုပါည္။

ထို႔ေနာက္ ၄င္း၏ အထုပတၱိေရးေသာ မေလးလံုအား ၀န္ခံခ်က္ တစ္ခု ေပးရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါသည္။ ၄င္းသည္ ဘာသာယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္ခ်ိန္က ေဒါက္တာကာပင္တာ (Dr Carpenter) က ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္လားဟု ေမးစဥ္က မဟုတ္ဘူး ဟု ေျဖခဲ့သည့္အတြက္ ၄င္း၏ သြားမ်ားအားလံုး ႏႈတ္ပယ္ခံရျပီး အသက္၃၀ေက်ာ္ ကေလးမွာပင္ အံပံုအတု တပ္ခဲ့ရျခင္းသည္ ဘုရားရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ထင္မွတ္ျခင္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ လူသားတို႔၏ အျပစ္ေၾကြးကို အသက္ေသြးႏွင့္ လဲ၍ ေပးဆပ္ ကယ္တင္ခဲ့ေသာ သခင္ခရစ္ေတာ္၏ ေမတၱာ မည္မွ်ၾကီးမ်ားေၾကာင္းကို ဆရာၾကီးသည္ ယံုၾကည္ရင္းစြဲျဖစ္၍ ဘုရားသခင္၏ ေမတၱာ ဂရုဏာေတာ္ကို သံသယ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ဆက္လက္၍ ေယရႈခရစ္ေတာ္ကို ယံုၾကည္ ကိုးစားခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ ခရစ္ယာန္ျဖစ္ရံုမက ခရစ္ေတာ္၏ သစၥာရွိေသာ တပည့္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ခရစ္ယာန္ဘာသာ၊ သာသနာကို မည္မွ်ေလာက္ ၾကည္ညိုေလးစားသည္၊ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သည္ ဆိုျခင္းကို ခိုင္ခုိင္မာမာ ေျပာႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဆရာၾကီး၏ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာ မ်ားကို စစ္ေဆး ၾကည့္ရႈေသာအခါ အားလံုးသည္ အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္မ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ ဦးထြန္းျငိမ္း အဘိဓာန္ ဟူ၍ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ စာအုပ္ကို ျပဳစုခဲ့သူ စာေတာ္ျပန္ ဦးထြန္းျငိမ္းသည္ ဆရာၾကီး၏ ဦးေလးအရင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔အားလံုးသည္ ခရစ္ယာန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း လူတိုင္းသည္ အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္မ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ဆရာၾကီး အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္ ျဖစ္လာသနည္း ဆိုသည္မွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါသည္။

ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီး မတိုင္မီက တကၠသိုလ္မွာ ပါေမကၡမ်ားသည္ အင္လ်ားလမ္းရွိ သန္႔ရွင္းေသာကားတိုင္ ဘုရားေက်ာင္းတြင္ ၀တ္ျပဳေလ့ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ဤေက်ာင္းသို႔ လာေရာက္၀တ္ျပဳေသာ သူမ်ားမွာ တကၠသိုလ္ ပေရာဖက္ဆာ ဆရာပီးေကာ့ (Prof. Peacock)၊ ပေရာဖက္ဆာလုစ္ (Prof. Luce)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွ မစၥတာဖာနီဗယ္ (Mr. Furnivell) အစရွိေသာ အေက်ာ္ ေဒးယ် ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သန္႔ရွင္းေသာကားတိုင္ ဘုရားေက်ာင္းမွာလည္း ဆရာၾကီး အက္ပဲတန္ (Appleton) ၊ ဆရာၾကီးစေတလာ၊ သူ႔ကို (Oxford Don) ဟု ေခၚေၾကာင္း သိရသည္။ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည့္ သူ၏ ႏွမ ေဒၚတီတီ၏ ခင္ပြန္း ပေရာဖက္ဆာ လုစ္ ႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးသည့္အတြက္ သန္႔ရွင္းေသာကားတိုင္ ဘုရားေက်ာင္းမွာပင္ တက္ခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးအက္ပဲတန္၏ သြန္သင္ခ်က္မ်ား၊ တရားဓမၼမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဆရာၾကီးအေနႏွင့္ စဥ္းစားစရာမ်ား ေတြးေတာ ဆင္ျခင္စရာမ်ား ျဖစ္လာကာ ႏွစ္ဦးႏွစ္၀ အၾကိတ္အနယ္ နက္နက္နဲနဲ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ျပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ လက္တင္မဂၤလာ ခံယူခဲ့ပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ ဆရာၾကီးသည္ အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္ျဖစ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆရာၾကီးသည္ အသက္အရြယ္ေရာက္လာ၍ ေဒၚၾကည္ၾကည္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳေသာအခါတြင္လည္း ခရစ္ယာန္ဘာသာ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာအရ သာယာ၀တီျမိဳ႔တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ (ဘသက္ရွည္ ၂၊ စာ ၉၈၆)။ ဆရာၾကီးသည္ အခ်ိန္ခါမေရြး၊ ေဒသမေရြး၊ ခရစ္ယာန္ သာသနာကို ေလးစားျပီး၊ အေရးထားခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း သိရသည္။ စစ္အတြင္း ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းတြင္ အမႈထမ္းေဆာင္ရေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးဘထက္သည္ မည္မွ်ေလာက္ ခရီးေ၀းသည္ျဖစ္ေစ ကုန္ေၾကာင္းတလွည့္၊ ေျခက်င္တမ်ိဳး၊ တပည့္ေတာ္မ်ားရွိရာ ေ၀းလံေခါင္သိေသာ ေနရာမ်ိဳးသို႔ မညည္းမညဴ သြားေရာက္၍၊ ဆုေတာင္းေပးျခင္း အစရွိေသာ စကၠရမင္တ ခုႏွစ္ပါးစလံုးကို စီရင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရာ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္ရွိရာ ေနရာကိုပင္ ေရာက္ရွိ၍ ဘုရား၀တ္ျပဳေပးျခင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီးသည္ ခရစ္ယာန္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာကို မပစ္ပယ္ခဲ့ေပ။ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၀ိသုဒၵိမဂ္က်မ္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ျပန္ဆိုေပးခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာကို ကမၻာကသိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရာ ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံျခားသား ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားကို လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳမ်ားကို လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶတရားေတာ္အေၾကာင္း ေဟာေျပာပို႔ခ်ျခင္းကိုလည္း ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ အနားယူသည့္အခ်ိန္တြင္မွာပင္ သန္႔ရွင္းေသာကားတိုင္ ဘုရားေက်ာင္းရွိ က်မ္းစာသင္ေက်ာင္းတြင္ အခ်ိန္ပိုင္းဆရာအျဖစ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေလာင္းမ်ားအား စာေပပို႔ခ်ေပးခဲ့ပါသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးေဂ်ျမသန္း (ယခု ဂိုဏ္းေထာက္ၾကီး ကသီျဒယ္ဘုရားေက်ာင္းတာ၀န္ခံ၊ မႏၱေလး) ၏ ေျပာျပခ်က္အရ၊ ၄င္း က်မ္းစာေက်ာင္းတြင္ ရွိေနစဥ္ ၁၉၆၄-၁၉၆၈ အတြင္း ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္သည္ ၄င္းတို႔အား ဗုဒၶစာေပကို ဘာသာရပ္တစ္ခုအျဖစ္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးေၾကာင္း သိရပါသည္။ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဘုရားျဖစ္စဥ္သမိုင္း (ဗုဒၶ၀င္) ႏွင့္ ေရႊတိဂံုသမိုင္းကို ပို႔ခ်ေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ အဓိကအားျဖင့္ ေမတၱာတရားႏွင့္ ၀ိပႆနာအေၾကာင္းကို အေလးေပး ပို႔ခ်ေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။

