လြတ္လပ္အေတြး စိတ္ကူးေတာင္ပံ

လြတ္လပ္အေတြး စိတ္ကူးေတာင္ပံ

ေဆာင္းပါး —  ၁၂.၁၂.၂၀၁၄

ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ဥပေဒဌာန တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ သူငယ္ခ်င္းဆရာမတစ္ဦးႏွင့္ စကား ေျပာျဖစ္သည္။ သူက ဥပေဒေရးရာ ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ ျပည္ေရးျပည္ရာမ်ားကို ဝင္ဝင္စားစားရွိတတ္သူ။ သူက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ လာ ေရာက္ေဆြးေႏြးေသာ ႏိုင္ငံျခားသား ဥပေဒပညာရွင္ တစ္ဦး၏ ေဆြးေႏြးမႈ ကို ျပန္လည္မွ်ေဝသည္။ ထိုေဆြးေႏြး မႈတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (Constitution) ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး (Human Rights) တို႔ ဆက္စပ္ပံု၊ တစ္ဖန္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ Rule of Law တို႔ ဆက္စပ္ပံု၊ တစ္ဖန္ Rule of Law ဟု ဆိုရာတြင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ဆိုသည့္ အဓိပၸာယ္သာမက ျပည္သူမ်ား ဥပေဒ၏ အကာအကြယ္ရဖို႔၊ တရားမွ်တမႈရွိေသာ ဥပေဒမ်ားရွိဖို႔၊ ထို႔အျပင္ တရားစီရင္ေရးလြတ္လပ္မႈ (Independence of Judiciary) တို႔လည္း ဆင့္ပြား ထိစပ္ပါဝင္ပံုတို႔ကို ေျပာသည္။ ထို႔ေနာက္ တရားစီရင္ ေရးလြတ္လပ္မႈအေၾကာင္းဆက္ေျပာ ျဖစ္သည္။ တရားစီရင္ရာတြင္ တရား သူႀကီးမ်ားအား ဆင္ျခင္တံုတရားႏွင့္ အညီ သင့္ျမတ္သလို ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ခြင့္ (Discretionary Power) ေပးထားမႈအေပၚ ေျပာျဖစ္သည္။ (Discretionary Power)အား တရားသူႀကီး မ်ားအေနျဖင့္ မွန္ကန္မွ်တစြာ အသံုး ခ်ႏိုင္ပါမည္လားဟု ေမးခြန္းထုတ္ သည္။ ေမးခြန္းက အေတြးပြားစရာ ေမးခြန္း၊ အေတြးဆန္႔ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ပညာေရး စနစ္ဆီသို႔ ေရာက္သြားသည္။ ဆင္ျခင္တံုတရား ဆိုသည္မွာ ပညာအေပၚ အေျချပဳထားသည္ မဟုတ္ပါလား။

ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ “ပညာ” ဆိုသည္မွာ “ခြဲျခမ္းသိျမင္ႏိုင္ေသာ အသိဥာဏ္” ဟု ႐ိုးရွင္းစြာ ဖြင့္ဆိုထား သည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ပညာသင္ၾကားျခင္း ဆိုသည္မွာ ခြဲျခမ္းသိျမင္ႏိုင္ေသာ အသိဥာဏ္ရွိေအာင္ သင္ၾကားျခင္းဟု ေျပာရမည္ ျဖစ္သည္။ ခြဲျခမ္း သိျမင္ႏိုင္ျခင္း ဆိုသည္မွာ အမွားအမွန္ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္၊ ထိုထက္ပို၍ ေလးနက္ ရလွ်င္ တရားမႈ၊ မတရားမႈ၊ မမွ်တမႈတို႔ကိုပါ ပိုင္းျခားဆစ္ပိုင္းႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ ပညာသင္ၾကားျခင္းျဖင့္ တီထြင္ဖန္တီးတတ္ေသာ အေတြး (Creative Thinking)၊ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ တတ္ေသာ အေတြးတို႔ ရလာမည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းျခင္း (Problem Solving) တြင္ မွန္ကန္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ (Right Decision) တို႔ ခ်ႏိုင္လာမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရွိသူ၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရသူႏွင့္ ပညာသင္ၾကား ခြင့္ မရွိသူ၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရသူတို႔ အၾကား ျခားနားခ်က္က ႀကီးမားေနမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ဘဲ ပညာသင္ၾကားသူႏွင့္ ပညာမသင္ၾကားသူတို႔ အၾကား ျခားနားခ်က္က မထင္မရွား ျဖစ္ေနလွ်င္ ထိုပညာေရး စနစ္သည္ တစ္ခုခု ခ်ိဳ႕ ယြင္းေနၿပီဟု ေကာက္ခ်က္ ဆြဲႏိုင္သည္။ ထိုပညာေရး ေလာင္းရိပ္ ေအာက္၌ ရွင္သန္ ႀကီးထြားသူ တို႔သည္ ျပည့္ဝေသာ ဆင္ျခင္တံုတရား ျဖစ္ထြန္းခြင့္ အလားအလာ နည္းပါးသူတို႔ ျဖစ္ၾကကုန္ လိမ့္မည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၁ဝ ရက္တြင္ ကမၻာ့ကုလ သမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံက ထုတ္ျပန္ေသာ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း (The Universal Declaration of Human Rights) ၏ အပိုဒ္ ၂၆(၂)တြင္ “ပညာသင္ၾကားေရးကို လူသားတို႔၏ စ႐ိုက္လကၡဏာ အျပည့္အဝ တိုးတက္မႈအျပင္ လူ႔အခြင့္ အေရးႏွင့္ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္ ႐ိုေသေလးစားမႈ တို႔ကို ရွင္သန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေစရန္ ရည္ရြယ္၍ သင္ၾကားေစ ရမည္။ ပညာသင္ၾကားေရးသည္ ႏိုင္ငံ အားလံုးတို႔ တြင္လည္းေကာင္း၊ လူမ်ိဳးစုမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရး အသင္းအဖြဲ႕မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈ၊ သည္းခံမႈႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈတို႔ကို အားေပးရမည္။ ထို႔ျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္တံ့ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္အလို႔ငွာ ကုလသမဂၢ၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ကိုလည္း ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ အားေပးရမည္”ဟု ပါရွိသည္။ ဤအခ်က္သည္ ပညာသင္ၾကားျခင္း၏ ရည္ရြယ္ရင္းကို ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အျမင္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပညာသင္ၾကားျခင္း၏ ရည္ရြယ္ ခ်က္ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုလွ်င္ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈကို အေျချပဳေသာ ပညာေရး စနစ္ျဖစ္ရမည္။ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈကို ခြင့္ျပဳရမည္။ အားေပးရမည္။ ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ တင္းက်ပ္စြာ အေျခခံ၍ မွတ္စုမ်ားထုတ္ ကာ အမွတ္ေပးစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ကိုက္ ညီသည္ဆိုေသာ စာသားမ်ား ကိုသာ ေရြးထုတ္ႏႈတ္တက္ အာဂံုေဆာင္ က်က္မွတ္ေျဖဆိုေစျခင္းသည္ စဥ္းစား ေတြးေခၚမႈကို တိုးပြားေစမည္ မဟုတ္။ မွတ္ဥာဏ္ကို အားျပဳျခင္းထက္ စဥ္းစား ေတြးေခၚျခင္းကို ပိုမိုအားျပဳတတ္ရမည္။ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ ေဘာင္ထက္ ေက်ာ္လြန္၍ စူးစမ္းရွာေဖြခ်င္စိတ္၊ စဥ္းစား ေတြးေခၚခ်င္စိတ္တို႔ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပး ႏိုင္ရမည္။ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ အျပင္ အျခားစာအုပ္ မ်ားကိုပါ ဖတ္ခ်င္လာေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးႏိုင္ရမည္။ သို႔မွသာ အႏွစ္သာရ ရွိေသာ ပညာသင္ၾကားမႈျဖစ္လိမ့္မည္။ ထိုသို႔မဟုတ္လွ်င္ ၾကက္တူေရြးစာ တတ္ပံုမ်ိဳး အဆင့္သာ ျဖစ္သြားၿပီး စဥ္းစားေတြးေခၚႏိုင္ေသာ အေလ့ အားနည္းသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္သာ ထြန္းကားလာမည္။

စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ေသာ အေလ့ထြန္းကားရန္၊ စဥ္းစားေတြး ေခၚခ်င္စိတ္ တိုးပြားေစရန္ႏွင့္ပတ္ သက္၍ စဥ္းစားရင္း ဆရာေမာင္သစ္ ဆင္း၏ ေၾကာက္စိတ္ေဆာင္းပါးကို သတိရမိသည္။ ဆရာေမာင္သစ္ဆင္း က ျမန္မာစာပင္ရင္း စကားေျပ လက္ေရြးစင္တြင္ပါဝင္ေသာ မင္းတုန္း မင္းႏွင့္ ငါးေျခာက္ျပားေဆာင္းပါးကို သင္ၾကားရစဥ္ေက်ာင္းသားဘဝက အေတြ႕အႀကံဳေလးကိုျပန္ေျပာျပသည္။

“မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ ငါးေျခာက္ျပား” ေဆာင္းပါးအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ မင္းတုန္းမင္းသည္ ငယ္ရြယ္စဥ္ ေမာင္လြင္  ဘဝက စံေက်ာင္းဆရာေတာ္ထံတြင္ ပညာသင္ၾကားသည္။ တစ္ေန႔တြင္ စံေက်ာင္းဆရာေတာ္ထံသို႔ ငါးေျခာက္ တစ္ျပား လာေရာက္လွဴသည္။ ဆရာေတာ္မွာ ငါးေျခာက္ျပားကို အလြန္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး ေမာင္လြင္ကို က်က္သေရ ခန္းထဲ၌ ငါးေျခာက္ျပားကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိမ္းခိုင္းလိုက္သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ဆရာေတာ္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးရန္ ငါးေျခာက္ ဖုတ္ခိုင္းေသာအခါ ေမာင္လြင္မွာ ငါးေျခာက္ကိုရွာ၍ မေတြ႕ေတာ့ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။ ထိုအခါ ဆရာေတာ္က စိတ္ဆိုးၿပီး “ဟဲ့ ငလြင္ နင္ဟာ ဘုရင့္သား အေၾကာင္းညီၫြတ္ရင္ ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ရမယ့္ သူ၊ အဲဒီလို လူက ငါးေျခာက္ျပား အေသးတစ္ခ်ပ္ကိုေတာင္ လံုၿခံဳေအာင္ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ရင္ ႏိုင္ငံကို နင္ဘယ္လို လံုၿခံဳေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေတာ့မလဲ”ဟု မိန္႔ၿပီး ထားဝယ္ႀကိမ္ျဖင့္ အခ်က္ေပါင္း မ်ားစြာ ႐ိုက္ႏွက္ဆံုးမသည္။

ထိုေဆာင္းပါးကိုသင္ၾကားၿပီး ဆရာက သင္႐ိုးတြင္ပါရွိေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖခိုင္းသည္။ ေမးခြန္းတစ္ခုက “စံေက်ာင္း ဆရာေတာ္၏ ဆံုးမမႈကို သင္လက္ခံပါသလား” ဟု အဓိပၸာယ္ပါသည့္ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ဆရာက အတန္း ထဲသို႔ ေျခသံျပင္းျပင္း၊ ေဒါသတင္း တင္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာၿပီး ေက်ာင္း သားတစ္ေယာက္ နာမည္ေခၚကာ အတန္းေရွ႕ထြက္ခိုင္းၿပီး ယင္း၏ အေျဖကို ဖတ္ခိုင္းသည္။ ထိုေက်ာင္း သားက ေျဖထားသည္မွာ စံေက်ာင္း ဆရာေတာ္၏ ဆံုးမပံုကို မႀကိဳက္ေၾကာင္း၊ ဆံုးမမႈ သေဘာထားကို သံသယ ျဖစ္မိေၾကာင္း၊ ဆရာေတာ္၏ ထိုအခ်ိန္က စိတ္ခံစားခ်က္မွာ တပည့္ကို လမ္းၫႊန္ခ်င္စိတ္ထက္ မိမိအလြန္တရာ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ ငါးေျခာက္ဖုတ္ကို ဘုဥ္းမေပးရသည့္ အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေဒါသ စိတ္က ပိုႀကီးမားေနႏိုင္ေၾကာင္း၊ ယခု ေလာက္႐ိုက္ႏွက္အျပစ္ေပးစရာမလို ေၾကာင္း၊ နားဝင္ေအာင္ဆံုးမလွ်င္ ရပါလ်က္ႏွင့္ ေသရာပါအမာရြတ္ထင္ ေအာင္ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္းက ေဒါသစိတ္ ေၾကာင့္ဟု သံသယျဖစ္စရာ ရွိေၾကာင္း၊  ဘုရားသားေတာ္တို႔ မည္သည္ ရသတဏွာျဖင့္ ဆြမ္းဘုဥ္း မေပးသင့္သည္ ကို သတိရသင့္ေၾကာင္း၊ ဆရာကိုယ္တိုင္က ဤဝိနည္းကို မထိန္းသိမ္းႏိုင္ပါဘဲ တပည့္ကိုဆံုးမျခင္းမွာ စဥ္းစားဖြယ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသား နာမွ အ႐ိုးစြဲေအာင္ မွတ္မည္ထင္ၿပီး ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ အျပစ္ေပး ဆံုးမခဲ့ေသာ္လည္း မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ တြင္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ခုလံုး အဂၤလိပ္လက္သို႔ ထိုးေပးလိုက္ရေသာေၾကာင့္ ယခုဆံုးမနည္းသည္ မေအာင္ျမင္ေၾကာင္းဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေနာက္ ထိုေျဖဆိုခ်က္ကို မွန္လား၊ မွားလားဟု ဆရာ ကေက်ာင္းသားမ်ားကို ေမးသည္။ တကယ္ ေတာ့ ဆရာက မွန္လား၊ မွားလားဟု ေမးခြန္း ၂ ခု ေမးေသာ္လည္း အမူ အရာ၊ ေလသံ၊ ဖန္တီးထားေသာ ဝန္းက်င္ အေငြ႕အသက္မ်ားက မွားတယ္ ဟု မေျဖရင္ အျပစ္ေပးခံရမည့္ ပံုစံ ျဖစ္ေနသည္။ ထိုေက်ာင္းသား၏ စိတ္ ကူးအေတြးကို သေဘာက်ေသာ္လည္း  ဆရာေမာင္သစ္ဆင္း အပါအဝင္ ေက်ာင္းသားအားလံုး မည္သူမွ် မွန္သည္ဟု မေျပာရဲၾကဘဲ ေနာက္ဆံုး တြင္ ထိုေက်ာင္းသား မွာ ေနာက္ ေျပာင္မႈျဖင့္ အတန္းေရွ႕တြင္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ ထိုေက်ာင္းသားမွာ ေက်ာင္းေျပာင္းသြားသည္။

ဆရာေမာင္သင္ဆင္းက “ကိုယ့္ထင္ျမင္ခ်က္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရဲတဲ့ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆံုး႐ံႈးလိုက္ပါတယ္။ ဆရာ့မွာ ဒီလိုတပည့္မ်ိဳး ဆံုး႐ံႈးလိုက္ပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ ဒီလိုေက်ာင္းသားမ်ိဳး ဆံုး႐ံႈးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီက ဆန္႔ေတြးလိုက္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ ဒါဆံုး႐ံႈးမႈပါ” ဟု သူ႔ခံစား ခ်က္ကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပသည္။

လြတ္လပ္ စဥ္းစားေတြးေခၚခြင့္ကို အားမေပးသည့္ ပညာေရးစနစ္ တစ္ခု၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားသည္ကား မစဥ္းစားရဲေလာက္ ေအာင္ မ်ားျပားေနမည္ ကေတာ့ ေသ ခ်ာသည္။

တကယ္ေတာ့ ပညာေရးစနစ္သည္ အရာအားလံုးႏွင့္ စပ္စပ္ဆိုင္ဆိုင္ ျဖစ္ေနသည္။ တရားသူႀကီးဆို သည္မွာ ဆင္ျခင္စဥ္းစားတတ္ေသာ အေလ့အထံုမ်ားႏွင့္ ယဥ္ပါး စိမ့္ဝင္ေန ၾကရမည့္ သူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စဥ္းစား ေတြးေခၚမႈကို ဖန္တီးေပးထား ေသာ ပညာေရးစနစ္ေအာက္တြင္ ရွင္သန္ႀကီးျပင္းခြင့္၊ စိတ္ကူးေတာင္ပံ မ်ား လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ျဖန္႔က်က္ ခြင့္ရရန္ေတာ့ လိုပါလိမ့္မည္။

သက္ေဇာ္ႏိုင္

(FBမွျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။)