ခရစ္ယာန္ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဟာေျပာပြဲမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္လည္း သဘာပတိ၊ ဥကၠဌ အျမဲတမ္း ျပဳလုပ္ျပီး အျငင္းအခံုျဖစ္သည့္အခါတိုင္းတြင္လည္း အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ဤ သာဓကသည္ ဗုဒၶစာေပတြင္သာ ဆရာၾကီးကြ်မ္းက်င္သည္မဟုတ္၊ မိမိ၏ ဘာသာရင္းျဖစ္ေသာ ခရစ္ယာန္၀ါဒကိုလည္း ႏွံ႔စပ္စြာ သိရွိ နားလည္ေၾကာင္း အထင္အရွားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ခရစ္ယာန္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ (တစ္နည္း) ခရစ္ေတာ္ ႏွင့္ ဗုဒၶ တို႔၏ အေမးအေျဖႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဓိကက်ေသာ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္သည့္ အခ်က္မ်ားကိုလည္း ဆရာၾကီးသေဘာေပါက္ခဲ့သည္။ ဥပမာ - ခရစ္ယာန္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ အယူအဆျဖစ္ေသာ တစ္ကိုယ္ေကာင္းမဆန္ျခင္း၊ (Christian and Buddhist idea of Selflessness)၊ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ ဘုရားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အယူအဆ၊ (The Idea of God in Buddhism)၊ ဗုဒၶဘာသာတရား၏ ယံုၾကည္ျခင္းႏွင့္ သနားျခင္း အယူ၀ါဒ (Faith and Grace in Buddhism)၊ ခရစ္ယာန္တို႔၏ ဆုေတာင္းျခင္းအမႈႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ တရားထိုင္ျခင္း (Christian Prayer and Buddhist Meditation)၊ နိဗၺာန္ႏွင့္ဘုရားသခင္၏ ႏိုင္ငံေတာ္ (Nirvana and the Kingdom of Heaven)၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေမတၱာတရားေတာ္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္တို႔၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ သေဘာတရား (Buddhist Metta and Christian Charity)၊  ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ခရစ္ယာန္တို႔၏ လူသားတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သေဘာထား (Man and Buddhism and Christianity) (Certain factors in the Buddhist-Christian Encounter 1998, P.9) အစရွိသည့္ အခ်က္မ်ားကို ဆရာၾကီး ႏိႈင္းယွဥ္ ေလ့လာ၍ ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ဤသေဘာတရားမ်ားကို ေလလာဆင္ခ်င္ျပီးေနာက္ ဆရာၾကီးအေနႏွင့္ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးေသာ ဘာသာသည္ ေကာင္းမြန္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္ အထူးေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကဲ့သို႔ "ကားတိုင္မပါ" ဟု ေျပာခဲ့ပါသည္။ ကားတိုင္၏ အဓိပၸါယ္မွာ ကယ္တင္ျခင္း (Salvation of one's soul) ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (ဂိုဏ္ေထာက္ၾကီး ေဂ်၊ ျမသန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ်က္)

ထိုေနာက္ ဆရာၾကီးယုသန္ ျမန္မာလိုျပန္ဆိုေသာ (The Holy Bible) သမၼာက်မ္းကိုလည္း ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ ႏွစ္ျခိဳက္ သေဘာက် လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း၊ ဆရာၾကီး ယုဒသန္က သန္႔ရွင္းေသာက်မ္းစာအုပ္ဟု ျပန္ရမည့္အစား သမာသမတ္ရွိေသာ က်မ္းျဖစ္၍ သမၼာက်မ္းစာဟု အျမင္က်ယ္စြာ ဘာသာျပန္ျခင္းကို ေက်နပ္ လက္ခံခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း ၀န္ခံခဲ့ပါသည္။

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္သည္ စာဖတ္သည့္အခ်ိန္မွ စ၍ အေမရိကန္ သာသနာျပဳ ဆရာယုဒသန္ ျပန္ဆိုခဲ့ေသာ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းႏွင့္ ဓမၼသစ္က်မ္း ႏွစ္က်မ္းေပါင္းျဖစ္ော သမၼာက်မ္းစာအုပ္ႏွင့္ ထိေတြ႔ရင္ႏွီးလာခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဖန္ အဂၤလိပ္စာ တတ္ေျမာက္လာေသာအခါ ဆရာယုဒသန္၏ အဂၤလိပ္ျမန္မာ အဘိဓာန္ကို လက္စြဲျပဳကာ ေဟျဗဲဘာသာမွ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားခဲ့ေသာ သမၼာက်မ္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဖတ္ရႈကြ်မ္း၀င္လာျပန္သည္။ မူရင္း အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ဆရာယုဒသန္ ျမန္မာျပန္ဆိုထားေသာ သမၼာက်မ္းစာတို႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာ၍လည္း ဖတ္ရႈခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးသည္ ၁၈ရာစုေခတ္ အခ်ိန္မ်ိဳး၌ ၾကိဳးစားအားထုတ္ကာ သာသနာျပဳရင္း ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေရးသားထားေသာ ဆရာၾကီးယုဒသန္၏ သမၼာက်မ္းၾကီးကို လက္ခံခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးယုဒသန္၏ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္က်မ္းၾကီးကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါသည္။ (ဘသက္ရွည္ ၁၊ စာ ၃၁၄)

ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္ သည္ ခရစ္ယာန္ စစ္စစ္ပီသစြာ သခင္ေယရႈ ခရစ္ေတာ္ မိန္႔ၾကားခဲ့သည့္ "သူ႔တစ္ပါးကို ကိုယ္ႏွင့္အမွ် ခ်စ္ေလာ့"  ဆိုသည့္ အမိန္႔အတိုင္း၊ သူ၏ ဘ၀အသက္တာတြင္ သူ႔တစ္ပါးအား၊ သနားၾကင္နာခဲ့သည္။ အကူအညီေပးခဲ့သည္။ သာဓကအားျဖင့္ ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡ ဆရာၾကီးတစ္ဦး၏ ေျပာျပခ်က္အရ၊ မိမိတကၠသိုလ္ ေက်ာင္း၌ ပညာသင္ၾကားေနခ်ိန္ ကမၻာႏွင့္အ၀န္း ျမန္မာႏိုင္ငံပါ စီးပြားေရး ကပ္ဆိုးၾကီးႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ရေသာအခါ ဆက္လက္၍ ပညာသင္ ဆည္းပူးႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ထိုအခါ ဆရာၾကီးက မိဘသဖြယ္ ကူညီေထာက္ပံ့ခဲ့သျဖင့္ ဆက္လက္၍ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ ခ်ိဳ႔တဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားကိုလည္း မိမိနည္းတူ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဤသို႔ ကူညီေထာက္ပံ့ျခင္းကိုလည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္း မရွိဘဲ ဆိတ္ဆိတ္ေနခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္သည္ ခရစ္ေတာ္က ေတာင္ေပၚေဒသနာ ေဟာၾကားစဥ္က အထူးျပဳခဲ့ေသာ မဂၤလာတရား ရွစ္ပါး (မႆဲ ၅း၃-၁၂) အနက္ "သနားစံုမက္တတ္ေသာ သူတို႔သည္ မဂၤလာရွိၾက၏။ အေၾကာင္းမူကား ထိုသူတို႔သည္ သနားစံုမက္ျခင္းကို ခံရလတၱံ႔" ဟူေသာ တရားႏွင့္လည္း ကိုက္ညီ၍၊ ဘုရားသခင္၏ စံုမက္ျခင္းကို ခံစားရေၾကာင္းကို ဆရာၾကီး ပင္စင္ယူျပီးသည့္ေနာက္ မေတာင့္မတ၊ မေၾကာင့္မၾကဘဲ ေနထိုင္ခဲ့သည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိႏိုင္ပါသည္။

ဆရာၾကီး အသက္ ၈၀ ျပည့္ ေမြးေန႔ အခမ္းအနား၌ ေလာကတြင္ မာန္မာန ေထာင္လႊားျခင္း၊ တက္ၾကြျခင္း၊ မရွိသင့္ေၾကာင္း၊ ႏွိမ့္ခ်စြာ ေနထိုင္ျခင္းသာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေၾကာင္းကို တပည့္မ်ားအား ဆံုးမၾသ၀ါဒ ေပးခဲ့သည္။ သူ၏ စကားအတိုင္းလည္း ျပဳမူေနထိုင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဆရာၾကီးသည္ သူ၏ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္ သူ႔တစ္ပါး၏ အက်ိဳးမ်ားကိုသာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ တနည္း စာေပပညာအားျဖင့္ ျမန္မာတစ္မ်ိဳးသားလံုးကို အလုပ္အေကြ်းျပဳခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ခရစ္ေတာ္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ "လူသားသည္ သူ႔တစ္ပါးကို ေစခ်င္းငွါ မလာ၊ သူ႔တစ္ပါးကို အေစခံျခင္းငွာ လာသည္"  (Not to be served, but to serve) မႆဲ (၂၀း၂၇-၂၈) ဆိုေသာ အဆိုအမိန္႔ႏွင့္ ကိုက္ညီစြာ ပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ အေစစား ခံခဲ့သည္။

နိဂံုခ်ဳပ္အားျဖင့္

ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္၏ အသက္တာႏွင့္ ခရစ္ယာန္ သာသနာကို စစ္ေဆးေ၀ဖန္ရလွ်င္၊ ၄င္းသည္ ဘိုးဘြားမိဘမ်ားမွ ဆင္းသက္ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ ဘာသာေရးကို အထူးရိုေသ ကိုင္းရႈိင္းကာ ဘုရားတရားကို အထူး ယံုၾကည္ကိုးစားေသာ ခရစ္ယာန္မိဘႏွစ္ပါး၏ သြန္သင္ဆံုးမမႈ အရိပ္အ၀ါသ ေအာက္၌ ၾကီးျပင္းလာခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ တကၠသိုလ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါတြင္ ဗုဒၶဘာသာက်မ္းဂမ္မ်ား အေျခခံရာ ပါဠိစာေပကို သင္ယူေလ့လာရေသာအခါ "ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနေသာသူသည္ ပါဠိ ဘာသာကို သင္ၾကားရေသာအခါ ပင္ရင္းဘာသာျဖစ္ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ဆန္႔က်င္ရာမ်ား က်မည္လား ဟူ၍ ေတြေ၀ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္" ( ဘသက္ရွည္ ၁။ စာ ၂၉၃)။ ပါဠိဘာသာကို အေလးအနက္ ေလ့လာလိုက္စားျခင္း ျပဳရေသာအခါ ဘာသာႏွစ္ခု၏ မြန္ျမက္ခ်က္မ်ား၊ မတူ၊ ကြဲျပား၊ ျခားနားခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ဆင္တူရိုးမွား တူညီသည့္အခ်က္မ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း ေလ့လာမိပါသည္။ ဗုဒၶစာေပ က်မ္းမ်ားျဖစ္ေသာ ပါဠိက်မ္းဂန္မ်ားကို အေသးစိတ္ ေလ့လာရေသာအခါတြင္ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္မွ သူႏွစ္သက္လက္ခံႏိုင္ေလာက္ေသာ တရားဓမၼအခ်ိဳ႔ကို ထုတ္ႏုတ္ က်င့္သံုးသြားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ သီလကို သေဘာက် ႏွစ္ျခိဳက္သြားေၾကာင္း သိရပါသည္။

ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္သည္ အသက္၃၀တြင္ သူ႔ကိုယ္သူ ခရစ္ယာန္တစ္ေယာက္ ဟူ၍ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းမရွိပဲ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က ေဒါက္တာ ကာပင္တာက ထုတ္၍ေမးခဲ့သည္ကို ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ၀န္မခံခဲ့ေပ။ ဆရာၾကီးအေနျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ ဘာသာႏွစ္ခုကို မည္သည့္ဘာသာကို အေလးေပး၊ အေရးထားရမွန္း မေ၀ခြဲႏိုင္ဘဲ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ခႏၱာကိုယ္ က်န္းမာေရးအတြက္ အဂၤလိပ္ေဆး၀ါးမ်ားႏွင့္အတူ အစြမ္းထက္ေသာ ျမန္မာေဆး၀ါးေကာင္း အခ်ိဳ႔ကို တြဲဖက္သံုးစြဲသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနပါသည္။

သူ၏ ၀ိညာဥ္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ ထာ၀ရဘုရားသခင္ႏွင့္ သားေတာ သခင္ေယရႈတို႔၏ မိန္႔ၾကားေသာ ပညတ္ခ်က္မ်ားကို ယံုၾကည္စြာ လိုက္နာက်င့္သံုးေနသကဲ့သို႔၊ ထပ္မံေတြ႔ရွိလာေသာ ေဂါတမဗုဒၶ၏ က်င့္စဥ္မ်ားထဲမွ သီလပုဒ္ကို သူ႔အတြက္ ေဆးစြမ္းေကာင္းအျဖစ္ တည္ေဆာက္က်င့္သံုးျခင္း ျဖစ္ဟန္တူပါသည္။ (ဘသက္ရွည္ ၁၊ စာ ၂၉၆)။

ဆရာၾကီး၏ ပညာႏွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အံ့မခန္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုပုဂၢိဳလ္ထူး၏ ပညာထူးခြ်န္မႈ ႏွင့္ ေက်ာ္ေဇာျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသာမက အာရွတခြင္၊ အဂၤလန္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ကိုပါ ျပန္႔ႏွ႔႔ံခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶစာေပ၊ ပါဠိက်မ္းဂန္ တို႔တြင္ ဇမၺဴတစ္ခြင္ တုႏိႈင္းမရွိ၊ အေက်ာ္ေဒးယ် ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာၾကီးသည္ အသက္ ၇၆ႏွစ္ ပင္စင္ယူသည့္အခ်ိန္မွ စ၍ ပင္ရင္းဘာသာျဖစ္ေသာ ခရစ္ယာန္စာေပႏွင့္ အသင္းေတာ္အတြက္ ေဇာက္ခ်လုပ္ကိုင္သည္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။ ဗုဒၶစာေပႏွင့္ ခရစ္ယာန္စာေပ ႏိႈင္းစာလွ်င္ ခရစ္ယာန္စာေပအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မွာ ရာႏႈန္းနည္းေၾကာင္း ရိုးသားမွန္ကန္စြာ ေျပာခ်င္ပါသည္။ ခရစ္ယာန္သာသနာအတြက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ နည္းပါးသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ရသည္မွာလည္း အေထာက္အထား မရႏိုင္ေတာ့၍ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ပညာရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ဆရာၾကီး၏ ခရစ္ယာန္ သာသနာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ ေဖာ္ထုတ္ ေရးသားေပးပါရန္ တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

အားလံုးျခံဳ၍ သံုးသပ္ရလွ်င္ ဆရာၾကီးဦးေဖေမာင္တင္ သည္ ပညာၾကီး၏။ ဇြဲသတၱိၾကီး၏။ သေဘာထားၾကီး၏။ (ဤသည္မွာ ခရစ္ယာန္တစ္ဦး၏ သေဘာအမွန္ျဖစ္ပါသည္။)  ဆရာၾကီးသည္ မာနမၾကီး၊ စည္းစိမ္ဥစၥာမမက္၊ ဂုဏ္ပကာသနကို မမက္၊ အေဆာင္အေယာင္ကို မမက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူး ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ ျဖစ္ရံုမက၊ ေလာဘနည္း၍ တင္းတိန္ေရာင့္ရဲ့ေသာစိတ္ (ဤသည္မွာလည္း ခရစ္ေတာ္၏ သေဘာျဖစ္ပါသည္။) ရွိျခင္းကို ဆရာေဇာ္ဂ်ီက ဆရာၾကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းႏွင့္ အလြန္တူေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ဖူးပါသည္။ ဆရာၾကီး၏ အတုကို ယူ၍ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအက်ိဳး သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ ပညာတတ္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေပၚထြန္းႏိုင္ပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္အပ္ပါသည္။

ေဒၚခင္ေထြးရီ
(ပါေမာကၡ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးပညာဌာန၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္)
၁၂-၁၂-၁၉၉၈


ေဖေမာင္တင္ ၁၁၁ ႏွစ္ျပည့္ ဂုဏ္ျပဳစာတမ္းမ်ား
ေမာင္ထင္၊ ေဒါက္တာလွေဖ၊ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၊
ပါေမာကၡေဒၚခင္ေထြးရီ၊ ေမာင္သာႏိုး၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊
ေမာင္ေပါက္စီ (မန္းတကၠသိုလ္)၊ ေမာင္ေဇယ်ာ တို႔၏

ဂုဏ္ျပဳစာတမ္းမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား၊ မိန္႔ခြန္းမ်ား

ပါရဂူ၊ ဦးေသာ္ေကာင္း (ႏွင့္အဖြဲ႔)၊
အျငိမ္းစား ပါေမာကၡ ဦးသန္းထြတ္၊ ေက်ာ္ေအာင္
ေရႊဘိုမိမိၾကီး၊ ေဒၚခင္ခင္ (ျပည္)၊ ပန္းတေနာ္ဦးခန္႔၊
ျမင့္သန္း၊ အယ္လင္ေစာဦး တို႔၏

ဂုဏ္ျပဳစာတမ္းမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ား

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္၏ စာတမ္းမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ား
ယင္းတို႔ကို
ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ျခင္း....


မွတ္ခ်က္။  ပါဠိကို ကြ်မ္းက်င္လွေသာ ဗုဒၶဘာသာဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားစြာရွိေသာလည္း ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဆရာယုဒသန္ (Judson) ႏွင့္ ဆရာေဖေမာင္တင္ တို႔ ႏွစ္ဦးမွာ အလြန္ေလးစားဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာယုဒသန္က ခရစ္ယာန္က်မ္းစာကို ဟီဘရူးဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာသို႔  ဘာသာျပန္ေပးျခင္း၊ ပထမဆံုး ပါဠိ-ျမန္မာ အဘိဓာန္ျပဳစုျခင္း မ်ားျဖင့္ အမႈေတာ္ေဆာင္ခဲ့သလို၊ ဆရာေဖေမာင္တင္က ဘာသာတရားမဲ့ေနေသာ ဥေရာပတိုက္သားမ်ားအား ဗုဒၶတရားအား ပါဠိဘာသာမွ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ေပးခဲ့ပါသည္။ ခရစ္ေတာ္ေယရႈ၏ ေမတၱာတရားကို ျပသရန္မွာ ခရစ္ယာန္ျဖစ္လာေစေရးမဟုတ္ပဲ၊ သူတို႔ဘာသာတရားကို ဦးစြာနားလည္ေရးမွာ စာနာေရးကို ျပသသြားသည့္ ဆရာေဖေမာင္တင္ ေအာက္ေမ့ဘြယ္ ျဖစ္ပါသည္။

 မုရန္အယ္ဒီတာ

(ေမာကၡပညာေရးမဂဂဇင္းမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)